Historia integracji europejskiej

Wykład

12-11-2010

plan Plevena - propozycja utworzenia europejskiej armii, przedstawiona 24 października 1950 roku przez premiera Francji Rene Plevena we

francuskim Zgromadzeniu Narodowym. Według planu Plevena armie

narodowe poszczególnych państw miały zostać scalone w ściśle

zintegrowaną armię europejską podlegającą władzy ponadnarodowej; jej

też powierzono by rekrutację i kontrolę nad jednostkami niemieckimi.

Plan Plevena powstał w sytuacji powszechnej na Zachodzie percepcji

zagrożenia inwazją radziecką na Europę Zachodnią, wymuszającej szybkie

zwiększenie zdolności obronnych; zmierzał do uśmierzenia obaw, tak na

Zachodzie jak i w ZSRR, związanych z promowaną wówczas przez

kanclerza Konrada Adenauera i USA remilitaryzacją RFN poprzez

zapobieżenie ponownemu utworzeniu niemieckiej armii narodowej.

Spotkał się ze sceptycyzmem RFN i innych państw zachodnich, np. USA,

ale stał się podstawą do opracowania traktatu o Europejskiej Wspólnocie

Obronnej (ang. European Defense Community - EDC), podpisanego 27

maja 1952 roku w Paryżu przez Francję, RFN, Włochy, Belgię, Holandię i

Luksemburg, który jednak upadł gdy francuskie Zgromadzenie Narodowe

odrzuciło go 30 sierpnia 1954 roku. Plan Plevena czerpał ze zgłoszonego

9 maja 1950 roku planu Schumana, którego efektem było powstanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS).

(http://www.stosunkimiedzynarodowe.info/haslo,plan_Plevena)

W V 1952 wszystkie państwa podpisały ten plan. Problem z ratyfikacją.

Dla wielu państw był to szok i nastawanie na suwerenność państw.

Rzecznicy Europejskiej Wspólnoty Obronnej dążyli do połączenia integracji

wojskowej z polityczną i utworzenie Europejskiej Wspólnoty Politycznej.

We Francji przeciwko ratyfikacji byli gauliści, którzy sprzeciwiali się

włączeniu armii francuskiej do armii europejskiej. Partia komunistyczna:

jest to wyraz Europy Watykanu, monopoli, faszyzmu i dominacji

amerykańskiej.

Ministrowie Spraw Zagranicznych 6 zlecili w 1952 dopracowanie EWP.

Po śmierci Stalina i zakończeniu wojny w Korei zagrożenie się zmniejszyło.

We Francji zgromadzenie narodowe w 1954 odrzuciło EWO.

Odrzucenie EWO odrzuciło szanse EWP.

Dodatkowe argumenty za upadkiem EWO:

Opór wobec militaryzacji Niemiec

Obawa przed integracją ze skompromitowaną armią niemiecką.

Po klęsce EWO i EWP spróbowano integracji gospodarczej. Z inicjatywą

integracji wystąpił minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii A.

Eden, zaproponował rozszerzenie Unii Zachodniej o RFN i Włochy.

W 1954 podpisano traktaty paryskie o utworzeniu Unii

Zachodnioeuropejskiej- oprócz „6” była Wielka Brytania, USA i Kanada.

Weszły w życie w 1955.

Zadaniem UZE było wprowadzenie RFN do NATO w sposób

satysfakcjonujący dla Francji. Przyjęcie RFN do UZE i NATO było

osiągnięciem dyplomacji Wielkiej Brytanii.

Powstanie UZE nie zmieniło sytuacji militarnej Europy, NATO

nadal jest dominujące.

W 1954 EWWiS przyjęła rezolucję o dalszej integracji.

Po klęsce EWO i EWP w procesie integracji zwracano uwagę na

problemy gospodarcze.

W VI 1995- Messyna Konferencja ministrów spraw zagranicznych

„6”- rozważano rozszerzenie współpracy gospodarczej. Najbardziej

zainteresowane były kraje Beneluksu i RFN.

W latach 1955-1957- Speak pracował nad założeniami EWG i

EWEA.

25.III.1957- traktaty rzymskie- powstaje EWG i EUROATOM.

Wspólna polityka: rolnictwo, transport, handel z krajami trzecimi.

Głowna rola w prcesie integracji to swobodny przepływ towaru,

usług, osób i kapitału. Przyjęto okres przejściowy 12 lat. Unia

gospodarcza jest środkiem do przyjęcia Unii politycznej. Hallstein:

EWG jest rodzajem pokojowej … o trzech członach: 1. Unia celna, 2.

Unia gospodarcza, 3. Unia polityczna.

Struktura EWG:

Komisja- rola wnioskodawcza i wykonawcza

Rada Ministrów- główne uprawnienia decyzyjne

Zgromadzenie Parlamentarne- konsultacja, kontrola

Trybunał- funkcje sądownicze

Organy pomocnicze: Komitet Ekonomiczno- Społeczny,

Sekretariat Generalny.

Euroatom- wspólne wykorzystanie energii atomowej dla celów

pokojowych. Zgromadzenie i Trybunał stały się wspólnymi

organami Euroatmu, EWG i EWWiS.

Nowy etap w integracji zwłaszcza EWG zaczęła występować jako

nowa struktura w stosunkach międzynarodowych.

Od początku integracji państw EWG następował u nich szybki

wzrost gospodarczy. Największe trudności powodowały problemy

rolne i rozbieżne interesy Francji i RFN.

Po podpisaniu traktatów rzymskich w 1957 r. Wielka Brytania

zaniepokoiła się izolacją od Europy kontynentalnej.

Zainicjowała proces tworzenia strefy wolnego handlu pośród państw

wokół EWG.

W końcu 1959r. doszło do powstania EFTA- Dania, Norwegia,

Szwecja, Austria, Portugalia, Szwajcaria i Wielka Brytania.

1958r. po powrocie do władzy Charles de Gaulle wyraził chęć

dalszej integracji. Preferował integrację „Europa Ojczyzn”

Na przełomie lat 50 i 60 doszło do pogorszenia sytuacji

międzynarodowej.

Kryzys Berliński- Chruszczow chciał uregulować status Berlina i

podpisać traktat pokojowy z obydwoma państwami niemieckimi.

Wobec tego premier McMillan złożył propozycję członkowstwa

Wielkiej Brytanii w EWG w 1961r.

De Gaulle uważał, że Wielka Brytania będzie koniem trojańskim

USA w Europie.

Jednocześnie dr Gaulle występował przeciw ponadnarodowym

ambicjom EWG i biurokracji brukselskiej.

Plan Foucheta:

W październiku 1961 r. Francja zgłosiła projekt unii

politycznej i obronnej;

Miała to być współpraca polityczna oparta na

międzynarodowych zasadach przeciwna federacji;

Z wyjątkiem Niemiec kraje Beneluksu i Włochy były

sceptyczne;

Unia ta miała obejmować również kwestie gospodarcze, co

było zagrożeniem dla dotychczasowych wspólnot;

Belgia i Holandia zapowiedziały odrzucenie tego planu, jeżeli

Francja nie zgodzi się na przystąpienie Wielkiej Brytanii do

EWG.

Ostatecznie plan został odrzucony.

Po niepowodzeniu planu w 1963 r. Francja i RFN podpisały traktat

elizejski o współpracy politycznej, dyplomatycznej i wojskowej.

W 1963r. Francja odrzuca kandydaturę Wielkiej Brytanii.

Kryzys w połowie lat 60-tych- Komisja i Parlament Europejski

domagają się zwiększenia uprawnień, Francja domagała się

korzystnej dla siebie polityki rolnej, natomiast RFN preferowała

znoszenie barier celnych. Przewodniczący w Hallstein przedstawił

projekt wspólnej polityki rolnej- o jej budżecie miały decydować

Komisja i Parlament Europejski.

Spór między Francją a Komisją doprowadził do impasu. W lipcu

1965 francja zerwała posiedzenie rady ministrów „6” w Brukseli i

zastosowała bojkot tzw. Polityka pustego krzesła. Powrót do

rokowań Francja uzależniała od spełnienia 3 warunków: utworzenia

projektu wprowadzenia, zahamowania, umocnienia instytucji EWG,

podejmowanie decyzji w trybie jednomyślności. W styczniu 1966

wprowadzono „kompromis luksemburski”. Francja zgodziła się na

głosowanie większościowe w mniej ważnych sprawach, zablokowano

zwiększenie roli komisji. Kompromis ten zakończył politykę pustego

krzesła, ale zahamował proces integracji.

Głównymi organami decyzyjnymi były: Rada EWG, EWWiS i

Euroatomu.

8.04.1965- traktat fuzyjny- utworzono jedną radę ministrów i

jedną komisję.

1967- Wielka Brytania ponownie złożyła wniosek o przyjęcie.

Podobnie Irlandia, dania i Norwegia. De Gaulle wyraził veto wobec

wstąpienia Wielkie Brytanii. Tym samym zahamowano rozszerzenie

o pozostałe państwa. 1961- układ stowarzyszeniowy z Grecją (unia

celna, postanowienia o późniejszym wstąpieniu Grecji do EWG)

EWG zaczęła zawierać umowy handlowe i układy stowarzyszeniowe

z państwami trzecimi.

1963- umowa stowarzyszeniowa z Turcją. W Jaunde układ

stowarzyszeniowy z 18 państwami Afryki.

1968- uzupełniony projekt wprowadzający Plan Manshota. Projekt

wspólnej polityki rolnej.

1969 r. – odchodzi de Gaulle. Francja wycofuje veto w stosunku do

członkowstwa Wielkiej Brytanii.

1969- w ramach struktury NATO powstaje euro grupa.

Konferencja „6” w Hadze, inicjatorem był nowy prezydent Francji

G. Pompidou. Plan dokończenia, pogłębienia, rozszerzenia:

Dokończenie reformy wspólnej polityki rolnej;

Pogłębienie- przejście do unii walutowej; regularne spotkania

szefów państw członkowskich;

Rozszerzenie- przyjęcie Wielkiej Brytanii;

1972- konferencja paryska

Kanclerz w. Brandt zaproponował rozwijanie integracji

„dwóch prędkości”

Zgromadzenie parlamentarne przyjmuje nazwę Parlament

Europejski

1973- w Kopenhadze przyjęto deklarację tożsamości narodowej.

Podstawowe elementy tożsamości europejskiej to: demokracja,

rządy oparte na prawie i szacunku dla praw człowieka,

sprawiedliwość społeczna i postęp ekonomiczny.

W 1970r. rozpoczęto rokowania z wielką Brytanią, Irlandią, Danią i

Norwegią- brak wypracowanych procedur. Przyjęto, że w trakcie

rokowań nie można zmieniać traktatów założycielskich.

Dopuszczono ulgi w okresie przejściowym.

1973- I rozszerzenie: wielka Brytania, Irlandia, dania. Norwegia w

referendum odrzuciła członkowstwo. Tym samy wzmocniony został

proces integracji. Osłabła rola wielkiej Brytanii jako odrębnego

ośrodka sił europejskich i przywódcy EFTA.