Rodzina jako podstawowa grupa społeczna

Rodzina jest podstawową komórką społeczną w której człowiek przechodzi pierwszy etap socjalizacji.

Uwaga! Stwierdzenie to jest zarazem istotną funkcją rodziny – funkcją socjalizacyjną.

Pozostałe to:

Funkcja prokreacyjna – zadaniem rodziny jest spłodzenie potomstwa, funkcja ta sprawia, że państwa się nie

starzeją, że zachowany jest przyrost demograficzny.

Funkcja ekonomiczna – rodzina wspólnie gospodaruje swoim dobytkiem.

Funkcja opiekuńcza – członkowie rodziny wzajemnie się wspierają a gdy wymaga tego potrzeba opiekują się

sobą (rodzice małymi dziećmi, dorosłe dzieci schorowanymi, niedołężnymi rodzicami).

Funkcja emocjonalna – członkowie rodziny udzielą sobie nawzajem wsparcia psychicznego i motywują do

pewnych działań, przez co tworzy się między nimi więź.

Należy znać również rodzaje rodzin. Mamy tu kilka cech ze względu na które możemy pogrupować rodziny:

a) ze względów pokoleniowych

- rodzina nuklearna: rodzice +dzieci = jedno pokolenie

- rodzina wielopokoleniowa

b) ze względu na małżeństwo

- monogamiczne: mąż + żona

- poligamiczne: mąż + kilka żon

c) ze względu na zbiorowości

- endogamiczne – oboje małżonkowie wywodzą się z jednej zbiorowości

- egzogamiczne – małżonkowie wywodzą się z różnych zbiorowości

d) ze względu na przywództwo

- patriarchalne – dominuje mężczyzna

- matriarchalne – dominuje kobieta

- egalitarne – układ partnerski

Prawne aspekty funkcjonowania rodziny

Musisz wiedzieć, że w Polsce stosunki rodzinne pod względem prawnym reguluje Kodeks Rodzinny i

Opiekuńczy. Zacytujmy i wyjaśnijmy jego najważniejsze fragmenty:

Art. 1. § 1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed

kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. Uwaga - w

Polsce można zawrzeć małżeństwo konkordatowe. Tzn. że młoda para składa przysięgę małżeńską w

Kościele i to ksiądz katolicki może w tym wypadku pełnić rolę urzędnika, wypełniając stosowne dokumenty i

odsyłając je do Urzędu Stanu Cywilnego.

Art. 10. § 1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba nie mająca ukończonych lat osiemnastu. Jednakże z

ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat

szesnaście, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa zawartego przez mężczyznę, który nie ukończył lat osiemnastu, oraz przez

kobietę, która nie ukończyła lat szesnastu albo bez zezwolenia sądu zawarła małżeństwo po ukończeniu lat

szesnastu, lecz przed ukończeniem lat osiemnastu, może żądać każdy z małżonków. Uwaga – tak więc w

Polsce mamy obecnie zrównany minimalny wiek zawarcia związku małżeńskiego w przypadkach

nienadzwyczajnych!

Art. 13. § 1. Nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim. W Polsce poligamia

jest zakazana.

Art. 31.§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność

majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez

oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte

wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,

2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z

małżonków.

Przepis ten został przytoczony byś zobaczył jak wygląda w prawie stosowanie funkcji ekonomicznej rodziny.

Jest to szczególnie istotne w przypadku rozwodów.

Art. 87. Rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie. A tu funkcja opiekuńcza rodziny

przedstawiona w formie konkretnego przepisu prawa.

Ponadto Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy porusza takie kwestie jak: władza rodzicielska, przysposobienie,

obowiązek alimentacyjny, opieka i kuratela.