Gazeta Podatkowa nr 35 • 30.04.2007 r.

www.gazetapodatkowa.pl

10

Rachunkowość dla każdego

Porady eksperta

Naprawa powypadkowa samochodu i uzyskane

odszkodowanie w ewidencji księgowej

Otrzymaliśmy fakturę za powypadkową naprawę samochodu objętego

dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Firma ubezpieczeniowa pokryła koszty

naprawy w wartości netto faktury, dokonując przelewu na rachunek wyko-

nawcy usługi. Jak ująć w księgach rachunkowych otrzymaną fakturę oraz

przyznane od firmy ubezpieczeniowej odszkodowanie, które nie wpłynie

na nasz rachunek?

Jeżeli uszkodzony samochód objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem AC – w myśl

przepisów ustaw o podatkach dochodowych koszt remontu powypadkowego samocho-

du można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Zaliczenie wydatków do kosz-

tów uzyskania przychodów daje jednostce możliwość rozliczenia VAT naliczonego

tj. obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury

VAT. Wynika to z art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535

ze zm.).

Na przebieg ewidencji w księgach rachunkowych zdarzenia, o którym mowa

w pytaniu, mają więc wpływ zarówno przepisy prawa bilansowego, podatkowego jak

i przepisy ustawy o VAT.

Podstawą zapisów w księgach rachunkowych będzie m.in.: faktura za naprawę sa-

mochodu, decyzja o przyznaniu odszkodowania oraz informacja o dokonanej zapłacie

ciąg dalszy na str. 11

Konto 70 „Przychody”

Konto 70 służy do ewidencji należnych od właścicieli lokali zaliczek (opłat) na pokrycie

kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o własności

lokali zaliczki te są płatne z góry do dnia 10. każdego miesiąca.

Wspólnoty mieszkaniowe bardzo często wyodrębniają – na podstawie uchwały podjętej

przez właścicieli lokali – fundusz remontowy. Wpłaty dokonywane na ten fundusz zwięk-

szają przychody wspólnoty mieszkaniowej – jest to drugie podstawowe źródło przychodów

wspólnoty mieszkaniowej.

Ewidencję wpłat od właścicieli lokali należy prowadzić zgodnie z zasadą memoriału

(zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości) – oznacza to obowiązek uwzględnienia

w księgach wszystkich wpłat należnych, a nie tylko rzeczywiście zapłaconych przez właś-

cicieli lokali.

Do przychodów wspólnoty mieszkaniowej zalicza się także odsetki z tytułu zwłoki w za-

płacie należności, odszkodowania z tytułu ubezpieczeń majątkowych, jak również wpływy

ze sprzedaży składników majątkowych należących do wspólnoty mieszkaniowej.

Wspólnota mieszkaniowa może prowadzić do konta 70 takie konta pomocnicze,

jak np.:

-

konto 70-1 „Zaliczki na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną”,

-

konto 70-2 „Fundusz remontowy”,

-

konto 70-3 „Pozostałe przychody”.

Wynik finansowy

Różnica pomiędzy przychodami a kosztami ustalona w rachunku wyników, zwiększa

– po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego – odpowiednio przychody lub

koszty w następnym roku obrotowym (§ 2 ust. 4 wymienionego rozporządzenia).

Ustaloną na koniec roku różnicę, o której mowa wyżej, można przenieść na konto 82

„Rozliczenie wyniku finansowego”, zapisami:

1) nadwyżkę przychodów nad kosztami:

-

Wn konto 70 „Przychody”,

- Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”,

2) nadwyżkę kosztów nad przychodami:

-

Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”,

-

Ma konto 50 „Koszty zarządu nieruchomością wspólną”.

W księgach następnego roku kalendarzowego należy dokonać przeksięgowania kwoty

ujętej na koncie 82 (po stronie Wn lub Ma) – odpowiednio na zwiększenie przychodów, tj.

na stronę Ma konto 70 „Przychody” lub na zwiększenie kosztów, tj. na stronę Wn konta 50

„Koszty zarządu nieruchomością wspólną”.

Sprawozdanie finansowe

Wspólnoty mieszkaniowe prowadzące księgi rachunkowe w sposób uproszczony obo-

wiązane są po zakończeniu każdego roku kalendarzowego sporządzić roczne sprawozdanie

finansowe – stanowi o tym § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 listopada

2001 r. Sprawozdanie to składa się z bilansu, rachunku wyników i informacji dodatkowej.

Zakres informacji oraz sposób ich przedstawiania w bilansie i rachunku wyników określają

załączniki nr 1 i 2 do ww. rozporządzenia. Pozycje bilansu i rachunku wyników mogą być

wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w ww. załącznikach, stosownie

do potrzeb jednostek. Natomiast zakres informacji, jakie powinna zawierać informacja

dodatkowa wyszczególnione są w § 3 ust. 6 rozporządzenia.

Z pytań nadsyłanych do naszej redakcji wynika, że wątpliwości budzi sposób prezentacji

kosztów wspólnoty mieszkaniowej w rachunku wyników. Czytelnicy pytają, jakie koszty

ponoszone przez wspólnoty mieszkaniowe należy zaliczyć do kosztów realizacji zadań

statutowych (wiersz B rachunku wyników), oraz jakie koszty zaliczyć do kosztów admi-

nistracyjnych (wiersz D rachunku wyników). W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie

należy przeanalizować definicję działalności statutowej, określonej w § 1 ust. 3 pkt 3 ww.

rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem przez działalność statutową rozumie się dzia-

łalność jednostki niemającą charakteru działalności gospodarczej, określoną przepisami

prawa i jej statutem. Na tej podstawie można przyjąć, że we wspólnotach mieszkaniowych

nieprowadzących działalności gospodarczej wszystkie koszty dotyczące zarządu nierucho-

mością wspólną – ewidencjonowane na koncie 50 – można zaliczyć do kosztów działalności

statutowej. Koszty te powinny być wykazane w wierszu B „Koszty realizacji zadań sta-

tutowych” – ze wskazaniem rodzajów kosztów – odpowiednio do ewidencji szczegółowej

prowadzonej do konta 50. W takim przypadku wiersz D może pozostać niewypełniony.

Ewa Gruchot

Z

pytań nadsyłanych do naszej redakcji wynika, że niektóre wspólnoty mieszkaniowe

zamierzają prowadzić księgi rachunkowe w sposób uproszczony, określony w roz-

porządzeniu Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych

zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nie-

prowadzących działalności gospodarczej (Dz. U. nr 137, poz. 1539 ze zm.). W tych wspól-

notach problemem jest opracowanie zakładowego planu kont uwzględniającego specyfikę

działalności tych jednostek.

Należy przypomnieć, że wspólnota mieszkaniowa obowiązana jest prowadzić dla każdej

nieruchomości wspólnej, określoną przez wspólnotę mieszkaniową, ewidencję pozaksięgo-

wą kosztów zarządu nieruchomością wspólną oraz zaliczek uiszczanych na pokrycie tych

kosztów, a także rozliczeń z innych tytułów na rzecz nieruchomości wspólnej. Stanowi

o tym art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r.

nr 80, poz. 903 ze zm.).

Przepisy ww. ustawy nie określają w jaki sposób należy tę ewidencję prowadzić, w związ-

ku z czym wspólnota mieszkaniowa powinna sama określić sposób jej prowadzenia. Należy

zaznaczyć, że aktualnie wspólnoty mieszkaniowe są zwolnione z obowiązku prowadzenia

ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694

ze zm.). Nie mają także obowiązku prowadzić ksiąg rachunkowych według uproszczonych

zasad rachunkowości określonych w ww. rozporządzeniu. Jednak nie ma zakazu prowa-

dzenia ewidencji wspólnoty według ww. aktów prawnych.

Decyzję w tej sprawie – w formie pisemnej uchwały – powinien podjąć zarząd wspólnoty

lub zebranie właścicieli lokali.

Prowadzenie ewidencji księgowej zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finan-

sów z 15 listopada 2001 r., wymaga opracowania dokumentacji opisującej przyjęte zasady

(politykę) rachunkowości, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w tym

m.in. zakładowego planu kont. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. a) tej ustawy, zakładowy

plan kont powinien zawierać wykaz kont księgi głównej (syntetycznych), przyjęte zasady

klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych (analitycznych) oraz

ich powiązania z kontami księgi głównej.

W przypadku wspólnot mieszkaniowych wykaz kont syntetycznych powinien obejmować

co najmniej następujące konta:

1) konto 13 „Rachunek bankowy”,

2) konto 20 „Rozrachunki z właścicielami lokali”,

3) konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,

4) konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”,

5) konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,

6) konto 50 „Koszty zarządu nieruchomością wspólną”,

7) konto 70 „Przychody”,

8) konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”.

Konto 13 „Rachunek bankowy”

Obowiązek prowadzenia rachunku bankowego – odrębnie dla każdej wspólnoty – i do-

konywania za jego pośrednictwem wpłat i wypłat środków pieniężnych wynika z art. 30

ust. 1 pkt 1 ustawy o własności lokali.

Konto 20 „Rozrachunki z właścicielami lokali”

Konto 20 służy do ewidencjonowania rozrachunków z właścicielami lokali (członkami

wspólnoty mieszkaniowej), tj. rozrachunków z tytułu:

- należnych od nich zaliczek na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną,

- dokonanych wpłat.

Do konta tego należy prowadzić konta pomocnicze (ewidencję analityczną) – według

poszczególnych właścicieli lokali.

Konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”

Konto 21 służy do ewidencji zobowiązań wobec kontrahentów wspólnoty mieszkaniowej

świadczących na jej rzecz usługi lub dostawy oraz spłat tych zobowiązań przez wspólnotę.

Ewidencję szczegółową do tego konta wskazane jest prowadzić według głównych kontra-

hentów.

Konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”

Konto 22 służy do ewidencji rozliczeń z tytułu podatku od nieruchomości oraz rozrachun-

ków z innych tytułów publicznoprawnych. Ewidencja szczegółowa do tego konta powinna

być prowadzona według poszczególnych tytułów publicznoprawnych oraz instytucji.

Konto 24 „Pozostałe rozrachunki”

Na koncie 24 prowadzi się w szczególności: ewidencję wynagrodzeń zarządcy (zarzą-

du), rozrachunki z tytułu ubezpieczeń majątkowych oraz pozostałych tytułów. Ewidencję

szczegółową do tego konta należy prowadzić według poszczególnych tytułów i kontra-

hentów.

Konto 50 „Koszty zarządu nieruchomością wspólną”

Konto 50 służy do ewidencji wszystkich kosztów zarządu nieruchomością wspólną.

Do tego konta wskazane jest prowadzić takie konta pomocnicze, jak:

-

konto 50-1 „Zużycie energii” – na koncie tym wskazane jest ujmować opłaty za ener-

gię elektryczną, za dostawę gazu, zimnej i ciepłej wody,

-

konto 50-2 „Remonty i konserwacje” – konto to służy do ewidencji kosztów ponie-

sionych na remont i konserwację budynków oraz znajdujących się w nich dźwigów,

wind, domofonów, sygnalizacji alarmowej, kamer itp.,

-

konto 50-3 „Utrzymanie czystości” – na koncie tym można ujmować w szczególności

wydatki za sprzątanie, wywóz śmieci, usługi dezynsekcji i deratyzacji itp.,

- konto 50-4 „Podatki i opłaty publicznoprawne” – na koncie tym wskazane jest

ujmować opłaty publicznoprawne, w tym m.in. podatek od nieruchomości,

-

konto 50-5 „Wynagrodzenia” – konto to służy do ewidencji należnego wynagro-

dzenia dla członków zarządu lub zarządcy, wynagrodzenie za zarząd nieruchomością

wspólną,

-

konto 50-6 „Ubezpieczenia społeczne” – na koncie tym można ujmować składki

na ubezpieczenia społeczne,

- konto 50-7 „Pozostałe koszty” – na tym koncie można ujmować koszty inne niż wy-

mienione wyżej, w tym w szczególności: koszty opłat bankowych, koszty ubezpieczeń

majątkowych, zapłacone odsetki za zwłokę dla kontrahentów, wydatki za telewizję

kablową itp.

Księgi wspólnoty mieszkaniowej

prowadzone w sposób uproszczony