Rozmowy w toku - Jak pomóc krzywdzonym dzieciom?

28 października 2010

Jak rozpoznać oznaki molestowania, jak pomóc skrzywdzonemu dziecku? Przedstawiamy

zapis rozmowy z psychologiem z Fundacji Dzieci Niczyje

Rozmowy_w_toku: Jak rozpoznad oznaki molestowania, jak pomóc skrzywdzonemu dziecku?

Zapraszamy do rozmowy z Jolantą Zmarzlik, psychologiem z Fundacji Dzieci Niczyje.

fajny2O: Dużo jest takich dzieci w Polsce, co są molestowane?

Jolanta Zmarzlik: Badania w Polsce i na całym świecie pokazują, że to jest mniej więcej co

siódme dziecko.

GRZECZNA_KICIA: Jak można rozpoznad takie oznaki?

Jolanta Zmarzlik: To nie jest prosta sprawa, bo jest bardzo mało specyficznych objawów.

Takie oczywiste objawy to jest ciąża u dziewczynki poniżej 16 roku życia, choroba wenerycz-

na i obecnośd nasienia w ciele dziecka. U młodszych dzieci takim sygnałem jest, kiedy dziecko

przejawia w swoim zachowaniu i zabawie czynności o charakterze seksualnym, jednak trzeba

uważad, bo w wieku przedszkolnym pewne zachowania seksualne są normą. Jeśli natomiast

dziecko bawi się w stosunek seksualny albo też oczekuje pieszczot w rejonie miejsc intym-

nych wobec dorosłych albo rówieśników, to są bardzo niepokojące sygnały, u starszych dzieci

przypływ gotówki, prezentów, lub tez nagła zmiana zachowania i przyzwyczajeo dziecka.

GRZECZNA_KICIA: Mnie w życiu nikt nie pomógł, chociaż przeżyłam molestowanie. Teraz

pewnie to jest głównym powodem, że odrzucam chłopaków, a najgorsze to jest to, że straci-

łam prawdziwą w życiu miłośd, bo bałam sie zbliżenia, myśląc, że on też chce mnie skrzyw-

dzid.

Jolanta Zmarzlik: Koniecznie musisz iśd do psychologa, sama nie dasz sobie rady z taką sytu-

acją, to jest typowy uraz po wykorzystaniu, psycholog pomoże i poradzi ci, co dzieje się z

psychiką i z twoim ciałem, pomoże uporad się z poczuciem wstydu, winy i lęku przed doty-

kiem. To nie musi byd długie leczenie, ale pogrzebna jest pomoc fachowca.

uuu: Jakie kroki podjąd, gdy powzięło sie podejrzenie ,że dziecko jest molestowane? Komu to

zgłosid?

Jolanta Zmarzlik: To jest przestępstwo i każdy ma obowiązek zgłosid, że jest podejrzenie ta-

kiego przestępstwa, chod osobiście zalecałabym wcześniej konsultacje w jakiejś poradni zaj-

mującej się np. przemocą, czy tez psychologicznej poradni dla dzieci. Opisad dlaczego jest

takie podejrzenie i ustalid, czy należy to zgłaszad, żeby nie zrobid komuś niepotrzebnej

krzywdy.

fajny2O: Dużo dzieci przyznaję się, że były molestowane?

Jolanta Zmarzlik: Nikt tego nie wie, to jest zawsze ciemna liczba, dzieci mają coraz więcej

powodów, żeby o tym nie powiedzied niż żeby powiedzied. W większości przypadków to jed-

nak ktoś z zewnątrz , ktoś dorosły zauważa coś niepokojącego i to on rozpoczyna jakąś inter-

wencję. Taką charakterystyczną rzeczą dla wykorzystywania seksualnego dzieci jest to, że

sprawca groźbą lub szantażem wiąże dziecko tajemnicą i ten lęk przed ujawnieniem tajemni-

cy, jest największym dramatem dzieci wykorzystywanych seksualnie.

uuu: Gdzie sprawę dalej zgłasza poradnia psychologiczno-pedagogiczna , jeśli uzna, że podej-

rzenia mogą byd uzasadnione?

Jolanta Zmarzlik: Cały czas jest droga prawna, czyli przede wszystkim zgłasza do prokuratury,

bo taki ma prawny obowiązek, ale dla dziecka najkorzystniejsza jest sytuacja, kiedy to naj-

bliższy opiekun dziecka zgłosi to do prokuratury.

InNa_DyStAnS: W jakim wieku najczęściej się to zdarza?

Jolanta Zmarzlik: Najczęściej od 4 do 14 roku życia.

zreyzgnowana: A co się dzieje z takimi dziedmi kilka, kilkanaście lat później?

Jolanta Zmarzlik: To wszystko zależy od wieku, kiedy to dziecko to spotkało, czy sprawca był

brutalny, czy to był ktoś obcy, czy z najbliższej rodziny i kluczowa sprawa, jak zareagowali

najbliżsi dziecka, czy dali mu wsparcie, czy mu uwierzyli. Jeśli czyn był dokonywany krótko,

nie wiązał się z bólem, był dokonany przez kogoś obcego, dziecko otrzymało pomoc od naj-

bliższych - to taka sytuacja nie musi rujnowad życia dziecka. Najgorsze sytuacje są wtedy,

kiedy dzieci są wykorzystywane przez najbliższą rodzinę, ojca i ojczyma. Jeśli dziecko nie do-

stanie wsparcia od rodzica, pojawia się depresja, myśli i próby samobójcze, niemożnośd pod-

jęcia współżycia seksualnego, nerwice seksualne, ucieczki w różne używki i uzależnienia.

jeanne4: Jak można wesprzed taką osobę, która była molestowana za dziecka i nie potrafi

sobie z tym poradzid w dorosłym życiu?

Jolanta Zmarzlik: Jeśli osoba ujawniła to, że była wykorzystywana seksualnie, to dad jej moż-

liwośd opowiedzenia o tym, przy czym należy pamiętad, żeby nasze własne emocje nie były

najważniejsze. Najgorsze pytanie, jakie można zadad, to pytanie "dlaczego o tym nikomu nie

powiedziałaś, dlaczego na to pozwoliłaś, czemu nie robiłaś nic, żeby to przerwad" oraz wyra-

żenie własnych emocji dotyczących sprawcy: że to drao, że go nienawidzisz, ponieważ ofiara

może mied do sprawcy zaskakująco różne uczucia. Taka osoba musi poczud, że akceptujemy

ją ze wszystkimi jej uczuciami i przeżyciami, zawsze warto nakłaniad do skorzystania z pomo-

cy specjalisty psychologa.

zreyzgnowana: A jeśli to był ktoś z rodziny i wszystko zostało szybko zatajone, żeby "powró-

cid do normalności"? Czy takie dziecko ma potem problemy z zaufaniem i swoją seksualno-

ścią?

Jolanta Zmarzlik: To najgorsza sytuacja, jaką możemy sobie wyobrazid. Takie dziecko cierpi

przez całe życie, ma poczucie odrzucenia przez najbliższych, zdrady. W przyszłości ma ol-

brzymie kłopoty w nawiązaniu relacji partnerskiej i bardzo duże kłopoty w relacjach z wła-

snymi dziedmi. Nie ma zaufania ani do siebie, ani do nikogo.

uuu: Czy często zdarzają się fałszywe oskarżenia (nastolatków) w tej sprawie, powiedzmy z

powodu chęci uprzykrzenia życia ojcu, ojczymowi, nauczycielowi itp.?

Jolanta Zmarzlik: To jest jeden z głównych mitów dotyczących wykorzystywania seksualne-

go, to się zdarza niezwykle rzadko, ja przez 12 lat mojej pracy z takimi dziedmi miałam jeden

przypadek, natomiast częściej zdarza się, że nastolatki po ujawnieniu tego, co powiedziały

wycofują się, ponieważ boleśnie doświadczają konsekwencji ujawnienia takiego faktu, pod-

legają naciskowi rodziny, widzą cierpienia matki, rozpad rodziny. Nie są w stanie unieśd cię-

żaru odpowiedzialności za rodzinę.

jeanne4: Moja przyjaciółka była wykorzystywana przez osobę z rodziny i pomimo tego, że

powiedziała o tym matce, ona w to nie uwierzyła.

Jolanta Zmarzlik: Tak prawda, to się często zdarza. Dziewczynka musi poszukad wsparcia

poza matką, bo sama nie da rady.

fajny2O: A organizowane są jakieś akcje zapobiegawcze w szkołach?

Jolanta Zmarzlik: Są różne programy profilaktyczne, są kampanie medialne, ale żeby to była

jakaś systematyczna praca, to nie. Wszyscy boją się rozmawiad o seksie, a jeszcze o takim

trudnym temacie - unikają rozmów.

Ewa: Witam:)mam pytanie, jak rozmawiad o molestowaniu przez rodzica z małym dzieckiem?

Jolanta Zmarzlik: Należy małemu dziecku uświadamiad, że nie wszyscy ludzie są dobrzy i mili,

że czasami ktoś chce dziecku zrobid krzywdę, i należy uświadamiad dziecko od najmłodszych

lat, że jego ciało należy do niego, i nikt nie ma prawa dotykad go w takie miejsca, które są

zasłonięte majteczkami albo staniczkiem.

uuu: Co grozi osobie, której sąd udowodni molestowanie? Jakie są wyroki w takich spra-

wach? A co grozi nastolatkowi, który z premedytacją oskarżył osobę niewinną?

Jolanta Zmarzlik: Zgodnie z przepisami kodeksu karnego do 15 lat więzienia, a nastolatki nie

podlegają karze do 18 roku życia. Na ogół jest tak, że jeśli dojdzie do fałszywego oskarżenia,

to zajmuje się tym sąd rodzinny, chod jeszcze raz podkreślam, że fałszywe oskarżenia to mity.

Rozmowy w toku: Dziękujemy za zadawanie pytao. Pozdrawiamy