Słowa z uśmiechem

● klasa 5 ● szkoła podstawowa

1

Sprawdzian 3

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

Maria Dąbrowska Kościuszce

Było to w roku 1820. Cała ziemia polska została już podzielona między sąsiadów. A Kraków

pozostał wolny.

Było to akurat tyle miejsca, aby Tadeuszowi Kościuszce wystawić pomnik.

Długo myśleli ludzie, jaki powinien on być, żeby biła z niego miłość narodu. Komu powierzyć

to dzieło wielkie?

Wreszcie postanowiono:

– Kto walczył o ojczystą ziemię, niech z ziemi ma też pomnik.

Rozniosła się ta wieść po całej Polsce.

Niesłychana radość wstrząsnęła sercami wszystkich.

Nie potrzeba rzeźbiarza. Cały naród będzie rzeźbił pomnik Kościuszki!

Wszystkie ręce polskie poniosą ziemię na jego kopiec.

Miejsce na pomnik obrano pod murami Krakowa, z którego Kościuszko wyruszył dla

ocalenia Ojczyzny.

16 października 1820 roku wyznaczono na rozpoczęcie sypania kopca.

Na ten dzień zjechała się do Krakowa cała Polska.

Każdy chciał budować ten pomnik z ziemi. Każdy chciał grudką ziemi podpisać się, że gotów

jest za przykładem Kościuszki walczyć o niepodległość Polski aż do śmierci.

Snuły się po Krakowie tłumy ludzi. Wszystkie zajazdy były pełne. Wszystkie domy

krakowskich mieszczan przyjęły gości z obu brzegów Wisły.

Kto patrzył wtedy na Kraków, ten myślał:

Gdzież się podziały zabory i granice? Wszyscy Polacy się znajdą zawsze tam, gdzie idzie o Polskę.

Wieże Krakowa nurzały się jeszcze w chłodnej bladobłękitnej mgle, kiedy nagle zadzwoniły

dzwony. Wtedy w cichym powietrzu rozległ się pierwszy wystrzał armatni.

Radosny był ten huk armatni. Przypomniał walkę, obronę Ojczyzny i męstwo narodu.

Na szczycie wzgórza chwiała się lekko wysoka sosna, koło której mieli równo usypywać

ziemię. Świeciła jak maszt okrętowy.

Ziemię sypali wszyscy. I niejednemu się zdawało, że buduje fort i szaniec obronny dla Ojczyzny.

Olbrzymia praca tysięcy Polaków trwała aż do zmroku. Wieczorem rozpoczęty Kopiec

Kościuszki zajaśniał ogniem i rakietami. Po chwili zapłonęły dwa kopce sąsiednie, od wieków tu

stojące, Wandy i Krakusa. I tak paliły się długo w noc te trzy szczyty rękoma Narodu wzniesione.

Przez trzy lata codziennie od wiosny do jesieni po stu ludzi pracowało przy sypaniu kopca

Kościuszki.

Z całej Polski zwożono ziemię na pomnik wodza: spod Dubienki, gdzie bił się Kościuszko,

spod Maciejowic, gdzie został wzięty do niewoli rosyjskiej.

Po trzech latach kopiec Kościuszki skończono. Zasiano go trawą i zasadzono krzewami.

Wybudowano krętą drogę na sam szczyt. Na tym szczycie na granitowym kamieniu wyryto

jedno słowo: Kościuszce.

Są wielcy ludzie, co mają pomniki z żelaza. Inni mają z kamienia, ze spiżu, z marmuru.

Dla Kościuszki nie wystarczał nam jeden metal lub kamień. On ma pomnik ze wszystkiej

polskiej ziemi.

Imię i nazwisko

_________________________________

Klasa

________

Ocena

________

Nr zadania

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Suma punktów

Liczba punktów

Sprawdzian 3

Słowa z uśmiechem

● klasa 5 ● szkoła podstawowa

2

Sprawdzian 3

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

Zadanie 1. (0–6)
Uporządkuj zgodnie z chronologią wydarzenia z dnia 16 października 1820 r.
Zapisz w lukach litery przyporządkowane odpowiednim zdarzeniom.
A. Blask trzech szczytów.

B. Ognie i rakiety nad kopcem.

C. Poranne dzwony.

D. Przybywanie Polaków do Krakowa.

E. Sypanie ziemi na pomnik.

F. Wystrzał armatni.
1.

____

2.

____

3.

____

4.

____

5.

____

6.

____

Zadanie 2. (0–5)
Ustal prawdziwość każdego z poniższych zdań.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

I

Zdarzenia opisane w tekście rozgrywają się w II połowie XIX wieku.



P /  F

II Kopiec Kościuszki wybudowano w czasie, gdy Polska była jeszcze pod

zaborami.



P /  F

III Miejsce pod kopiec oczyszczono z wszelkich roślin.



P /  F

IV Ziemię na pomnik zwożono z różnych zakątków ojczyzny.



P /  F

V

Podpis na szczycie pomnika zawierał tylko jedno słowo.



P /  F

Zadanie 3. (0–3)
Wymień trzy miejsca, związane z walkami Tadeusza Kościuszki. Nazwy dwóch występują

w tekście, a trzecia dotyczy zwycięskiej bitwy upamiętnionej dziełem malarskim w formie

panoramy.
Zapisz je poniżej.

________________________

,

________________________

,

________________________

Słowa z uśmiechem

● klasa 5 ● szkoła podstawowa

3

Sprawdzian 3

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

Zadanie 4. (0–1)
Co oznacza zdanie: „Na ten dzień zjechała się do Krakowa cała Polska”?
Zapisz wyjaśnienie.

Zadanie 5. (0–1)
Wskaż wszystkie poprawne odpowiedzi.
Dlaczego zdecydowano się wybudować Tadeuszowi Kościuszce pomnik z ziemi?

A. Pomnik z polskiej ziemi był najpełniejszym wyrazem miłości Polaków.

B. Budowa kopca-pomnika jednoczyła naród w czasach niewoli.

C. Wspólna praca obudziła entuzjazm rodaków.

D. Oszczędzono sobie kłopotu z poszukiwaniem rzeźbiarza.

Zadanie 6. (0–2)
Wskaż w podanym fragmencie tekstu cztery przymiotniki opisujące atmosferę i wygląd Krakowa

o poranku w dniu rozpoczęcia budowy kopca.
Podkreśl je.
„Wieże Krakowa nurzały się jeszcze w chłodnej bladobłękitnej mgle, kiedy nagle zadzwoniły
dzwony. Wtedy w cichym powietrzu rozległ się pierwszy wystrzał armatni. Radosny był ten huk
armatni. Przypomniał walkę, obronę Ojczyzny i męstwo narodu”.

Zadanie 7. (0–2)
Wskaż w tekście jeden liczebnik główny oraz jeden liczebnik porządkowy i objaśnij, co oznacza

każdy z nich.
Zapisz te informacje.

Zadanie 8. (0–4)
Wypisz z podanych zdań wyrażenia przyimkowe i zamień je na przymiotniki.
„Są wielcy ludzie, co mają pomniki z żelaza. Inni mają z kamienia, ze spiżu, z marmuru”.
Zapisz je w odpowiednich miejscach tabeli.

L.p.

Wyrażenia przyimkowe

Przymiotniki

1.

________________________________

________________________________

2.

________________________________

________________________________

3.

________________________________

________________________________

4.

________________________________

________________________________






Słowa z uśmiechem

● klasa 5 ● szkoła podstawowa

4

Sprawdzian 3

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

Zadanie 9. (0–1)
Dlaczego wyrazy Naród, Ojczyzna zapisano w tekście wielką literą?
Podaj wyjaśnienie.

Zadanie 10. (0–10)
Wyobraź sobie, że znalazłeś się w Krakowie w dniu rozpoczęcia budowy kopca Kościuszki.

Wymyśl, co mogłeś przeżyć, kogo udało ci się spotkać. Napisz o tym opowiadanie z elementami

opisu.
Zapisz je poniżej.

Słowa z uśmiechem

● klasa 5 ● szkoła podstawowa

5

Sprawdzian 3

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.