Psychologia i poznanie Materska Tyszka - r2. Nader Schematy poznawcze
Składniki koncepcji schematów poznawczych (sześć) :
konstrukcjonizm- reprezentacja umysłowa jest swego rodzaju interpretacją sygnałów receptorycznych- i to interpretacja podatna na wpływ stanu naszego umysłu. Świat zewn. Nie jest odwzorowywany, ale konstruowany w umysle (z inf. Zewnętrznych i własnych przekonań, nastawień.
argument ubóstwa bodźca- dopływające do receptorów sygnaly są zwykle zbyt ubogie, by rozpoznać konkretny obiekt - rozpoznajemy obiekt ponieważ się go spodziewamy. System poznawczy uzupełnia brakujące do rozpoznana dane.
hipoteza wykorzystywania- przywolanie pamięciowe powinno być taktowane jako rekonstrukcja sytuacji percepcyjnej, a nie jako mechaniczne wydobywanie zapisu prcepcyjnaego. Zawartość pamięci długotrwałej jest wykorzystywana jako materiał budulcowy w przywolaniu a nie mechaniczne wydobywanie.
stereotypizacja pamięci- w kolejnych przywołaniach pamięciowych wiele ich elementów ich właćścwośći oddala się od rzeczywistości i coraz bardziej zbliza się do właściwości typowych dla danej klasy elementów (przedmiotów lub ludzi).
łagodna degradacja wyniku- ( Bobrow, Norma 1975) człowiek rozwiązuje problem nawet nie mając pełnych przesłanek, im ich mniej tym uzyskane przez niego rozwiązanie (wynik) jest gorsze, ale zostaje podane.
oszczędność poznawcza- struktury poznawcze powinny być zbudowane w sposób dostarczający maksimum użytecznej informacji minimalnym kosztem.
Schemat poznawczy- def.- jest modułem systemu poznawczego służącym od budowania percepcyjnych i pamięciowych reprezentacji danej klasy obiektów lub zdarzeń- zawiera on hipotezy na temat obiektów i zdarzeń, jak i procedury dobierania jednych wartości przy założeniu innych wartości. Schemat pozn. ma budowę hierarchiczną- istnieją pod- i nad- schematy.
Schemat a pojęcie- oznaczają konstrukty zbudowane na dwóch różnych poziomach opisu systemu poznawczego. Zestaw możliwych realizacji schematu jest tym samym co pojęcie. Teoria pojęć opisuje to co zawarte jest w schematach. Teoria schematów opisuje jak tworzone i stosowane są pojęcia.
Schemat a teoria pamięci semantycznej- sch. Może być uważany za jednostkę pamięci sem.
Schemat a reprezentacja poznawcza- realizacja schematu to wywożenie pewnego poziomu reprezentacji poznawczej
Przetwarzanie dół- góra [od receptora do reprezentacji poprzez schemat] i góra- dół [przygotowanie systemu na oczekiwane dane receptorowe]
Wartości domyślne- wszystkie zmienne danego schematu są wypełnione wartościami domyślnymi tzn. schemat posiada założoną preferowaną realizację (reprezentację pozn.). Podczas percepcji część tych wartości zostaje wymieniona na rzeczywiste wartości, a pozostałe są wartościami domyślnymi.
Zagnieżdżenie schematów- zawieranie się [pod]schematów w [nad]schematach
Schematy a przywołania pamięciowe- przywołania tego samego epizodu będą się różnić między sobą i będą się przybliżać do sytuacji stereotypowych.
Teorie schematowe:
System ram [schem.] Minsky'ego- mówi o zagnieżdżeniu zestawu schematów w wielu komunikujących się ze sobą schematach nadrzędnych.
Skrypty plany tematy Schanka i Abelsona- typologia schematów- główne grupy: skrypty [budują reprezentacje zdarzeń codziennych], plany [ogólniejsze od sk.] tematy [ogólne- określają cele ludzi]
Schematy grupy LNR- [gr. Badawcza LNR] - próby usystematyzowania i ustalenia standardowej terminologii koncepcji schem. pozn.
2