dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

1

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

2

Rynek – popyt, podaż,

równowaga

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

3

Rynek

• To proces, w ramach którego

kupujący i sprzedający określają,
co mają zamiar kupować oraz
sprzedawać i na jakich warunkach /
tzn. w jakich ilościach i po jakich
cenach/.

• Kupujący reprezentują sobą popyt

rynkowy, a sprzedający – podaż
rynkową.

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

4

Popyt

• Zapotrzebowanie zgłaszane przez

konsumentów na rynku, przy
danej cenie produktu

• Odwrotna relacja między ceną

dobra a ilością, którą
konsumenci są skłonni i są w
stanie nabyć w pewnym okresie
/przy założeniu „ceteris paribus”/

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

5

Determinanty popytu

• Cena danego dobra
• Ceny innych dóbr /komplementarnych

i substytucyjnych/

• Dochody konsumentów
• Moda
• Reklama
• Oczekiwania przyszłego poziomu cen

itd..

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

6

Popyt a cena danego dobra

0

ilość

cena

p

1

q

1

q

2

A

B

p

2

D = f(p)

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

7

Wpływ pozacenowych

determinantów popytu /1/

0

ilość

cena

p

1

q

1

q

2

A

B

p

2

A’

B’

q’

1

q’

2

D

D’

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

8

Wpływ pozacenowych

determinantów popytu /2/

0

ilość

cena

p

1

q’

1

q’

2

A’

B’

p

2

A

B

q

1

q

2

D

D’

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

9

Podaż

• Produkty dostarczone przez

producentów na rynek, przy
danej cenie produktu

• Relacja między ceną dobra a

ilością, którą producenci są w
stanie dostarczyć w pewnym
okresie /przy założeniu „ceteris
paribus”/

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

10

Determinanty podaży

• Cena danego dobra
• Koszty wytwarzania:
- koszty materiałów
- płace i narzuty na płace itp.
- technologia produkcji

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

11

Podaż a cena danego dobra

cena

ilość

p

1

p

2

q

1

q

2

S=f(
p)

A

B

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

12

Wpływ pozacenowych

determinantów podaży /1/

cena

iloś
ć

p

1

p

2

q

1

q

2

S=f(
p)

A

B

S’ = f(p)

A’

B’

q’

1

q’

2

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

13

Wpływ pozacenowych

determinantów podaży /2/

cena

iloś
ć

p

1

p

2

q’

1

q’

2

S’=f(p)

A’

B’

S’ = f(p)

A

B

q

1

q

2

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

14

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

15

Równowaga rynkowa

• Obraz rynku, na którym – przy

pewnej cenie – następuje
zrównanie popytu zgłaszanego
przez konsumentów z podażą
oferowaną przez producentów

• Cena ta – to cena równowagi

rynkowej; a ilość – to ilość
równowagi rynkowej

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

16

Równowaga rynkowa

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

17

Nierównowaga rynkowa –

niedobór towarów na rynku

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

p

1

s

1

d

1

s

1

<

d

1

NIEDOBÓR:

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

18

Nierównowaga rynkowa –

nadwyżka towarów na rynku

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

p

1

d

1

s

1

NADWYŻKA:

s

1 >

d

1

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

19

Konsekwencje wzrostu popytu

dla równowagi rynkowej

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

D’ = f(p)

E

1

p

1

q

1

p

1

>p*

q

1

>

q*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

20

Konsekwencje spadku popytu dla

równowagi rynkowej

0

ilość

cena

S=f(p)

D’= f(p)

E

1

q*

p*

D = f(p)

E*

p

1

<p*

q

1

<

q*

p

1

q

1

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

21

Konsekwencje wzrostu podaży

dla równowagi rynkowej

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

S’=f(p)

E

1

p

1

q

1

p

1

<p

*

q

1

>q

*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

22

Konsekwencje spadku podaży dla

równowagi rynkowej

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

S’=f(p)

E

1

p

1

p

1

>p

*

q

1

q

1

<q

*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

23

Konsekwencje zmian w otoczeniu rynku dla

równowagi na rynku jabłek - przykład

• Wzrost cen owoców cytrusowych –

substytuty w stosunku do jabłek

• Dotkliwa susza, która

spowodowała znacznie mniejsze
zbiory jabłek niż przewidywano

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

24

Zmiany równowagi na rynku

jabłek

0

ilość

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

P*

ce
na

D’

S’

E

1

q

1

p

1

q1 <
q*

p1 >
p*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

25

Zmiany parametrów gwarantujących

równowagę na rynku jabłek

• Cena równowagi na rynku

jabłek – rośnie:

p1 > p*
• Ilość równowagi na rynku

jabłek – trzy warianty:

q1 > q*
q1 < q*
q1 = q*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

26

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

27

Ingerencja rządu w rynek –

ceny maksymalne

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

p

m

ax

s

1

d

1

d

1

>s

1

NIEDOBÓR

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

28

Ingerencja rządu w rynek –

ceny minimalne

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

p

min

d

1

s

1

s

1

> d

1

NADWYŻKA

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

29

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

30

Równowaga rynkowa w długim

okresie /1/

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

D’

S’

E

1

p

1

q

1

p

1

<p

*

q

1

>q

*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

31

Równowaga rynkowa w długim

okresie /2/

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E
*

q*

p*

D
’

S’

E

1

p

1

q

1

p

1

>p

*

q

1

>q

*

dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW

32

Równowaga rynkowa w długim

okresie /3/

0

ilość

cena

S=f(p)

D= f(p)

E*

q*

p*

D’

S’

E

1

=p

1

q

1

p

1

=p

*

q

1

>q

*