Podział majątku i źródeł jego finansowania

Aktywa przedsiębiorstwa dzielą się na 2 podstawowe grupy:

-aktywa trwałe

-aktywa obrotowe

Aktywa trwałe są to te składniki majątku przedsiębiorstwa, które SA wykorzystywane przez niego przez dłuższy czas( ponad rok) zużywając je stopniowo. Stąd uważa się je za mało elastyczne w stosunku do sytuacji rynkowej. Z kolei aktywa obrotowe, jak sama nazwa wskazuje są w stałym obrocie. Wyjątek stanowią tu należności z tytułu dostaw i usług, których okres zapłaty może przekraczać rok.

O ile aktywa trwałe przyczyniają się do wypracowania wyniku finansowego przez przedsiębiorstwo pośrednio to aktywa obrotowe poprzez swoje przemiany oraz wymiany przyczyniają się bezpośrednio. Oczywiście tych aktywów do określonych celów gospodarczych powinno być tyle ile jst niezbędne. Chodzi nie tylko o ich wielkość ale i strukturę. Na wielkość aktywów obrotowych w przedsiębiorstwie wpływa szereg różnorodnych czynników, a mianowicie rodzaj wytworzonych wyrobów, długość ich cyklów produkcji, wielkość ich sprzedaży, wielkość ich dystrybucji.

Stąd też w aktywach obrotowych wyodrębnić można 2 grupy aktywów obrotowych występujące stale pod względem wielkości czyli :

- aktywa obrotowe długoterminowe

- aktywa obrotowe krótkoterminowe

Te aktywa występują stale. Występują w sposób ustabilizowany. W każdym razie ich wielkości, jeżeli zmieniają się w czasie to odbywa się to powoli.

Zapotrzebowanie na kapitał służący finansowaniu aktywów obrotowych powinien być częściowo stały, a częściowo zmienny. Z kolei źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa utożsamiane z jego kapitałem można podzielić w oparciu o kryterium własności:

- kapitał własny

- kapitał obcy

Można też podzielić te źródła w zależności chociażby od tego, który finansuje dany kapitał.

Kapitał, który finansuje aktywa trwałe powinien być kapitałem własnym, zwłaszcza w finansowaniu obciążonych dużym ryzykiem operacyjnym, a aktywa obrotowe kapitałem obrotowym netto.

Jeżeli aktywa obrotowe skorygujemy o zobowiązania krótkoterminowe ( do 1 roku) to pozostałe te aktywa finansowe są wtedy kapitałem obrotowym netto, który nazywane także jest kapitałem pracującym. Taki sposób podejścia do finansowania majątku obrotowego wskazuje, że źródłem finansowania aktywów obrotowych występujących tylko okresowo w przedsiębiorstwie powinny być zobowiązania krótkoterminowe, w tym zobowiązania bieżące. Dlatego, że te zobowiązania stanowią tzw. Darmowe źródło finansowania. Jeśli przedsiębiorstwo wywiązuje się z nich w terminie to nie jest dodatkowo obciążone jakimikolwiek odsetkami, jak w przypadku kredytów Czu pożyczek. W zależności od długości czasu związania kapitału z aktywami wyróżnia się kapitał stały i kapitał krótkoterminowy. Kapitał stały tworzy suma kapitału własnego i zobowiązań długoterminowych. Pozostały kapitał jest kapitałem krótkoterminowym. Jeżeli od kapitału stałego odejmiemy majątek trwały to pozostała wielkość stanowi kapitał obrotowy netto. W takiej samej wysokości jak miało to miejsce przy podejściu majątkowym. W tym ostatnim przypadku eksponuje się znaczenie kapitału stałego w finansowaniu aktywów obrotowych przedsiębiorstwa występujących w nich okresowo. Znane są w literaturze co najmniej 2 reguły finansowania majątku przedsiębiorstwa

1. Złota zasada bilansowa

2. Złota zasada bankowa

Ad 1

Złota zasada bilansowa charakteryzuje się tym, że ta część majątku, która obciążona jest wysokim wyznacznikiem operacyjnym powinna być pokryta z kapitałem własnym. Inaczej mówiąc kapitał własny powinien być co najmniej równy aktywom trwałym. Niektórzy autorzy tę regułę nazywają złotą regułą finansową.

Ad2

Z kolei złota reguła bankowa charakteryzuje się tym, że aktywa związane długotrwale z przedsiębiorstwem to aktywa trwałe i długotrwałe aktywa obrotowe. Powinny być pokryte kapitałem stałym. Niektórzy autorzy tę regułę nazywają złotą zasadą bilansową w szerszym znaczeniu.

Odnośnie reguł finansowania przedsiębiorstwa, a tym samym relacji jakie powinny zachodzić miedzy kapitałem własnym a obcym, spotkać można różne poglądy autorów. I tak przy założeniu maksymalizacji przedsiębiorstwa w dłuższym okresie przy kształtowaniu struktury całkowitego kapitału powinny być przestrzegane następujące zasady

1. Struktura kapitału powinna gwarantować przedsiębiorstwu warunki do zachowania płynności finansowej czyli możliwości regulowania w terminie swoich zobowiązań krótkoterminowych w terminie.

2. Zapewnić tylko dopuszczalny przez przedsiębiorstwo poziom ryzyka operacyjnego. Ryzyko operacyjne niebezp, niepokrycia przychodami ze sprzedaży wyrobów, towarów i usług kosztów działalności operacyjnej. Przedsiębiorstwo może dążyć do ograniczenia ryzyka dzięki posiadaniu odpowiedniego kapitału własnego. W takiej bowiem sytuacji może sobie stworzyć długoterminową, a zarazem w miarę stabilną i pewną sieć zbytu dla własnych wyrobów i usług. Dotyczy to przedsiębiorstw, które pracują w tzw. Wysokich technologiach.

3. Zachowanie efektywności w zakresie finansowania majątku uwzględniając w/w zasady, należy tworzyć taką kombinację kapitału własnego i kapitału obcego, aby całkowity koszt kapitału przedsiębiorstwa był jak najmniejszy, a tym samym jego wartość rynkowa jak największa. Trzeba pamiętać, w przypadku korzystania z kapitału obcego przedsiębiorstwo korzysta z osłony podatkowej, gdyż odsetki z tych kapitałów pomniejszają podstawę opodatkowania, gdyż są kosztami uzyskania przychodu, a tym samym przedsiębiorstwo płaci mniejszy podatek

Finansowanie przedsiębiorstwa 08.11.2009

FP Strona 2

---