TEMAT: Metody twórcze w nauczaniu dzieci z dysleksją rozwojową

Dlaczego metody twórcze?

Uczenie się musi opierać się na wielokrotnym powtarzaniu.

Materiał powinien być podany w atrakcyjnej formie – różnorodny, inspirujący, zachęcający.

Dysfunkcje emocjonalne i motywacyjne.

Trudności z koncentracją, zaburzenia funkcjonowania i współdziałania analizatora

wzrokowego, słuchowego i funkcji motorycznych.

Terapia powinna być przede wszystkim zabawą.

Ćwiczenia i gry dydaktyczne wykorzystywane w terapii powinny być oparte o metody

wielozmysłowe.

Uczenie polisensoryczne

Motoryka

Wzrok

Słuch

Mowa

Koordynacja

Emocje

Ć

wiczenia, gry, zabawy powinny obejmować:

aspekt poznawczy – uczeń poznaje, poszukuje, klasyfikuje, porządkuje;

aspekt emocjonalno-motywacyjny – uczeń pokonuje trudności, odnosi sukcesy, rozwija

twórcze myślenie;

aspekt terapeutyczny – uczeń kształtuje i usprawnia zaburzone funkcje wzrokowe, słuchowe,

motoryczne i językowe.

Materiały szkoleniowe

Warszawa, 15 kwietnia 2009 r.

Opracowanie:

Anna Zych

Liderzy Programu ORTOGRAFFITI: Benita Wolska, Natalia Zielińska

Gra „Ortograficzne Tabu” – zalety

rozwija umiejętność myślenia analitycznego (doskonali wyszukiwanie cech zbieżnych,

podobieństw, uogólnianie),

ćwiczy umiejętność kategoryzowania (klasyfikacji),

kształtuje umiejętność twórczego wykonywania myślenia analitycznego

– abstrahowania,

ćwiczy szybkość reakcji na wypowiadane słowa,

doskonali umiejętność tworzenia ciągu logicznego pojęć,

wzbogaca zasób słownictwa,

pomaga w zapamiętywaniu wyrazów o pisowni niemotywowanej.

Dobre programy komputerowe – polisensoryczne wsparcie nauki ortografii

Zalety

Zawierają element zabawy i przygody edukacyjnej.

Posiadają bogatą i różnorodną oprawę graficzną i dźwiękową.

Kształtują i usprawniają wszystkie funkcje poznawcze.

Występują w nich ćwiczenia rozwijające umiejętności językowe.

Możliwość swobodnego wyboru ćwiczeń.

Możliwość wielokrotnego powtarzania ćwiczeń.

Możliwość wielokrotnego powtarzania instrukcji i poleceń (również w wersji dźwiękowej).

Rejestrowanie przez program sukcesów i porażek.

Posiadają wielopoziomowa strukturę, umożliwiającą stopniowanie trudności.

Informują o popełnianych błędach, nagradzają za poprawne wykonanie ćwiczenia.

Mają możliwość wyłączenia efektów dźwiękowych, muzyki.

Przykłady

Gry ortomagiczne

(http://www.ortograffiti.pl/index.php/ortograffiti_site/rodzice/gry_ortomagiczne)

Dyslektyk 2 (http://www.bpp.com.pl/?left=dyslektyk-2&right=opis)

Sposób na dysleksję (http://www.bpp.com.pl/?left=sposob-na-dysleksje&right=sposob-na-

dysleksje)

Porusz umysł (http://www.edukacja.aliensystem.com/)

Klik uczy czytać (http://www.wsip.pl/dodatki/klik_uczy_czytac)

GRA „ORTOGRAFICZNE TABU”

Wiek: 9–99 lat

Liczba graczy: od 4 osób

Zestaw zawiera: karty z wyrazami do odgadnięcia: 32 karty z ó niewymiennym

i 32 karty z rz niewymiennym, klepsydrę jednominutową, piszczałkę, planszę

z 16 polami i 2 pionki.

ZALETY:

- rozwija umiejętność myślenia analitycznego (doskonali wyszukiwanie cech

zbieżnych, podobieństw, uogólnianie),

- ćwiczy umiejętność kategoryzowania (klasyfikacji),

- kształtuje umiejętność twórczego wykonywania myślenia analitycznego

– abstrahowania,

- ćwiczy szybkość reakcji na wypowiadane słowa,

- doskonali umiejętność tworzenia ciągu logicznego pojęć,

- wzbogaca zasób słownictwa,

- pomaga w zapamiętywaniu wyrazów z ó niewymiennym.

REGUŁY GRY

Gra polega na odgadywaniu konkretnych haseł przez słowne skojarzenia

. Gracze

dzielą się na dwie grupy. Każda z drużyn wybiera swojego lidera (przedstawiciela).

Wybrana osoba dostaje karty z hasłami. Jej zadaniem jest takie przedstawienie hasła

innymi słowami, by reszta drużyny w jak najkrótszym czasie je odgadła. Liderzy

muszą użyć wyobraźni, sprytu i wiedzy. Nie wolno używać wyrazów pokrewnych

(będących rodziną słowa – hasła) , ale jest też dodatkowe utrudnienie! Nie wolno

również wypowiadać wyrazów napisanych na karcie (na czerwono). Zasady tej będzie

pilnowała

osoba

z drużyny przeciwnej. Jeśli lider wypowie „zakazane słowo”, osoba ta daje znak

piszczałką. Należy wtedy przejść do następnej karty. Nieodgadnięte karty kładziemy

na spód.

Drużyna zdobywa tyle punktów, ile odgadnie haseł. Każdy punkt pozwala drużynie

zbliżyć się do mety – poruszamy się na planszy o jedno pole. Czas działa przeciwko

wam! Jedna tura odgadywania to jedna minuta, potem następuje zmiana drużyn. W

każdej następnej turze zmienia się osoba, która przedstawia hasło. Wygrywa drużyna,

która pierwsza pokona 16 pól na planszy i dojdzie do mety.

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA, TERAPEUTY

Korzystając z dołączonych materiałów przygotowujemy 32 karty do gry z daną

trudnością ortograficzną, np. wyrazy z ó niewymiennym, plansze do zapisywania

punktów, stoper lub klepsydrę jednominutową, piszczałkę.

Czuwamy nad podziałem na grupy. Objaśniamy dzieciom reguły gry, (można

wyjaśnić uczniom zasady na konkretnym przykładzie, np. król – „osoba, która stoi na

kolumnie na Placu Zamkowym” lub podpowiadamy możliwość wykorzystania

przysłów, np. „jedna ........... wiosny nie czyni”), rozsądzamy sporne kwestie.

Pilnujemy czasu przeznaczonego na jedną rundę.

Karty leżą cały czas na stole, ułożone w jeden stos, tak by hasła były niewidoczne.

Lider bierze po jednej karcie. Gdy drużyna odgadnie hasło i czas się nie skończy –

bierze następną.

Na koniec zajęć możemy poprosić uczniów o napisanie zapamiętanych haseł, nie

przypominając, że są to np. wyrazy z „ó”. Wspólnie sprawdzamy liczbę wyrazów,

poprawiamy ewentualne błędy i zadajemy pytanie: Co łączy wszystkie wyrazy–hasła?

Co mają ze sobą wspólnego? Doprowadzamy dzieci do pożądanych wniosków.

Chwalimy za skuteczne zapamiętanie pisowni trudnych wyrazów.

w

ó

jt

urząd

wieś

wybory

str

ó

ż

opiekun

anioł

noc

J

ó

zef

mąż

imię

ojciec

oł

ó

wek

pisać

gumka

piórnik

g

ó

rnik

węgiel

kopalnia

wydobywać

kr

ó

l

berło

korona

tron

władza

c

ó

rka

syn

dziewczynka

płeć

g

ó

ra

Tatry

wysokość

wierzchołek

wiewi

ó

rka

ruda

kita

orzech

jask

ó

łka

ptak

deszcz

wiosna

wr

ó

bel

Elemelek

mały

fruwa

m

ó

zg

głowa

myślenie

półkula

og

ó

rek

zielony

warzywo

jedzenie

r

ó

ża

kwiat

kolce

czerwony

ż

ó

łw

skorupa

powolny

gad

źr

ó

dło

woda

początek

ch

ó

r

śpiew

grupa

sk

ó

ra

wierzch

dotyk

doskwierać

ż

ó

łty

kolor

słońce
żółtko

cz

ó

łno

łódź

Indianie

płynie

r

ó

zga

Mikołaj

patyk

wł

ó

czka

kłębek

druty

kr

ó

tkowidz

okulary

wada

wzrok

wr

ó

żka

bajka

czary

r

ó

żnica

matematyka

odejmowanie

tch

ó

rz

bać się

zwierze

odwaga

p

ó

łka

mebel

książki

g

ó

ral

owce

ciupaga

gazda

kr

ó

lestwo

państwo

tron

korona

wi

ó

ry

drewno

rąbać

kł

ó

tnia

spór

rozmowa

krzyk

p

ó

źno

wieczór

pora

wcześnie

ja

rz

ębina

drzewo

czerwona

korale

ja

rz

yna

warzywa

gotować

obiad

po

rz

ądek

ład

bałagan

sprzątać

wie

rz

ba

płacząca

drzewo

bazie

Kata

rz

yna

imię

dziewczyna

caryca

Rz

ym

miasto

papież

rz

emyk

długi

skóra

zwie

rz

ęta

zoo

pies

kot

rz

ut

piłka

lecieć

zo

rz

a

polarna

niebo

północ

tale

rz

jedzenie

naczynie

rz

eczownik

nazwa

słowo

kołnie

rz

koszula

biały

twa

rz

buzia

głowa

rz

adki

gęsty

niespotykany

na

rz

eczona

ślub

dziewczyna

zaręczyny

rz

eka

woda

płynie

ko

rz

eń

ziemia

roślina

bu

rz

a

deszcz

piorun

grzmot

po

rz

eczka

owoc

krzak

czerwony

o

rz

ech

twardy

leszczyna

wiewiórka

Mu

rz

yn

czarny

człowiek

Afryka

zmie

rz

ch

wieczór

ciemno

na

rz

ędzia

praca

rzeczy

u

rz

ąd

władza

miejsce

tchó

rz

bać się

zwierze

odwaga

ude

rz

yć

walić

mocno

rz

odkiewka

czerwona

szczypać

odku

rz

acz

sprzątać

kurz

wciągać

rz

ęsa

oko

tusz

rz

eźba

posąg

marmur

towa

rz

ysz

przyjaciel

razem

wspólnie

pior

u

n

błyskawica

burza

niebo

k

u

bek

picie

naczynie

kawa

k

u

lka

okrągła

turlać

kręgle

pap

u

ga

ptak

powtarzać

kolory

sk

u

wka

flamaster

długopis

zatyczka

gat

u

nek

rodzaj

zwierzę

opatr

u

nek

rana

bandaż

skaleczenie

akwari

u

m

ryby

woda

pokój

sanatori

u

m

wyjazd

leczenie

dom

d

u

ch

zjawa

bać się

prześcieradło

u

czta

jedzenie

przyjęcie

wesele

u

lewa

deszcz

chmura

wielka

brz

u

ch

ciało

jeść

jedzenie

gr

u

szka

owoc

słodka

jabłko

g

u

zik

zapinać

ubranie

okrągły

tr

u

skawka

czerwony

owoc

lato

lice

u

m

gimnazjum

szkoła

młodzież

centr

u

m

środek

witaminy

śródmieście

ham

u

lec

samochód

pedał

zwalniać

jaszcz

u

rka

gad

ogon

zwinna

m

u

r

cegła

budowla

ściana

u

mysł

głowa

mózg

mądry

u

waga

dzienniczek

wołać

skupienie

tab

u

gra

tajemnica

teraz

dł

u

gopis

pisać

pióro

zeszyt

komp

u

ter

grać

maszyna

pracownia

t

u

lipan

kwiat

bukiet

kosz

u

la

ubranie

krawat

garnitur

m

u

cha

owad

czarna

mała

rat

u

nek

pomoc

help

karetka

l

u

dzie

człowiek

ziemia

żyje

poł

u

dnie

północ

kierunek

ciepło

ż

aba

kumkanie

płaz

rechocze

kijanka

ż

uraw

czapla

dźwig

ptak

ż

uk

robak

samochód

gnojarek

ż

yrafa

szyja

Afryka

zwierzę

ż

mija

gad

pełzać

wąż

ż

urek

zupa

barszcz

Wielkanoc

ka

ż

dy

wszyscy

żaden

ż

ołądź

owoc

dąb

wiewiórka

ż

ółty

kolor

ró

ż

a

kwiat

kolce

czerwony

ró

ż

dżka

czary

wróżka

wą

ż

żmija

syczy

ż

ebrak

bieda

prosić

ż

arłok

jedzenie

ż

ołądek

brzuch

jedzenie

ż

yto

zboże

chleb

ró

ż

nica

matematyka

odejmowanie

str

ó

ż

opiekun

anioł

noc

je

ż

kolce

jabłko

zwierzę

ż

ona

mąż

kobieta

małżeństwo

ż

agiel

wiatr

statek

biały

ły

ż

ka

zupa

sztućce

jedzenie

nó

ż

widelec

kroić

ostry

po

ż

egnanie

rozstanie

do widzenia

ż

yczenie

rybka

prośba

urodziny

ż

ywy

martwy

człowiek

ż

ebro

Adam

Biblia

kość

ły

ż

wy

lód

jazda

figurowa

wie

ż

a

wysoki

budowla

ż

art

kawał

dowcip

ż

ółw

skorupa

powolny

gad

ż

al

smutek

ż

ubr

zwierzę

Białowieża

bizon

ż

ołnierz

wojsko

Irak

wojna

Bo

ż

ena

imię

ż

elazko

prasować

żelazo