Temat: Identyfikacja zagrożeń wynikających z prowadzenia prac spawalniczych.
Prospektywa i prognoza skutków tych zagrożeń.

SPAWACZ ŁUKIEM ELEKTRYCZNYM

Kto to jest spawacz?

Jest to pracownik, który spawa elektrycznie, gazowo, tnie łukiem lub tlenem.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?



Spawacze łukiem elektrycznym narażeni są na poparzenia odpryskującymi,
gorącymi kawałkami metalu.



Podczas spawania/cięcia łukiem elektrycznym emitowane jest promieniowanie
ultrafioletowe, które może mieć niekorzystny wpływ na pracownika.



Spawanie gazowe niesie za sobą ryzyko pożaru i wybuchu gazów spawalniczych



Narażenie spawacza na dymy spawalnicze podczas wykonywania prac powoduje
skutki zdrowotne.



Praca spawacza/przecinacza odbywa się często w wymuszonej pozycji ciała
(spawanie w podwójnych zbiornikach itp.), co może powodować bóle pleców,
ramion, rąk i nóg.



Praca spawacza/przecinacza często wymaga przenoszenia ciężkich narzędzi i
elementów, co może być przyczyną urazów kręgosłupa.

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz
ich możliwe skutki dla zdrowia

Czynniki mogące
powodować wypadki



Śliskie, nierówne nawierzchnie, drabiny,
podesty – możliwość urazów w wyniku
poślizgnięcia, potknięcia i upadku, w tym
upadku z wysokości



Prąd elektryczny – możliwość porażenia w
przypadku wadliwie działającego sprzętu
elektrycznego (napięcie na obudowie spawarki
elektrycznej, elementach spawanych)



Bardzo wysoka temperatura iskier w
kontakcie z palnymi materiałami (np.
benzyną, olejem, farbą, drewnem,
acetylenem, wodorem) , roztopione krople
metali, gorące elementy spawane – możliwość
poparzeń rąk, twarzy, szyi i nóg



Opiłki metalu, iskry, krople kwasów -
możliwość urazów mechanicznych oczu i
twarzy



Urazy kończyn dolnych, spowodowane
głównie niewłaściwie mocowanymi
elementami ciętymi lub spawanymi



Urazy kończyn górnych, spowodowane
pośpiechem, nieuwagą podczas pacy z
ostrymi i szorstkimi elementami.



Zapalenie się ubrania roboczego, wywołane
nieodpowiednim lub zabrudzonym, głównie
substancjami łatwopalnymi.

Czynniki fizyczne



Niedostateczne oświetlenie miejsca pracy
zwłaszcza podczas prac w nietypowych
miejscach (ciasnych korytarzach, zbiornikach
itp.) - możliwość zmęczenia wzroku



Promieniowanie ultrafioletowe (uv),
podczerwone (ir) - możliwość uszkodzeń oczu
(zaćma), i skóry (poparzenia słoneczne), a po
wielu latach ekspozycji także rozwoju
nowotworów skóry [patrz: uwaga 1]



Nadmierny hałas – możliwość uszkodzenia
słuchu



Wybuch, pożar, spowodowane nieszczelnością
instalacji lub buti gazowej (acetylenowej),
uszkodzenie palnika lub cofnięcie płomienia,
może to spowodować poważne oparzenia lub
śmierć.

Czynniki chemiczne i
pyły



Pyły i dymy nieorganiczne – możliwość
przewlekłego zapalenia oskrzeli i zwłóknienia
płuc (pylica spawaczy elektrycznych).
Zapylenie, może powodować bóle głowy,
duszności lub schorzenia dróg oddechowych.



Beryl - możliwość rozwoju zmian
nowotworowych



Dymy metali (w szczególności cynku) -
możliwość występowania tzw. gorączki
odlewniczej (stan podwyższonej temperatury
ciała podobny w przebiegu do grypy)



Mangan, kadm, związki chemiczne wchodzące
w skład ekranów ochronnych (argon, hel,
dwutlenek węgla) a także chrom, nikiel, stal i
inne metale - możliwość zatrucia

Czynniki biologiczne



Brak czynników specyficznych dla zawodu

Czynniki



Średnio-ciężka i ciężka praca fizyczna,

ergonomiczne,
psychospołeczne i
związane z
organizacją pracy

wykonywana w wymuszonej pozycji ciała
(stojącej, pochylonej, kucznej), często w
małych przestrzeniach (podwójne dna
statków, zbiorników) - możliwość dolegliwości
bólowych wynikających z przeciążenia układu
mięśniowo-szkieletowego [patrz: uwaga 2]



Ręczny transport ciężkich przedmiotów
(narzędzia, butle i inne) - możliwość urazów
kręgosłupa

Działania profilaktyczne

Należy stosować specjalne okulary, przyłbice i tarcze chroniące oczy przed
promieniowaniem, pyłami, opiłkami metali, iskrami oraz środki ochrony
układu oddechowego, ochronniki słuchu, odzież ochronną oraz rękawice
ochronne.

Należy zainstalować skuteczną wentylację wywiewną i klimatyzację w celu
zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza i stresowi cieplnemu.

Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia ciężkich lub
nieporęcznych ładunków oraz stosować urządzenia mechaniczne ułatwiające
podnoszenie i przenoszenie.

Należy stosować obuwie ochronne zapewniające komfort w czasie długich
okresów pracy w pozycji stojącej. Należy stosować maty podłogowe dla
zmniejszenia zmęczenia nóg.

Należy stosować przerwy w pracy na odpoczynek i ćwiczenia dla zapobieżenia
urazom wynikającym z przeciążenia układu mięśniowo–szkieletowego.

Należy sprawdzić drabinę przed wejściem na nią. Nigdy nie należy wchodzić
na niestabilnie ustawioną drabinę lub drabinę o śliskich szczeblach.

Należy stosować ochronniki słuchu.

Należy sprawdzić stan techniczny urządzeń elektrycznych przed pracą oraz
zlecać uprawnionemu pracownikowi naprawę ewentualnych uszkodzeń i
okresowy przegląd urządzeń.

należy poddawać systematycznym kontrolom butle gazowe oraz ich osprzęt,
zwracając szczególną uwagę na stan przewodów gumowych, zaworów i butli.

Informacje szczegółowe

Synonimy

Definicja i/lub opis
zawodu

Spawacz łączy lub przecina łukiem elektrycznym w
osłonie gazowej lub bez osłony części i elementy
konstrukcyjne wykonane ze stali, żeliwa, metali
nieżelaznych, i ich stopów, wchodzące w skład maszyn,
urządzeń, środków transportu, konstrukcji mostów,
budynków, używając elektrycznego źródła ciepła.

Dokonuje tego przez stopienie metalu w miejscu
łączenia, z dodawaniem spoiwa (z tego samego
materiału co elementy spawane), napawanie
powierzchni warstwą stopionego materiału przy
jednoczesnym topieniu podłoża. Wykonuje spawanie
żużlowe, elektronowe i laserowe.

Zawody pokrewne

Zawody, w których wykorzystywane są niektóre techniki
spawania/cięcia: blacharz, tokarz, kowal, ślusarz oraz
spawacz ręczny gazowy, przecinacz, lutowacz,
zgrzewacz.

Wykonywane
czynności

Obsługiwanie i konserwacja narzędzi, maszyn i urządzeń
wykorzystywanych podczas spawania łukiem
elektrycznym, przestrzeganie technologii procesów i
doboru parametrów spawania w zależności od rodzaju
konstrukcji, przygotowywanie powierzchni do spawania
przez czyszczenie i ukosowanie krawędzi, spawanie
łukiem elektrycznym w osłonie gazów obojętnych,
sprawdzanie jakości wykonywanych prac spawalniczych
na podstawie wyglądu zewnętrznego oraz na podstawie
pomiarów za pomocą przyrządów i narzędzi do kontroli
złącz spawanych, stosowanie odpowiednich metod
spawania łukowego jak: elektrodą otuloną, w osłonie
gazów ochronnych, łukiem krytym i łukiem węglowym
itp., wykonywanie operacji przecinania metali z
wykorzystaniem łuku elektrycznego, wykonywanie
szkiców elementów spawanych oraz czytanie rysunków
zestawieniowych złożonych konstrukcji spawanych.

Podstawowy
stosowany sprzęt

Przetwornice, prostowniki, transformatory spawalnicze,
automaty i półautomaty spawalnicze, młotki, pilniki,
przecinaki, szlifierki, szczotki, przyrządy kontrolno-
pomiarowe, elektrody, druty, spawarki (wirujące,
transformatorowe, prostownikowe).

Miejsca/obszary,
gdzie zawód
występuje
powszechnie

Prace spawalnicze wykonywane są w różnych
pomieszczeniach (obszernych halach, małych
warsztatach rzemieślniczych), często w kanałach,
zbiornikach, podwójnych dnach i komorach statków, we
wnętrzu urządzeń technicznych, na wysokości, w
kopalniach, w budownictwie.

Uwagi

1. Tzw. „oko łukowe” u spawaczy jest wynikiem krótkotrwałego

działania UV na narząd wzroku i objawia się w postaci
zapalenia spojówek i rogówki a nawet czasowej ślepoty.

2. Spawanie na bardzo ograniczonej przestrzeni utrudnia

stosowanie środków ochrony indywidualnej. Należy zwrócić
szczególną uwagę na właściwe ich stosowanie w takich
warunkach.