1

Ryzyko w działalno

ś

ci

gospodarczej i
ubezpieczenia

Ć

wiczenia 7a –Ubezpieczenia gospodarcze.

Ubezpieczenia

maj

ą

tkowe.

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

2

Plan zaj

ęć

Ryzyko

Zarz

ą

dzanie ryzykiem

Ubezpieczenia

Istota, klasyfikacja, miary

Metody identyfikacji i

oceny ryzyka

Ryzyko w ubezpieczeniach

Ubezpieczenia gospodarcze

Ubezpieczenia społeczne

Zasady obliczania wys.

odszkodowania

Mapa ryzyka

Podstawy prawne

Ubezpieczenia maj

ą

tku

Ubezpieczenia

ż

yciowe

Prezentacje metod

System zabezpieczenia

społecznego

System emerytalny

7

Kolokwium

Umowa ubezpieczenia

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

3

Literatura

•

Ubezpieczenia, red. W. Sułkowska,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w
Krakowie, Kraków 2007, rozdział 6

•

Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne,
pod red. E. Kuckiej, Wydawnictwo
Uniwersytetu Warmi

ń

sko – Mazurskiego w

Olsztynie, Olsztyn 2009, rozdział 10

Ubezpieczenia

maj

ą

tkowe

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

5

Ubezpieczenia gospodarcze

Ubezpieczenia

gospodarcze

Ubezpieczenia

osobowe

Ubezpieczenia

maj

ą

tkowe

ż

yciowe

wypadkowe

chorobowe

praw i zobowi

ą

za

ń

mienia

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

6

Ubezpieczenia maj

ą

tkowe

Art. 821 k.c. „Przedmiotem ubezpieczenia maj

ą

tkowego

jest ka

ż

dy interes maj

ą

tkowy, który nie jest sprzeczny z

prawem i daje si

ę

oceni

ć

w pieni

ą

dzu”

W ramach ubezpiecze

ń

maj

ą

tkowych mo

ż

na wyró

ż

ni

ć

:

ubezpieczenia rzeczowe (dóbr materialnych) – inaczej mienia

ubezpieczenia maj

ą

tkowe sensu stricto (dotycz

ą

praw i

zobowi

ą

za

ń

ubezpieczonego takich jak np. odpowiedzialno

ść

cywilna)

2

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

7

Charakterystyka wybranych
ubezpiecze

ń

maj

ą

tkowych

Ubezpieczenia ogniowe

Ubezpieczenia kradzie

ż

owe

Ubezpieczenia komunikacyjne

Ubezpieczenia odpowiedzialno

ś

ci cywilnej

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

8

Ubezpieczenia ogniowe

Ubezpieczenia od ognia i innych zdarze

ń

losowych

Ubezpieczenia ogniowe nale

żą

do najstarszych i

najpopularniejszych ubezpiecze

ń

maj

ą

tkowych.

Oferowane s

ą

w kilku wariantach:

1)

samodzielne ubezpieczenia mienia od ognia i innych
zdarze

ń

losowych

2)

jeden z produktów w pakiecie ubezpiecze

ń

, który

skierowany jest do okre

ś

lonych grup odbiorców i który

zawiera równie

ż

ubezpieczenia kradzie

ż

owe oraz

ubezpieczenia odpowiedzialno

ś

ci cywilnej (OC)

3)

ubezpieczenia all risk – ubezpieczenia tego typu
zapewniaj

ą

ochron

ę

ubezpieczeniow

ą

szkód b

ę

d

ą

cych

skutkiem wszystkich zdarze

ń

losowych, z wyj

ą

tkiem

enumeratywnie wymienionych w OWU

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

9

Ubezpieczenia ogniowe cd.

Ubezpieczenie od ognia i innych zdarze

ń

losowych obejmuje

okre

ś

lone w umowie

•

budynki i budowle

•

mienie ruchome (wyposa

ż

enie)

•

nakłady adaptacyjne

które s

ą

własno

ś

ci

ą

ubezpieczaj

ą

cego b

ą

d

ź

znajduj

ą

si

ę

w jego

posiadaniu na podstawie tytułu prawnego

Zakład zwykle pokrywa równie

ż

nakłady zwi

ą

zane z:

•

zabezpieczeniem przed szkod

ą

ubezpieczonego mienia gdy

znajduje si

ę

ono w bezpo

ś

rednim zagro

ż

eniu

•

akcj

ą

ratownicz

ą

podejmowan

ą

w celu zmniejszenia strat lub

niedopuszczenia do ich zwi

ę

kszenia

•

uprz

ą

tni

ę

ciem pozostało

ś

ci po szkodzie, rozbiórk

ą

, demonta

ż

em

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

10

Ubezpieczenia ogniowe - zakres

Standardowe UO obejmuje szkody b

ę

d

ą

ce skutkiem:

a)

ognia,

b)

Uderzenia pioruna,

c)

eksplozji,

d)

upadku statku powietrznego

/FLEXA/

Zakres mo

ż

e by

ć

rozszerzony o szkody b

ę

d

ą

ce skutkiem:

a)

huraganu, deszczu nawalnego ,

b)

powodzi,

c)

gradu,

d)

lawiny,

ś

niegu

e)

trz

ę

sienia ziemi, osuwania i zapadania si

ę

ziemi

f)

uderzenia pojazdu, huku ponadd

ź

wi

ę

kowego, dymu i sadzy,

g)

nast

ę

pstw szkód wodoci

ą

gowych.

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

11

Podstawowymi wył

ą

czeniami jakie zakład

ubezpiecze

ń

stosuje w ubezpieczeniach

ogniowych s

ą

szkody b

ę

d

ą

ce bezpo

ś

rednim lub

po

ś

rednim nast

ę

pstwem:

a)

działa

ń

wojennych, zamieszek, sabota

ż

u,

b)

aktów terroryzmu,

c)

działania energii j

ą

drowej lub zanieczyszczenia

radioaktywnego,

d)

Szkód górniczych

e)

umy

ś

lnego działania lub ra

żą

cego niedbalstwa

ubezpieczaj

ą

cego lub osób za które ponosi od

odpowiedzialno

ść

,

f)

utarty zysku.

Ubezpieczenia ogniowe - wył

ą

czenia

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

12

Ubezpieczenia ogniowe - składka

ZU wyznacza składk

ę

w oparciu o:

Ustalony udział własny poszkodowanego

Rodzaj i warto

ść

mienia

Zakres ubezpieczenia

Wielko

ść

ryzyka towarzysz

ą

cego ubezpieczeniu

Dotychczasowy przebieg ubezpieczenia

Istniej

ą

ce zabezpieczenia przeciwpo

ż

arowe

Najpopularniejsze zni

ż

ki:

Samoczynne urz

ą

dzenia tryskaczowe – do 30%

Samoczynny system ga

ś

niczy CO2 – do 30%

Elektroniczne systemy sygnalizacyjne (alarmowe) –
do 10%

3

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

13

Ubezpieczenia kradzie

ż

owe

Ubezpieczenie mienia od kradzie

ż

y z

włamaniem i rabunku

Odnosz

ą

c si

ę

do zaprezentowanego

schematu (ubezpieczenia ogniowe) prosz

ę

przeanalizowa

ć

samodzielnie w domu

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

14

Ubezpieczenia komunikacyjne

Odnosz

ą

c si

ę

do zaprezentowanego

schematu (ubezpieczenia ogniowe) prosz

ę

przeanalizowa

ć

samodzielnie w domu

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

15

Ubezpieczenia komunikacyjne -
rodzaje

Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych za szkody powstałe w zwi

ą

zku z

ruchem tych pojazdów

Ubezpieczenie Autocasco

Ubezpieczenia Assistance

OC w ruchu zagranicznym – Zielona Karta

Ubezpieczenie NNW zwi

ą

zanych z ruchem

pojazdów mechanicznych

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

16

Ubezpieczenia odpowiedzialno

ś

ci

cywilnej

Odnosz

ą

c si

ę

do zaprezentowanego

schematu (ubezpieczenia ogniowe) prosz

ę

przeanalizowa

ć

samodzielnie w domu

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

17

Ubezpieczenia OC obowi

ą

zkowe i

dobrowolne

Triggers

Najpopularniejsze rodzaje ubezpiecze

ń

OC

Ubezpieczenia odpowiedzialno

ś

ci

cywilnej

Ryzyko w działalno

ś

ci

gospodarczej i
ubezpieczenia

Ć

wiczenia 7b – Ubezpieczenia

ż

yciowe

4

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

19

Plan zaj

ęć

Ryzyko

Zarz

ą

dzanie ryzykiem

Ubezpieczenia

Istota, klasyfikacja, miary

Metody identyfikacji i

oceny ryzyka

Ryzyko w ubezpieczeniach

Ubezpieczenia gospodarcze

Ubezpieczenia społeczne

Zasady obliczania wys.

odszkodowania

Mapa ryzyka

Podstawy prawne

Ubezpieczenia maj

ą

tku

Ubezpieczenia

ż

yciowe

Prezentacje metod

System zabezpieczenia

społecznego

System emerytalny

7

Kolokwium

Umowa ubezpieczenia

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

20

Literatura

Ubezpieczenia, pod red. W. Sułkowskiej,
Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2007,
Rozdział 7

Ubezpieczenia gospodarcze i społeczne, pod
red. E. Kuckiej, Wyd. UW-M w Olsztynie,
Olsztyn 2009, Rozdział 11

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

21

Ubezpieczenia

ż

yciowe

Zdarzeniami obj

ę

tymi ubezpieczeniem mog

ą

by

ć

:

utrata

ż

ycia (bez wzgl

ę

du na przyczyn

ę

),

choroba,

rozstrój zdrowia,

uszkodzenie ciała wskutek NW,

utrata zdolno

ś

ci do pracy,

zdarzenia typowe dla

ż

ycia i rozwoju osobistego lub

rodzinnego (do

ż

ycie okre

ś

lonego wieku, rozpocz

ę

cie

nauki, studiów, zawarcie zwi

ą

zku mał

ż

e

ń

skiego,

narodziny dziecka, itp.)

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

22

W

ą

tpliwo

ś

ci

Czy zdarzenia takie jak rozpocz

ę

cie studiów,

zawarcie zwi

ą

zku mał

ż

e

ń

skiego, narodziny

dziecka s

ą

zdarzeniami o negatywnych

skutkach?

Czy

ś

mier

ć

jest zdarzeniem losowym?

Kryterium nadzwyczajno

ś

ci

Insurance a assurance

Ustalanie sumy ubezpieczenia

Mo

ż

liwo

ść

„podwójnego” ubezpieczenia

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

23

Funkcje ubezpiecze

ń

ż

yciowych

1.

Zabezpieczenie na wypadek
nieszcz

ęś

liwych zdarze

ń

powoduj

ą

cych

zmniejszenie dochodów przy
zwi

ę

kszeniu kosztów utrzymania

2.

Akumulacja i pomna

ż

anie oszcz

ę

dno

ś

ci

3.

Zabezpieczenie finansowe innych osób,
które poniosłyby strat

ę

finansow

ą

w razie

ś

mierci ubezpieczonego

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

24

Specyfika ubezpiecze

ń

ż

yciowych

W ubezpieczeniach osobowych nie ma zastosowania
regres ubezpieczeniowy

Ubezpieczaj

ą

cy nie ma obowi

ą

zku wykazywania

interesu ubezpieczeniowego, jedyne ograniczenie to
pisemna zgoda potencjalnego ubezpieczonego na
zawarcie tego typu umowy

Ubezpieczaj

ą

cy mo

ż

e wypowiedzie

ć

umow

ę

w ka

ż

dym

czasie (z zachowaniem terminu wypowiedzenia)

Ubezpieczonym mo

ż

e by

ć

wył

ą

cznie osoba fizyczna

Wyst

ę

powanie rezerwy matematycznej

Obejmuj

ą

one zdarzenia, które musz

ą

wyst

ą

pi

ć

cho

ć

termin ich wyst

ą

pienia nie jest znany

5

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

25

Suma ubezpieczenia

SU jest ustalana przez ubezpieczaj

ą

cego

Przewa

ż

nie nie ma górnego limitu

W zale

ż

no

ś

ci od produktu SU mo

ż

e by

ć

:

Stała (niezmienna)

Podwy

ż

szana (rosn

ą

ca) – waloryzacja lub

udział w zysku

Malej

ą

ca

Elastyczna

Produkty ubezpiecze

ń

ż

yciowych

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

27

Ustawowa klasyfikacja ubezpiecze

ń

Dział I. Ubezpieczenia na

ż

ycie

1. Ubezpieczenia na

ż

ycie

2. Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci

3. Ubezpieczenia na

ż

ycie, zwi

ą

zane z ubezpieczeniowym

funduszem kapitałowym

4. Ubezpieczenia rentowe

5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

28

Klasyczne ubezpieczenia na

ż

ycie

Ubezpieczenie na całe

ż

ycie

Terminowe ubezpieczenie na

ż

ycie

Ubezpieczenie na do

ż

ycie

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

29

Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci bez
renty

Ubezpieczenie zaopatrzenia dzieci z rent

ą

Ubezpieczenie dzieci „na dwa

ż

ycia”

Ubezpieczenia młodzie

ż

owe i

stypendialne

Ubezpieczenia posagowe,
zaopatrzenia dzieci

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

30

Ubezpieczenia na

ż

ycie zwi

ą

zane z

ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym

Ubezpieczenia typu unit-linked
(wyst

ę

powanie jednostek uczestnictwa)

Składaj

ą

si

ę

z dwóch cz

ęś

ci:

Ubezpieczeniowej

Inwestycyjnej

Poszczególne elementy składki s

ą

rozdzielone, przejrzyste i ujawnione
klientowi

Nie wyst

ę

puje rezerwa matematyczna

6

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

31

Rozwi

ą

zanie dla tych, którzy chc

ą

skorzysta

ć

z regularnych, dodatkowych

ś

wiadcze

ń

w latach pó

ź

niejszych

(emerytura)

Ubezpieczenie rentowe

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

32

Wyst

ę

puje najcz

ęś

ciej jako ubezpieczenie

dodatkowe do czystych ubezpiecze

ń

na

ż

ycie

Rodzaje:

NNW /

Ś

NW

NP – niezdolno

ść

do pracy

US – ubezpieczenie składki

Ch - chorobowe

KL (KLZ) – koszty leczenia (za granic

ą

)

Ubezpieczenia zdrowotne

Ubezpieczenie wypadkowe i
chorobowe

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

33

Ć

wiczenie 1. Analiza OWU

Bardzo prosz

ę

o szanowanie i zwrot

rozdanych OWU

Wszystkie materiały b

ę

d

ą

na moodle

mgr Tomasz Jedynak
Katedra Ubezpiecze

ń

34

Dzi

ę

kuj

ę

za uwag

ę

.