Prawidłowe przygotowanie makro i krótkich tekstów z punktu widzenia

psychologii w łącznościach emisjami cyfrowymi.

Prawie we wszystkich programach przeznaczonych do obsługi emisji cyfrowych są klawisze,
którym można przyporządkować określony tekst (tzw. „makrosy”) lub specjalne polecenia
używanie w trakcie QSO. Jest to bardzo wygodne i wszyscy wykorzystujemy te możliwości.
Jednak nie wszyscy wiedzą jak poprawnie pisać krótkie teksty lub też jak pisać żeby pomiędzy
zakłóceniami był on prawidłowo odebrany.



Wywołanie ogólne

Może to i dziwne, ale od tego jak jest napisane makro czy tekst ogólnego wywołania zależy
czy wołający zostanie usłyszany przez odległą stację czy też nie. Popatrzmy jak inne stacje
podają swoje ogólne wywołanie, robiąc to na przykład tak :

CQ CQ CQ DE UA3DFR UA3DFR UA3DFR
CQ CQ CQ DE UA3DFR UA3DFR UA3DFR
PSE K

To klasyka. Nie mniej niż 90 % stacji tak woła w ten sposób - zbytecznie. W tym wywołaniu
nie są uwzględnione psychologiczne aspekty percepcji tekstu. Gdyby ten tekst napisany był
według poniższych wskazówek, szans na odpowiedź byłoby znacznie więcej. Dlaczego ?
Przeanalizujmy :

1. Zgodnie z zasadą, ci którzy pracują „szukając” i bezustannie się przestrajają, nie

zobaczą początku wywołania, dlatego że na początku „wodospadu” pojawia się sygnał
i dopiero potem do niego się dostraja. W ten sposób odbierze tylko znak wywoławczy
albo końcówkę nie wiedząc co robi ta stacja – odpowiada, zaprasza do łączności czy
pyta powtórnie ? Przy takiej niejednoznaczności, jak pokazuje praktyka, nie czekamy
na kolejne wywołanie tylko przechodzimy do innej stacji lub dalej się przestrajamy.

2. Przykładowy tekst można podzielić na dwie części. W pierwszej części podajemy

zamiar stacji (przeprowadzić QSO z tym, który go usłyszy), a drugiej części właściwie
sam znak stacji, która woła. Jeżeli zakłócenia „przykryją” pierwszą część tekstu,
będzie niejasnym co stacja robi. Jeżeli druga część będzienieczytelna – to jaka stacja
nadaje CQ ?
W 90% podobnych sytuacji takie wywołanie pozostanie bez odpowiedzi.

3. Przy poszukiwaniu stacji, czas zatrzymania się na każdym usłyszanym sygnale jest nie

większy jak od 1 do 3 sekund. Jeżeli w tym czasie nie była podana konkretna
informacja – idziemy dalej.

4. Jeżeli pracujemy cyfrowymi emisjami z niską odpornością w stosunku do zakłóceń

(BPSK, FSK, QPSK, GMSK, RTTY, AMTOR-FEC) sytuacja będzie jeszcze gorsza.
Malo tego, że inna stacja nie widzi całego tekstu, to nawet to co odbierze jest
zniekształcone. Żeby nie być gołosłownym przejdźmy do rzeczywistych przykładów.

Wyjściowy tekst wywołania ogólnego bez zniekształceń widać na początku strony. Teraz
popatrzmy jak ten tekst będzie wyglądał, jeżeli będą zakłócenia w trakcie odbioru (w
granicach możliwości programu). Zakłócenia były symulowane na stanowisku złożonym z
trzech komputerów z zastosowaniem emulatora szumu eteru.

CD C wQedUeDFR UAt6Rrt6 CQPSx u.dЬer KTlUAtoio=t@o 3Dl e Qne nns ЩI59AV/QRu
2Q dewfr g r3DFR PSEЫV/K eoВ

W zasadzie, jeżeli zna się wyjściowy tekst, można się dogadać.
W drugim eksperymencie po zmianie wyjściowego tekstu, niezakłócony wariant będzie
przedstawiał się następująco :

CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR CQ UA3DFR
PSE KKK

Teraz zobaczmy jak zmienia się ten tekst po przejściu przez „stanowisko zakłóceń”.
Wszystkie poziomy i regulacje pozostały bez zmian :

asdQ A3DrR CQ rUA3tgFRhjCQ ttyDFRtyCQyuDGFS FR tgf UA3DFR CfQrgUA53DFR
rQqPSE rftKK

Teraz widać co robi stacja – podaje wywołanie ogólne. Nawet znak wołającego w jednym
miejscu „wszedł” bez zniekształceń, dlatego że dostatecznie wyraźnie widać koniec
transmisji. Przeanalizujmy taki sposób tworzenia tekstu :

1. Przy wstrojeniu się w taki sygnał-tekst dokładnie widać co chce stacja. Ta informacja

wystarcza żeby otrzymać odpowiedź

2. Informacja podawana jest w jednakowych cyklach (blokach) rozciągniętych w czasie.

Zakłócenia zniekształcając tekst, w dowolnym miejscu, nie wpływają na jego
zrozumiałość i ilość informacji. Koniec końców korespondent wie, że tekst powtarza
się periodycznie. Więc przy silnych zniekształceniach, porównując oddzielne kawałki
otrzyma niezniekształcony kawałek wyjściowego tekstu.

3. Z psychologicznego punktu widzenia, przyjemniej i prościej odbiera się taki

„porządek” transmisji wywołania ogólnego. Bez wysiłku umysłowego tekst, jakby
sam, przedostawał się do podświadomości.

4. Samo wyrażenie, można wydłużyć jeszcze dwukrotnie i wtedy czytelność w trakcie

zakłóceń znacznie wzrośnie. Chociaż nie należy się zbyt zachwycać. Optymalny
wariant dla BPSK, MFSK16 i RTTY, wynosi 5 - 9 powtórzeń. Dla MT63, BPSK250 i
Olivia, należy wykonać nie mniej niż 10 – 15 powtórzeń. Dla PSKFEC31, PSKAM10,
MFSK8 nie więcej niż 3 – 5 powtórzeń.

5. Odbierany tekst jest jednakowy dla każdego krótkofalowca niezależnie skąd pochodzi.

Dla eksperymentu zamiast CQ wstawiłem słowo WSEM („wsem” po rosyjsku
oznacza „do wszystkich”-przyp.tłum.). Odpowiadali mi z różnych stron, także nie
mówiący po rosyjsku. Jak myślicie, dlaczego ?

Dla przykładu pokażę jeszcze kilka typowych teksów, dobrze napisanych z punktu widzenia
psychologii. Wszystkie wyróżnione są tłustym drukiem. Spróbujcie je wykorzystać, a
przekonacie się o ich efektywności.

1.

CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ UA6HJQ CQ
UA6HJQ PSE KKK

2.

QRZ UA6HJQ QRZ UA6HJQ QRZ UA6HJQ QRZ UA6HJQ PSE KKK

3.

UA3DFR UA6HJQ UA3DFR UA6HJQ UA3DFR UA6HJQ KKK

4.

UA3DFR de UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ UA6HJQ K

Jeżeli próbujecie przebić się przez dużą ilość wołających stacji żeby przeprowadzić rzadkie
QSO, wykorzystujcie jeden z powyższych wierszy. Są bardzo efektywne. Wykorzystując je,
przeprowadziłem łączności na QRP z afrykańskimi i japońskimi stacjami.



Odpowiedź na ogólne wywołanie

Po tym jak korespondent cię usłyszał i odpowiedział należy przedstawić kilka informacji o
sobie. W ostatnich latach przy prowadzeniu łączności cyfrowymi emisjami obserwujemy coś
podobnego do słowotoku (Rosjanie używają określenia : „słownej biegunki” przyp.tłum.) .
Jeden korespondent będzie podawał niezliczoną ilość nieistotnych informacji o sobie, a drugi
zmuszony oglądać te brednie będzie czekał. Jak wam się zdaje, w jakim nastroju skończy się
ta łączność ?
Jeżeli chcecie żeby u waszego korespondenta zostały po łączności tylko pozytywne emocje,
to informacje, które mu przekazujecie powinny zawierać tylko niezbędne dane – niezbędne do
wypełnienia QSL-ki. Warto to uściślić. Sami wiemy, że pamiętamy tylko te informacje, które
są interesujące tylko dla nas. Pozostałe „przelatują mimo uszu” drażniąc nas. Czyż nie tak ?
Czy to nie przypomina wyłączania dźwięku podczas oglądania telewizyjnej reklamy ?
Orientacyjny tekst prawidłowego QSO (z punktu widzenia psychologii) powinien wyglądać
tak :

RK6HX_de_UA6HJQ_tnx_for_call_
ur_rst_579_579_579_
name_Igor_Igor_Igor_
qth_Pyatigorsk_Pyatigorsk_LN14MB_LN14MB_
HW?_
RK6HX_de_UA6HJQ_pse_KKK

Przy sporządzaniu tekstu dla QSO, zwróćcie uwagę na następujące ważne momenty :



Nie należy stosować długich powitań, szczególnie jeżeli prowadzimy łączność
pierwszy raz.



Najważniejsze informacje dla twojego korespondenta to : twój znak i raport dla niego,
potem imię a na koniec twoje QTH lub locator.



Nie należy poszerzać tekstu w trakcie QSO, rozlicznymi informacjami o wieku,
krótkofalarskim stażu. Nikt nie chce tego słuchać, zwłaszcza na samym początku
łączności, a jeżeli będzie tym zainteresowany to sam o to zapyta.



Bardzo często ważniejszym dla korespondenta jest locator niż nazwa miasta czy
osady.



W końcu każdego wiersza należy wstawić dodatkowo spację - zdecydowanie polepszy
się czytelność tekstu w obecności silnych zakłóceń. Widząc obraz takiej linii (tekst)
widzimy luki, które poprawiają wyrazistość. W zwykłym tekście na pewno ich nie
widać.



RST, imię i QTH pisać należy z nowego wiersza – to znacznie poprawi percepcję
tekstu przy silnych QRM-ach.



Imię i nazwę QTH zawsze należy pisać z dużej litery, lub dużymi literami. Locator
zawsze dużymi literami.

Przy tworzeniu tekstu (makro) dla QSO, można zastosować powszechną zasadę obowiązującą
dla wywołania ogólnego (CQ). Wtedy wzrośnie czytelność QSO. Zdaje to egzamin także przy
pracy szybkimi emisjami BPSK250, MT63 przy liczbie powtórzeń nie mniejszej jak 5.
Przykład takiego tekstu :

RK6HX UA6HJQ RK6HX UA6HJQ tnx for call
rst 579 rst 579 rst 579 rst 579 rst 579
name IGOR name IGOR name IGOR name IGOR name IGOR
qth Pyatigorsk qth Pyatigorsk qth Pyatigorsk qth Pyatigorsk LN14MB LN14MB
LN14MB LN14MB
HW?
RK6HX UA6HJQ RK6HX UA6HJQ KKK

Informacja o sobie i sprzęcie

Klawisz RIG z informacją o sobie i aparaturze należy obowiązkowo zaprogramować. Nie
należy jednak wykorzystywać tych informacji w zasadniczym QSO, a tylko wtedy kiedy twój
korespondent o to poprosi, jest na to czas, albo też otrzymałeś taką informację. Minimalny
wariant takiego tekstu jest taki :

MY RIG: ICOM-718
Dipole for 14/28MHz
Windows2000
MMVARI, MixW or TrueTTY

Nie należy używać symboli - " '_ : . # * w celu upiększenia ! To bardzo utrudni
korespondentowi zrozumienie tekstu, zwłaszcza pośród zakłóceń. Oszczędzajcie nerwy tych z
którymi przeprowadzacie łączność. Krótkofalarstwo ma być relaksem, a nie źródłem
zdenerwowania ! Pamiętać należy o wstawieniu uzupełniającej spacji na końcu każdego
wiersza.



Kończenie QSO

Koniec QSO to ważny psychologiczny moment i od tego jak tę łączność zakończymy zależy

czy zostawimy po sobie miłe wrażenie czy nie. Albo wyśle QSL-kę od razu albo kiedyś tam.
Tak, tak, dokładnie tak ! Nie wolno przesadzać z uprzejmościami i bez końca życzyć mu
sukcesów, zdrowia etc. Przecież nie opowiadasz o sobie kontrolerowi kiedy ten sprawdza
bilet w tramwaju. Jeżeli jednak to robisz to jest ci potrzebna pomoc psychologa ! Zamiast
legendy jedna krótka fraza da lepszy efekt niż kilka długich. Poniżej przykład
psychologicznie dobrych pożegnalnych strof.

1.

Tnx Vladimir for QSO, GL and SK73! RK6HX de UA6HJQ SK SK SK

2.

TNX IGOR FOR QSO, GB SK 73, RA3APW DE UA6HJQ SK SK

3.

Tnx dear Jury for BPSK QSO, GL to you and SK73! RK6HWW de UA6HJQ sk
sk sk

4.

UA6HJQ SK UA6HJQ 73 UA6HJQ SK UA6HJQ 73 UA6HJQ SK SK

Ostatni (4) ma zastosowanie dla „ciężkich przypadków”, kiedy kończy się propagacja, a
koniecznym jest żeby korespondent otrzymał potwierdzenie zakończenia łączności.
Wielu krótkofalowców korzysta z angielskich standardów. Może jest to i dobra myśl kiedy
pracujemy emisją MT63, gdzie prędkość transmisji jest dość duża. Dla MFSK, PSK lepiej
takie frazy skracać. Wielu krótkofalowców angielski zna gorzej niż ty, dlatego twoje starania
nie zostaną docenione, a nadawanie długich powitań i pożegnań przy pracy MFSK8,
PSKFEC31, PSKAM10 wyzwoli tylko negatywne skojarzenia z twoim znakiem.
Nie zaśmiecajcie na koniec QSO informacjami o numerze łączności z logu, czasie etc. Sami
sobie zadajcie pytanie czy wiele stracicie nie widząc ostatniego wiersza ?

Bye and 73 VLAD
QSO Logged out: 27 Mar 2005 14:33:45

A to przykład klasycznego bełkotu przy słabej propagacji i jednocześnie niedużej ilości
błędów. Z tego tekstu otrzymujemy groch z kapustą, z których dekodowaniem nie poradziłby
sobie superkomputer GRU :

NOW BEST WISHES YOURS FAMILY AND I WISH YOU GOOD LUCK AND MANY
DX HUNTING.
73 AND BYE FROM NOVI SAD, STATE SERBIA AND MONTENEGRO. [EX
YUGOSLAVIA]
QSO LOGGED ON: 27 MAR 2005... 16:43:44 LOC.TIME... DISTANCE 1837 KM.
HOPE TO MEET YOU AGAIN SOON.
GOOD LUCK *NIKOLAI*, HI. 73!
UA3MFD DE YU7CW SK

Klawiatura

Problemem współczesnych cyfrowych łączności jest nieumiejętne korzystanie z klawiatury !
Często „brzęczą”, a robią to tak. Włączają program do cyfrowych łączności, podłączają CAT
do TRX-a i wysyłają „makrosy”. Wielu myśli, że to wystarczy. Jeżeli możesz pisać z
prędkością 1symbolu/2 sek. to jest dobrze. Jeżeli podczas łączności zrobisz błąd pisząc, nie
naprawiaj go. Zrób kilka spacji i pisz dalej. Korespondent, swoim zmysłem, i tak cię

zrozumie, a ty oszczędzisz jego czas i nerwy.



Praca z DX-em (łączność z użyciem jednego wiersza)

Nieraz obserwowałem sytuację kiedy pracująca ze stacją DX stacja podaje pełny tekst
standardowego wywołania. Czasami po takich przewlekłych QSO, DX przestawał
odpowiadać na wywołania lub zmieniał częstotliwość – i dobrze zrobił ! Pracować z DX-em
trzeba szybko, żadnych zbytecznych informacji ! Są to zasady, które obowiązują przy pracy z
zaprzyjaźnionymi stacjami, ekspedycjami lub gdy po prostu nie mamy czasu. Kilka
przykładów poniżej :

RW6HQN DE UA6HJQ TNX UR 568 568 568 LN14MB LN14MB GB SK 73 DE UA6HJQ
SK
RW6HQN DE UA6HJQ TNX UR 589 589 589 GL SK 73 RW6HQN DE UA6HJQ SK SK
RW6HQN DE UA6HJQ UR 589 589 589, NAME IGOR IGOR, GL SK 73 FR UA6HJQ SK
SK

lub

UA6HPT DE UA6HJQ UR 589 589 589, OP IGOR IGOR, QTH PYATIGORSK
PYATIGORSK
QSL VIA BURO, TU QSO, SK 73 UA6HPT DE UA6HJQ SK SK SK

I to wszystko. QSO rozpoczęte i zakończone w jednym wierszu, a wszyscy którzy czekają na
swoją kolej będą wdzięczni, a twój znak będą kojarzyć z pozytywnymi emocjami. Teraz
pozostało tylko poczekać na potwierdzenie łączności i iść spać, hi ! Łączność „jednym
wierszem” można prowadzić nie tylko z DX-ami, ale też powszednie. Ogólnie można
stwierdzić, że łączność „jednym wierszem” należy do wyższej szkoły pilotażu
krótkofalarstwa.



Kody i skróty

Skróty i kody są powszechnie stosowane w praktyce krótkofalarskiej. Zwrócić trzeba uwagę
na prawidłowe ich stosowanie. Czasami pisane są z błędami. Nie wymyślajcie swoich !
Korzystajcie z istniejących. Poniżej spis niektórych, najczęściej używanych w cyfrowej
łączności :

QRM Zakłócenia od innych stacji

QSB Sygnał słabnie

QRN Zakłócenia atmosferyczne

QSL Potwierdzenie odbioru

QRP Mała moc

QSO Łączność

QRT Zakończenie nadawania

QSY Zmieniam częstotliwość

QRX Zaczekaj, zaraz cię zawołam

QTH Moje położenie

QRZ Kto mnie woła ?

....

CQ Do wszystkich

HI

Śmiech

SK Koniec łączności

DE z,od

HR Tutaj

73

Pozdrowienia

DR Mój drogi

HW? Jak mnie odebrałeś ?

WX Pogoda

DX Łączność DX

K

Koniec nadawania

TX Nadajnik

EX бывший

NR Numer

TU Dziękuję

FR Dla

OK Zrozumiałeś ?

VY Bardzo

FM Skąd

OP

Operator

TNX Dziękuję

GA Dobrego popołudnia

OM Przyjaciel

TKS Dzięki

GB Żegnaj

PSE Przepraszam

U

Ty

GD Dobrego dnia

PWR Moc

RPT Powtórz

GE Dobry wieczór

R

W porządku

RIG Sprzęt

GM Dzień dobry

GN Dobranoc

....

....

Programowanie klawiszy

Jaką treść zaprogramować i jakim klawiszom je przyporządkować ? Opcji jest wiele.
Klawisze F1 – F12 praktycznie programuje się we wszystkich programach obsługujących
cyfrowe emisje. Zróbcie jak wam wygodnie, na przykład tak :

F1

- CQ (wywołanie ogólne)

F2

- QRZ

F3

- CALL DE MYCALL

F4

- QSO

F5

- RST

F6

- NAME

F7

- QTH

F8

- PSE K

F9

- SK 73

F10

- RIG

F11

- OK

F12

- QSL

To wszystko na wszystkie, prawie, przypadki życia. Używałem tych tekstów, fraz,
„makrosów” niejednokrotnie i używam ich nadal. Bądźcie twórczy w tworzeniu własnych.
Udanych łączności i do spotkania na pasmach !

UA6HJQ, Кисловодск
Napisano w marcu 2005 roku.
Źródło :

www.hamradio.cmw.ru

Tłumaczenie : SP1VDV