Psychologia lekarska jako dyscyplina naukowa i praktyczna- źródło informacji i wzorów zachowań, które ułatwia zrozumienie psychologicznych problemów, psychologicznych aspektów choroby i postępowania lekarza. Jest to dziedzina interdyscyplinarna korzysta z osiągnięć naukowych i praktycznych i innych dziedzin. Medycyna psychosomatyczna, behawioralna oraz psychologia kliniczna i zdrowia, a także psychologia medyczna w największym stopniu kształtują jej zaplecze teoretyczne i metodologiczne.
TRADYCYJNIE MEDYCYNA INTERESUJE SIĘ CHOROBĄ, ZAŚ PSYCHOLOGIA LEKARSKA-CHORYM
Cele uczenia się psychologii: zrozumienie siebie w roli lekarza i pacjenta
Oczekiwania wobec lekarza: pacjentów/ środowiska lekarskiego/ systemu opieki zdrowotnej
Lekarz jako: uzdrowiciel, naukowiec, członek korporacji lekarskiej, urzędnik, przedsiębiorca
Oczekiwania pacjentów wobec lekarza: JANKOWSKI:(43%-wrażliwy, 18% komunikatywny, 9%fachowy) ISRAEL(49%ludzki, 18% informujący, fachowy) KAWCZYŃSKA-BUTRYM(62% biegły, 38%wraźliwy - u pacjentów pourazowych)(61% wrażliwy, 39%biegły-u chorych przewlekle)
ŚLEPOTA FUNKCJONALNA-zjawisko polegające na tym, że widzimy ale nie dostrzegamy, nie widzimy gdyż nasza wrażliwość się zmieniła. Stępienie wrażliwości następuje bardzo szybko. Dla obcych cos jest anormalne a dla danej osoby normalne.
KOMUNIKACJA - PANSTWOWA i PRYWATNA - różni się tym, ze w instytucji państwowej jesteśmy pacjentem-zawsze wracamy, a w prywatnym jesteśmy klientem możemy wrócić ale nie musimy.
OCZEKIWANIA LEKARZA W STOSUNKU DO PACJENTA:
1.stosowanie się do zaleceń 2.czystosc i higiena osobista 3. szczerość 4.rozsadek 5.zaufanie 6 akceptacja 7 zdyscyplinowanie 8 logika i precyzyjność 9 naturalność 10 grzeczność
Najbardziej karani są pacjenci, których podziw dla lekarza jest niedostateczny lub niecierpliwią się przebiegiem leczenia. Najwięcej życzliwości od lekarza otrzymują pacjenci nadmiernie martwiący się choroba.
WZORZEC DOBREGO LEKARZA wg. studentów medycyny:
Odpowiedzialny, wyrozumiały, opanowany, wydajność umysłowa
OCZEKIWANIA KORPORACJI: solidarność, jedność, podporządkowanie, stereotypowość, towarzyskość
OCZEKIWANIA SYSTEMU (służby zdrowia): wydajność, ekonomiczność, lojalność, społecznikostwo, biurokracja
KONFLIKT INTERESÓW: pacjent-lekarz-korporacja-system
Trzeba być podporządkowanym starszym w fachu. Mistrz do końca życia jest mistrzem.
Lekarz ma być bogaty, biedny nie budzi zaufania/ lekarz+lekarz/ w życiu prywatnym, kontakt z lekarzami/ dobór znajomości, wg pewnego klucza, musi ta osoba spełnić oczekiwania korporacji. Dobór zależy od zawodu - zawody cieszące się wyższym prestiżem, np. leuby żeglarskie./ nie ma pieniędzy, które by zadowoliły służbę zdrowia, nie ma dostatecznie wysokiej pensji. Wzrost pensji powoduje wzrost wydajności do pewnego momentu, potem plateau, z dalszym wzrostem pensji wydajność spada./ dużo czasu na opisywanie pacjenta, a nie na kontakt z nim
ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE:
Termin psychosomatyczny oznacza: 1. podejście w medycynie uwzględniające splot czynników biopsychospołecznych w etiologii i diagnozie i terapii 2. klasyk chorób lub zaburzeń somatycznych pochodzenia psychogennego 3. koncepcja zaburzeń lub chorób psychosomatycznych: - teoria swoistej etiologii - teoria nieswoistej etiologii
E.ŚCIĄGAŁ (1993) dzieli zaburzenia psychosomatyczne na 3 grupy:
1. czynnikiem etiologicznym jest bodziec psychiczny( nerwice wegetatywne, bóle głowy związane z napięciem psychicznym, jadłowstręt, jadłowstręt psychiczny, jąkanie, niektóre postacie otyłości)
2. udział czynnika etiologicznego jest wyraźny ale zależy także od dodatkowych czynników (środowiskowych, genetycznych) - otyłość, choroba wrzodowa, samoistne nadciśnienie
3. czynnik psychologiczny utrwala zaburzenie ale sam tego zaburzenia nie wykonuje. Np. choroba niedokrwienna serca
OTYŁOŚĆ , ROSJA USA
Czynnik psychologiczny, sposób odżywiania, jedzenie energetyczne(naturalne łaknienie, sprawy biologiczne) jedzenie emocjonalne ( sposób radzenie sobie ze stresem, osoby dojadające w międzyczasie, jedzenie w nocy, rozładowanie napięcia emocjonalno-mięśniowego)
Matka zachowuje się tak jakby sama jadła, przenosi się swoje zachowanie na dziecko (swoje nawyki)/ Można rozładować konflikty/ jemy w stresie bo nie umiemy inaczej rozładować napięcia.
CHUDNIEMY KIEDY SIĘ ZAKOCHUJEMY
Stres: POZYTYWNY- mamy wpływ na niego, krótkoterminowy, NEGATYWNY-nie mamy wpływu, długoterminowy
Sposoby na radzenie sobie ze stresem
EFEKT JOJO -organizm cały czas się czegoś domaga nie można zwalczyć starych nawyków gdy nie powstają nowe.
ZABURZENIA ŁAKNIENIA: 1. Anoreksja-brak łaknienia, wizerunek piękna 2. Bulimia-nieustanny głów energetyczny