Problemy zdrowotne okresu dojrzewania
Problemy psychospołeczne
Przystosowania społeczne ułatwiają:
Zdolności do łatwego wejścia w nowe związki
Zdolność do efektywnego współdziałania w czasie
Wrażliwość na społeczne informacje zdrowotne
Zdolność rozwiązywania konfliktów społecznych bez agresji
Przystosowanie społeczne może zależeć od cech charakterystycznych w ustaleniu wzajemnych relacji - szczególnie z rówieśnikami i skłonność do przezwyciężania własnego wrodzonego egocentryzmu.
Położenie dzieci z brakiem umiejętności przystosowania społecznego może być tragiczne. Mogą doznawać poniżenia słownego, dręczenia i całkowitego odrzucenia. Takie dzieci mogą szukać schronienia wśród młodszych dzieci, dorosłych, świecie fantazji. Wpływ na osiągnięcia szkolne - połączenie różnych dysfunkcji najczęściej wyraża się w opóźnieniu w nauce szkolnej np. dzieci z zaburzeniami spostrzegania wzrokowo-przestrzennego mogą mieć trudności w nauczaniu się czytania.
Dziecko, które w latach szkolnych źle funkcjonuje wymaga starannego, wielodyscyplinarnego badania.
Badanie dziecka z podejrzeniem dysfunkcji neurorozwojowych powinno obejmować pełne badanie fizyczne, neurologiczne oraz badanie narządów zmysłów.
Zaburzenia zachowania
Jest to zespół reakcji wyrażających się w sytuacjach społecznych różnymi odchyleniami w zachowaniu, poczynając od banalnych trudności wychowawczych i reakcji protestu przez zachowanie niezgodne z przyjętymi ogolnie normami społecznymi, wynikające z dysharmonii rozwojowej. Dysharmonia ta polega na tym że poziom rozwoju inteligencji dziecka jest w normie lub nawet powyżej przeciętnej dla wieku. stwierdza się pewne defekty w sferze uczuć, woli, dążeń, a nawet popędów.
Wyróżniamy wiele typów zaburzeń zachowania:
Zespół zachowania niestabilnego
Zespół zachowania aspołecznego
Zespół zachowania antyspołecznego - przestępczego
Zespół zachowania niestabilnego, cechuje się biernością, małą tolerancją na sytuacje trudne, niedojrzałością emocjonalną, powierzchowną i labilną uczuciowością, zmianami nastroju, nadmierną wrażliwością, brakiem pewności siebie, podatnością na wpływy grupy rówieśniczej
Dzięki tym cechom nie stanowią zagrożenia dla otoczenia , ale ich nieprzewidziane reakcje protestu mogą być niebezpieczne dla nich samych
Do takich reakcji należą proby samobójcze podejmowane rzadko w sposób zaplanowany, a raczej impulsywnie, nie koniecznie dla śmierci, ale zawsze połączone z ryzykiem utraty życia, lub trwałego kalectwa. Celem najczęściej jest chęć zaimponowania kolegom,zemsta na nauczycielu,
Inną poważną reakcją, będącą wyrazem osobowości niestabilnej i niedojrzałej emocjonalnie , występującą glównie u dziewcząt w okresie pokwitania jest jadłowstręt psychiczny.
Jadłowstręt psychiczny
Zaburzenia przyjmowania pokarmów zaczynają się zwykle jako niewinne zwyczaje dietetyczne.następnie występuje świdome , coraz większe ograniczanie jedzenia ( głownie pieczywa,potraw mącznych, zup tłuszczów itp.) przy początkowo dobrym łaknieniu, co prowadzi do okresowej żarłoczności zwalczanej wymiotami i środkami przeczyszczającymi oraz intensywnymi ćwiczeniami fizycznymi.z czasem dochodzi do wychudzenia , a nawet wyniszczenia organizmu z prawdziwym już w tym stadium wstrętem do jedzenia i zmianami troficznymi ( skóra sucha, łuszczaca się, cienka, włosy łamliwe,czasami obrzęki goleni i stóp, zasinienie dłoni, zanik miesiączki)
.
Do charakterystycznych przedchorobowych cech należą:
Nadmierna zależność
Niedojrzałość w rozwoju
Izolowanie się
Znaczącą rolę w powstawaniu jadłowstrętu psychicznego przypisuje się czynnikom psychologicznym np. konfliktom między córką a rodzicami, dlatego po wykluczeniu chorób guza mózgu, cukrzycy, chorób krwi, gruźlicy należy natychmiast przeprowadzić konsultację psychiatryczną i rozpocząć leczenie w warunkach szpitalnych w oderwaniu od rodziców, dieta bogatoenergetyczna oraz prowadzić psychoterapię dziecka, a często i rodziców
Depresja
Objawy kliniczne - są różne zależnie od wieku i poziomu rozwoju Opisano przypadki depresji u niemowląt - rozłąka z osobą sprawującą opiekę po 6-7 miesiącu życia prowadzi do protestu( płacz, niepokój ruchowy kończyn górnych i dolnych zachowanie przypominające panikę). Towarzyszy temu dokładne badanie każdego zbliżającego się dorosłego i szukanie dotychczasowego opiekuna. Dziecko odwraca się od każdej innej osoby. W fazie końcowej występuje apatia, dziecko staje się mało aktywne z obniżonym napięciem mięśniowym twarzy, która w sposób oczywisty wyraża smutek.
Te dzieci płaczą cicho i wpatrują się w przestrzeń nieruchomo, szeroko otwartymi oczami. Wśród zbliżających się do nich osób szukają znajomej twarzy, przytulają się do nieznajomego i płaczą, ale nie są pocieszone.
Dzieci depresyjne w wieku szkolnym przejawiają różne objawy. Do najczęstszych zaliczamy: smutny wyraz twarzy, łatwość płaczu, drażliwość, wycofywanie się zainteresowań zwykle sprawiających przyjemność, objawy wegetatywne- zaburzenia snu i łaknienia. Mogą wystąpić dodatkowo objawy lęku, zaburzenia zachowania. U dorastających-impulsywność, uczucie zmęczenia, depresja, myśli samobójcze i poczucie beznadziejności.
Rozpoznanie:
Wyniki nauczania
Kontakt z rówieśnikami i rodziną
Do objawów depresji wieku młodzieńczego mogą należeć:
Pogarszanie się ocen w szkole
Liczne nieobecności na zajęciach, częste wagarowanie
Palenie papierosów i picie alkoholu
Podatność na wypadki
Poczucie przeraźliwej nudy
Z drugiej strony:
Stan przedłużającej się euforii-połączony z zachowaniem na pokaz
Bezsenność, trudności w zasypianiu
Samobójstwa
Dzieci mogą myśleć o samobójstwie jako sposobie rozwiązania problemów psychologicznych psychologicznych i środowiskowych.
Czynniki wpływające na występowanie myśli samobójczych obejmują:
Depresję
Zaabsorbowanie śmiercią i ogólne czynniki psychopatologiczne
W 15-40% przypadków dokonane samobójstwa są poprzedzane próbami samobójczymi.
Dzieci przed dokonanym samobójstwem wykazują wybitne zainteresowania śmiercią i umieraniem, pragnienie śmierci, uczucie beznadziejności oraz bezwartościowości.
Badania wśród rodziców samobójców wskazują, że ojcowie samobójców częściej podawali, że sami są depresyjni i mają niską samoocenę, natomiast matki (wykazy) doznawał większych lęków lub miały myśli samobójcze. Oboje rodzice mieli tendencje do spożywania większej ilości alkoholu i leków
Zaburzenia zachowania
Liczne zachowania, które uważa się za prawidłowe występują w późniejszym wieku:
Wyrywanie się
Impulsywność
Zanoszenie się
Buntowniczość i napady złości
Objawy nieprzystosowania społecznego
Najczęstszymi wskaźnikami nieprzystosowani dzieci i młodzieży, które budzą niepokój ze względu na konsekwencje społeczne, są tzw. Zachowania antagonistyczno - destruktywne, będące wyrazem konfliktu jednostki ze społeczeństwem. Pozostają one w wyraźnej opozycji wobec wartości społecznych, norm obyczajowych, moralnych i prawnych, a ich celem jest szeroko rozumiana destrukcja istniejącego ładu społecznego.
ZAPAMIĘTAJ
Objawami nieprzystosowani społecznego młodzieży są negatywne i nieadekwatne wymagania i zakazy zawarte w przypisanych rolach społecznych dziecka w rodzinie, kolegi w grupie rówieśniczej, ucznia w szkole, pracownika w zakładzie pracy itp.
MEN w zależności od nasilenia objawów i dodatkowych czynników środowiskowych, wyróżniło nieprzystosowanie społeczne i zagrożenie nieprzystosowaniem społecznym
ZAPAMIĘTAJ
Za objawy problemu nieprzystosowania, społecznego, które należy brać pod uwagę MEN uznało: nagminne wagary, ucieczki z domu i włóczęgostwo, sporadyczne lub systematyczne picie alkoholu, odurzanie się (jego próby i faktyczne odurzanie się), niszczenie mienia stosowanie przemocy, bójki, przywłaszczanie cudzego mienia, kradzieże udział w grupach negatywnych oraz usiłowanie i dokonanie samobójstwa.
Z analizy badani prowadzanych w dziedzinie nieprzystosowania społecznego wynika, że najczęściej prowadzą ku niemu wagary, ponieważ młodzi ludzie poznają zazwyczaj po raz pierwszy smak alkoholu i narkotyków, dokonują zniszczeń mienia czy kradzieży. Wagary są uwarunkowane przeważnie niepomyślną sytuacją ucznia w szkole jego niechęcią do szkoły, nauczycieli i obowiązku uczenia się. Przyczyna wagarów może tkwić poza szkołą - w szerszym środowisku społecznym, które pociąga swoją atrakcyjnością, z uwagi na określone przejawy życia, nęcące i frapujące ucznia znudzonego codziennością życia i nauki.
Wagary mające swoje źródło poza szkołą są mniej groźne niż wagary z powodu niechęci do nauki i szkoły. Pierwsze z nich ssą najczęściej organizowane w określonej intencji z myślą o odprężeniu, atrakcyjnej rozrywce, uczestnictwie imprezach sportowych, a nawet bliższych wycieczek w towarzystwie uczniów - rówieśników lub dobrych kolegów.