1.Władza wg H.Arendt
W odróżnieniu od siły, która jest darem i własnością każdego człowieka w jego samotności, władza pojawia się razem w celu działania , a zanika gdy z jakichkolwiek powodów rozpraszają się i odwracają od siebie.
Władza jako działanie człowieka zwróconą bezpośrednio ku innym ludziom, w odróżnieniu od takich czynności jak praca i wytwarzanie , których odniesieniem lub pośrednikiem jest przyroda i świat rzeczy.
Władza to czynnik subiektywny.
2.W jaki sposób powstaje władza wg koncepcji umowy społecznej
Społeczeństwo jako agregat jednostek ma pewną wartość:
- indywidualna własność
-państwo może być niebezpieczne dla wolności, może ją ograniczać
Państwo nie pozwala nadużywać wolności. Podstawą politycznego zobowiązania jest zasada jednostek do słuchania władzy jaką sobie sami wybrali.
Ustrojami wyrażeń owej zgody jest umowa społeczna . Lock przyjął koncept zgody milczącej mianowicie kto przebywa na terytorium państwa i korzysta z jego ochrony, akceptuje tą właśnie zasadę umowy społecznej. Władzę mogą sprawować ludzie zamożni i wykształceni, nie motłoch ,,zasada złotego środka” ponieważ majątek i pozycję społeczną będą odporni na korupcję.
Postulat władzy racjonalnej skłonił liberalizm do zachowania systemu,, złotego środka”
Rządy ,, złotego środka” wykluczały zarazem absolutyzm i demokrację.
3. Od kogo pochodzi władza wg koncepcji teologicznej?
Mezopotamia-Bóg Marduk rządzi w postaci króla Hamurrabiego
Egipt-Faraon jest to Bóg żywy, Bóg Horus w postaci Faraona jako jego wcielenie
Chrześcijańska- Bóg Jahwe- władca otrzymał tytuł króla
Teistyczna =Bóg rządzi na ziemi
Teologiczna =władca musiał być namaszczony
4.Dlaczego władza jest funkcją?
Władzy nadaje się sens funkcji jaką ona spełnia wobec danej całości. Zamiast określenia, że władza jest funkcją stosuje się zwrot, że spełnia ona funkcje np.: integracyjną, dystrybucyjną, ochronną, strukturotwórczą(dot. to władzy politycznej). Władza posiadana przez jednostkę jest zawsze efektem przypisanym funkcji pełnionej przez nią w systemie. Uzyskanie władzy i jej utrata związana jest z otrzymaniem i utratą funkcji.
5.Co powoduje, że trudno jest zdefiniować pojęcie władzy politycznej?
Trudności ze zdefiniowaniem pojęcia władzy politycznej wynikają z szerokiego zakresu powszechności jej występowania w życiu człowieka od początku jego rozwoju obejmujący szeroki zakres dziedzin społecznej aktywności. Różnice występują u części politologów i socjologów, którzy uważają, że nie ma sensu opracowywanie definicji władzy, powinni się ją badać i opisywać.
6 podstawowych definicji władzy zasadniczo różnych ich typów:
a) definicje behawioralne
b) definicje teologiczne
c) definicje instrumentalne-możliwość stosowania przemocy
d) definicje strukturalne- rodzaj stosunku pomiędzy rządzącymi i rządzonymi
e) definicje władzy jako wpływu
f) definicje konfliktowe
Ze względu na oczywiste spostrzeżenie iż przedstawione rozumienia władzy nie wykluczają się można ułożyć definicję uwzględniającą wszystkie wymienione cechy. Wg. Arostytelesa władza to zjawisko uniwersalne właściwe zarówno w przyrodzie jak i ludziom oraz bytom idealnym, że podlega naturalnej zasadzie panowania jednych i podporządkowania się im drugich
Analizując pojęcie władzy politycznej należy mieć na uwadze problemy i wątpliwości które dotyczą władzy w ogóle. Chodzi więc o postrzeganie władzy politycznej jako funkcji, właściwości i stosunku społecznego czy też pojęcia łączącego te kategorie.
6.Co oznacza że władza jest cechą nosiciela?
T.Hobbes zdefiniował władzę jako „środki do osiągnięcia przyszłych celów i wymieniał w tym kontekście atrybuty takie jak: siła fizyczna, umiejętności czy bogactwo. Władza jest więc tym co cechuje posiadacza tych środków, a więc charakterystyką osobową” Mamy tu do czynienia z faktem, że posiadanie i wykonywanie władzy nie jest zależne od systemu, lecz właściwości człowieka, grupy społecznej, instytucji.
7.Co to takiego autorytet?
Pierwotny zapis słowa autorytet związany jest prawdopodobnie z łacińskim słowem augere-powiększać. W swoich najwcześniejszych znaczeniach wskazuje to , że ludzie posiadający autorytet wzmacniają ,potwierdzają i sankcjonują dany kierunek działania i myślenia.
Auetoritas- autorytet choć związane z władzą potestas był od niej zawsze odróżniający.
Wg Maxa Webera (definiowanie autorytetu w kategoriach władzy)centralnym pojęciem było słowo Herrschaft- błędnie przetłumaczone na autorytet . Chodziło mu o władzę narzucania i wymuszania bezdyskusyjnego i natychmiastowego posłuszeństwa.
Błędne tłumaczenie słowa Herrschaft okazało się katastrofalne dla pojęcia autorytet , władza , siła i przymus w różnych dziedzinach nauki rzadko zachowuje ślady swego pochodzenia.
Wg Lasswella i Kaplana ,, autorytet jest formalną władzą”
Studium terminologiczne UNESCO określa pojęcie autorytetu jako władze, która jest szanowana i akceptowana.
8.Zależność autorytet- władza
Władza polityczna związana jest na ogół z przymusem i przydatnością na przymus.
Ten kto ma władzę dysponuje mocą obdarzania nagrodami , mocą narzucania swojej woli.
Podczas gdy władza rozkazuje i w razie potrzeby wspierana jest siłą autorytet ,,przyciąga” Nie jest funkcją nagród i traci się go stosując przymus. Autorytet jest więc formą władzy lub wpływu i zawdzięczającą swoją skuteczność temu, że ma się posłuch , że jest się akceptowanym.
Autorytet jest władzą opartą na prestiżu. Autorytet sprawia , że coś zostaje bądź nie zostaje zrobione nie na rozkaz lecz pod wpływem ,,uprawnionej” prośby lub sugestii. Z tego powodu wiążemy autorytet z przywództwem.
Władza bez autorytetu jest władzą uciskającą albo bezsilną.
Wartość demokracji podnosi nie wzmacnianie władzy lecz przeciwne, jej ograniczanie i tym samym zastępowanie ,, ludzi posiadających władzę” przez ludzi posiadających autorytet.
Koncepcja umowy społecznej
T.Hobbes, J.Locke, J.J.Rousseau, J.Rawls
H.Arent- władza jest czynnikiem subiektywnym, będą działali dla siebie, sfera publicznai prywatna( ktoś się zajmował tylko gospodarstwem domowym)
Władza była utrzymywana przez to , że ludzie obiecywali, składali przyrzeczenia.
9.Rola autorytetu w Rewolucji Amerykańskiej
Ogromny sukces amerykańskich założycieli:
-ustanowienie nowego państwa na tyle stabilnego aby mogło przetrwać napór przyszłych stuleci
-nie chodziło o wiarę w nieśmiertelnego prawodawcę ani w obietnice nagrody w życiu przyszłym , oczywistość prawd lecz autorytet płynący z samego aktu z ustanowienia państwa
-autorytet w rewolucji amerykańskiej znalazł swoje wzorce w rzymskiej historii i rzymską instytucją polityczną
W Rzymie autorytet ucieleśniała instytucja polityczna - Senat Rzymski
-Senat Amerykański jednak nie wiele ma wspólnego z rzymskim bądź weneckim wzorcem -polega to na przesunięciu lokalizacji autorytetu( z rzymskiego) Senatu (amerykańską) władzę sądowniczą
-prawdziwą siedzibą autorytetu w Republice Amerykańskiej jest Sąd Najwyższy
10.Na czym polega autorytet władzy i władza autorytetu?
Autorytet władzy: autorytet są to cechy osobiste wynikające z wiedzy, doświadczenia, umiejętności, dzięki którym wpływamy na postępowanie innych celowo, ale niekoniecznie; ktoś ma autorytet, bo może na innych oddziaływać; można mieć władze, ale nie mieć autorytetu
Władza autorytetu: cechy osobiste wynikające z uprawnień (np. ojca, przełożonego) w tym przypadku autorytet jest synonimem władzy; ktoś może oddziaływać na kogoś, bo ma autorytet; można mieć autorytet, ale nie mieć władzy
Autorytet to zdolność do kierowania zachowaniami innych bez odwoływania się do przymusu. Jest to więc szczególny rodzaj władzy opartej na uznaniu społecznym. Władza bez autorytetu nie jest trwała!
11.Panowanie ,Rządzenie , Kierowanie i Zarządzanie. Jakie zachodzą między nimi zależności
Panowanie- wynika z przewagi, którą wykorzystuje się do przeforsowania woli czyli zrealizowania władzy
Zarządzanie - jest np. dostarczaniem informacji wyznaczającej człowiekowi drogę postępowania lecz nie zobowiązującej go. Nie przewiduje się żadnych sankcji za zachowanie niezgodne z proponowanymi.Reforma - zmiany dokonywane w obrębie ustroju, gospodarki.
Rodzaje reform: polityczne, społeczne, ekonomiczne, gospodarcze
Reforma- jest przedsięwzięciem z zakresu technologii społecznej w sposób nieuchronny związana z wkroczeniem w sferę podmiotowości jednostek lub zbiorowości.
Technologiczny wymiar wszelkich przedsięwzięć reformatorskich wymaga, aby ich przebieg został poddany szczególnie skrupulatnej kontroli, zarówno w fazie projektowania jak i w fazie wdrażania. Kontrola powinna być tym skrupulatniejsza im szerszy i bardziej fundamentalny zasięg reformy.
Wprowadzenie reformy oznacza w sposób nieunikniony zderzenie projektowanych zmian z obiektywnymi (zewnętrznymi) i podmiotowymi warunkami w systemach społecznych, których reforma dotyczy.
Wśród warunków obiektywnych zasadnicze znaczenie mają istniejące wcześniej rozwiązania instytucjonalne, prawne, ekonomiczne, własnościowe, wśród podmiotowych: potrzeby, interesy indywidualne i zbiorowe, wartości, postawy, oczekiwania i ukształtowane standardy.
Stadia reformy:
pierwsze ma charakter koncepcyjny- zapoczątkowuje je krytyka stanu rzeczy w jakimś obszarze rzeczywistości społecznej, gdy odbiega on od upowszechnionych wartości lub ukształtowanych standardów społecznych. W tym stadium wypracowuje się z jednej strony nowe narzędzia krytycznego opisu zastanej rzeczywistości, z drugiej natomiast powstaje opozycyjny wobec tej ostatniej mniej lub bardziej ukształtowany zarys modelu oczekiwanego czy pożądanego z punktu widzenia przyjętych wartości i standardów.
- stadium drugie- to przede wszystkim przekładanie pożądanego modelu na język prawa. Stadium to może być skutecznie realizowane dopiero wówczas gdy projekt podejmowanych reform zyskał powszechną akceptację społeczną, albo też stoją za nim dostatecznie znaczące siły społeczne.
Trzecie stadium- to poszukiwanie i wprowadzanie w życie nowych rozwiązań instytucjonalnych, takich które pozwolą na eliminację niepożądanych aspektów funkcjonowania systemu społecznego.
Ostatecznym celem każdej reformy społecznej jest modyfikacja wcześniej ukształtowanych pojawiają się nowe, lepiej przystosowujące jednostki i zbiorowości do kontroli otoczenia społecznego w nowych warunkach.
czwarte stadium- związane być musi z długotrwałym procesem przekształceń indywidualnych i zbiorowych wartości, systemów przekonań, wzorów definiowania sytuacji społecznych, norm, kryteriów ocen, reguł i wzorów działąnia. W miejsce wcześniej ukształtowanych pojawiają się nowe, lepiej przystosowujące jednostki i zbiorowości do kontroli otoczenia społecznego w nowych warunkach.
Socjologia jest predysponowana do zabiegów modernizacyjnych, nie w każdej fazie może odgrywać istotną rolę.
w pierwszej fazie pojawiają się wyjątkowe warunki dla rozwoju socjologii. Ulegający dezorganizacji porządek społeczny i poszerzające się obszary anomii wywołują nowe pytania i dylematy ukierunkowujące poszukiwania badawcze.
faza druga i trzecia- zasadnicza rola przypada prawnikom, administratorom i politykom.
czwarta związana jest w sposób nie ukierunkowany z dramatycznym zdarzeniem pomiędzy zaprojektowanymi przez prawodawców rozwiązaniami prawnymi i instytucjonalnymi a ukształtowanymi w przeszłości regulatorami aktywności i utrwalonymi wzorami adaptacji jednostek i grup społecznych do systemu
warunki do przeprowadzenia reform w Polsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych były korzystne:
zdecydowane odrzucenie starego ładu społeczno-polityczno-ekonomicznego,
przekonanie o konieczności możliwości zmiany systemu, a nie jego naprawy i udoskonalenia.
Negatywny obraz kształtowały czynniki:
system był w odbiorze społecznym traktowany jako zasadniczo nieracjonalny tzn. efektywnie realizowane cele systemowe znajdowały się w oczywistym konflikcie z wartościami i kryteriami racjonalności wytwarzanymi i podtrzymywanymi przez zasadnicze zbiorowości społeczne.
System był postrzegany jako zasadniczo nieefektywny tzn. nie był w stanie realizować celów społecznych w stopniu zgodnym z ustalonymi standardami społecznymi.
System był traktowany jako niesprawiedliwy, to znaczy dystrybucja dóbr, dostęp do atrakcyjnych pozycji społecznych, czy udział w sprawowaniu władzy był wyraźnie niezgodny zarówno z uogólnionymi społecznymi kryteriami sprawiedliwości jak i indywidualnymi i zbiorowymi roszczeniami.
Sposób organizacji życia społecznego nie przystawał do standardów europejskich , standardów ukształtowanych w krajach uważanych za nowoczesne i wysoko rozwinięte.
Poszerzające się obszary alienacji w szczególności alienacji politycznej obywateli i coraz silniej uświadamianie blokady podmiotowości społecznej, zarówno w wymiarze indywidualnym jak i zbiorowym.
Czynnikiem sprzyjającym wprowadzenie reform był fakt że w żadnym kraju system realnego socjalizmu nie został poddany tak gruntownej analizie i uporządkowanej myślowo krytyce we wszystkich istotnych aspektach jego funkcjonowania.
Strona 1 z 2