Pomoc uczniom ze

specyficznymi trudnościami

w uczeniu się

w świetle prawa

Uczniom z dysleksją pomagać

trzeba

• Uczeń z dysleksją musi pracować nad

swoimi trudnościami. Dla jego dobra
wymagania wobec niego powinny być
większe. Inaczej trudności będą pogłębiały.

• pisze Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hal

w „Rzeczpospolitej”.

Zalecenia MEN w zakresie

wspierania uczniów ze

specyficznymi trudnościami

w nauce:

Wczesna diagnoza:

• prowadzenie na każdym etapie edukacyjnym zajęć

wspierających uczniów przede wszystkim w nauce

j. polskiego i matematyki (wykorzystywać

dodatkową godzinę pracy z Karty Nauczyciela);

• wykorzystanie potencjału pracowników poradni

w zakresie szkolenia nauczycieli

dotyczącego diagnozy ryzyka dysleksji i terapii

pedagogicznej;

• dostosowanie wymagań do możliwości ucznia – nie

może być tożsame z obniżaniem wymagań (uczeń

ma pracować nad swoimi trudnościami);

Szkoła może ocenić

• dziecko nie musi czekać na pełne zdiagnozowanie

dysleksji rozwojowej, aby uczestniczyć w zajęciach

korekcyjno-kompensacyjnych;

• nie wszyscy uczniowie z dysleksją są objęci terapia

pedagogiczną i nie wszyscy mając dostęp do

diagnozy w związku z tym warto byłoby wydłużyć

czas pisania egzaminów zewnętrznych dla

wszystkich uczniów z uwzględnieniem

tych zasad, które stosuje się wobec uczniów

dyslektycznych (wydłużenie czasu mogłoby być na

wniosek rodziców, nauczycieli i opinii szkoły).

Już w przedszkolu

• diagnoza

przedszkolna

wszystkich

dzieci

z

trudnościami (tych o niższym niż przeciętny

potencjale intelektualnym, z wadami wymowy, czy

niepełnosprawnych);

• poznanie

każdego

dziecka

indywidualnie

i

projektowanie wsparcia dla niego kończącego się

gotowością do podjęcia nauki w szkole;

• przedszkole i szkoła mają czuć się bardziej

odpowiedzialnymi za swoich uczniów, za rozwój ich

indywidualnych zdolności i zainteresowań,

a także przezwyciężanie trudności w

uczeniu się.

Poradnie psychologiczno-

pedagogiczne

• w okresie wdrażanie reformy edukacji

zostanie

odpowiednio

zmienione

prawo dotyczące zadań poradni
psychologiczno-pedagogicznych;

• potencjał pracowników poradni ma

być

wykorzystywany

zgodnie

z

potrzebami szkół i przedszkoli.

§ 7. 1. Zajęcia specjalistyczne:
1)

korekcyjno-kompensacyjne

organizuje się dla uczniów, u których stwierdzono
specyficzne trudności w uczeniu się,
uniemożliwiające uzyskanie osiągnięć wynikających
z podstawy programowej dla danego etapu
edukacyjnego; zajęcia prowadzą nauczyciele
posiadający przygotowanie w zakresie terapii
pedagogicznej; liczba uczestników zajęć wynosi od
2 do 5 uczniów.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 7 stycznia 2003 r.
w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-
pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach
(Dz. U. z dnia 29 stycznia 2003 r.)

§ 10. 1. Przedszkole, szkoła i placówka prowadzą dzienniki
zajęć dydaktyczno - wyrównawczych i specjalistycznych oraz
innych zajęć, które nie są wpisywane odpowiednio do
dziennika zajęć przedszkola, dziennika lekcyjnego i dziennika
zajęć wychowawczych, jeżeli jest to uzasadnione
koniecznością dokumentowania przebiegu nauczania,
działalności wychowawczej i opiekuńczej, w szczególności
zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb
i zainteresowań uczniów, o których mowa
w art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982
r. - Karta Nauczyciela
(Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia
16 lipca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu
prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki
dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i
opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.

Art. 42. 1. Czas pracy

nauczyciela zatrudnionego w

pełnym wymiarze zajęć nie

może przekraczać 40 godzin

na tydzień.

USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta

Nauczyciela

Dz.U.06.97.674 j.t.

2. W ramach 40 godzinnego czasu pracy oraz

ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany

jest realizować:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone

bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w

ramach ustalonego pensum;

• inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym

zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby

i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:

– nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest

obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach

godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji

dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby

godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w

tygodniu,

– nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany

prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach

nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin

przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć

edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu;

• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć,

samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Do dzienników zajęć

specjalistycznych wpisuje się:

• w porządku alfabetycznym nazwiska i imiona odpowiednio uczniów;

• indywidualny program pracy z uczniem, a w przypadku zajęć

grupowych - program pracy grupy,

• tygodniowy plan zajęć,

• tematy przeprowadzonych zajęć,

• ocenę postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy’

• obecność uczniów na zajęciach.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 16 lipca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w

sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu

nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.

§ 6. 1. Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie
opinii publicznej poradni psychologiczno-
pedagogicznej, w tym publicznej poradni
specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne
do indywidualnych potrzeb psychofizycznych
i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono
zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub
specyficzne trudności w uczeniu się,
uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ
z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu
oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy
oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach
publicznych (Dz. U. z dnia 11 maja 2007 r.)

§ 37. 1. Uczniowie (słuchacze) ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się mają prawo przystąpić
do sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego w
warunkach i formie dostosowanych do
indywidualnych

potrzeb

psychofizycznych

i

edukacyjnych ucznia (słuchacza), na podstawie
opinii

publicznej

poradni

psychologiczno-

pedagogicznej,

w

tym

publicznej

poradni

specjalistycznej,

albo

niepublicznej

poradni

psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej
poradni specjalistycznej, spełniającej warunki, o
których mowa w art. 71b ust. 3b ustawy.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA

EDUKACJI

NARODOWEJ

z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania,
klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z
dnia

11

maja

2007

r.)

§ 37. 3. Opinia, o której mowa w ust. 1, powinna być

wydana przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną, w

tym poradnię specjalistyczną, nie później niż do końca

września roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany

sprawdzian lub egzamin gimnazjalny, z tym że:

• w przypadku uczniów (słuchaczy) przystępujących

do sprawdzianu - nie wcześniej niż po ukończeniu

klasy III szkoły podstawowej;

• w przypadku uczniów (słuchaczy) przystępujących

do egzaminu gimnazjalnego - nie wcześniej niż po

ukończeniu szkoły podstawowej.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2007 r.

w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania

uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i

egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z dnia 11 maja 2007 r

§ 37. 4. Opinię rodzice (prawni opiekunowie) ucznia

albo słuchacz przedkładają dyrektorowi szkoły, w

terminie do dnia 15 października roku szkolnego, w

którym jest przeprowadzany sprawdzian lub

egzamin gimnazjalny.

§ 37. 5. Uczniowie (słuchacze) chorzy lub

niesprawni czasowo, na podstawie zaświadczenia o

stanie zdrowia wydanego przez lekarza, mogą

przystąpić do sprawdzianu lub egzaminu

gimnazjalnego w warunkach i formie odpowiednich

ze względu na ich stan zdrowia.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania,

klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz

przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z

dnia 11 maja 2007 r

§ 37.

6. Dyrektor Komisji Centralnej opracowuje

szczegółową informację o sposobie dostosowania
warunków i formy przeprowadzania sprawdzianu
i egzaminu gimnazjalnego do potrzeb
uczniów (słuchaczy) ze specyficznymi trudnościami
w uczeniu się i podaje ją do publicznej wiadomości
na stronie internetowej Komisji Centralnej nie
później niż do dnia 1 września roku szkolnego,w
którym jest przeprowadzany sprawdzian

i

egzamin

gimnazjalny.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2007 r. w

sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy
oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z dnia
11 maja 2007 r

§ 37. 7. Za dostosowanie warunków i formy

przeprowadzania sprawdzianu lub egzaminu

gimnazjalnego do potrzeb uczniów (słuchaczy), ze

specyficznymi trudnościami w uczeniu się

odpowiada przewodniczący szkolnego zespołu

egzaminacyjnego.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i

promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w

szkołach publicznych (Dz. U. z dnia 11 maja 2007 r

§ 4. 1. Poradnia wydaje opinie w sprawach

dotyczących uczniów ze specyficznymi

trudnościami w nauce:

• dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania

do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u

którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające

sprostanie tym wymaganiom;

• przystąpienia ucznia lub absolwenta ze specyficznymi trudnościami w

uczeniu się odpowiednio do sprawdzianu przeprowadzanego w ostatnim roku

nauki w szkole podstawowej, egzaminu przeprowadzanego w ostatnim roku

nauki w gimnazjum, egzaminu maturalnego lub egzaminu potwierdzającego

kwalifikacje zawodowe, w warunkach i formie dostosowanych do

indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia lub absolwenta;

• zwolnienia ucznia z głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka

obcego;

• innych określonych w odrębnych przepisach.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 11 grudnia 2002 r. w

sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-

pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5 poz. 46)

§ 

4.5. Opinia poradni zawiera:

• oznaczenie poradni wydającej opinię;

• imię i nazwisko dziecka, którego dotyczy opinia, datę i miejsce

jego urodzenia oraz miejsce zamieszkania, a w przypadku ucznia -

również nazwę i adres szkoły oraz oznaczenie klasy, do której

uczeń uczęszcza;

• stanowisko poradni w sprawie, której dotyczy opinia, oraz

szczegółowe jego uzasadnienie;

• wskazanie odpowiedniej formy pomocy, w szczególności pomocy

psychologiczno-pedagogicznej udzielanej w przedszkolu, szkole

lub placówce, stosownie do potrzeb, oraz szczegółowe

uzasadnienie wskazanej formy pomocy.

6. Opinię podpisuje dyrektor poradni.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 11 grudnia 2002 r. w

sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-

pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5 poz.

46)

Wnioski z kontroli realizacji
zaleceń poradni psychologiczno-
pedagogicznych dotyczących
indywidualizacji procesu
nauczania uczniów z dysleksją,
dysortografią i dysgrafią
prowadzonej w roku
szkolnym 2008/2009 przez
Zachodniopomorskiego Kuratora
Oświaty.

W kontrolowanych szkołach nie

było opinii poradni

psychologiczno-

pedagogicznych wydanych

w sprawie objęcia ucznia

nauką w klasie

terapeutycznej.

W związku z brakiem opinii

wydanych w sprawie objęcia

ucznia nauką w klasie

terapeutycznej, szkoły nie

organizowały klas

terapeutycznych dla uczniów

ze specyficznymi trudnościami

w uczeniu się.

W każdej szkole znajdowali się
uczniowie którzy posiadają opinię
psychologiczno-pedagogiczną
wydaną w sprawie dostosowania
wymagań edukacyjnych
wynikających z programu
nauczania do indywidualnych
potrzeb psychofizycznych i
edukacyjnych uczniów.

Szkoły posiadały dokumenty
świadczące o dostosowaniu
wymagań do indywidualnych
potrzeb psychofizycznych i
edukacyjnych uczniów ze
specyficznymi trudnościami w
nauce – najczęściej dostosowanie
wymagań znajdowało
odzwierciedlenie w
przedmiotowym systemie
oceniania i planach
wynikowych.

Uczniowie z głęboką
dysleksją nie byli zwalniani
z nauki drugiego języka
obcego, bo w
kontrolowanych szkołach nie
nauczano drugiego języka
obcego.

W każdej szkole znajdowali się
uczniowie posiadający opinię
psychologiczno-pedagogiczną wydaną
w sprawie przystąpienia ucznia ze
specyficznymi trudnościami w nauce do
sprawdzianu/egzaminu w warunkach
i formie dostosowanych do
indywidualnych potrzeb
psychofizycznych.

Dyrektorzy szkół uczniów ze
specyficznymi trudnościami w
uczeniu się zapewniali
odpowiednie warunki na
sprawdzianie i egzaminie zgodnie
z zaleceniami poradni
psychologiczno-pedagogicznej i
wnioskiem rodziców.

Kontrolowane szkoły w większości
organizowały zajęcia korekcyjno-
kompensacyjne dla uczniów ze
specyficznymi trudnościami – jednak liczba
uczniów na zajęciach powinna wynosić od 2
do 5 uczniów, a wynosiła w większości 10
(wynika to stąd, że szkoły otrzymały na
realizacje zajęć wynikających z potrzeb
uczniów pieniądze z EFS – wymogiem do
rozliczenia się jest prowadzenie zajęć w
grupach 10-osobowych).

W niektórych szkołach stwierdzono
brak zajęć korekcyjno-
kompensacyjnych wynikający z
braku godzin do dyspozycji
dyrektora, które mogłyby być
przeznaczone na realizację zajęć
korekcyjno-kompensacyjnych.

Nauczyciele prowadzący zajęcia
korekcyjno-kompensacyjne w
szkołach posiadali właściwe do
prowadzenia tego rodzaju zajęć
kwalifikacje (posiadali ukończony
kurs kwalifikacyjny lub studia
podyplomowe w zakresie terapii
pedagogicznej);

Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
dokumentowane były w
dziennikach zajęć
specjalistycznych – jednak nie
zawsze nauczyciele posiadali
opracowany program pracy z
uczniem lub z grupą uczniów oraz
ocenę postępów i wnioski do
dalszej pracy.

Dziękuję za uwagę.