Rodzaje ćwiczeń
leczniczych

Ćwiczenia to zarówno dziedzina sportu jak i

Ćwiczenia to zarówno dziedzina sportu jak i

metoda kinezyterapii. Spośród wielu rodzajów

metoda kinezyterapii. Spośród wielu rodzajów

ćwiczeń należy wyróżnić ćwiczenia podstawowe,

ćwiczeń należy wyróżnić ćwiczenia podstawowe,

których celem jest wszechstronny rozwój

których celem jest wszechstronny rozwój

organizmu jak i ćwiczenia lecznicze, stosowane

organizmu jak i ćwiczenia lecznicze, stosowane

przede wszystkim do rehabilitacji. Cechą wspólna

przede wszystkim do rehabilitacji. Cechą wspólna

wszystkich rodzajów ćwiczeń jest to, że rozwijają

wszystkich rodzajów ćwiczeń jest to, że rozwijają

wszechstronnie układ ruchu.

wszechstronnie układ ruchu.

Ćwiczenia ogólnorozwojowe

Ćwiczenia ogólnorozwojowe



Celem ćwiczeń ogólnorozwojowych jest

Celem ćwiczeń ogólnorozwojowych jest

dążenie do prawidłowego i harmonijnego

dążenie do prawidłowego i harmonijnego

rozwoju fizycznego dziecka, do zwiększenia

rozwoju fizycznego dziecka, do zwiększenia

jego wydolności fizycznej. Również jednym z

jego wydolności fizycznej. Również jednym z

zadań ćwiczeń jest wyeliminowanie

zadań ćwiczeń jest wyeliminowanie

ewentualnych kompleksów psychicznych i

ewentualnych kompleksów psychicznych i

fizycznych spowodowanych uczestnictwem

fizycznych spowodowanych uczestnictwem

w zajęciach korekcyjnych. Dzieci z wadami

w zajęciach korekcyjnych. Dzieci z wadami

postawy nie należą do najsprawniejszych,

postawy nie należą do najsprawniejszych,

dlatego podniesienie ich wydolności jest

dlatego podniesienie ich wydolności jest

sprawą zasadniczą.

sprawą zasadniczą.

Ćwiczenia elongacyjne

Ćwiczenia elongacyjne



Przez te ćwiczenia rozumiemy wyciągnięcie

Przez te ćwiczenia rozumiemy wyciągnięcie

kręgosłupa w jego osi długiej. Ćwiczenia

kręgosłupa w jego osi długiej. Ćwiczenia

elongacyjne aktywizują mięśnie kręgosłupa i mają

elongacyjne aktywizują mięśnie kręgosłupa i mają

na celu zmniejszenie istniejących krzywizn

na celu zmniejszenie istniejących krzywizn

patologicznych. Należy brać pod uwagę

patologicznych. Należy brać pod uwagę

możliwość nadmiernego zmniejszania się

możliwość nadmiernego zmniejszania się

krzywizn fizjologicznych, co było by zjawiskiem

krzywizn fizjologicznych, co było by zjawiskiem

negatywnym. Wyciągnięcie kręgosłupa ku górze

negatywnym. Wyciągnięcie kręgosłupa ku górze

może się odbywać dzięki udziałowi własnych

może się odbywać dzięki udziałowi własnych

mięśni, a może też być uzyskanie przez

mięśni, a może też być uzyskanie przez

zastosowanie specjalnych pasów lub wyciągarek.

zastosowanie specjalnych pasów lub wyciągarek.

W pierwszym przypadku mamy doczynienia z

W pierwszym przypadku mamy doczynienia z

elongacją czynną, w drugim z elongacją bierną.

elongacją czynną, w drugim z elongacją bierną.

Ćwiczenia antygrawitacyjne

Celem jest aktywizacja mięśni

antygrawitacyjnych, zwłaszcza

pierwszego układu odniesienia w

warunkach pionizacji a więc określonego

układu segmentamych środków ciężkości.

Można je stosować wtedy, gdy dziecko

swobodnie utrzymuje skorygowaną

postawę przez dłuższą chwilę. Ćwiczenia

te polegają na utrzymaniu

skorygowanego kręgosłupa i głowy w

warunkach zastosowania bezpośrednio

lub pośrednio (platforemka) dodatkowego

obciążenia osiowego.

Ćwiczenia odruchu

Ćwiczenia odruchu

prawidłowej postawy ciała

prawidłowej postawy ciała



W procesie całokształtu oddziaływań

W procesie całokształtu oddziaływań

korekcyjnych niezmiennie ważne jest

korekcyjnych niezmiennie ważne jest

kształtowanie u uczestnika zajęć,

kształtowanie u uczestnika zajęć,

świadomości i stałej uwagi na utrzymaniu

świadomości i stałej uwagi na utrzymaniu

prawidłowej postawy ciała w trakcje

prawidłowej postawy ciała w trakcje

ćwiczeń i wszelkich codziennych

ćwiczeń i wszelkich codziennych

czynności. Zdobycie tego nawyku wymaga

czynności. Zdobycie tego nawyku wymaga

jednak jednolitości działań domu,

jednak jednolitości działań domu,

placówek oświatowo-wychowawczych, a

placówek oświatowo-wychowawczych, a

przede wszystkim wymaga aktywności i

przede wszystkim wymaga aktywności i

stałej uwagi dotkniętego wadą

stałej uwagi dotkniętego wadą

Ćwiczenia oddechowe

Ćwiczenia oddechowe



Często w wadach postawy występują zaburzenia

Często w wadach postawy występują zaburzenia

mechaniki oddychania oraz obniżenie zdolności

mechaniki oddychania oraz obniżenie zdolności

funkcjonalnych układu oddechowego. Z tych

funkcjonalnych układu oddechowego. Z tych

powodów zachodzi potrzeba poświęcenia

powodów zachodzi potrzeba poświęcenia

specjalnej uwagi ćwiczeniom, których celem jest

specjalnej uwagi ćwiczeniom, których celem jest

nauczanie prawidłowej czynności oddychania oraz

nauczanie prawidłowej czynności oddychania oraz

zwiększenie wydolności układu oddechowego.

zwiększenie wydolności układu oddechowego.



Ćwiczenia oddechowe można podzielić na dwie

Ćwiczenia oddechowe można podzielić na dwie

grupy:

grupy:



Ćwiczenia oddechowe ogólne, odruchowe, a więc

Ćwiczenia oddechowe ogólne, odruchowe, a więc

oddychanie w czasie wykonywanie jakichkolwiek

oddychanie w czasie wykonywanie jakichkolwiek

ćwiczeń.

ćwiczeń.



Ćwiczenia oddechowe specjalne, w których bierze

Ćwiczenia oddechowe specjalne, w których bierze

udział świadomość

udział świadomość

Ćwiczenia Klappa

Ćwiczenia Klappa



Klapp przedstawia metodę terapii wad postawy. Ideą przewodnia

Klapp przedstawia metodę terapii wad postawy. Ideą przewodnia

metody jest założeniem, że negatywnym następstwem pionizacji jest

metody jest założeniem, że negatywnym następstwem pionizacji jest

można zapobiegać przez wykorzystanie w ćwiczeniach pozycji klęku

można zapobiegać przez wykorzystanie w ćwiczeniach pozycji klęku

podpartego. Kolejnym założeniem metody była zasada tzw.

podpartego. Kolejnym założeniem metody była zasada tzw.

sterowania odgórnego i oddolnego zw. schematem ruchu.

sterowania odgórnego i oddolnego zw. schematem ruchu.



Twórca metody przedstawił też tzw. „klucz ćwiczeń”, czyli dobór

Twórca metody przedstawił też tzw. „klucz ćwiczeń”, czyli dobór

pozycji wyjściowych w zależności od lokalizacji szczytu skrzywienia.

pozycji wyjściowych w zależności od lokalizacji szczytu skrzywienia.



Do innowacji przedstawionych przez Klappa można zaliczyć:

Do innowacji przedstawionych przez Klappa można zaliczyć:



wprowadzenie ćwiczeń w wodzie – efekt odciążenia i rozluźnienia

wprowadzenie ćwiczeń w wodzie – efekt odciążenia i rozluźnienia

uzyskiwany przez ciśnienie hydrostatyczne oraz temperaturę

uzyskiwany przez ciśnienie hydrostatyczne oraz temperaturę

środowiska wodnego

środowiska wodnego



zastosowanie strojów gimnastycznych – umożliwiają terapeucie

zastosowanie strojów gimnastycznych – umożliwiają terapeucie

wzrokowa kontrolę ćwiczeń

wzrokowa kontrolę ćwiczeń



włączenie w proces terapii zajęć zespołowych w salach

włączenie w proces terapii zajęć zespołowych w salach

gimnastycznych

gimnastycznych



wprowadzanie przyrządów i przyborów do ćwiczeń – nierówne

wprowadzanie przyrządów i przyborów do ćwiczeń – nierówne

poręcze

poręcze

W swoim systemie ćwiczeń Klappa wyróżnia się 5 zasadniczych faz:
1 pozycja wyjściowa powinna być możliwie stabilna przy małym

napięciu mięśni,

2 faza przygotowawcza ćwiczący ustala odpowiednie stawy

(izometryczny skurcz mięśni) inne ulegają rozluźnieniu

3 wykonywanie ruchu przemieszczenie odpowiednich odcinków ciała
4 pozycja końcowa przyjęcie zaplanowanego ułożenia ciała

(hiperkorekcja w segmentach ze zmianami)

5 faza odpoczynkowa rozluźnienie mięśni i pogłębione oddechy.

Systematyka ćwiczeń

Systematyka ćwiczeń

leczniczych

leczniczych



Ćwiczenia czynne nazywa się takie ćwiczenia które przebiegają w wyniku

Ćwiczenia czynne nazywa się takie ćwiczenia które przebiegają w wyniku

dowolnej akcji mięśni i rozwijają się przeciw sile zewnętrznej. W tej grupie

dowolnej akcji mięśni i rozwijają się przeciw sile zewnętrznej. W tej grupie

wyróżniamy ćwiczenia czynne wolne cechuje je pokonywanie sił grawitacji

wyróżniamy ćwiczenia czynne wolne cechuje je pokonywanie sił grawitacji

(ruchy ramieniem) przez ćwiczącego przy użyciu siły własnych mięśni.

(ruchy ramieniem) przez ćwiczącego przy użyciu siły własnych mięśni.



Ćwiczenia wspomagane polegają na użyciu dodatkowej siły zewnętrznej w

Ćwiczenia wspomagane polegają na użyciu dodatkowej siły zewnętrznej w

celu wykonania zamierzonego ruch, ma to miejsce wtedy gdy siła mięśni

celu wykonania zamierzonego ruch, ma to miejsce wtedy gdy siła mięśni

ćwiczącego jest niewystarczająca do prawidłowego jego wykonania.

ćwiczącego jest niewystarczająca do prawidłowego jego wykonania.



.Ćwiczenia w odciążeniu istota tych ćwiczeń polega na zniesieniu ciężaru

.Ćwiczenia w odciążeniu istota tych ćwiczeń polega na zniesieniu ciężaru

kończyny lub całego ciała przez właściwe ułożenie ćwiczenia tego typu

kończyny lub całego ciała przez właściwe ułożenie ćwiczenia tego typu

wykonywane są przy pomocy urządzeń podwieszających. Dzięki zniesieniu

wykonywane są przy pomocy urządzeń podwieszających. Dzięki zniesieniu

siły ciężkości ciała ćwiczący wykonuje dany ruch przy użyciu minimalnej

siły ciężkości ciała ćwiczący wykonuje dany ruch przy użyciu minimalnej

siły, ćwiczenia te zapobiegają przykurczą.

siły, ćwiczenia te zapobiegają przykurczą.



Ćwiczenia z oporem ogólna zasada tych ćwiczeń polega na tym że, im

Ćwiczenia z oporem ogólna zasada tych ćwiczeń polega na tym że, im

większe opory tym mniejsza liczba powtórzeń i odwrotnie.

większe opory tym mniejsza liczba powtórzeń i odwrotnie.



Ćwiczenia bierne stosowane są przy użyciu siły zewnętrznej w

Ćwiczenia bierne stosowane są przy użyciu siły zewnętrznej w

przypadku braku dowolnej czynności mięśniowej. Celem tych

przypadku braku dowolnej czynności mięśniowej. Celem tych

ćwiczeń jest zmiana ruchu biernego w czynny. ćwiczenia te

ćwiczeń jest zmiana ruchu biernego w czynny. ćwiczenia te

wykonuje się przy zastosowaniu następujących technik:

wykonuje się przy zastosowaniu następujących technik:



Ćwiczenia bierne w pełnym zakresie ruchu w stawie, ćwiczenia

Ćwiczenia bierne w pełnym zakresie ruchu w stawie, ćwiczenia

bierne połączone z dodatkową stymulacją eksteroreceptywną,

bierne połączone z dodatkową stymulacją eksteroreceptywną,

ćwiczenia bierne połączone z dociskiem na stawy, redresje.

ćwiczenia bierne połączone z dociskiem na stawy, redresje.



ćwiczenia synergistyczne – synergia polega na dostosowawczej

ćwiczenia synergistyczne – synergia polega na dostosowawczej

zmianie napięcia w grupie agonistów podczas wykonywania ruchu

zmianie napięcia w grupie agonistów podczas wykonywania ruchu

w zależności od różnej wielkości oporów zewnętrznych. Współpraca

w zależności od różnej wielkości oporów zewnętrznych. Współpraca

różnych grup mięśni nie przebiega z jednakowym nasileniem w

różnych grup mięśni nie przebiega z jednakowym nasileniem w

czasie. Wyróżniamy następujące rodzaje synergizmów:

czasie. Wyróżniamy następujące rodzaje synergizmów:



bezwzględne – są to wrodzone i utrwalone w procesie filogenezy

bezwzględne – są to wrodzone i utrwalone w procesie filogenezy

reakcje neuromięśniowe występujące u każdego osobnika już w

reakcje neuromięśniowe występujące u każdego osobnika już w

momencie urodzenia.

momencie urodzenia.

Plecy okrągłe

Plecy okrągłe



Stosujemy ćwiczenia których celem jest

Stosujemy ćwiczenia których celem jest

wzmocnienie mięśni grzbietu oraz pozostałych

wzmocnienie mięśni grzbietu oraz pozostałych

mięśni postularnych.

mięśni postularnych.



Przykłady ćwiczeń:

Przykłady ćwiczeń:



Klęk podparty, kolana w rozkroku, ruch

Klęk podparty, kolana w rozkroku, ruch

wysunięcie ramion do przodu i opad tułowia do

wysunięcie ramion do przodu i opad tułowia do

pozycji ukłonu japońskiego.

pozycji ukłonu japońskiego.



leżenie przodem, ręce splecione na karku, skłon

leżenie przodem, ręce splecione na karku, skłon

tułowia w tył, cofnięcie łokci, ściągnięcie łopatek,

tułowia w tył, cofnięcie łokci, ściągnięcie łopatek,

wyciągnięcie głowy w przód.

wyciągnięcie głowy w przód.

Choroba Scheuermana

Choroba Scheuermana



Przyczyną tego schorzenia jest zaburzenie kostnienia nasadowego

Przyczyną tego schorzenia jest zaburzenie kostnienia nasadowego

trzonu nasilające się w okresie pokwitania, zmiany dotyczą kilku

trzonu nasilające się w okresie pokwitania, zmiany dotyczą kilku

sąsiadujących kręgów i lokalizują się głównie w przedniej i

sąsiadujących kręgów i lokalizują się głównie w przedniej i

środkowej części krążków międzykręgowych i trzonów.

środkowej części krążków międzykręgowych i trzonów.



Podstawą leczenia jest odciążenie kręgosłupa i ćwiczenia

Podstawą leczenia jest odciążenie kręgosłupa i ćwiczenia

wzmacniające mięśnie grzbietu o charakterze koncentrycznym. W

wzmacniające mięśnie grzbietu o charakterze koncentrycznym. W

przypadku szybko postępujących warunkiem jest odciążenie

przypadku szybko postępujących warunkiem jest odciążenie

kręgosłupa przy pomocy gorsetu ekstencyjnego.

kręgosłupa przy pomocy gorsetu ekstencyjnego.

Plecy wklęsłe

Plecy wklęsłe



Celem ćwiczeń jest przywrócenie prawidłowych stosunków

Celem ćwiczeń jest przywrócenie prawidłowych stosunków

anatomicznych w obrębie stawu biodrowego wyrobienie

anatomicznych w obrębie stawu biodrowego wyrobienie

odpowiedniej siły mięśni osłabionych oraz rozciągnięcie mięśni

odpowiedniej siły mięśni osłabionych oraz rozciągnięcie mięśni

przykurczonych. W tym celu stosujemy ćwiczenia odruchu

przykurczonych. W tym celu stosujemy ćwiczenia odruchu

prawidłowej postawy ciała ćwiczenia elongacyjne i

prawidłowej postawy ciała ćwiczenia elongacyjne i

antygrawitacyjne, ćwiczenia Klappa i specjalne.

antygrawitacyjne, ćwiczenia Klappa i specjalne.



Przykłady ćwiczeń:

Przykłady ćwiczeń:



Klęk podparty, ruch wyprost lewej nogi w tył powrót do pozycji

Klęk podparty, ruch wyprost lewej nogi w tył powrót do pozycji

wyjściowej to samo druga noga.

wyjściowej to samo druga noga.



Leżenie przodem, ręce pod czołem, ruch naprzemianstronne

Leżenie przodem, ręce pod czołem, ruch naprzemianstronne

unoszenie prostych nóg.

unoszenie prostych nóg.

Plecy okrągło-wklęsłe

Należy zwiększyć ruchomość kręgosłupa w
poszczególnych odcinkach,
Rozciągnięcie skóry mięśni w obrębie klatki
piersiowej mięśni piersiowych większych i
mniejszych, w obrębie miednicy i lędźwi
Wzmocnienie mięśni rozciągniętych

Plecy płaskie

Plecy płaskie

•

Zadaniem ćwiczeń korekcyjnych jest:

Zadaniem ćwiczeń korekcyjnych jest:

•

Zwiększenie przodopochylenia miednicy a tym samym

Zwiększenie przodopochylenia miednicy a tym samym

ukształtowanie prawidłowej lordozy lędźwiowej

ukształtowanie prawidłowej lordozy lędźwiowej

•

Zwiększenie ruchomości kręgosłupa zwłaszcza do przodu w odcinu

Zwiększenie ruchomości kręgosłupa zwłaszcza do przodu w odcinu

piersiowym.

piersiowym.

•

Przykłady ćwiczeń:

Przykłady ćwiczeń:

•

Stanie w rozkroku RR wzdłuż tułowia, skłony tułowia w przód z

Stanie w rozkroku RR wzdłuż tułowia, skłony tułowia w przód z

dotknięciem rękami podłogi (pogłębianie skłonu), następnie

dotknięciem rękami podłogi (pogłębianie skłonu), następnie

wyprost tułowia z kilkukrotnym odrzutem RR prostych w górę.

wyprost tułowia z kilkukrotnym odrzutem RR prostych w górę.

•

Leżenie przodem, ręce pod czołem ruch unoszenie prostych NN w

Leżenie przodem, ręce pod czołem ruch unoszenie prostych NN w

górę.

górę.

Skolioza

•

Celem jest wyrównywanie skrzywienia,

usunięcie przykurczów więzadeł mięśni

zwłaszcza w obrębie grzbietu i miednicy,

zrównoważenie sił układu mięśniowego,

podniesienie ogólnej wydolności fizycznej i

wyrobienie nawyku prawidłowej postawy ciała.

•

Przykłady ćwiczeń:

•

Leżenie przodem ręce pod brodą ruch 1

wyprost RR 2 skurcz pionowy RR, z lekkim

skłonem tułowia w tył.

Wady klatki piersiowej

Wady klatki piersiowej



Program zajęć obejmuje następujące grupy

Program zajęć obejmuje następujące grupy

ćwiczeń: ogólnorozwojowe, oddechowe,

ćwiczeń: ogólnorozwojowe, oddechowe,

specjalne o charakterze kształtującym i

specjalne o charakterze kształtującym i

wytrzymałościowym.

wytrzymałościowym.



Przykłady ćwiczeń:

Przykłady ćwiczeń:



Siad klęczny, RR wzdłuż tułowia ruch krążenie

Siad klęczny, RR wzdłuż tułowia ruch krążenie

RR przodem w górę 4x a następnie opad tułowia

RR przodem w górę 4x a następnie opad tułowia

do pozycji ukłonu japońskiego.

do pozycji ukłonu japońskiego.



Siad klęczny podparty odrzut lewego ramienia w

Siad klęczny podparty odrzut lewego ramienia w

górę skos (głowa zwrócona za lewą ręką) na

górę skos (głowa zwrócona za lewą ręką) na

(2Pw) to samo w prawą stronę.

(2Pw) to samo w prawą stronę.

Kolana koślawe

Kolana koślawe



Celem ćwiczeń jest wzmocnienie głowy

Celem ćwiczeń jest wzmocnienie głowy

przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, mięśnia

przyśrodkowej mięśnia czworogłowego, mięśnia

krawieckiego, smukłego, półścięgnistego itp…

krawieckiego, smukłego, półścięgnistego itp…



Przykłady ćwiczeń:

Przykłady ćwiczeń:



Leżenie przodem, ręce pod czołem ruch nożyce

Leżenie przodem, ręce pod czołem ruch nożyce

pionowe NN z maksymalnym wyprostem

pionowe NN z maksymalnym wyprostem

kończyn dolnych.

kończyn dolnych.



Siad niski podudzia zbliżone do siebie poduszka

Siad niski podudzia zbliżone do siebie poduszka

między kolanami ruch przejście do stania.

między kolanami ruch przejście do stania.

Płaskostopie

Płaskostopie



Celem ćwiczeń korekcyjnych w przypadku wad stóp jest

Celem ćwiczeń korekcyjnych w przypadku wad stóp jest

wzmocnienie mięśni szczególnie osłabionych oraz usunięcie

wzmocnienie mięśni szczególnie osłabionych oraz usunięcie

przykurczów. Zasadą postępowania korekcyjnego jest prawidłowe

przykurczów. Zasadą postępowania korekcyjnego jest prawidłowe

ułożenie stopy przy każdym ćwiczeniu.

ułożenie stopy przy każdym ćwiczeniu.



Przykłady ćwiczeń:

Przykłady ćwiczeń:



Siad płaski (leżenie tyłem) ruch naprzemienne zginanie i

Siad płaski (leżenie tyłem) ruch naprzemienne zginanie i

prostowanie stopy w stawach skokowych, z równoczesnym

prostowanie stopy w stawach skokowych, z równoczesnym

zginaniem palców.

zginaniem palców.



Leżenie przodem, ręce pod brodą, NN ugięte w stawach

Leżenie przodem, ręce pod brodą, NN ugięte w stawach

kolanowych do kata prostego ruch zbliżanie do siebie i oddalanie

kolanowych do kata prostego ruch zbliżanie do siebie i oddalanie

podeszwy stóp klaskanie stopami.

podeszwy stóp klaskanie stopami.

Dziękujemy

Dziękujemy