Zawód: technik mechatronik
Symbol cyfrowy zawodu: 311 [50]

Numer zadania: 5

Arkusz zawiera informacje

prawnie chronione do

momentu rozpoczęcia

egzaminu

311[50]-05-112

Czas trwania egzaminu: 240 minut

ARKUSZ EGZAMINACYJNY

ETAP PRAKTYCZNY

EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE

CZERWIEC 2011

Informacje dla zdającego:

1. Materiały egzaminacyjne obejmują: ARKUSZ EGZAMINACYJNY z treścią zadania

i dokumentacją, zeszyt ze stroną tytułową KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ oraz KARTĘ

OCENY.

2. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron. Sprawdź, czy materiały egzaminacyjne

są czytelne i nie zawierają błędnie wydrukowanych stron. Ewentualny brak stron lub inne
usterki w materiałach egzaminacyjnych zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego
etap praktyczny.

3. Na KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ:

- wpisz swojądatę urodzenia,

- wpisz swój numer PESEL*.

4. Na KARCIE OCENY:

- wpisz swoją datę urodzenia,

- wpisz swój numer PESEL*,

- wpisz symbol cyfrowy zawodu,

- zamaluj kratkę z numerem odpowiadającym numerowi zadania,

- przyklej naklejkę ze swoim numerem PESEL.w oznaczonyjaxniejscu_na karcie.

5. Zapoznaj się z treścią zadania egzaminacyjnego, dokumentacją załączoną do zadania,

stanowiskiem egzaminacyjnym i jego wyposażeniem. Masz na to 20 minut. Czas ten nie jest
wliczany do czasu trwania egzaminu.

6. Po upływie tego czasu przystąp do rozwiązywania zadania. Rozwiązanie obejmuje

opracowanie projektu realizacji prac określonych w treści zadania, wykonanie prac
związanych z opracowywanym projektem i sporządzenie dokumentacji z ich wykonania.

7. Zadanie rozwiązuj tylko w zeszycie KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ od razu na czysto,

nie otrzymasz dodatkowych kartek. Notatki, pomocnicze obliczenia itp., jeżeli nie należą

do pracy, obwiedź linią i oznacz słowem BRUDNOPIS. Zapisy oznaczone BRUDNOPIS

nie będą oceniane.

8. Po rozwiązaniu zadania ponumeruj strony pracy egzaminacyjnej. Numerowanie rozpocznij

od strony, na której jest miejsce do zapisania tytułu pracy. Wszystkie materiały, które

załączasz do pracy, opisz swoim numerem PESEL* w prawym górnym rogu.

9. Na stronie tytułowej zeszytu KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ, wpisz liczbę stron swojej

pracy i liczbę sztuk załączonych materiałów.

10. Zeszyt KARTA PRACY EGZAMINACYJNEJ i KARTĘ OCENY przekaż zespołowi

nadzorującemu etap praktyczny.

Powodzenia!

*

w przypadku braku numeru PESEL - seria i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.

Zadanie praktyczne

Przeprowadzono

modernizację

bramy wjazdowej

do

zakładu,

zastępując

stycznikowy mechanizm sterowniczy (Załącznik 1.) mechanizmem ze sterownikiem PLC.

Opis działania mechanizmu sterowniczego po modernizacji zamieszczono w Załączniku 2.

Na stanowisku egzaminacyjnym znajduje się płyta montażowa z działającym

modelem zmodernizowanego mechanizmu sterowniczego bramy wjazdowej. W zależności

od wyposażenie stanowiska model może zawierać rzeczywiste elementy mechanizmu

sterowniczego zamieszczone w Tabeli 1 lub zamiast rzeczywistych elementów ich modele

tj. zamiast czujników indukcyjnych - przyciski sterownicze zwierne bez samoczynnego

powrotu (bistabilny, normalnie otwarte), zamiast styczników - lampki sygnalizacyjne.

Opracuj projekt realizacji prac związanych z montażem, oprogramowaniem

i uruchomieniem zmodernizowanego mechanizmu sterowniczego bramy wjazdowej do

zakładu.

Na podstawie modelu mechanizmu zamontowanego na stanowisku egzaminacyjnym

narysuj schemat połączeń elementów rzeczywistego mechanizmu tj. przycisków

sterowniczych, czujników indukcyjnych, styczników ze sterownikiem PLC. W KARCIE

PRACY EGZAMINACYJNEJ uzupełnij listę przyporządkowania.

Napisz program sterowniczy w języku LD (schemat drabinkowy) lub FBD (schemat

bloków funkcyjnych), zapewniający działanie mechanizmu zgodnie z opisem (Załącznik 2).

Prześlij program do sterownika PLC, skontroluj poprawność działania mechanizmu,

wykonując próbne uruchomienie modelu zamontowanego na stanowisku egzaminacyjnym.

Wprowadź ewentualne poprawki do programu.

Sporządź dokumentację z wykonanych prac.

Projekt realizacji prac powinien zawierać:

1. Tytuł pracy egzaminacyjnej zgodny z treścią zadania.

2. Założenia do projektu realizacji prac wynikające z treści zadania i załączników.

3. Wykaz działań związanych z montażem, oprogramowaniem i uruchomieniem

mechanizmu sterowniczego bramy wjazdowej do załadu.

4. Wykaz elementów,

narzędzi i sprzętu kontrolno-pomiarowego potrzebnych

do montażu i oprogramowania mechanizmu.

5. Algorytm działania mechanizmu w formie listy kroków lub schematu blokowego.

Strona 2 z 6

Dokumentacja z wykonanych prac powinna zawierać:

1. Uzupełnioną listę

przyporządkowania

oraz

schemat

połączeń

elementów

wejściowych i wyjściowych ze sterownikiem PLC.

2. Wnioski dotyczące poprawności działania programu sterowniczego.

3. Podpisany numerem PESEL jeden zrzut ekranu zawierający program załadowany

do pamięci sterownika wraz z komentarzami wyjaśniającymi działanie programu

(format A4 o orientacji pionowej).

UWAGA:

Zrzut z ekranu umieść w dokumencie edytora tekstu, plik zapisz na pulpicie w folderze

0 nazwie PESEL (PESEL to twój numer pesel). Następnie folder skopiuj do pamięci USB

1 poproś przewodniczącego zespołu nadzorującego etap praktyczny o wydrukowanie pliku.

Do wykonania zadania wykorzystaj:

Załącznik 1. Opis budowy i działania mechanizmu sterowniczego bramy wjazdowej

do zakładu

oraz

zamieszczoną w KARCIE PRACY EGZAMINACYJNEJ Listę przyporządkowania.

Do wykonania zadania przygotowano stanowisko wyposażone w:

1. Komputer z oprogramowaniem połączony ze sterownikiem PLC.

2. Model mechanizmu sterowniczego składający się z płyty z zamontowanymi

i sprawnymi elementami podłączonymi do wejść i wyjść sterownika PLC.

3. Dokumentację stanowiskową zawierającą informacje o elementach zastosowanych

w modelu mechanizmu sterowniczego.

Czas przeznaczony na wykonanie zadania wynosi 240 minut.

Strona 3 z 6

Załącznik 1.

Opis działania stycznikowego mechanizmu sterowniczego

bramy wejściowej do zakładu.

Mechanizm sterowniczy bramy wejściowej zbudowany jest z silnika trójfazowego (Rys. 1.),

przekładni ślimakowej oraz styczników K1 i K2, z których każdy załącza inny kierunek

obrotów silnika.

W układzie zastosowano blokadę elektryczną, uniemożliwiającą jednoczesne załączenie

obu styczników. Wciśnięcie przycisku S1 (Rys. 2.) powoduje otwieranie bramy (prawe

obroty silnika). Wciśnięcie przycisku S2 powoduje zamykanie bramy (lewe obroty silnika).

Puszczenie przycisków powoduje zatrzymanie ruchu bramy. Blokada przeciwzwarciowa

zrealizowana jest na zestykach styczników.

Rys. 1. Schemat podłączenia silnika trójfazowego

FJ

Ti b

1 1

----- ^

-- --- -----

N -----------

Rys. 2. Obwód sterowania kierunkiem obrotów silnika

Strona 4 z 6

Gdy brama jest nieruchoma wciśnięcie przycisku S1 (Rys. 1.) powoduje otwieranie

bramy, które może być przerwane poprzez ponowne wciśnięcie przycisku S1 lub

zadziałanie czujnika indukcyjnego F4. Podczas ruchu otwierającego bramy mechanizm

sterowniczy nie reaguje na stan przycisku S2 i czujnika indukcyjnego F3.

Gdy brama jest nieruchoma wciśnięcie przycisku S2 powoduje automatyczne zamykanie

bramy, które może być przerwane poprzez ponowne wciśnięcie przycisku S2 lub

zadziałanie czujnika indukcyjnego F3. Podczas ruchu zamykającego mechanizm

sterowniczy nie reaguje na stan przycisku S1 i czujnika indukcyjnego F4.

Indukcyjne czujniki zbliżeniowe F3 i F4 pełnią zadanie wyłączników krańcowych.

Mechanizm

sterowniczy

ma

zabezpieczenie

programowe

przed

możliwością

jednoczesnego załączenia styczników K1 i K2.

Załącznik 2.

Opis działania mechanizmu sterowniczego bramy wjazdowej po modernizacji

za sian i* ~ S2

ctorarmi* - SI

----- —*

Rys. 1. Rozmieszczenie elementów mechanizmu sterowniczego bramy wjazdowej

Strona 5 z 6

Tabela 1. Wykaz elementów mechanizmu sterowniczego układu po modernizacji.

Lp.

Nazwa

Oznaczenie

Wybrane parametry katalogowe

1.

Sterownik PLC

PLC

Napięcie zasilania - 24

V

DC

Wejścia cyfrowe - min. 4 wejścia 24V

DC

Wyjścia cyfrowe - min. 3 wyjścia 24V

DC
Montaż - szyna TH 35 lub inny sposób
mocowania do płyty

2.

Przycisk sterowniczy

S1,

S2

Przycisk sterowniczy zwiemy NO, o

samoczynnym powrocie, Un

<

230 V,

In

= 1,5

A

'

Montaż - szyna TH 35 lub inny sposób
mocowania do płyty

3.

Czujnik indukcyjny

F3, F4

Typ czujnika: zbliżeniowy

Napięcie zasilania - Un = 24 V DC
Prąd zasilania - ln = 15 mA DC
Prąd obciążenia -

l0bc

= 200 mA

Zasięg działania - 15 mm
Temperatura pracy: 10 °C + +70 °C
Styk zwiemy NO

6.

Stycznik

K1, K2

Cewka o napięciu zasilania 24 V DC

Strona 6 z 6