PGI - Państwowy Instytut Geologiczny :: Geologia morza

Strona 1 z 2

Geologia morza

Idąc brzegiem morza na ogół nie pamiętamy, że Polska to nie tylko ląd, a linia brzegowa nie stanowi granicy

państwa. W rzeczywistości do naszego wybrzeża przylegają Obszary Morskie Rzeczpospolitej Polskiej. To spora część

kraju - aż 30600 km2, co odpowiada 10% naszego terytorium. W skład tych obszarów wchodzą wody wewnętrzne

Zalewów Szczecińskiego i Wiślanego oraz Zatoka Pucka, pas wód terytorialnych o szerokości ok. 12 mil morskich

oraz Wyłączna Strefa Ekonomiczna, rozciągająca się od wód terytorialnych po granice rozdzielające Bałtyk między

Polską i krajami sąsiadującymi. Na morzu graniczymy z Niemcami, Danią, Szwecją i Rosją

Pod dnem morskim kryje się wiele cennych surowców mineralnych, takich, jak: ropa naftowa, gaz ziemny, sole

potasowe, bursztyn. Inne surowce, również bardzo cenne: minerały ciężkie, żwiry i piaski, występują na powierzchni

dna. Cześć z nich jest eksploatowana, lub będzie eksploatowana w najbliższym czasie. Dno morskie jest miejscem

szeregu przedsięwzięć hydrotechnicznych. Na otwartym morzu kładzione są rurociągi, kable energetyczne i

telekomunikacyjne, budowane są elektrownie wiatrowe. Na wybrzeżu budowane są porty , kolektory ściekowe, mola

spacerowe, przystanie rybackie.

Morze Bałtyckie o powierzchni 415.266 km2 i średniej głębokości 52 m, dzieli się ze względu na ukształtowanie linii

brzegowej i rzeźbę dna na siedem regionów: Zatokę Botnicką, Morze Botnickie, Zatokę Fińską, Zatokę Ryską, Bałtyk

Właściwy, Morze Bełtów (Cieśniny Duńskie) i Kattegat

Dla celów nawigacyjnych, rybołówstwa, a również i militarnych, potrzebna jest szczegółowa charakterystyka dna, a

zwłaszcza identyfikacja i lokalizacja wszelkich obiektów takich, jak np.głazy i wraki, mogące stanowić przeszkody w

wykorzystaniu dna morskiego. Na dnie morskim znaleźć można również wiele niebezpiecznych odpadów; od

amunicji konwencjonalnej i chemicznej, zatopionej po II wojnie światowej, przez składowiska urobku z prac

pogłębiarskich, prowadzonych w portach i na torach podejściowych. Zanieczyszczenia, docierające do morza

rzekami, z powietrza, z portów i miast nadbrzeżnych oraz ze statków, zmieniają wody ale gromadzą się ostatecznie

w osadach dennych.

Każda działalność na morzu, również ta związana z zagospodarowaniem dna, ma wpływ na organizmy żyjące w

morzu, od tych najprymitywniejszych do ryb, które tak często goszczą na naszych stołach. Wydobycie surowców z

dna morskiego, czy zanieczyszczenie osadów może niszczyć siedliska wielu organizmów.

Wszystkie rodzaje działalności gospodarczej na morzu, wymagają zebrania szczegółowej informacji o budowie dna

morskiego, charakterze osadów pokrywających dno oraz o budowie geologicznej i procesach niszczenia wybrzeży.

Dlatego sporządza się różnego rodzaju mapy i przekroje geologiczne, bada skład chemiczny osadów, prowadzi się

badania budowy geologicznej wybrzeży i monitoruje tempo zachodzących zmian. Aby prawidłowo projektować prace

poszukiwawcze, planistyczne oraz prognozować zmiany jakie zajdą w przyszłości, należy poznać procesy, jakie

zachodziły w morzu w przeszłości. Służą temu badania i rekonstrukcje historii rozwoju Bałtyku. Wszystkie te prace,

należą do statutowych obowiązków Oddziału Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego.

Szymon Uścinowicz

Oddział Geologii Morza Państwowego Instytutu Geologicznego

2010-01-30

PGI - Państwowy Instytut Geologiczny :: Geologia morza

Strona 2 z 2

Zamknij okienko

2010-01-30