Historia Polski XX wieku – program ćwiczeń w roku akademickim 2009/10.

1. Ziemie polskie przed wybuchem I wojny światowej.

-

Sytuacja ludności polskiej w trzech zaborach – porównanie.

-

Polskie ugrupowania polityczne i ich stosunek do problemu wskrzeszenia państwowości polskiej – orientacje polityczne.

-

Polskie organizacje paramilitarne przed wybuchem I wojny światowej.

2. Sprawa polska w czasie I wojny światowej.

-

Polskie stronnictwa polityczne, związki polityczne i ośrodki władzy do listopada 1918

roku.

-

Państwa centralne i Ententa wobec problemu wskrzeszenia państwowości polskiej.

3. Polski wysiłek zbrojny w czasie I wojny światowej.

-

Polskie formacje zbrojne u boku państw centralnych i Ententy.

-

Polska Organizacja Wojskowa

4. Kształtowanie się państwa polskiego w latach 1918 – 1921.

-

Rok 1918 na ziemiach polskich: ośrodki władzy na terenie trzech zaborów.

-

Powrót Józefa Piłsudskiego do Warszawy i odbudowa instytucji państwowych oraz armii.

-

Pierwsze wybory i mała konstytucja.

-

Funkcjonowanie państwa do uchwalenia konstytucji marcowej.

-

Ustrój Polski po uchwaleniu konstytucji marcowej.

5. Walka o granice odrodzonej Rzeczpospolitej: granica zachodnia, północna i południowa.

-

Powstanie wielkopolskie.

-

Sprawa polska na konferencji pokojowej w Paryżu i ustalenie granicy z Niemcami.

-

Plebiscyty na terenach spornych i ich rezultaty.

-

Powstania śląskie.

-

Spór polsko – czeski o Śląsk Cieszyński, Spisz i Orawę.

6. Walka o granice odrodzonej Rzeczpospolitej: konflikt polsko – ukraiński w Galicji Wschodniej, wojna z Rosją bolszewicką i traktat ryski.

-

Polskie koncepcje granicy wschodniej.

-

Konflikt polsko – ukraiński w Galicji Wschodniej.

-

Bolszewickie plany ekspansji.

-

Wybuch wojny polsko – rosyjskiej i jej przebieg do końca 1919 roku.

-

Układ z Petlurą i polska ofensywa na Kijów w 1920 roku.

-

Ofensywa bolszewicka na zachód i bitwa o Warszawę.

-

Działania wojenne po bitwie warszawskiej.

-

Traktat ryski.

-

Konflikt polsko – litewski o Wilno.

7. Granice państwa polskiego i jego skład etniczny.

-

Struktura etniczna i wyznaniowa RP.

-

Charakterystyka rozmieszczenia i liczebności Ukraińców, Białorusinów, Żydów, Niemców i innych mniejszości narodowych.

-

Ochrona mniejszości narodowych: mały traktat wersalski i przepisy konstytucyjne.

-

Życie polityczne i społeczne mniejszości narodowych.

8. Gospodarka II Rzeczpospolitej.

-

Struktura zatrudnienia w Polsce, problem reformy rolnej.

-

Kryzys powojenny i reforma Władysława Grabskiego.

-

Budowa Gdyni.

-

Wojna celna z Niemcami i jej następstwa.

-

Wielki kryzys gospodarczy w Polsce.

-

Program budowy COP-u i jego realizacja.

9. Polska w okresie demokracji parlamentarnej 1922 – 1926.

-

Partie polityczne, ich przywódcy, programy, metody działania, organy prasowe.

-

Funkcjonowanie demokracji parlamentarnej do 1926 roku.

-

Przewrót majowy i nowela sierpniowa.

10. Ewolucja ustrojowa RP po przewrocie majowym.

-

Walka z sejmem o zmianę konstytucji.

-

Konstytucja kwietniowa.

-

Partie obozu rządzącego i opozycja.

11. Polska polityka zagraniczna w okresie międzywojennym.

-

Stosunki z państwami sąsiednimi.

-

Polskie sojusze i porozumienia do 1926 roku.

-

Ewolucja polityki zagranicznej po zamach majowym.

-

Polityka równowagi.

12. Rzeczpospolita wobec niemieckiej ekspansji i groźby wybuchu wojny.

-

Polityka polska w dobie Monachium.

-

Stanowisko Polski wobec hitlerowskich roszczeń.

-

Polska wobec likwidacji Czechosłowacji.

-

Gwarancje brytyjskie dla RP i zawarcie sojuszu.

-

Położenie międzynarodowe Polski w momencie wybuchu II wojny światowej.

Literatura:

1. Ajnenkiel Andrzej, Od rządów ludowych do przewrotu majowego, Warszawa 1978

2. Ajnenkiel Andrzej, Polska po przewrocie majowym, Warszawa 1980

3. Batowski Henryk, Między dwiema wojnami 1919 – 1939, Kraków 2001

4. Brzoza Czesław, Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej, Kraków 2003

5. Chałupczak Henryk, Browarek Tomasz, Mniejszości narodowe w Polsce 1918 – 1995, Lublin 1998

6. Chwalba Andrzej, Historia Polski 1795 – 1918, Kraków 2000

7. Eberhardt Piotr, Między Rosją a Niemcami, Warszawa 1996

8. Gabinety Drugiej Rzeczpospolitej, (red.) Janusz Faryś i Janusz Pajewski, Szczecin –

Poznań 1991

Historia Dyplomacji Polskiej T. IV 1918 – 1939, Warszawa 1995

9. Holzer Jerzy, Mozaika polityczna II Rzeczpospolitej, Warszawa 1974

10. Kamiński Marek, Zacharias Michał, Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej 1918 –

1939, Warszawa 1987

11. Krasuski Jerzy, Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919 –

1945, Poznań 2000

12. Landau Zbigniew, Tomaszewski Jerzy, Zarys historii gospodarczej Polski w latach 1918 – 1939, Warszawa 1999;

– Polska w Europie i świecie 1918 – 1939, Warszawa 2005

13. Lipiński Wacław, Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905 – 1918, Warszawa 1990

14. Mędrzecki Włodzimierz, Liczebność i rozmieszczenie grup narodowościowych w II Rzeczpospolitej w świetle II spisu powszechnego (1931 r.), [w:] „Dzieje Najnowsze”, 1983, z. 1-2

15. Pajewski Janusz, Budowa II Rzeczypospolitej 1918 – 1926, Kraków 1995

16. Pajewski Janusz, Odbudowa Państwa Polskiego 1914 – 1918, Warszawa 1978

17. Pobóg – Malinowski Władysław, Najnowsza Historia Polski 1864 – 1945, Londyn 1960

18. Rok 1918. Odrodzona Polska w nowej Europie, (red.) Andrzej Ajnenkiel, Warszawa 1999

19. Waldenberg Marek, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo –

Wschodniej, Warszawa 2000

20. Wandycz Piotr, Pod zaborami. Ziemie Rzeczpospolitej w latach 1795 – 1918, Warszawa 1994

21. Wereszycki Henryk, Historia polityczna Polski 1864 – 1918, Wrocław 1990

22. Więcej niż niepodległość. Polska myśl polityczna 1918 – 1939, (red.) Jan Jachymek i Waldemar Paruch, Lublin 2001