1/10

Program zajęć z piłki nożnej

dla klasy IV chłopców Szkoły Podstawowej Nr 2 w Kobyłce

na rok szkolny 2008/2009

1. Ogólna charakterystyka programu i cele edukacyjne zajęć

Program zajęć z piłki nożnej w SP Nr 2 w Kobyłce ma na celu wytworzenie u ucznia nawyku

aktywności fizycznej indywidualnej i zespołowej (rodzinnej, rówieśniczej, towarzyskiej

i społecznej) oraz woli pełnienia różnych ról z tym związanych, poprzez systematyczne

uczestnictwo w zajęciach ruchowych opartych:

1/ na naturalnych formach ruchu, które mają dostarczać radości i satysfakcji ćwiczącym

z prowadzonych zajęć,

2/ na poznaniu jak największej ilości form aktywności fizycznej i przygotowaniu do wyboru

najbardziej przydatnych dla siebie, sprzyjających zdrowiu i prawidłowemu rozwojowi

fizycznemu i psychicznemu jednostki bez nastawienia na wyczyn,

3/ na kształtowaniu osobowości z ukierunkowaniem na grę w piłkę nożną,

4/ na odejściu od ocen i stopni mierzonych i opartych o kategorie i zasady rywalizacji

sportowej a kierowanie się możliwościami psychofizycznymi ucznia i jego

indywidualnymi postępami,

5/ na stymulowaniu rozwoju cech motorycznych oraz wszechstronnemu rozwoju sprawności

kondycyjno-koordynacyjnej,

6/ na wdrażaniu wychowanków do aktywnego, osobistego i świadomego uczestnictwa

w szeroko rozumianej kulturze fizycznej,

7/ na propagowaniu zdrowego stylu życia.

2. Zadania ogólne zajęć

Najważniejszymi zadaniami kształcenia, wychowania i nauczania umiejętności ujętymi

w programie będą:

1/ przygotowanie psychiczne - to głównie proces wychowawczy, dążący do kształtowania

osobowości, aktywności oraz rozwijania u dzieci cech woli takich jak:

a/ wytrwałość w dążeniu do celu,

b/ zdrowa pewność siebie i zdyscyplinowanie,

2/10

c/ konsekwencja w działaniu,

d/ kształtowanie odwagi, zdecydowania i staranności,

e/ opanowanie tego co jest mi potrzebne, a nie tego co jedynie sprawia mi przyjemność,

f/ rozwijanie zdolności samokrytycyzmu i właściwej samooceny,

g/ stałe dążenie do doskonałości,

2/ przygotowanie motoryczne - kształtowanie sprawności kondycyjno-koordynacyjnej

poprzez rozwijanie siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej i gibkości,

głownie w formach zabawowych. Do środków kształtujących możemy zaliczyć:

a/ gry i zabawy ruchowe (m. in. a czworakach, z mocowaniem),

b/ wszelkie wyścigi , sztafety, współzawodnictwo,

c/ starty z różnych pozycji, zmiany kierunków biegu, zatrzymanie się,

d/ ćwiczenia skocznościowe (wszelkie odmiany podskoków, wyskoków, przeskoków),

e/ gry i zabawy o wysiłku ciągłym ze zmiennym lub jednostajnym charakterem pracy,

f/ kształtowanie szybkości reakcji, czucia mięśniowego, poczucia równowagi i rytmu,

3/ przygotowanie specjalistyczne – nauczanie umiejętności - kształtowanie przede

wszystkim techniki ogólnej, prowadzonej głównie w formie zabawowej. Nauczanie

uderzenia piłki, przyjęcia piłki, prowadzenia, zwodów, gry ciałem dryblingu, odbierania

piłki, wyrzutu piłki z autu oraz techniki gry bramkarza. Wprowadzenie do opanowania

wymienionych elementów techniki po przez zabawy różnymi piłkami, lewą i prawą nogą

w różnych pozycjach, a także stosowanie opanowanych elementów w zabawach, grach i

mini grze szkolnej,

4/ przygotowanie do pełnienia:

a/ roli organizatora (wyzwalanie inwencji w organizacji zabaw i gier, eksponowanie

pomysłowości uczniów),

b/ zawodnika (w tym samodzielne przeprowadzanie rozgrzewki),

c/ sędziego (zapoznanie z przepisami gry),

d/ kibica (kształtowanie postaw osobowościowych).

Program będzie realizowany poprzez nauczanie podstaw taktyki (wyrabianie umiejętności gry

w zespole, zasad współdziałania i współpracy).

Szczegółowe treści kształcenia techniki:

1. Uderzenia piłki

1/ uderzenia piłki nogą:

a/ uderzenia piłki wewnętrzną częścią stopy,

3/10

b/ uderzenia piłki wewnętrznym podbiciem,

c/ uderzenia piłki prostym podbiciem,

d/ uderzenia piłki zewnętrznym podbiciem,

2/ uderzenia piłki głową:

a/ uderzenia piłki czołem z miejsca z odbicia jednonóż i obunóż,

b/ uderzenia piłki czołem z wyskoku z odbicia jednonóż i obunóż,

c/ uderzenia piłki boczną częścią czoła z miejsca z odbicia jednonóż i obunóż,

d/ uderzenia piłki boczną częścią czoła z wyskoku z odbicia jednonóż i obunóż,

3/ sytuacyjne uderzenia piłki:

a/ uderzenia piłki zewnętrzną częścią stopy,

b/ uderzenia piłki szpicem buta,

c/ uderzenia piłki piętą,

d/ uderzenia piłki kolanem,

e/ uderzenia piłki udem,

f/ uderzenia piłki tułowiem,

g/ uderzenia piłki głową z upadkiem (tzw. szczupakiem),

h/ uderzenia piłki czubkiem głowy.

2. Przyjęcia piłki

1/ przyjęcia piłki toczącej się po podłożu,

2/ przyjęcia piłki spadającej na podłoże,

3/ przyjęcia piłki w powietrzu,

4/ przyjęcia piłki nogą,

5/ przyjęcia piłki tułowiem,

6/ przyjęcia piłki głową.

3. Prowadzenie piłki

1/ powadzenie piłki po linii prostej (wewnętrzną częścią stopy, wewnętrznym podbiciem,

prostym podbiciem, zewnętrznym podbiciem),

2/ prowadzenie piłki po linii łamanej (wewnętrzną częścią stopy, wewnętrznym

podbiciem, prostym podbiciem, zewnętrznym podbiciem),

3/ prowadzenie piłki po linii krzywej (wewnętrzną częścią stopy, wewnętrznym

podbiciem, prostym podbiciem, zewnętrznym podbiciem),

4/10

4. Zwody

Zwody powinny być stosowane wówczas, gdy chcemy uzyskać właściwą pozycję do

wykonania strzału lub podania piłki. Wyróżniamy:

1/ zwody bez piłki,

2/ zwody z piłką.

5. Gra ciałem

1/ metodyka nauczania,

2/ gra ciałem w miejscu, w dwójkach, z pasywnym udziałem przeciwnika (z piłką i bez

piłki),

3/ gra ciałem w ruchu, w dwójkach, z pasywnym udziałem przeciwnika (z piłką i bez

piłki),

4/ gra ciałem w powietrzu (z piłką i bez piłki),

5/ gra ciałem w formie zabawowej,

6/ gra ciałem w formie fragmentów gry,

7/ gra ciałem w formach gry.

6. Drybling

Drybling to prowadzenie piłki w bezpośredniej walce z przeciwnikiem. Nauczanie

odbywa się po opanowaniu przez uczniów elementów prowadzenia piłki oraz gry ciałem.

7. Odbieranie piłki

1/ odbieranie piłki przed jej opanowaniem przez przeciwnika,

2/ odbieranie piłki gdy przeciwnik ją przyjmuje,

3/ odbieranie piłki gdy przeciwnik już ją posiada.

Odbieranie dzielimy na

4/ odbiór piłki z przodu,

5/ odbiór piłki z boku,

6/ odbiór piłki z tyłu.

8. Wrzut piłki z autu

1/ wrzut piłki na małą odległość,

2/ wrzut piłki do nieruchomego celu,

3/ wrzut piłki na odległość,

5/10

4/ wrzut piłki na celność do celu ruchomego,

5/ wrzut piłki do najlepiej ustawionego partnera,

6/ wrzut piłki w formie fragmentów gry,

7/ wrzut piłki w formach gry.

9. Technika gry bramkarza

1/ czynności w bronieniu:

a/ przyjmowanie pozycji bramkarskiej,

b/ ustawianie się w bramce,

c/ poruszanie się w bramce i na przedpolu,

2/ czynności w atakowaniu:

a/ chwyt piłki bez upadku,

b/ chwyt piłki z upadkiem,

c/ piąstkowanie,

d/ wypchnięcie piłki,

e/ obrona sytuacyjna,

f/ wyrzut piłki ręką,

g/ wybicie piłki nogą

10. Taktyka

1/ opanowanie podstawowych zasad współdziałania,

2/ zapoznanie zawodników z podstawowymi sytuacjami taktycznymi,

3/ określenie zasad postępowania w działaniach ofensywnych i obronnych,

4/ współdziałanie w dwójkach i trójkach,

5/ stosowanie różnych form gry, w których zespół utrzymałby się jak najdłużej przy

piłce,

6/ ćwiczenia przygotowawcze do bronienia „każdy swego”,

7/ różne formy gry z ograniczoną liczbą dotyków,

8/ wykonanie stałych fragmentów gry.

3. Zasady dydaktyczne wykorzystywane przez trenera

Efektywność procesu nauczania wymaga wysokich kwalifikacji i doświadczenia

pedagogicznego od trenera, który ma być wzorem osobowości dla swoich wychowanków.

6/10

Wszechstronne szkolenie najmłodszych adeptów piłki nożnej powinno przestrzegać zasad

dydaktycznych

rozbudzających

zainteresowania

i

motywację

do

aktywności

i uprawiana sportu. Zasady nauczania traktowane jako normy dydaktyczne przypominają

trenerowi o konieczności liczenia się z najogólniejszymi prawidłowościami procesu

nauczania.

Trener powinien wykorzystać wszystkie zasady dydaktyczne, a w szczególności:

1/ zasadę poglądowości i świadomości,

2/ zasadę zdrowotności,

3/ zasadę wiązania teorii z praktyką i indywidualizacji,

4/ zasadę trwałości nauczania oraz

5/ zasadę systematyczności i stopniowania trudności.

Dydaktyka określa zachowania nauczyciela (trenera), którego w procesie nauczania powinno

cechować: pewność siebie, spokój, odwaga, wiara w siebie oraz bezkompromisowość

i prostolinijność w dążeniu do realizacji zamierzonych celów. Trener powinien wyjaśniać

uczniom jak się uczyć i jednocześnie wywoływać u nich przejawy samokontroli. Kontrola

i samokontrola wyników nauczania nie może w żadnym wypadku kończyć się ujawnianiem

braków, lecz powinna zmierzać do ich usunięcia.

Ucząc należy kształtować właściwe umiejętności i nawyki ruchowe. Pierwsze czynności

uczniów, wykonywane przy stałej kontroli nauczyciela stanowią decydujący etap

w kształtowaniu umiejętności a te następnie prowadzą do prawidłowego rozwoju fizycznego,

prawidłowej postawy ciała i koordynacji ruchowo-mięśniowej. Tylko systematyczne

ćwiczenia w posługiwaniu się przyswojoną umiejętnością prowadzą do przekształcenia jej

w nawyk.

4. Zasady, metody i formy stosowane w nauczaniu

Zasady nauczania

Nauczanie gry w piłkę nożną ma na celu wyposażenie ćwiczącego w wiadomości,

umiejętności i nawyki ruchowe niezbędne do realizacji czekających go zadań ruchowych.

7/10

Dobór technik dydaktycznych w decydującej mierze wpływa na efektywność i rezultat nauki.

Dlatego proces nauczania powinien przebiegać zgodnie z zasadami:

1/ świadomości celu i zadań,

2/ poglądowości,

3/ powtarzalności i systematyczności,

4/ dostępności i stopnia trudności,

5/ pozytywnego korygowania,

6/ etapowości.

Zasada świadomości celu i zadań obowiązuje trenera i ucznia w trakcie każdego objaśnienia

i pokazu. Objaśniania słowne powinny być krótkie i precyzyjnie określać stawiane zadanie.

Dobrze jest powtórzyć pokaz w zwolnionym tempie i z zastosowaniem zatrzymania w tej

fazie ruchu, która jest najbardziej istotna dla opanowania nauczanego ćwiczenia.

Zasada poglądowości wdrażana jest przez kreowanie wyobrażenia nauczanego ruchu

z zamiarem ułatwienia zrozumienia istoty jego wykonania. Wyjaśnienia dopełniające pokaz

powinny być obrazowe i odnosić się do znanych uczniowi prostszych i łatwiejszych

rozwiązań ruchowych. Konieczne staje się wiązanie słowa z działaniem i postrzeganiem.

Zasada powtarzalności i systematyczności staje się podstawą nauczania ruchu wtedy, gdy

uczeń zna cel i ma wyobrażenie swojego działania, a po wykonaniu umie sam je ocenić.

Tylko systematyczne i częste ćwiczenia wpływają na jakościowe opanowanie nawyku

ruchowego.

Zasad dostępności i stopnia trudności polega na ustawicznym porównywaniu możliwości

ucznia, jego potencjału i zainteresowań do skali trudności aplikowanych ćwiczeń, tempa

wykonania, liczby powtórzeń.

Zasada pozytywnego korygowania polega na każdorazowej ocenie zadania ruchowego

przez ucznia i trenera. W zadaniach natury technicznej, gdzie sposób wykonania (amplituda

ruchu, tempo, płynność) stanowi cel nadrzędny, możliwości oceny przez ucznia są o wiele

skromniejsze niż trenera. Pozytywne oddziaływanie trenera sprzyja opanowaniu nowych

zadań ruchowych.

8/10

Zasada etapowości powinna obejmować zamknięte fazy nauczania, powtarzania i realizacji

określonych zadań.

Metody stosowane w nauczaniu

Do podstawowych metod stosowanych w tenisie należą:

1/ metody słowne,

2/ metody poglądowe oraz

3/ metody praktycznego działania.

Metody słowne są to wykłady, pogadanki, objaśnienia ustne i zalecenia konkretnych zadań

ruchowych.

Metoda poglądowa opiera się na pokazie - może to być film video, rycina lub pokaz trenera.

Na metody praktycznego działania składają się:

1/ metoda analityczna (cząstkowa) - wykorzystywana jest w nauczaniu zadań złożonych

i najczęściej w takich sytuacjach, gdy czynność ruchowa jest na tyle skomplikowana, że

istnieje potrzeba rozbicia jej na części składowe,

2/ metoda syntetyczna (całościowa) – jest to nauczanie zadań ruchowych przez powtarzanie

ruchów we właściwej kolejności. Metoda ta pozwala lepiej zrozumieć mechanizm całego

ruchu, jak i współzależność jego części składowych,

3/ metoda kompleksowa (mieszana) - wykorzystywana jest najczęściej w nauczaniu zadań

złożonych, polega na stosowaniu na przemian sposobów postępowania typowych dla dwu

poprzednich metod,

4/ metoda zadaniowa - najbardziej usamodzielnia ćwiczących poprzez wybór różnych

wariantów w poszukiwaniu dróg opanowania zadania. Polega ona na tym, że trener stawia

zadanie, uczeń w kolejnych czynionych próbach znajduje właściwe rozwiązanie i dopiero

wówczas trener przystępuje do szczegółowego opisu,

5/ metoda problemowa - jest podstawową metodą twórczego działania ucznia. Uczy

rozwiązywania problemów, radzenia sobie w sposób samodzielny w sytuacjach nie

dających się z góry przewidzieć. Jest szczególnie skuteczna w nauczaniu umiejętności

techniczno-taktycznych. Wykorzystanie jej wymaga drobiazgowego przygotowania

i cierpliwości.

9/10

Formy stosowane w nauczaniu

Do form nauczania zaliczamy:

1/ formę zabawową spełniającą bardzo ważne zadanie zwłaszcza w nauczaniu

początkującym. Celem stosowania tej formy jest oswojenie ćwiczących z piłką,

i nauczenie podstawowych elementów techniki w atrakcyjny sposób,

2/ formę ścisłą mającą na celu doskonalenie techniki i taktyki gry. Są to wszystkie

ćwiczenia przygotowawcze, w których nie występuje przeciwnik. Ćwiczący musi

skierować swoją uwagę na zrozumienie i uchwycenie ruchu oraz poprawne jego

wykonanie,

3/ formę fragmentów gry stosowaną w nauczaniu taktyki gry oraz nauczaniu

i doskonaleniu techniki. Formę tę stosujemy w celu stworzenia warunków do gry przez

wprowadzenie do ćwiczeń przeciwnika. Ćwiczący uczy się zachowania w odpowiednich

momentach gry oraz wyboru sposobu postępowania wynikającego z zachowania się

przeciwnika i sytuacji powstałych w grze,

4/ grę uproszczoną - formę tę stosujemy z początkującymi w celu rozbudzenia w nich

zamiłowania do uprawianej dyscypliny oraz zapoznania z podstawowymi przepisami.

W grze uproszczonej pozwalamy na ograniczone stosowanie przepisów,

5/ grę właściwą – forma ta prowadzona jest według obowiązujących przepisów z kompletną

obsadą sędziowską. Pozwala ona na sprawdzenie umiejętności technicznych i taktycznych

poszczególnych zawodników.

5. Kompetencje – osiągnięcia ucznia po zrealizowaniu programu

1. Uczeń rozwinie swoje umiejętności motoryczne.

2. Uczeń poprawi technikę gry w piłkę nożną.

3. Uczeń potrafi dobrać ćwiczenia specjalistyczne z piłki nożnej.

4. Uczeń dba o swoją sprawność fizyczną.

5. Uczeń dba o higienę i zdrowie swojego organizmu.

6. Uczeń dba o prawidłową postawę ciała.

7. Uczeń bierze udział w zawodach sportowych.

8. Uczeń zorganizuje zawody z piłki nożnej.

10/10

9. Uczeń zna i przestrzega zasad sportowego kibicowania.

10. Uczeń zna przepisy gry w piłkę nożną i potrafi sędziować mecze.

11. Uczeń rozumie potrzebę aktywności ruchowej.

Program szkolenia powinien uwzględniać relacje rozwoju osobniczego oraz obciążeń

treningowych, które muszą obejmować różnorodne formy i środki treningowe. Właściwe

proporcje między możliwościami a potrzebami biologicznego rozwoju młodych organizmów

a objętością treningów, stanowią podstawę problematyki metodyki treningu.

Mgr Robert Kucharski