P
8
INDYWIDUALNA
POPYT,
D
KRZYWA POPYTU
E
4
2
E
3,6
1
X
I1
I2
P
BL
S
BL
1
2
3⅓
6⅔
5½
10
X
PODAś,
i = 20
PX
P = 2
X
X1
P
3
S
P = 3
d
X2
RYNEK
2
P = 2,5
Y
D
X
3⅓
5½
X
RYNKOWA KRZYWA POPYTU
DEFINICJA POPYTU
P
P
P
4
4
4
POPYT jest to odwrotna zależność 3
3
pomiędzy ceną dobra lub usługi a jego
2
2
2
D
d
ilo
d
2
ścią, którą konsumenci są skłonni i są
1
w stanie nabyć w określonym czasie,
8 16
X
30
X
8
46
X
ceteris paribus
Sumując poziomo krzywe indywidualnego popytu otrzymujemy całkowity popyt rynkowy na dane dobro DETERMINANTY POPYTU
ZMIANA WIELKOŚCI POPYTU
1.
Cena danego dobra
14
2.
Ceny innych dóbr (substytucyjnych i komplementarnych) Wielkość popytu jest to
P
konkretna ilość dobra
12
3.
Gusty i preferencje konsumenta
nabywana przy konkretnej
10
jego cenie
4.
Dochód realny konsumenta
8
6
5.
Liczba nabywców
Zmiana ceny danego
4
D
dobra powoduje zmianę
6.
Warunki naturalne
2
wielkości popytu
7.
Oczekiwania co do zmian cen i dochodu konsumenta 0
10
20
30
40
50
X
ZMIANA POPYTU
PRAWO POPYTU
14
Wraz ze wzrostem ceny, ceteris paribus, P
Zmiana któregokolwiek
12
wielkość popytu maleje, i odwrotnie (gdy z czynników
10
cena spada, ceteris paribus, to wielkość wpływających na popyt
8
z wyjątkiem ceny
popytu rośnie)
6
danego dobra powoduje
D'
4
zmianę popytu
D
2
D"
0
10
20
30
40
50
X
1
DEFINICJA PODAśY
1.
Cena danego dobra
2.
Ceny innych dóbr (stanowiących alternatywę PODAś jest to dodatnia zależność produkcyjną) i ich zmiany
pomiędzy ceną dobra lub usługi
3.
Koszty dostaw danego dobra i ich zmiany (koszty a jego ilością, którą producenci są
produkcji, transportu, handlowe, podatki, dotacje) skłonni i są w stanie zaoferować
4.
Koszty dostaw produktów stanowiących
w określonym czasie, ceteris
alternatywę produkcyjną
paribus
5.
Cechy technologiczne produkcji
6.
Warunki naturalne, zdarzenia losowe
ZMIANA WIELKOŚCI PODAśY
PRAWO PODAśY
A ZMIANA PODAśY
P 14
14
S
P
Wraz ze wzrostem ceny, ceteris paribus, 12
12
S
S'
wielko
10
ść podaży rośnie, i odwrotnie (gdy
10
S"
8
cena spada, ceteris paribus, to wielko 8
ść
6
6
podaży maleje)
4
4
2
2
0
0
10
20
30
40
50 X
10
20
30
40
50
X
Zmiana wielkości podaży
Zmiana podaży
RYNKOWA KRZYWA PODAśY
P
P
s
P
s1
2
4
4
4
S
3
3
3
2
2
2
9 16 25
X
10
20
X
9
26
45
X
Sumując poziomo krzywe indywidualnej podaży otrzymujemy całkowitą podaż rynkową danego dobra 2
DETERMINANTY POPYTU
POPYT,
D
1.
Cena danego dobra
X
2.
Ceny innych dóbr (substytucyjnych i komplementarnych) P
S
3.
Gusty i preferencje konsumenta
PODAś,
4.
Dochód realny konsumenta
X
5.
Liczba nabywców
P
S
RYNEK
6.
Warunki naturalne
D
7.
Oczekiwania co do zmian cen i dochodu konsumenta X
34
39
DEFINICJA POPYTU
PRAWO POPYTU
POPYT jest to odwrotna zależność Wraz ze wzrostem ceny, ceteris paribus, pomiędzy ceną dobra lub usługi a jego
wielkość popytu maleje, i odwrotnie (gdy cena spada, ceteris paribus, to wielkość ilością, którą konsumenci są skłonni i są podaży rośnie)
w stanie nabyć w określonym czasie,
ceteris paribus
38
41
ZMIANA WIELKOŚCI POPYTU
WYJĄTKI ZACHOWAŃ RYNKOWYCH
14
Efekt Veblena, zwany inaczej efektem Wielkość popytu jest to
P
prestiżowym - niektóre gospodarstwa domowe konkretna ilość dobra
12
nabywają tym większe ilości danego dobra, im nabywana przy konkretnej
10
jest ono droższe
jego cenie
8
6
Efekt snobizmu – niektóre gospodarstwa Zmiana ceny danego
4
D
domowe mniej cenią te dobra, które
dobra powoduje zmianę
2
konsumują inni, a zatem nabywają ich mniej wielkości popytu
lub w ogóle eliminują je ze swoich zakupów 0
10
20
30
40
50
X
40
53
RYNKOWA KRZYWA POPYTU
WYJĄTKI ZACHOWAŃ RYNKOWYCH
Efekt owczego pędu – pewne gospodarstwa P
P
P
domowe tym wyżej cenią pewne dobra i tym 4
4
4
więcej ich nabywają, im bardziej je cenią i więcej 3
3
ich nabywają inne gospodarstwa domowe
2
2
2
D
Paradoks Giffena – przy wzroście cen d
d
2
wszystkich dóbr w gospodarce, konsumpcja 1
produktów podstawowych (pieczywa,
8
16
X
30
X
8
46
X
ziemniaków, kasz) wzrasta. Są to dobra
traktowane przez konsumentów, jako „zło konieczne”, gdy na produkty przez nich bardziej Sumując poziomo krzywe indywidualnego popytu cenione konsumentów nie stać.
otrzymujemy całkowity popyt rynkowy na dane dobro 37
54
3
DEFINICJA PODAśY
1.
Cena danego dobra
2.
Ceny innych dóbr (stanowiących alternatywę produkcyjną) i ich zmiany
PODAś jest to dodatnia zależność 3.
Koszty dostaw danego dobra i ich zmiany (koszty pomiędzy ceną dobra lub usługi
produkcji, transportu, handlowe, podatki, dotacje) a jego ilością, którą producenci są
4.
Koszty dostaw produktów stanowiących
skłonni i są w stanie zaoferować
alternatywę produkcyjną
w określonym czasie, ceteris
5.
Cechy technologiczne produkcji
paribus
6.
Warunki naturalne, zdarzenia losowe
82
81
ZMIANA WIELKOŚCI PODAśY
PRAWO PODAśY
A ZMIANA PODAśY
P 14
14
S
P
Wraz ze wzrostem ceny, ceteris paribus, 12
12
S
S'
wielko
10
ść podaży rośnie, i odwrotnie (gdy
10
S"
8
cena spada, ceteris paribus, to wielko 8
ść
6
6
podaży maleje)
4
4
2
2
0
0
10
20
30
40
50 X
10
20
30
40
50
X
Zmiana wielkości podaży
Zmiana podaży
84
83
POJĘCIE RYNKU
RYNKOWA KRZYWA PODAśY
Rynek w dosłownym znaczeniu oznacza
P
P
s
P
s1
2
miejsce, gdzie towary są sprzedawane
4
4
4
S
i kupowane.
3
3
3
W znaczeniu ekonomicznym rynek jest to 2
2
2
proces przy pomocy którego sprzedający
i kupujący określają co chcą sprzedać lub kupić i na jakich warunkach.
9 16 25
X
10
20
X
9
26
45
X
Inaczej mówąc, jest to proces wzajemnego oddziaływania na siebie popytu i podaży za Sumując poziomo krzywe indywidualnej podaży pośrednictwem ceny.
otrzymujemy całkowitą podaż rynkową danego dobra 89
85
4
MECHANIZM RYNKOWY
1.
Skutkiem specjalizacji i podziału pracy jest wymiana, dokonująca się najczęściej w formie Mechanizmem rynkowym nazywamy
towarowo-pieniężnej
wszelkie procesy popytowo-podażowe
2.
Rynek jest formą nawiązywania kontaktów pomiędzy kupującymi i sprzedającymi w celu inicjowane na rynkach czynników
ustalenia warunków wymiany, przede wszystkim wytwórczych wywołujące w konsekwencji
ilości i ceny
podobne procesy na rynkach dóbr i usług, 3.
Uproszczony model gospodarki zakłada, że na rynku działają tylko dwa podmioty gospodarcze: i odwrotnie
gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa, występujące w roli nabywców i sprzedawców, abstrahuje się od istnienia państwa i jego funkcji 90
91
RÓWNOWAGA RYNKOWA
STANY NIERÓWNOWAGI RYNKU
Sytuację, w której na rynku
dochodzi do zrównania wielkości
popytu z wielkością podaży
1. Nadwyżka rynkowa – nadwyżka P
określamy mianem równowagi
rynkowej.
S
wielkości podaży nad wielkością popytu
Cenę, przy której dochodzi na
E
P
rynku do ustalenia stanu
E
równowagi nazywamy ceną
2. Niedobór rynkowy – nadwyżka wielkości równowagi P , zaś ilość –
D
E
ilością równowagi XE
popytu nad wielkością podaży
(parametry punktu równowagi).
X
X
E
92
97
STANY NIERÓWNOWAGI RYNKU
STANY NIERÓWNOWAGI RYNKU
1) NADWYśKA RYNKOWA
2) NIEDOBÓR RYNKOWY
P
P
S
S
Nadwyżka rynkowa
PMIN.
E
E
P
PE
E
PMAX.
Niedobór rynkowy
D
D
X
X
X
X
X
X
X
X
D
E
S
S
E
D
98
102
5