Powstanie i rozwój uniwersytetów. Złoty wiek kultury szkolnej.

Zapotrzebowanie na naukę widoczne już w XII wieku nie tylko wśród młodzieży duchownej, lecz także i świeckiej doprowadziły do wykształcenia się nowego typu szkoły-uniwersytetu. Uniwersytet powstał w Europie. Uniwersytet tkwił, więc swoja organizacją życiu umysłowym miasta. Uniwersytety od początku posiadały trzy podstawowe przywileje :autonomii, monopolu nadawania stopni naukowych oraz prawa do strajku.
Wszystkie uniwersytety średniowieczne były podobnie zorganizowane. Posiadały cztery wydziały, czyli fakultety, wydział niższy sztuk wyzwolonych oraz trzy wydziały wyższe: teologii, prawa i medycyny, na których studia można było podjąć po ukończeniu wydziału sztuk. Na wydziale sztuk studiowała młodzież od 14 do 20 roku życia, a na wydziale prawa i medycyny od 20 do 25 roku życia, po których uzyskiwało się doktorat. Najdłużej trwały studia teologiczne. Doktorat z teologii można było uzyskać dopiero po ukończeniu 35 roku życia. Studenci organizowali się w tzw. nacje, czyli grupy wywodzące się z danego kraju.
Wielki rozkwit uniwersytetów nastąpił w XIII wieku. Wiek ten był najbardziej twórczy w rozwoju uniwersytetów. Profesorowie byli materialnie uzależnieni od Kościoła. Utrzymywali się z beneficjów kościelnych.

Inny typ reprezentował uniwersytet paryski. Pierwsze przywileje papieskie otrzymywał on już w 1194 roku. Za początek tego uniwersytetu przyjmuje się jednak dość powszechnie 1200 roku, w którym król nadał mu przywileje. Uniwersytet paryski był inaczej zorganizowany niż boloński. Mniejszą rolę odgrywali w nim studenci. W odróżnieniu od bolońskiego był to uniwersytet nauczycieli, mistrzów, w którego władzach główną rolę odrywali profesorowie. O ile uniwersytet boloński słynął z prawa, to paryski z teologii. Tak, więc od samego początku istniały dwa typy uniwersytetów.

3. Reformy oświatowe Karola Wielkiego. Renesans karoliński.

Reforma karolińska w dziedzinie nauki i oświaty, podstawowy element renesansu karolińskiego, zasadzała się na trzech niewspółmiernych elementach, na tradycji germańskiej, na antycznej kulturze rzymskiej i na chrześcijaństwie. Podstawową nauczania w szkole pałacowej było siedem sztuk wyzwolonych wzbogaconych o naukę o Piśmie Świętym. W szkole nauczano także zasad kancelaryjnych, czyli umiejętności redagowania dekretów królewskich i cesarskich.
Czapla (19:48)
Renesans karoliński Początkiem jego działania była reforma szkolnictwa. Sprowadzono wówczas mnichów z Irlandii, którzy mieli nauczać Łaciny ( język ten został wprowadzony jako obowiązkowy ). Szkoły nauczały siedmiu nauk wyzwolonych [ artes librales ], podzielonych na dwa stopnie: niższy trivium - gramatykę, retorykę i dialektykę oraz wyższy quadrivium - arytmetykę, geometrię, astronomię i muzykę. Prawo do nauki w zreformowanych szkołach mieli nie tylko kandydaci na duchownych, ale także i ludzie świeccy.
Podczas renesansu karolińskiego zreformowano także pismo. Zamiast używanej do tej pory kursywy karolińskiej, wprowadzono bardziej wyraźną miniskułę, która stopniowo przekształciła się w dzisiejszy alfabet.
W okresie tym produkowano najwyższej jakości książki. Teksty były szczegółowo analizowane przez uczonych tej miary co Alkuin ( mnich angielski, nauczyciel, najwybitniejszy działacz renesansu karolińskiego ) i ilustrowane w wielu ośrodkach ( m.in. w szkole pałacowej na dworze Karola Wielkiego w Akwizgranie ), przy pomocy artystów greckich. Większość książek stanowiły Biblie bogato ozdabiane miniaturami o tematyce religijej oraz licznymi ornamentami. Oprócz Pisma Świętego przepisywano dzieła antycznych poetów, filozofów, prawników i polityków.

Za panowania Karola Wielkiego nastąpił także rozwój dziejopisarstwa - zaczęto spisywać roczniki, a wybitny historyk Einhard napisał biografię cesarza, na której wzorowali się późniejsi kronikarze europejscy m.in. Gal Anonim.
Poza szkolnictwem i piśmiennictwem podczas renesansu karolińskiego rozwijała się sztuka nawiązująca do tradycji antycznych. Odbudowywano stare kościoły i klasztory, a także stawiano nowe. Architektura tego okresu przypominała stylem budownictwo bizantyjskie w Rawennie. Duża część budowli była stawiana z drewna i dlatego nie przetrwała. Znaczna ilość budynków była jednak budowana z kamienia. Głównym zabytkiem architektury karolińskiej jest kaplica pałacowa w Akwizgranie ( to właśnie tam znajdował się najwspanialszy kompleks pałacowy tamtej epoki ).
W okresie karolińskim rozwijało się również rzemiosło artystyczne. Wykonywano piękne przedmioty codziennego użytku, ozdoby, a także elegancką broń.
Koniec tego okresu nastał wraz z rozpadem cesarstwa po śmierci Karola Wielkiego.

---