YERSINIOZA JAKO PRZYKŁAD ZOONOZY.

Choroby odzwierzęce, zoonozy - zakaźne lub pasożytnicze choroby zwierząt, bądź

przez zwierzęta tylko roznoszone, przenoszące się na człowieka poprzez kontakt bezpośredni lub surowce pochodzenia zwierzęcego, rzadziej drogą powietrzną (np.

toksoplazmoza, bruceloza, wścieklizna, ptasia grypa i inne)

Choroby zakaźne oraz zakażenia , które w warunkach naturalnych mogą być przenoszone ze zwierząt kręgowych na ludzi.

Czynnik zoonotyczny- oznacza każdego wirusa , bakterie, grzyba, pasożyta lub inny biologiczny czynnik który ma duże szanse na wywołanie zoonozy.

Monitorowanie oznacza system zbierania analizowania i rozpowszechniania danych o zachorowaniach na zoonozy, występowaniu czynników zoonotycznych oraz ich lekooporności.

Drogi zakażenia

Do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową w następstwie spożycia produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, zanieczyszczonych pierwotnie (produkty od chorych zwierząt) lub wtórnie odchodami zwierząt , ludzi chorych lub nosicieli.

Najczęściej do zakażenia dochodzi po spożyciu niedogotowanej wieprzowiny, zanieczyszczonej fekaliami podczas uboju lub nie niepasteryzowanego mleka skażonego pałeczkami Yersinia , skażonych produktów roślinnych długo przechowywanej w chłodni

możliwe jest również zachorowanie w następstwie przetoczenia krwi od dawcy z bezobjawową bakteriemia o etiologii jersiniozy

Zmiany chorobowe u ludzi wywoływane w następstwie przez pałeczki Y. Enterocolitica i Y. Pseudotuberculosis

–

postacie jelitowe

–

8 zapalenie jelit

–

*zapalenie żołądka i jelit

–

* zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy

–

- postacie pseudowyrostkowe (ropne zapalenie węzłów chłonnych , krezki jelitowej)

–

_ postacie pozajelitowe

–

*posocznice

–

*ropne zmiany na skórze (różna lokalizacja)

–

*rumień guzowaty(powikłanie immunologiczne)

–

*zapalenia stawów(nieropne zapalenie stawów)

Diagnostyka jersiniozy:

- materiał do badań: kał, krew, ropa, węzły chłonne krezki lub

wyrostek

robaczkowy, pobrane w czasie operacji, płyn z jamy otrzewnej, wymaz z rany

- metody:

* klasyczne hodowla z zastosowaniem podłoży selektywnych oraz

mikrometod

* techniki biologii molekularnej ; umożliwiają detekcję Yersinia

bezpośrednio w materiale np. poprzez identyfikację obecności genów

kodujących czynniki zjadliwości przy użyciu PCR

* diagnostyka serologiczna

metoda immunoenzymatyczna (test ELISA) z użyciem antygenu somatycznego albo białek Yop, umożliwiają wykrycie swoistych immunoglobulin (IgM, a następnie IgG, Iga)

Leczenie jersiniozy:

- obserwacje małej grupy osób wskazują na skuteczność ripofloksaryny w leczeniu reaktywnego zapalenia stawów wywołanego zakażeniem Y.

enterocolitica

- w leczeniu postaci posocznicowej zalecane są fluorochinolony,

cefalosporyny III generacji i aminoglikozydy stosowane w sposób

skojarzony

- szczepy Y. enterocolitica wytwarzają B laktamazy typu A i B dlatego są oporne na penicyliny, cefalosporyny I i II generacji

- wskazaniami do zastosowania leków przeciwbakteryjnych są powikłania postaci jelitowej lub rzekomowyrostkowej, pozajelitowe zakażenia, postać posocznicowa

- niepowikłana postać jelitowa oraz rzekomobłoniasta nie wymagają

stosowania leków przeciwbakteryjnych

Profilaktyka:

W ramach profilaktyki jersiniozy zalecane jest:

- przestrzeganie zasad higieny podczas przygotowania posiłków

- rezygnacja ze spożywania mięsa niepodanego odpowiedniej obróbce

termicznej,

- stosowanie osobnych noży, desek,

- utrzymanie wysokiego poziomu higieny w rzeźniach i wytwórniach

produktów mięsnych

- rutynowe kontrole bakteryjne żywności

- gotowanie wody przeznaczonej do picia