WYŻSZA SZKOŁA OFICERSKA im. Stefana CZARNIECKIEGO

ZAKŁAD RODZAJÓW WOJSK I SŁUŻB

Stefan FILARY

ORGANIZACJA

I ZASADY BOJOWEGO WYKORZYSTANIA

PODODDZIAŁÓW, ODDZIAŁÓW I ZWIĄZKÓW TAKTYCZNYCH

WOJSK LĄDOWYCH ROSJI

CZĘŚĆ II

ZASADY BOJOWEGO UŻYCIA

WOJSK LĄDOWYCH

R O S J A

POZNAŃ 1997r.

2

SPIS TREŚCI

Wstęp.................................................................................................................................4

1. Poglądy ekspertów wojskowych Federacji Rosyjskiej na charakter działań
na współczesnym polu walki..........................................................................................6

2. Ogólne zasady bojowego użycia wojsk lądowych Rosji..................................................9

3. Podstawowe normy taktyczne......................................................................................18

4. Natarcie pododdziału, oddziału i związku taktycznego Rosji........................................21
4.1. Drużyna w natarciu....................................................................................................21
4.2. Pluton w natarciu.......................................................................................................22
4.3. Kompania w natarciu.................................................................................................25
4.4. Batalion w natarciu....................................................................................................28
4.5. Pułk w natarciu..........................................................................................................32
4.6. Dywizja w natarciu....................................................................................................35

5. Obrona pododdziału, oddziału i związku taktycznego Rosji..........................................39
5.1. Drużyna w obronie....................................................................................................39
5.2. Pluton w obronie.......................................................................................................40
5.3. Kompania w obronie..................................................................................................42
5.4. Batalion w obronie.....................................................................................................44
5.5. Pułk w obronie..........................................................................................................48
5.6. Dywizja w obronie.....................................................................................................54

Zakończenie.....................................................................................................................60

Bibliografia.........................................................................................................................65

Załączniki:
1. Słownik terminów i skrótów taktycznych.....................................................................66
2. Porównanie ilości zasadniczego sprzętu bojowego przyznanego Rosji
i państwom graniczącym z Polską na mocy traktatu CFE -1.........................................70
3. Porównanie faktycznych ilości zasadniczego sprzętu bojowego posiadanego
przez Rosję i państwa graniczące z Polską...................................................................73
4. Porównanie ilości zasadniczego sprzętu bojowego w strukturach organizacyjnych
wojsk lądowych...........................................................................................................76

3

WSTĘP

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z założeniami

doktryny wojennej oraz polską polityką zagraniczną, nie zagrażają

komukolwiek. W myśl polskiej racji stanu powinniśmy i chcemy żyć

w zgodzie i w pokoju ze wszystkimi państwami - bliższymi i dalszymi

sąsiadami RP, niezależnie od opcji politycznych i ustrojowych jakie

te państwa prezentują. Jednak uwarunkowania geograficzne i historyczne

sprawiają, iż Kraj nasz był i może być obiektem oddziaływania

politycznego, gospodarczego i militarnego. Z tego powodu doskonalimy

system obronny Polski, którego elementem są siły zbrojne. Rola Sił

Zbrojnych RP polega na spełnianiu funkcji obronnych oraz na

zapobieganiu agresji. Funkcje te będą spełnione tylko wtedy, gdy siły

zbrojne będą posiadały odpowiedni potencjał bojowy, a dowódcy i

żołnierze będą potrafili właściwie go wykorzystać. W tym aspekcie

poznanie i uwzględnianie w szkoleniu współczesnych trendów rozwojowych

w armiach innych państw, szczególnie dotyczących organizacji wojsk oraz

zasad ich bojowego wykorzystania, jest koniecznością edukacyjną każdego

żołnierza i wymogiem zawodowym każdego dowódcy.

Niniejsze wydawnictwo przedstawia zasady walki wojsk lądowych

Rosji oraz doktrynalne sposoby użycia w walce pododdziałów, oddziałów

i związków taktycznych. Zakres i układ prezentowanej wiedzy został

dostosowany do potrzeb programowych wszystkich kierunków kształcenia

(od elewa do słuchacza WKDO i KPSO) realizowanych w WSO im. Stefana

Czarnieckiego.

Treści merytoryczne zostały ujęte i przedstawione w następujących

węzłach problemowych:

4

•

poglądy rosyjskich ekspertów wojskowych na charakter działań na

współczesnym polu walki (rozdział I);

•

ogólne zasady bojowego użycia wojsk lądowych Rosji (rozdział

II);

•

podstawowe normy taktyczne marszu, natarcia i obrony

(rozdział III);

•

zadania bojowe, elementy ugrupowania bojowego, sposoby

prowadzenia natarcia (rozdział IV) i obrony (rozdział V) przez

pododdziały, oddziały i związki taktyczne.

Ponadto, w podręczniku umieszczono załączniki zawierające słownik

rosyjskiej terminologii natarcia i obrony oraz graficzne zobrazowania

analizy porównawczej ilości zasadniczego sprzętu bojowego przyznanego

traktatem CFE-1 i faktycznie posiadanych przez państwa sąsiadujące

z Polską.

Poznawanie treści niniejszej części II podręcznika powinno

poprzedzić opanowanie zagadnień zawartych w części I „Struktury

organizacyjne i charakterystyka środków walki” (w oddzielnym

wydawnictwie).

5

1. POGLĄDY

EKSPERTÓW

WOJSKOWYCH

FEDERACJI ROSYJSKIEJ NA CHARAKTER DZIAŁAŃ

NA WSPÓŁCZESNYM POLU WALKI

Eksperci wojskowi Federacji Rosyjskiej analizując

współczesne konflikty zbrojne, zwłaszcza w rejonie Zatoki Perskiej i

w byłej Jugosławii, dokonują weryfikacji poglądów na rolę i miejsce

współczesnych środków walki w ewentualnej przyszłej wojnie. Oceniają,

iż przyszły konflikt zbrojny będzie się charakteryzował bardzo

intensywnym oddziaływaniem na przeciwnika środkami ogniowymi we

współdziałaniu ze środkami walki radioelektronicznej. Środki WRE,

zintegrowane z podsystemami rozpoznania i dowodzenia, mogą zapewnić

możliwość natychmiastowego rażenia przeciwnika na całej głębokości jego

ugrupowania. Nowoczesne środki rozpoznania elektronicznego, bazujące

głównie w przestrzeni kosmicznej, będą zdolne do wykrycia i ciągłego

śledzenia elementów ugrupowania przeciwnika już w chwili pojawienia się

ich na polu walki oraz, we współdziałaniu ze zintegrowanymi systemami

dowodzenia i kierowania bronią precyzyjnego rażenia, do ich niszczenia

lub obezwładniania. Tak funkcjonujące, na szczeblach taktyczno-

operacyjnych, systemy rozpoznawczo-uderzeniowe będą zdolne do

zadawania strat porównywalnych z użyciem broni masowego rażenia.

Ponadto, kluczowa rola środków walki radioelektronicznej w systemach

rozpoznawczo-uderzeniowych oznacza, że oprócz zadań rozpoznawczych

będą stosowane do dezorganizacji systemów rozpoznania, dowodzenia

i łączności przeciwnika oraz osłony własnych systemów dowodzenia

i kierowania ogniem. Eksperci rosyjscy oceniają, że

walka

radioelektroniczna może stać się jednym z głównych czynników

prowadzących do uzyskania przewagi w powietrzu i przejęcia inicjatywy na

przyszłym polu walki . Z tej przyczyny, walka radioelektroniczna, będąc

obecnie jednym z elementów zabezpieczenia działań bojowych, może stać

się w niedalekiej przyszłości samodzielnym środkiem walki, decydującym

nawet o zwycięstwie w walce i w wojnie .

6

Zdaniem rosyjskich ekspertów wojskowych, możliwość

wykorzystania broni jądrowej do opanowania terytorium przeciwnika

i uzyskania korzyści ekonomicznych w przyszłej wojnie jest mało

prawdopodobna. Zgromadzone dotychczas potencjały tej broni, oraz ich

rozmieszczenie, uniemożliwiają jej użycie bez groźby odwetu. Nadal

jednak jest możliwe użycie broni jądrowej, jako ostatecznego środka walki,

głównie w celu odparcia bezpośredniego zagrożenia państwa, gdy inne

środki zawiodą. Wprowadzenie do uzbrojenia bardzo skutecznych, o dużym

zasięgu rażenia, prostych w obsłudze pocisków rakietowych, zdolnych do

niszczenia czołgów, samolotów, śmigłowców oraz infrastruktury obronnej

umożliwi wykonanie zadań przewidzianych dla broni jądrowej środkami

konwencjonalnymi.

Charakterystyczną cechą przyszłego pola walki będzie

elastyczność i szybkie tempo działań. Specjaliści rosyjscy uważają,

że strona konfliktu, która będzie szybciej reagowała na zachodzące zmiany

na polu walki i posiadać będzie bardziej mobilne elementy ugrupowania

bojowego zwiększy swoją szansę na przejęcie inicjatywy. Tak postrzegany

model przyszłej wojny wymaga zmian zarówno w teorii sztuki operacyjnej,

jak również w organizacji wojsk i w budowie systemów dowodzenia.

W przyszłych działaniach bojowych oddziały od szczebla batalionu

powinny być przygotowane do prowadzenia walki samodzielnie.

Biorąc pod uwagę możliwości ekonomiczne Rosji oraz

przewidywany postęp naukowo-techniczny w dziedzinie rozwoju środków

WRE, łączności i systemów dowodzenia, eksperci wojskowi przewidują

stopniowe dostosowywanie rosyjskich sił zbrojnych do ogólnoświatowych

trendów. Uważają, że na przyszłym polu walki podstawowym związkiem

operacyjnym w siłach mobilnych będzie korpus o strukturze brygadowej.

W wyniku likwidacji szczebla dywizyjnego zostanie uproszczony proces

dowodzenia. Korpus będzie składał się z czterech lub pięciu brygad

i posiadał w swoim uzbrojeniu artylerię dalekiego zasięgu, która

dotychczas występowała dopiero na szczeblu armii, oraz odpowiednie siły

i środki WRE.

7

W strukturze sił głównych (osłonowych) Federacji Rosyjskiej

będą występowały armie ogólnowojskowe sformowane z dywizji

zmechanizowanych i pancernych o nieco zredukowanym składzie. Przy

czym pułki (po trzy w każdej dywizji) powinny składać się z trzech

batalionów o mieszanej strukturze organizacyjnej, natomiast dywizyjne

oddziały wsparcia i logistyczne pozostaną w dotychczasowym składzie,

co spowoduje zwiększenie samodzielności związków taktycznych.

Rosyjscy eksperci twierdza, że nieuniknione są zmiany w teorii

sztuki wojennej i w strukturach organizacyjnych wojsk ze względu na

rewolucję techniczną w przekazywaniu informacji. Nowe systemy będą

zapewniały z jednej strony możliwość centralnego kierowania przebiegiem

operacji, a jednocześnie zdecentralizowane dowodzenie elementami

ugrupowania bojowego w oddzielnych bitwach i walkach. Zdolności

mobilne wojsk zwiększą szansę przetrwania na szczeblach taktycznych,

a sprawne oraz scentralizowane dowodzenie i kierowanie podniesie szansę

uzyskania inicjatywy na szczeblach strategicznych.

8

2. OGÓLNE ZASADY BOJOWEGO UŻYCIA WOJSK

LĄDOWYCH ROSJI

9

Zasady bojowego użycia wojsk lądowych Rosji kształtowane

są przez zasady walki (zasady sztuki wojennej), które zostały określone

w wyniku studiowania historii wojskowości, w tym szczególnie kampanii

II wojny światowej i współczesnych konfliktów zbrojnych. Cechą

rosyjskich zasad walki jest fakt wyprowadzenia ich wprost z rosyjskich

(radzieckich) doświadczeń wojennych. Zasady walki rosyjskich

pododdziałów, oddziałów i związków taktycznych, rozumiane jako ogólne

reguły normujące ich użycie w walce, nakazują:

•

manewrowość i szybkie tempo działań. Zasada ta jest

eksponowana w rosyjskiej taktyce i wymaga od wojsk osiągania

i utrzymywania szybkiego ruchu. Dotyczy ona zarówno

pododdziałów ogólnowojskowych, manewrujących na polu walki,

jak i wsparcia ogniowego oraz elementów zabezpieczenia

bojowego i logistycznego;

•

aktywność walki. Istotą tej zasady jest stałe dążenie do przejęcia

i utrzymania inicjatywy. Spełnienie tej zasady jest szczególnie

ważne w działaniach zaczepnych;

•

koncentrację wysiłku (w przestrzeni i w czasie). Osiąga się ją

poprzez zmasowanie sił do przełamania na wąskim froncie (tzw.

zasada podwójnego lejka) lub koncentrację ognia rozśrodkowanej

artylerii;

•

zaskoczenie i zabezpieczenie. Zabezpieczenie działań traktowane

jest jako integralna część zaskoczenia. Uwydatnia to się

szczególnie w zapewnieniu bezpieczeństwa planów walki

i operacji. Zaskoczenie, tak w skali strategicznej jak i taktycznej,

traktowane jest priorytetowo jako główny sposób szybkiego

osiągania celów w walce i operacji;

•

przestrzeganie celu. Zgodnie z tą zasadą cel walki musi być

realny i związany z określoną sytuacją bojowa. Oznacza to,

że wyznaczony cel musi być osiągalny przy użyciu sił

i środków będących w dyspozycji w określonym czasie

i przestrzeni;

10

•

współdziałanie. Zasada ta nakazuje szczegółowe

przygotowanie i ścisłe realizowanie podczas walki

współpracy

wszystkich

elementów

ugrupowania

pododdziałów, oddziałów i związków taktycznych oraz sił

i środków wspierających i zabezpieczających;

•

ochronę skuteczności bojowej własnych wojsk realizowaną

poprzez ich obronę, przywracanie do walki rannych

żołnierzy i uszkodzonej techniki bojowej oraz przez

wykorzystanie sprzętu zdobycznego. Z drugiej strony

doktryna rosyjska przywiązuje mniejszą niż doktryny państw

zachodnich wagę do ochrony siły żywej.

Poszczególne szczeble dowodzenia rosyjskich wojsk lądowych

klasyfikowane są jako:

•

pododdziały: drużyna (załoga), pluton, kompania (bateria)

i batalion (dywizjon);

•

oddziały: pułki;

•

związki taktyczne: dywizje;

•

związki operacyjne: armie.

Rosyjska doktryna taktyczna przewiduje wysokie tempo działań, co

w zasadzie oznacza błyskawiczne osiągnięcie celów walki i wymaga

nieustannego utrzymywania tempa działania wynoszącego ponad 30km

w ciągu doby (w działaniach konwencjonalnych). W tym też celu zakłada

się ciągłość ataku prowadzonego zgodnie z „taktyką rzutów”, która nie ma

bezpośredniego odpowiednika w taktyce państw zachodnich. Rosyjskie

formacje szturmowe zazwyczaj ugrupowane są w dwa rzuty z odwodem.

W pierwszym rzucie znajdują się siły główne (od jednej do dwóch trzecich

całości) oraz większość czołgów i artylerii. Drugi rzut przesuwa się

w taktycznych kolumnach marszowych w gotowości do wykonania

najważniejszego zadania jakim jest utrzymanie tempa ataku (zwłaszcza na

głównym kierunku uderzenia), może on także przejąć zadania pierwszego

rzutu. Odwód (rezerwa), zazwyczaj bardzo skromny jak na standardy

11

zachodnie, np. jeden wzmocniony batalion na dywizję, jest utrzymywany

w pobliżu sił głównych w gotowości do wykonania zadań doraźnych

(nieplanowanych). Ponadto, tworzone są wyspecjalizowane odwody

przeznaczone przede wszystkim do walki z siłami pancernymi.

Rosyjska taktyka natarcia wyróżnia dwa sposoby przechodzenia

wojsk do natarcia, są to:

•

po podejściu wojsk z głębi (własnego ugrupowania), traktowany

jako sposób zasadniczy;

•

z położenia w bezpośredniej styczności z przeciwnikiem.

Przejście wojsk do natarcia po podejściu z głębi może odbywać się

bezpośrednio z marszu (z miejsc stałej dyslokacji, rejonów alarmowych,

z transportu kolejowego itp.) lub z rejonu wyjściowego (położonego zwykle

20 - 40km od broniącego się przeciwnika). W obu przypadkach, w celu

podejścia do przeciwnika i przyjęcia ugrupowania bojowego, wojskom

przydziela się drogi marszu (np. pułkowi jedną lub dwie drogi) i wyznacza

się rubieże rozwinięcia w kolumny batalionowe, kompanijne oraz

plutonowe. Ponadto wyznacza się rubież ataku oraz rubież spieszania

w przypadku gdy atak będzie prowadzony w ugrupowaniu pieszym.

Każdemu związkowi taktycznemu, oddziałowi i pododdziałowi określa się

czas przekroczenia poszczególnych rubieży rozwijania oraz czas

osiągnięcia rubieży ataku. Ruch wojsk oraz działalność ogniowa środków

wsparcia są kalkulowane w stosunku do czasu „G”, który oznacza czas

osiągnięcia przez pierwszą linię atakującą (pierwszy rzut) przedniego

skraju obrony przeciwnika.

Przejście wojsk do natarcia z położenia z bezpośredniej styczności z

przeciwnikiem może odbywać się:

•

z położenia obronnego po dokonaniu przegrupowania;

•

po podejściu z głębi i zajęciu położenia wyjściowego

z jednoczesnym luzowaniem broniących się wojsk.

W tym przypadku pułki czołgów zajmują rejony wyczekiwania (oddalone od

przeciwnika 12 - 16km), natomiast bataliony czołgów - pozycje

wyczekiwania (6 - 8km).

12

Znamienne w rosyjskiej taktyce i sztuce operacyjnej jest „wspieranie

tylko sukcesu”. Polega ono na tym, że podczas ataku wsparcie otrzymuje ta

część pierwszego rzutu, która uzyskała powodzenie (choćby niewielkie) lub

której powodzenie (tempo działania) jest większe niż pozostałych sił.

Kierunek, na którym uzyskano sukces jest kierunkiem wprowadzania

drugich rzutów, najpierw tych najbliższych (batalionowych, pułkowych),

a następnie, gdy tendencja rozszerzania sukcesu utrwali się, drugich rzutów

dywizji.

Aby osiągnąć wysokie tempo działań i wymagane postępy dobowe,

rosyjskie taktyczne szczeble dowodzenia kładą nacisk na szybkie ataki,

zwłaszcza z marszu, błyskawiczne pokonywanie przeszkód oraz poruszanie

się zarówno dniem jak i nocą. W tym też celu używane są śmigłowce do

transportu wojsk i zaopatrzenia oraz wojska spadochronowe, które

desantowane przed czołowe elementy lądowego ugrupowania zaczepnego,

stwarzają warunki osiągania szybkiego ruchu. Taktyczne desanty

powietrzne polegają na przerzucie sił do wielkości batalionu (zwykle

pododdziału piechoty lub zmechanizowanego bez etatowych BMP i BTR)

drogą powietrzną za pomocą śmigłowców transportowych. Mogą one

operować przeciwko obiektom przeciwnika lub w celu uchwycenia

i utrzymania ważnego obiektu terenowego w zasięgu do 32km od linii

frontu. Wojska powietrzno - desantowe używane są do wykonania

powietrznych desantów operacyjnych, które operują w zasięgu do 100km od

rubieży zajętej przez wojska własne. Jednostki powietrzno - desantowe

przerzucane są drogą powietrzną za pomocą samolotów transportowych lub

śmigłowców i mogą lądować na spadochronach, łącznie ze sprzętem

ciężkim. Rosyjskie wojska powietrzno - desantowe, jako jedyne na świecie

stosują technikę zrzutu na spadochronach bojowych wozów opancerzonych

łącznie z załogą.

Istotną kwestią, w aspekcie utrzymania wysokiego tempa natarcia,

jest możliwość pokonywania przeszkód wodnych. Rosyjscy wojskowi

szacują, że wojska prowadzące działania zaczepne w północno-zachodniej

Europie napotkają liczne przeszkody wodne - przeciętnie jedną o

szerokości ponad 6m co 20km, o szerokości do 100m co 33-60km, o

13

szerokości 100-300m co 100-150km i o szerokości ponad 300m co 250-

300km. Ogromna ilość różnorodnego sprzętu saperskiego zapewnia, że

przeszkody te będą pokonywane w minimalnym czasie. W tym celu wojska

lądowe Rosji wyposażono miedzy innymi w:

•

nożycowe mosty towarzyszące MTU-20 (montowane na kadłubie

czołgu T-55, udźwig 50 ton, rozkładany nad przeszkodami o

szerokości do 18m);

•

mosty taktyczne TMM (udźwig 60 ton, łączy brzegi rzeki o

szerokości do 40m);

•

mosty pontonowe PMP (każda dywizja otrzymuje połowę zestawu

PMP, która umożliwia zbudowanie mostu o długości 118m i udźwigu

60 ton lub o długości 225m i udźwigu 20 ton lub innej kombinacji);

•

gąsienicowe transportery-amfibie PTS (zdolne przewozić 10 ton

ładunku);

•

gąsienicowe promy-amfibie GSP (zdolne unieść czołg, który może

prowadzić ogień w czasie przeprawy).

Ponadto, pododdziały zmechanizowane wyposażono w pływające bojowe

wozy piechoty (BMP-1,2 lub 3) i pływające kołowe transportery

opancerzone (BTR-1,2 lub 3), natomiast rosyjskie czołgi mogą brodzić (do

głębokości wody 1,4m) lub pokonywać rzeki po dnie (do głębokości wody

5,5m).

Spełnienie zasady szybkiego tempa działań realizowane jest także

poprzez wsparcie ogniowe wojsk zmechanizowanych i pancernych

prowadzących natarcie. Szybki ruch atakującego pierwszego rzutu

zabezpieczany jest poprzez wcześniejsze, w stosunku do uderzenia

atakujących wojsk, ogniowe obezwładnienie przeciwnika. Zasadnicze

zadania w tym zakresie realizuje artyleria. Rosyjska artyleria jest jedną

z najlepiej wyszkolonych i zorganizowanych broni pośród wszystkich armii

świata. Elastyczność koncentracji ognia artyleryjskiego zapewniona jest

poprzez czasowe tworzenie zgrupowania artylerii dostosowanego do

aktualnych potrzeb. Dywizjom pierwszego rzutu przydziela się część

artylerii będącej w dyspozycji armii. Wewnątrz dywizji artyleria organiczna

oraz przydzielona jest wydzielana do pułków pierwszego rzutu (szczególnie

14

atakujących w głównym kierunku) oraz tworzy się dywizyjną grupę

artylerii. W pułkach tworzone są pułkowe grupy artylerii oraz część

artylerii może być przydzielana batalionom wykonującym główne zadanie.

Dywizyjne i pułkowe grupy artylerii składają się zazwyczaj z co najmniej

dwóch dywizjonów artylerii (o takich samych lub różnych typach broni).

Dywizje, pułki i bataliony drugiego rzutu nie są wzmacniane dodatkową

artylerią dopóki nie zaangażują się w walce.

Rosyjska artyleria wykonuje szereg ściśle zdefiniowanych zadań,

między innymi:

•

szturm ogniowy, który zwykle poprzedza atak pododdziałów

zmechanizowanych i czołgów, w celu zniszczenia lub

obezwładnienia siły żywej i środków ogniowych (szczególnie

przeciwpancernych) przeciwnika;

•

koncentrację ognia, używaną przeciwko celom pojedynczym albo

przeciwko zespołowi celów na jednym obszarze;

•

sukcesywną koncentrację ognia, stosowaną jako wsparcie

atakujących oddziałów, ma ona za zadanie obezwładnić

rozpoznane cele położone przed frontem i na skrzydłach

atakującego pierwszego rzutu;

•

ogień kontrolny, używany w przerwach między szturmami

ogniowymi w postaci ognia pojedynczych dział lub „serii”

wystrzałów baterii (dywizjonu) w celu uniemożliwienia środkom

ogniowym przeciwnika (szczególnie przeciwpancernym)

zorganizowanego odejścia na inne stanowiska ogniowe lub

odtworzenia zdolności do walki;

•

ogień zaporowy, używany przeciwko ruchomym celom liniowym,

ma za zadanie zapobiec lub uniemożliwić ruch piechocie

i czołgom przeciwnika;

•

ofensywny ogień zaporowy, wykonywany przed frontem

zgrupowania atakującego w postaci kolejnych nawał ogniowych

lub ognia o wysokim nasileniu do jednej lub kilku rubieży (linii)

jednocześnie i sukcesywnie, w miarę zdobywania terenu przez

15

pierwszy rzut, przenoszonego „z rubieży na rubież” w głąb

ugrupowania przeciwnika;

•

ogień przykrywający, wymaga wysokiego nasilenia ognia,

kładziony jest na pozycje artylerii i moździerzy przeciwnika

w celu uniemożliwienia mu skutecznego użycia artylerii do walki

z atakującymi czołgami i piechotą.

Porażenie ogniowe przeciwnika, realizowane przez artylerię

oraz inne środki ogniowe, w interesie wojsk prowadzących natarcie,

obejmuje zwykle następujące okresy działalności:

•

artyleryjskie (ogniowe) zabezpieczenie podejścia i rozwinięcia

wojsk;

•

artyleryjskie (ogniowe) przygotowanie ataku;

•

artyleryjskie (ogniowe) wsparcie natarcia;

•

artyleryjskie (ogniowe) zabezpieczenie wprowadzania do walki

drugich rzutów.

W celu wykonania zadań ogniowych pododdziały artylerii zajmują

stanowiska ogniowe (startowe), na których rozmieszczają się następująco:

•

odstępy między pojedynczymi moździerzami wynoszą 15-60m,

między armatami i haubicami 20-40m, między artyleryjskimi

wieloprowadnicowymi wyrzutniami rakietowymi 15-50m;

•

odstępy między bateriami armat i haubic wynoszą 400-2000m,

między bateriami artyleryjskich wieloprowadnicowych wyrzutni

rakietowych 1-2km;

•

głębokość rozmieszczania stanowisk ogniowych (za pierwszą linią

wojsk własnych) moździerzy: 500-1500m, artyleryjskich

wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych: 3-6km, pułkowych

grup artylerii: 1-4km, dywizyjnych grup artylerii: 3-6 km.

Jednostki artylerii przemieszczają się z prędkością ok. 20km/godz.

w dzień i ok. 15km/godz. w ciemnościach. Czas potrzebny na ustawienie

baterii artylerii holowanej na stanowisku ogniowym wynosi 20-25 minut

w dzień i 30 minut w nocy. Czas na opuszczenie stanowisk wynosi ok. 12

minut. Bateria artylerii samobieżnej zajmuje i opuszcza stanowisko

ogniowe w czasie o połowę krótszym. Czas przebywania baterii na

16

stanowisku ogniowym zależy od sytuacji bojowej, a zwłaszcza od

sprawności artylerii przeciwnika i może wynosić ok. 20 minut.

Oprócz natarcia, które jest traktowane jako zasadniczy rodzaj walki,

regulamin walki wojsk lądowych Rosji wyróżnia także obronę, która

traktowana jest jako działanie czasowe i podrzędne w stosunku do natarcia.

Obrona stanowi rodzaj walki wymuszonej lub zamierzonej, prowadzonej

wówczas, gdy natarcie jest niemożliwe lub niecelowe. Obrona ma na celu

udaremnienie lub odparcie natarcia (uderzenia przeważających sił)

przeciwnika, zadanie mu znacznych strat, utrzymanie ważnych rejonów

(rubieży, obiektów) i w ten sposób stworzenie sprzyjających warunków

przejścia do natarcia. Przejście do obrony może nastąpić zawczasu

lub w toku walki, czyli wojska mogą przygotowywać obronę bez styczności

lub w styczności z przeciwnikiem. Zakłada się, że obrona powinna być

trwała i aktywna oraz zdolna odeprzeć uderzenia przeciwnika wykonywane

przy użyciu różnych środków walki.

Według zasad rosyjskich struktura obrony obejmuje następujące

elementy:

•

zaplanowane i przygotowane uderzenia jądrowe (od szczebla

dywizji);

•

ugrupowanie sił i środków;

•

system ognia, zapór (pól) minowych i fugasów (zapór) ogniowych;

•

rozbudowę inżynieryjną.

System ognia w obronie zazwyczaj obejmuje:

•

zmasowany, ześrodkowany i zaporowy ogień artylerii, prowadzony

z zakrytych stanowisk ogniowych na rejony, odcinki i rubieże

położone na podejściach do obrony, przed przednim skrajem, na

skrzydłach i w głębi obrony;

•

strefy ognia środków przeciwpancernych oraz ciągłe

i wielowarstwowe strefy ognia wszystkich innych środków rażenia

przygotowane przed przednim skrajem, na skrzydłach, w głębi

obrony i w lukach pomiędzy pododdziałami;

17

•

manewr ogniem, w celu jego szybkiego zmasowania na dowolnym

zagrożonym kierunku lub odcinku.

Porażenie ogniowe przeciwnika realizowane na korzyść broniących

się wojsk może obejmować następujące okresy działalności:

•

ogniowe kontrprzygotowanie;

•

ogniowe (artyleryjskie) wzbranianie podejścia i rozwijania wojsk

przeciwnika;

•

ogniowe (artyleryjskie) odpieranie ataku przeciwnika;

•

ogniowe (artyleryjskie) wsparcie broniących się wojsk w głębi;

•

ogniowe (artyleryjskie) porażenie przeciwnika podczas

wykonywania kontrataków.

3. PODSTAWOWE NORMY TAKTYCZNE

MARSZ

WYSZCZEGÓLNIENIE

NORMA

18

Prędkość marszu:

- w dzień: - kolumny kołowe

- kolumny gąsienicowe

- w nocy: - kolumny kołowe

- kolumny gąsienicowe

Odległości pomiędzy: - pojazdami

- kolumnami: - plutonów

- kompanii

- batalionów

- pułków

- awangardą i siłami głównymi

- awangardą i szpicą

- szpicą i patrolem

- awangardą i elementami

rozpoznawczymi dywizji

Odległość marszu dobowego: - na samochodach

- na czołgach

Szerokość pasa marszu dywizji

Liczba dróg marszu dla: - dywizji

- pułku

- batalionu

25-30km/godz.

20-25km/godz.

15-20km/godz.

15-20km/godz.

25-30m

100-200m

500-1000m

2-3km

5km

15-20km

5-10km

1-3km

30-35km

300km

250km

20-30km

2-4

1-2

1

NATARCIE

(normy w km)

WYSZCZEGÓLNIENIE

kz

bz

pz

DZ

19

kcz

bcz

pcz

DPanc

Szerokość pasa natarcia

Szerokość odcinka przełamania

Głębokość zadania bliższego

Głębokość zadania następnego (dnia)

Głębokość ugrupowania bojowego

Odległość od pierwszej linii:

- WSD

( w y s u n i ę t e s t a n o w i s k o d o w o d z e n i a )

- SD

( s t a n o w i s k o d o w o d z e n i a )

- TSD

( t y ł o w e s t a n o w i s k o d o w o d z e n i a )

- drugiego rzutu

do 1

0,5

1-1,5

-

do 0,6

-

do 0,4

-

-

do 2

do 1

2-3

do 5

do 5

-

1

-

2-3

do 5

2-3

3-5

do 12

12-16

-

1-3

8-12

6-12

10-15

4-6

10-20

20-30

30-40

1-3

6-8

do 20

15-20

OBRONA

(normy w km)

WYSZCZEGÓLNIENIE

kz

bz

pz

DZ

20

kcz

bcz

pcz

DPanc

Szerokość pasa (odcinka) obrony

Głębokość obrony

Głębokość pasa przesłaniania

(rubieży ubezpieczeń)

Odległość od przedniego skraju:

- SD

- TSD

- drugi rzut (odwód)

Rejon ześrodkowania [km² ]

do 1,5

do 1

0,5

ok. 0,5

do 1

do 5

do 2,5

do 2

do 2

do 10

10-15

do 10

4-6

4-6

do 10

6-8

100

30-40

20-25

10-15

8-19

do 25

do 18

900

4. NATARCIE PODODDZIAŁU, ODDZIAŁU

I ZWIĄZKU TAKTYCZNEGO ROSJI

4.1. DRUŻYNA W NATARCIU

Drużyna zmechanizowana (zmotoryzowana) atakuje w składzie

plutonu. Atak może wykonywać w ugrupowaniu pieszym lub na bojowym

wozie piechoty.

W zadaniu bojowym drużyna (załoga czołgu) otrzymuje obiekt ataku

i kierunek dalszego natarcia (niekiedy tylko kierunek lub azymut natarcia).

21

Obiektem ataku drużyny (załogi czołgu) jest zwykle grupa żołnierzy

przeciwnika lub środek ogniowy z obsługą, np. karabin maszynowy.

Ugrupowanie drużyny stanowi tyraliera drużyny i bojowy wóz

piechoty (transporter opancerzony). Bojowy wóz piechoty może atakować

przemieszczając się wspólnie z tyralierą lub za nią w odległości do 50m.

4.2. PLUTON W NATARCIU

Pluton zmechanizowany (pluton czołgów) z reguły atakuje w składzie

kompanii zmechanizowanej (czołgów). Pluton czołgów może być

przydzielony do kompanii zmechanizowanej (zmotoryzowanej) i w tym

przypadku atakuje on całością sił w jej ugrupowaniu lub poszczególne

załogi czołgów wzmacniają i atakują w składzie plutonów

zmechanizowanych. Analogicznie może być wykorzystany pluton

zmechanizowany przydzielony do kompanii czołgów. Ponadto, pluton

czołgów lub zmechanizowany może stanowić odwód batalionu.

Kierunek dalszego natarcia

do 100 m

do 50 m

do 50 m do 50 m

Obiekt ataku

Rubież spieszania Rubież ataku

Rys. 1. Drużyna zmechanizowana Rosji w natarciu.

/ wariant /

22

6-8 m

Pluton do natarcia otrzymuje zadanie jednostopniowe, w którym

określa się obiekt ataku i kierunek dalszego natarcia.

Ponadto, w celu wspólnego z innymi pododdziałami wykonania

ataku, plutonowi wyznacza się rubież ataku oraz, w przypadku natarcia

z marszu, rubież rozwinięcia w kolumny plutonowe.

Zadanie bojowe plutonu w natarciu polega na zniszczeniu siły żywej

i środków ogniowych będących obiektem ataku oraz na opanowaniu ich

stanowisk obronnych. Następnie pluton naciera we wskazanym kierunku

dalszego natarcia lub otrzymuje nowe zadanie bojowe.

Obiektem ataku plutonu może być grupa żołnierzy przeciwnika

(np.

stanowisko

oporu

drużyny),

czołg,

działo,

karabin

Zadanie bliższe Kierunek dalszego Obiekt ataku Rubież Rubież rozwinięcia Punkt Rejon

kompanii natarcia plutonu ataku w kolumny plutonowe wyjściowy wyjściowy

Rys. 2. Pluton zmechanizowany (czołgów) Rosji w natarciu

/ wariant /

23

Znaki i terminologia rosyjskie

maszynowy i inne środki ogniowe przeciwnika rozmieszczone na kierunku

natarcia.

Kierunek dalszego natarcia jest wyznaczany na głębokość zadania

kompani.

Rubież ataku znajduje się w odległości do 600m od przedniego skraju

obrony przeciwnika. Dla pododdziałów czołgów odległość ta może być

większa i wynosi do ok. 1,5km.

Rubież rozwinięcia w kolumny plutonowe jest wyznaczana

w odległości 2-3km od przedniego skraju obrony przeciwnika.

Ugrupowanie bojowe plutonu czołgów i plutonu zmechanizowanego

stanowi linia bojowa.

do 100m do 100m

do 300m do 300m

Rys.3. Linia bojowa plutonu czołgów i plutonu zmechanizowanego Rosji

W plutonie zmechanizowanym, wykonującym atak po spieszaniu,

ugrupowanie bojowe stanowi tyraliera i bojowe wozy piechoty.

24

Ugrupowanie przedbojo- we plutonu zmechanizo-wanego może

stanowić

ugrupowanie piesze:

•

występem w lewo (w prawo);

•

kątem w przód (w tył);

•

linia kolumn drużyn;

•

w strzałę.

4.3. KOMPANIA W NATARCIU

Kompania

(zmechanizowana,

czołgów) z zasady prowadzi natarcie

35

zastępca

-50m

strzelec wyborowy dcy plz

do 300m

Rys. 5. Piesze ugrupowanie przedbojowe plz

„w strzałę”

100

-200m.

do 50m.

do 50m do 50m.

strzelec wyborowy zastępca dcy plz

do 300m.

Rys. 4. Pluton zmechanizowany Rosji podczas ataku w ugrupowaniu pieszym

za czołgami.

/wariant/

25

w składzie batalionu, w jego pierwszym lub drugim rzucie, może też

stanowić odwód pułku.

Kompania do natarcia otrzymuje zadanie jednostopniowe (zadanie

bliższe) i kierunek dalszego natarcia.

Treścią zadania bliższego kompanii jest rozbicie sił i środków

przeciwnika rozmieszczonych na kierunku ataku i opanowanie rubieży

położonej

za

kompanijnym punktem oporu przeciwnika.

Kierunek dalszego natarcia dla kompani jest wyznaczany na

głębokość zadania bliższego batalionu.

do 1km

1-1,5km 2-3km

2-3km 4-6km

Rys. 6. Kompania czołgów Rosji w natarciu

/wariant/

26

Jeżeli natarcie jest połączone z forsowaniem szerokiej przeszkody

wodnej lub kompania bierze udział w przełamaniu obrony przeciwnika to

głębokość zadania bliższego kompanii jest płytsza i sięga głębokości

plutonowego punktu oporu przeciwnika, ponadto zmniejsza się szerokość

rubieży ataku, która wynosi do 0,5km. W tych warunkach zadanie bliższe

kompanii polega na rozbiciu, we współdziałaniu z innymi kompaniami,

broniącego się plutonu przeciwnika oraz na opanowaniu jego punktu oporu.

do 0,5 km

do 0,5 km

Rys.7. Zadanie bojowe kompanii biorącej udział w przełamaniu obrony przeciwnika

/wariant/

27

Znaki i terminologia rosyjskie

Kompania

prowadzi natarcie

w jednym rzucie

przyjmując

ugrupowanie

bojowe:

•

w linię

bojową;

•

kątem w

przód (w

tył);

•

występem

w prawo

(w lewo).

Ponadto,

kompania czołgów

może

przyjąć

ugrupowanie

bojowe w dwie

linie.

do 300m

do 300m

do 600m

do300m

do 1000m

Wariant ugrupowania bojowego kz na BWP, plutony

uszykowane kątem w przód.

do 400m

do 1000m

Wariant ugrupowania bojowego kcz,

plutony uszykowane w dwie linie.

28

Ugrupowanie bojowe kompanii zmechanizowanej atakującej w

ugrupowaniu pieszym stanowi tyraliera, bojowe wozy piechoty i pod-

oddział ogniowy (w kz na BWP) lub pododdział przeciw- pancerny (w kz

na BTR).

4.4. BATALION W NATARCIU

Batalion (zmechanizowany, czołgów) z reguły prowadzi natarcie

w składzie pułku, w jego pierwszym lub drugim rzucie, może także

stanowić odwód dywizji.

Batalion otrzymuje zadanie dwustopniowe (zadanie bliższe i zadanie

następne) oraz kierunek dalszego natarcia.

do 300m

do 600m

do 300m

do 300m

do 1000m

Wariant ugrupowania pieszego kz na BTR, plutony uszykowane kątem w tył. Poszczególne plutony

w ugrupowaniu: 1plz - w strzałę, 2plz - występem w prawo, 3plz - kątem w przód.

Rys. 8. Ugrupowanie bojowe kompanii Rosji w natarciu. /wariant/

29

Zadanie bliższe batalionu (ZB) polega na rozbiciu sił i środków

pierwszego rzutu broniącej się brygady przeciwnika (rozmieszczonych

w pasie natarcie batalionu) i na opanowaniu pierwszej pozycji obrony.

Zadanie następne batalionu (ZN) polega na rozbiciu, we

współdziałaniu z innymi batalionami, podchodzących odwodów

przeciwnika i na opanowaniu rubieży w głębi jego obrony, oddalonej ok.

5km od przedniego skraju obrony (znajdującej się na głębokości zadania

bliższego pułku).

Kierunek dalszego natarcia batalionu jest wyznaczany na całą

głębokość zadania bojowego pułku (tzn. na głębokość zadania następnego

pułku).

Batalion stanowiący drugi rzut pułku otrzymuje zadanie

jednostopniowe - zadanie bliższe i kierunek dalszego natarcia.

do 2 km

2-3 km

do 5 km

Rys. 9. Batalion Rosji w natarciu

/wariant/

30

Batalion może brać udział w przełamaniu lub prowadzić natarcie

połączone z forsowaniem szerokiej przeszkody wodnej.

W tym wypadku szerokość rubieży ataku batalionu jest mniejsza (do 1 km)

i głębokości zadań są płytsze. Rubież zadania bliższego batalionu sięga

głębokości kompanijnego punktu oporu przeciwnika, natomiast rubież

zadania następnego - głębokości pierwszej pozycji obrony (głębokości

rejonu obrony batalionu przeciwnika). Kierunek dalszego natarcia jest

wyznaczany na głębokość zadania następnego pułku.

ok. 3 km

1-1,5 km

do 1 km

Rys. 10. Zadanie bojowe batalionu Rosji podczas przełamania obrony przeciwnika

/wariant/

31

Znaki i terminologia rosyjskie

Batalion, wyznaczony do natarcia, może otrzymać następujące

wzmocnienie:

•

do dywizjonu artylerii (zwykle samobieżnej);

•

do kompanii saperów;

•

baterię przeciwlotnicza;

ponadto, batalion zmechanizowany:

•

do kompanii czołgów;

•

baterię przeciwpancerną;

natomiast batalion czołgów:

•

kompanię zmechanizowaną.

Batalion prowadzi natarcie ugrupowany z zasady w dwa rzuty.

Niekiedy może przyjmować ugrupowanie w jeden rzut z odwodem lub

w dwa rzuty z odwodem. W batalionie tworzone są następujące elementy

ugrupowania bojowego:

•

pierwszy rzut (dwie, trzy kompanie);

•

drugi rzut (jedna, dwie kompanie);

•

odwód (nie mniej niż pluton);

•

stanowisko dowódczo-obserwacyjne;

•

pododdziały tyłowe;

ponadto, w batalionie zmechanizowanym (na BWP i na BTR):

•

pododdział moździerzy (bateria moździerzy);

•

pododdział przeciwlotniczy (pluton przeciwlotniczy).

Elementem ugrupowania, który występuje tylko w batalionie

zmechanizowanym na BTR, jest pododdział (odwód) przeciwpancerny,

tworzony z etatowego plutonu przeciwpancernego.

W wypadku otrzymania wzmocnienia w batalionie występują

dodatkowo:

•

pododdział artylerii;

•

pododdział (odwód) inżynieryjny;

oraz w batalionie czołgów - pododdział przeciwlotniczy.

32

4.5. PUŁK W NATARCIU

Pułk (zmechanizowany, czołgów) może prowadzić natarcie

w pierwszym lub w drugim rzucie dywizji, może też stanowić odwód armii

(korpusu).

do 5km
(podczas
przełamania
2-3 km)

2-3km

do 12km

10-20km

Rys. 12. Pułk zmechanizowany (czołgów) Rosji w natarciu

/wariant/

Pierwszy rzut Pododdział artylerii Pododdział (odwód) inżynieryjny

Pododdział moździerzy Pododdział (odwód)
przeciwpancerny
Pododdział przeciwlotniczy

Stanowisko
dowódczo-obserwacyjne Pododdziały tyłowe

do 2km
(do 1km)
0,5-1,5km
do 1km

do 1km
(do 0,5km)
1-4km

1-2km Drugi rzut (odwód)
2-3km
do 5km

Rys. 11. Elementy ugrupowania bojowego batalionu Rosji w natarciu

/wariant/

33

Znaki i terminologia rosyjskie

Zadanie bliższe pułku polega na rozbiciu sił i środków batalionu

broniącego pierwszej pozycji obrony przeciwnika oraz na opanowaniu

rejonów rozwinięcia artylerii, odwodów specjalnych (szczególnie

przeciwpancernych) i stanowisk dowodzenia rozmieszczonych w pasie

natarcia pułku (o szerokości do 5km) do głębokości ok. 5km.

Zadanie następne pułku polega na rozbiciu, we współdziałaniu z

innymi pułkami, drugiej pozycji obrony przeciwnika oraz na opanowaniu

rubieży (rejonów) rozmieszczenia drugiego rzutu (odwodu) broniącej się

brygady (pułku) przeciwnika.

Kierunek dalszego natarcia pułku jest wyznaczany na głębokość

zadania następnego (zadania dnia) dywizji.

Pułk znajdujący się w drugim rzucie dywizji otrzymuje zadanie

jednostopniowe (zadanie bliższe) i kierunek dalszego natarcia.

Pułk, który bierze udział w przełamaniu lub prowadzi natarcie

połączone z forsowaniem szerokiej przeszkody wodnej, z reguły otrzymuje

węższy pas natarcia (2-3km), a głębokość zadania bojowego jest w tym

wypadku płytsza.

Pułk prowadzący natarcie może otrzymać następujące wzmocnienie:

•

do trzech dywizjonów artylerii;

•

kompanię saperów;

•

kompanię inżynieryjno-drogową;

•

kompanię przeprawową (w wypadku forsowania przeszkód

wodnych).

Ugrupowanie bojowe pułku jest tworzone stosownie do treści

i głębokości poszczególnych zadań, charakteru obrony przeciwnika oraz

jest zależne od stopnia rozpoznania przeciwnika (szczególnie od

wiarygodności i aktualności posiadanych informacji). Z reguły pułk

ugrupowuje się w dwa rzuty, może też przyjmować ugrupowanie

jednorzutowe z odwodem lub tworzyć dwa rzuty i odwód. W pułku

prowadzącym natarcie są organizowane następujące elementy ugrupowania

bojowego:

•

pierwszy rzut (zwykle dwa, trzy bataliony);

34

•

drugi rzut (jeden, dwa bataliony);

•

odwód ogólnowojskowy ( kompania, do batalionu);

•

pułkowa grupa artylerii (minimum dwa dywizjony);

•

pododdział przeciwlotniczy (w ugrupowaniu pierwszego rzutu lub

w rejonie stanowisk ogniowych pułkowej grupy artylerii);

•

odwód przeciwpancerny (tworzony tylko w pułku

zmechanizowanym);

•

oddział zaporowy;

•

odwód chemiczny;

•

odwód inżynieryjny;

•

elementy rozpoznawcze;

•

stanowiska dowodzenia;

•

tyły pułku (rejon rozmieszczenia pododdziałów tyłowych

i zabezpieczenia technicznego).

Ponadto, doraźnie mogą być organizowane:

•

oddział wydzielony;

•

oddział obejścia;

•

oddział specjalny.

35

4.6. DYWIZJA W NATARCIU

Dywizja (zmechanizowana, pancerna) może prowadzić natarcie

w pierwszym lub w drugim rzucie armii, może stanowić odwód frontu oraz

może zostać użyta jako operacyjna grupa manewrowa (tylko dywizja

pancerna).

Dywizja do natarcia otrzymuje zadanie dwustopniowe - zadanie

bliższe i zadanie dalsze (zadanie dnia). Dowódca dywizji jest informowany

o zadaniu planowanym na kolejny dzień walki.

12-16km
8-12km
6-8km
1-3km

5km
(2-3km)

Rys. 13. Elementy ugrupowania bojowego pułku Rosji w natarciu

/wariant/

36

Znaki i terminologia rosyjskie

Treścią zadania bliższego dywizji jest rozbicie przeciwnika

broniącego się w wyznaczonym pasie natarcia i opanowanie rubieży

rozmieszczenia jego odwodów (drugich rzutów) dywizyjnych.

Zadanie dalsze (dnia) polega na rozwinięciu natarcia, rozbiciu

podchodzących odwodów oraz na opanowaniu rubieży wyznaczonej na dobę

walki (działań).

Podczas przełamywania obrony zawczasu przygotowanej, rejonów

umocnionych i w wypadku natarcia połączonego z forsowaniem szerokiej

przeszkody wodnej dywizja otrzymuje zwykle węższy pas natarcia oraz

4-6km

ok.10km

ok. 10km

ok. 20 km

ok. 30km

Rys. 15. Zadania dywizji zmechanizowanej (pancernej) Rosji podczas przełamania

/wariant/

10-
15 km

do 20km

do 30km

Rys. 14. Zadania dywizji zmechanizowanej (pancernej) Rosji w natarciu

/wariant/

37

Znaki i terminologia rosyjskie

zadanie trzystopniowe, które polega na kolejnym wykonywaniu zadania

bliższego, zadania następnego i zadania dalszego (dnia).

W tej sytuacji zadanie bliższe polega na rozbiciu (w wyznaczonym dywizji

pasie natarcia) pierwszego rzutu broniącej się dywizji przeciwnika

i na opanowaniu rubieży jego odwodów brygadowych. Treścią zadania

następnego jest rozbicie odwodów (drugiego rzutu) dywizji przeciwnika

i opanowanie rubieży ich rozmieszczenia. Zadanie dalsze (dnia) polega na

rozwinięciu natarcia, rozbiciu podchodzących odwodów (we współdziałaniu

z innymi dywizjami) oraz na opanowaniu rubieży wyznaczonej na dobę

walki (dogodnej do prowadzenia natarcia w kolejnej dobie walki).

W dywizji tworzone są następujące elementy ugrupowania bojowego:

•

pierwszy rzut (dwa lub trzy pułki);

•

drugi rzut (jeden, do dwóch pułków);

•

odwód (zwykle w sile batalionu);

•

dywizyjna grupa artylerii (minimum dwa dywizjony);

•

oddział rakiet taktycznych (dywizjon rakiet taktycznych);

•

jeden lub dwa odwody przeciwpancerne (tworzone z dywizyjnego

dywizjonu przeciwpancernego i środków wzmocnienia);

•

jeden lub dwa oddziały zaporowe (organizowane z dywizyjnego

batalionu inżynieryjno-saperskiego i z sił wzmocnienia);

•

odwód inżynieryjny (część batalionu inżynieryjno-saperskiego,

która pozostaje w dyspozycji dowódcy dywizji);

•

odwód chemiczny (organizowany na bazie dywizyjnej kompanii

obrony przeciwchemicznej);

•

elementy rozpoznania i walki radioelektronicznej (wydzielane

z dywizyjnego batalionu rozpoznawczego i z kompanii WRE);

•

stanowiska dowodzenia (stanowisko dowodzenia, tyłowe

stanowisko dowodzenia, wysunięte stanowisko dowodzenia);

•

oddziały tyłowe i zabezpieczenia technicznego.

Ponadto, doraźnie mogą być organizowane:

•

oddział wydzielony (zwykle w sile wzmocnionego batalionu

zmechanizowanego lub czołgów);

•

oddział specjalny (wzmocniona kompania lub batalion);

38

30
-40km
5-10km

20-25km

do 20km

15-20km

10
-15km

6-8km

4-6km

3-6km

2-3km
1-3km

Rys.16. Elementy ugrupowania dywizji Rosji w natarciu

/wariant/

39

Znaki i terminologia rosyjskie

•

taktyczny desant powietrzny (na śmigłowcach, siły do batalionu).

5. OBRONA PODODDZIAŁU, ODDZIAŁU

I ZWIĄZKU TAKTYCZNEGO ROSJI

5.1. DRUŻYNA W OBRONIE

Rosyjska drużyna zmechanizowana (zmotoryzowana, piechoty) broni

gniazda oporu. W gnieździe oporu drużyny przygotowuje się główne i kilka

zapasowych stanowisk ogniowych dla obsług środków ogniowych

(dla bojowego wozu piechoty, ręcznego granatnika przeciwpancernego,

ręcznego karabinu maszynowego, granatnika nasadkowego) oraz schron

przedpiersiowy. Poszczególne stanowiska ogniowe łączy się rowami

łączącymi oraz osłania zaporami inżynieryjnymi. Rozmieszczenie

do 300 m

do 100 m

1 dowódca drużyny
2 działonowy-operator BWP
3 kierowca-mechanik BWP
4 celowniczy km PK (PKS)
do 50 m 5 pomocnik celowniczego km
6 celowniczy granatnika ppanc.
7 pomocnik celowniczego granatnika
8 strzelec karabinka GN
9 strzelec

Rys. 17. Drużyna zmechanizowana Rosji w obronie

/wariant/

40

stanowisk ogniowych oraz zapór inżynieryjnych powinno zapewnić

drużynie możliwość obrony okrężnej.

Szerokość gniazda oporu drużyny wynosi zwykle do 100 metrów.

W ramach plutonowego punktu oporu dla drużyny przygotowuję się

zapasowe gniazdo oporu, w odległości do 300 metrów od głównego,

do którego buduje się rów łączący.

Sąsiednie (wzdłuż frontu) drużyny przygotowują gniazda oporu

w odległości do 50 metrów, pomiędzy nimi buduje się rowy łączące.

5.2. PLUTON W OBRONIE

Pluton zmechanizowany (zmotoryzowany, piechoty) oraz pluton

czołgów broni plutonowego punktu oporu, z reguły o wymiarach:

•

szerokość do 400 metrów;

•

głębokość do 300 metrów;

do 300 m

do 400 m

do 300m

Rys. 18. Pluton zmechanizowany Rosji w obronie

/wariant/

41

W plutonowym punkcie oporu przygotowuje się główne i zapasowe

gniazda oporu drużyn, schron typu lekkiego, rowy łączące poszczególne

gniazda oporu drużyn i sąsiednie plutonowe punkty oporu. Przed przednim

skrajem obrony plutonu, na skrzydłach (w lukach między sąsiednimi

plutonami) oraz w punkcie oporu plutonu buduje się minowe i drutowe

zapory inżynieryjne, które ściśle wiąże się z systemem ognia.

Pas ognia plutonu dzieli się pomiędzy drużyny, każda otrzymuje swój

pas ognia, oraz wyznacza się odcinki ognia ześrodkowanego plutonu.

W punkcie oporu plutonu czołgów przygotowuje się główne i kilka

zapasowych stanowisk ogniowych dla czołgów, które osłania się zaporami

inżynieryjnymi. Sposób rozmieszczenia zapasowych stanowisk ogniowych

powinien umożliwiać prowadzenie obrony okrężnej.

Rys. 19. Pluton czołgów Rosji w obronie

/wariant/

42

Znaki i terminologia rosyjskie

5.3. KOMPANIA W OBRONIE

Kompania zmechanizowana (zmotoryzowana, piechoty) oraz

kompania czołgów broni kompanijnego punktu oporu, zwykle o wymiarach:

•

szerokość do 1,5 km;

•

głębokość do 1 km;

Kompania zwykle broni się w jednym rzucie, niekiedy może posiadać

odwód. W kompanijnym punkcie oporu znajdują się plutonowe punkty

oporu (zasadnicze i zapasowe) połączone rowami łączącymi, stanowiska

ogniowe plutonu ogniowego (w kz na BWP) lub plutonu przeciwpancernego

(w kz na BTR), stanowisko dowódczo-obserwacyjne dowódcy kompanii

(oddalone od przedniego skraju obrony ok. 500 metrów) oraz zapory

inżynieryjne.

do 1,5 km

do 1 km

Rys. 20. Kompania zmechanizowana Rosji w obronie

/wariant/

43

Znaki i terminologia rosyjskie

W obronie organizowanej bez styczności z przeciwnikiem organizuje

się rubież ubezpieczeń bezpośrednich w odległości do 500 metrów

(odległość wzrokowa) przed przednim skrajem obrony.

Kompania zmechanizowana, szczególnie broniąca się w rejonie

skupienia wysiłku przez batalion, może otrzymać wzmocnienie w postaci

plutonu czołgów i do dwóch drużyn saperów (analogicznie, kompania

czołgów może otrzymać pluton zmechanizowany i jedną - dwie drsap).

Kompanijne punkty oporu rozmieszcza się na rubieżach

zamykających kierunki dogodne do natarcia, są one podstawą trwałości

obrony batalionu. W tym celu tworzony jest system ognia kompanii oraz

buduje się zapory inżynieryjne. Zakłada się, że system ognia powinien

umożliwiać zwalczanie atakującego przeciwnika już na odległościach

Rys. 21. Kompania czołgów wzmocniona plutonem zmechanizowanym w obronie

/wariant/

44

maksymalnego zasięgu środków ogniowych (przeciwpancernych) będących

w dyspozycji kompanii, wzrost gęstości ognia w miarę zbliżania się

przeciwnika do przedniego skraju obrony, osłonę luk między sąsiadami oraz

szybki manewr ogniem na kierunki zagrożone. Celem budowy zapór

inżynieryjnych jest zwiększenie trwałości obrony. Zadaniem zapór

budowanych przed przednim skrajem obrony jest zmniejszenie tempa

natarcia przeciwnika i jednocześnie zwiększenie czasu oddziaływania

ogniowego oraz skuteczności środków ogniowych rozmieszczonych

w kompanijnym punkcie oporu. Zapory ustawione na skrzydłach,

za i w punkcie oporu wzbraniają przeciwnikowi wykonanie szybkiego

manewru oraz umożliwiają kompanii prowadzenie obrony okrężnej.

5.4. BATALION W OBRONIE

Batalion zmechanizowany (zmotoryzowany, piechoty) i batalion

czołgów bronią (batalionowych) rejonów obrony, które zwykle

charakteryzują się następującymi parametrami:

•

szerokość do 5 km;

•

głębokość ok. 2,5 km.

W działaniach obronnych batalion może znajdować się:

•

w pierwszym rzucie pułku. W tym wypadku rejon obrony batalionu

stanowi część pierwszej pozycji obrony pułku. Batalion pierwszego

rzutu może bronić się w rejonie skupienia wysiłku obronnego przez

pułk (na ocenianym kierunku głównego uderzenia przeciwnika),

w tej sytuacji szerokość rejonu obrony batalionu z reguły jest

mniejsza;

•

w drugim rzucie pułku. Zasady rosyjskiej taktyki obrony preferują

wydzielanie do drugiego rzutu batalionów czołgów lub batalionów

zmechanizowanych wyposażonych w bojowe wozy piechoty.

Batalion drugiego rzutu przygotowuje rejon obrony, stanowiący

podstawę drugiej pozycji obrony, w celu zatrzymania natarcia

przeciwnika w głębi rejonu obrony pułku. Ponadto, podczas

45

prowadzenia walki obronnej przez pułk, batalion drugiego rzutu

może wzmacniać obronę batalionów broniących pierwszej pozycji

(między innymi, w tym celu są przygotowywane rubieże ogniowe

dla batalionu) lub wykonywać kontratak w celu zniszczenia sił

przeciwnika w rejonie włamania i (zwykle) odtworzenia

poprzedniego położenia (odzyskania rubieży przedniego skraju

obrony);

46

•

w odwodzie (ogólnowojskowym) dywizji. W tej sytuacji batalion

zwykle zajmuje rejon obrony lub rejon rozmieszczenia położony na

trzeciej lub czwartej pozycji obrony. Będąc w odwodzie dywizji

batalion może być użyty do wykonania zadań wynikających ze

zmiany sytuacji w pasie obrony dywizji (z zasady wykonuje

zadania, których nie przewidziano podczas przygotowania obrony).

Rys. 23. Batalion czołgów Rosji w obronie na drugiej pozycji obrony pułku

/wariant/

do 5 km

ubezpieczenia
bezpośrednie

ok. 500 m

ubezpieczenia bojowe
do 2 km ok. 2,5 km

Rys. 22. Batalion zmechanizowany (na BTR) Rosji w obronie na pierwszej pozycji

obrony pułku /wariant/

47

Znaki i terminologia rosyjskie

Batalion zmechanizowany (czołgów), broniący się w pierwszym

rzucie pułku, może otrzymać następujące wzmocnienie:

•

kompanię czołgów (batalion czołgów może otrzymać kompanię

zmechanizowaną);

•

do dywizjonu artylerii samobieżnej;

•

baterię przeciwlotniczą;

•

pluton saperów;

•

baterię przeciwpancerną (tylko bataliony zmechanizowane

i zmotoryzowane).

W batalionie, z pododdziałów etatowych oraz z pododdziałów

przydzielonych, są tworzone następujące elementy ugrupowania obronnego:

•

pierwszy rzut, który mogą stanowić dwie lub trzy kompanie;

•

drugi rzut (zwykle jedna kompania) lub odwód (jeden, dwa

plutony);

•

odwód przeciwpancerny, tworzony w batalionie zmechanizowanym

(na BTR) z etatowego plutonu przeciwpancernego, w innych

batalionach tylko w wypadku otrzymania wzmocnienia

pododdziałem przeciwpancernym;

•

pododdział artylerii (moździerzy), tworzony w batalionie

zmechanizowanym z etatowej baterii moździerzy lub z

przydzielonego pododdziału artylerii (we wszystkich rodzajach

batalionów). Batalion zmechanizowany, który zostaje wzmocniony

pododdziałem artylerii, z reguły przydziela organiczną baterię

moździerzy do tej kompanii pierwszego rzutu, która broni się

w rejonie skupienia wysiłku obronnego przez batalion;

•

odwód inżynieryjny, organizowany tylko wtedy, gdy batalion

otrzyma wzmocnienie w postaci pododdziału inżynieryjnego,

stanowią go siły i środki inżynieryjne, które dowódca batalionu

pozostawia we własnej dyspozycji;

•

pododdział przeciwlotniczy, w skład którego wchodzą etatowe

i przydzielone siły i środki przeciwlotnicze;

•

stanowisko dowódczo-obserwacyjne dowódcy batalionu, które

rozmieszcza się w odległości do 2 km za przednim skrajem obrony;

48

•

tyły batalionu.

Poszczególne elementy ugrupowania są rozmieszczane w rejonie

obrony batalionu, a ponadto przygotowuje się:

•

zapasowe punkty oporu dla kompanii. Mogą one tworzyć część

(zwykle początek) pozycji ryglowych;

•

pozorny plutonowy punkt oporu;

•

stanowiska ubezpieczeń bojowych, położone przed przednim

skrajem obrony w odległości do 2km;

•

zapory inżynieryjne (drutowe i minowe), które są ustawiane przed

przednim skrajem obrony, w lukach z sąsiednimi batalionami, na

skrzydłach i pomiędzy elementami ugrupowania obronnego

batalionu;

•

grupy niszczycieli czołgów oraz zasadzki rozmieszczane pomiędzy

elementami ugrupowania batalionu (niekiedy także przed przednim

skrajem obrony).

5.5. PUŁK W OBRONIE

Pułkowi zmechanizowanemu oraz pułkowi czołgów jest wyznaczany

rejon obrony, zwykle o następujących wymiarach:

•

szerokość obrony - 10 - 15 km;

•

głębokość obrony - do 10 km.

W działaniach obronnych pułk może znajdować się:

•

w pierwszym rzucie dywizji, wtedy podległe bataliony rozmieszcza

na pierwszej i na drugiej pozycji obrony;

•

w drugim rzucie dywizji. W tej sytuacji całością sił broni trzeciej

pozycji obrony lub jednocześnie trzeciej i czwartej pozycji

(zwykle jest to pułk czołgów);

•

w odwodzie (ogólnowojskowym) armii.

Pułk zmechanizowany (czołgów), wyznaczony do obrony

w pierwszym rzucie dywizji, może otrzymać następujące wzmocnienie:

49

•

do batalionu czołgów (pułk czołgów może otrzymać batalion

zmechanizowany, zmotoryzowany lub piechoty);

•

do dwóch dywizjonów artylerii;

•

do kompanii saperów.

10-15 km

do 10 km

Rys. 24. Pułk zmechanizowany Rosji w obronie

/wariant/

50

Znaki i terminologia rosyjskie

W celu wykonania zadań obronnych, z pododdziałów etatowych

i przydzielonych, są organizowane następujące elementy ugrupowania

obronnego pułku:

•

pierwszy rzut, zwykle dwa lub trzy bataliony broniące pierwszej

pozycji obrony pułku;

•

drugi rzut, który stanowią jeden lub dwa bataliony (zwykle są to

bataliony czołgów), broniące drugie pozycji obrony;

•

odwód (jeżeli jest organizowany, to zazwyczaj w sile od kompanii

do batalionu) rozmieszczany na drugiej pozycji obrony;

•

pułkowa grupa artylerii, składająca się z minimum dwóch

dywizjonów artylerii, tworzona z artylerii pułkowej i artylerii

przydzielonej. Jeżeli pułkowi zostają przydzielone dwa (lub

więcej) dywizjony artylerii, to zwykle tworzą one pułkową grupę

artylerii, natomiast pułkowy dywizjon artylerii może zostać

przydzielony batalionowi broniącemu pozycji przedniej lub

znajdującemu się na pierwszej pozycji obrony w rejonie skupienia

wysiłku obronnego przez pułk;

•

pododdział przeciwlotniczy rozwijany na stanowiskach ogniowych

(startowych) rozmieszczonych zwykle w ugrupowaniu pierwszego

rzutu pułku;

•

jeden lub dwa odwody przeciwpancerne, które rozmieszcza się na

rubieży ogniowej w ugrupowaniu pierwszego rzutu pułku lub

w rejonie ześrodkowania, położonym pomiędzy pierwszą i drugą

pozycja obrony. Odwodowi przeciwpancernemu wyznaczane są

dwa - trzy kierunki działania, a na każdym kierunku dwie - trzy

rubieże ogniowe, które odwód zajmuje w trakcie prowadzonej

przez pułk walki obronnej, zależnie od rozwoju sytuacji i według

decyzji dowódcy pułku;

•

jeden lub dwa oddziały zaporowe, które z reguły współdziałają

z odwodem przeciwpancernym zwiększając skuteczność obrony

przeciwpancernej poprzez stawianie manewrowych (narzutowych)

pól minowych. Użycie odwodu przeciwpancernego i oddziału

51

zaporowego jest planowane na dogodnych kierunkach natarcia

broni pancernej przeciwnika;

•

jeden lub dwa oddziały zabezpieczenia ruchu, których

zasadniczym zadaniem jest utrzymanie przejezdności pułkowych

dróg dowozu i ewakuacji, rokady pułkowej oraz niekiedy dróg

wyznaczonych do wykonania manewru przez pododdziały pułku;

52

•

odwód inżynieryjny składający się części sił pułkowej kompanii

saperów oraz przydzielonych pododdziałów inżynieryjnych, które

pozostawiono w dyspozycji dowódcy pułku. Odwód inżynieryjny

zajmuje rejon rozmieszczenia położony pomiędzy pierwszą i drugą

pozycją obrony i używany jest w czasie przygotowania obrony oraz

podczas prowadzenia walki obronnej do budowy zapór

inżynieryjnych, rozbudowy fortyfikacyjnej rejonu obrony,

Rys. 25. Pułk czołgów Rosji w obronie

/wariant/

53

rozgradzania zapór na kierunku wykonywania kontrataku i innych

prac inżynieryjnych;

•

odwód chemiczny, który przeznaczony jest do wykonywania

zabiegów specjalnych i sanitarnych. Odwód chemiczny zajmuje

rejon rozmieszczenia położony pomiędzy pierwszą i drugą pozycja

obrony i jest w gotowości do rozwinięcia (w wypadku skażenia

wojsk) pułkowego punktu zabiegów specjalnych i sanitarnych;

•

oddział ratunkowo - ewakuacyjny, do którego wyznaczane są

pododdziały rozpoznania chemicznego i inżynieryjnego oraz

wydzielone siły i środki pododdziału medycznego i remontowego,

niekiedy także pododdział ogólnowojskowy. Oddział ratunkowo

- ewakuacyjny zbiera się na sygnał w wyznaczonym punkcie i jest

używany w rejonach porażenia wojsk (w rejonach masowych strat);

•

tyły pułku, które stanowią pododdziały zaopatrzenia, remontowe

i medyczne rozwinięte w rejonie rozmieszczenia położonym za

drugą pozycją obrony. Tyły rozmieszczane są z dala od ocenianego

głównego kierunku uderzenia przeciwnika;

•

stanowiska dowodzenia. W pułku organizowane jest stanowisko

dowodzenia rozwijane w odległości 4 - 6 km od przedniego skraju

obrony, tyłowe stanowisko dowodzenia rozwijane w rejonie

rozmieszczenia tyłów (do 10 km od przedniego skraju obrony) oraz

wysunięte stanowisko dowodzenia, które rozwija się w miejscu

umożliwiającym dowódcy pułku bezpośrednią obserwację walki

obronnej prowadzonej przez pododdziały;

54

•

oddział wydzielony jest doraźnym elementem ugrupowania

obronnego, tworzonym z zasady wtedy, gdy pułk organizuje

pozycję przednią. W tym wypadku zadaniem oddziału

wydzielonego może być zmuszenie przeciwnika do wcześniejszego

rozwinięcia swoich sił, zmylenie go co do położenia przedniego

skraju obrony pułku oraz stworzenie dogodnych warunków

batalionom pierwszego rzutu do przygotowania obrony na

pierwszej pozycji obrony. Pozycja przednia jest przygotowywana

przed pierwszą pozycją obrony w odległości 4 - 6 km, zwykle na

prognozowanym głównym kierunku natarcia przeciwnika. Zakres

prac inżynieryjnych wykonywanych na pozycji przedniej i na

pierwszej pozycji obrony jest celowo podobny, aby utrudnić

atakującemu przeciwnikowi wcześniejsze wykrycie faktycznego

ugrupowania obronnego przyjętego przez pułk. Do działania jako

oddział wydzielony są wyznaczane siły od wzmocnionej kompani

do wzmocnionego batalionu.

Rys. 26. Ugrupowanie obronne pułku czołgów Rosji z pozycją przednią

/wariant/

55

Znaki i terminologia rosyjskie

5.6. DYWIZJA W OBRONIE

Dywizja zmechanizowana (pancerna) otrzymuje pas obrony, zwykle

o następujących wymiarach:

•

szerokość pasa 30 - 40 km;

•

głębokość obrony 20 -25 km.

W strukturze obrony związków operacyjnych (tzn. armii i frontu)

dywizja może się znajdować:

•

w pierwszym rzucie operacyjnym armii. W tej sytuacji pas obrony

dywizji jest częścią taktycznej strefy obrony;

•

w drugim rzucie operacyjnym armii, wówczas dywizja broni się na

(pierwszej) armijnej rubieży obrony;

•

w odwodzie frontu.

Dywizja, w wyznaczonym jej pasie obrony, przygotowuje trzy lub

cztery pozycje obrony oraz, w wypadku przygotowywania obrony

w warunkach braku styczności z przeciwnikiem, może organizować pas

przesłaniania o głębokości 10 -15 km.

W celu prowadzenia obrony w dywizji są organizowane następujące

elementy ugrupowania bojowego:

•

pierwszy rzut, w którym znajdują się zwykle dwa lub trzy pułki

(z reguły są to pułki zmechanizowane). Pierwszy rzut dywizji broni

pierwszej i drugiej pozycji obrony oraz może wydzielać siły

i środki do obrony pozycji przedniej;

•

drugi rzut, w składzie jednego lub dwóch pułków (zwykle pułk

czołgów lub pułk zmechanizowany na BMP), które bronią trzeciej

lub trzeciej i czwartej pozycji obrony;

•

odwód, zwykle w sile jednego batalionu rozmieszczanego na

trzeciej (sporadycznie na czwartej) pozycji obrony;

•

oddział rakiet tworzony z dywizyjnego dywizjonu rakiet

taktycznych (typu TOCZKA lub R-70). Rejon stanowisk startowych

dywizjonu wyznaczany jest w odległości 15 - 20 km od przedniego

skraju obrony;

56

30-40 km

20 - 25 km

Rys. 27. Dywizja zmechanizowana Rosji w obronie

/wariant/

57

Znaki i terminy rosyjskie

•

oddział rakiet przeciwlotniczych, który stanowi dywizyjny pułk

rakiet przeciwlotniczych. Poszczególne baterie rakiet

przeciwlotniczych rozwijają się na stanowiskach startowych w celu

osłony zasadniczych elementów ugrupowania bojowego dywizji,

takich jak dywizjon rakiet taktycznych, dywizyjna grupa artylerii,

stanowiska dowodzenia dywizji i drugi rzut dywizji;

•

jeden lub dwa odwody przeciwpancerne (tylko w dywizji

zmechanizowanej), tworzone z dywizyjnego samodzielnego

dywizjonu artylerii przeciwpancernej i rozmieszczane pomiędzy

pierwszym i drugim rzutem dywizji (pomiędzy drugą i trzecią

pozycją obrony) w odległości 12 - 15 km od przedniego skraju

obrony;

•

jeden lub dwa oddziały zaporowe, tworzone z części sił i środków

dywizyjnego samodzielnego batalionu inżynieryjno-saperskiego.

Oddziały zaporowe są rozmieszczane w pobliżu rejonów

rozmieszczenia odwodów przeciwpancernych oraz (zwykle)

używane wspólnie z nimi;

•

jeden lub dwa oddziały zabezpieczenia ruchu, tworzone z kompanii

drogowej dywizyjnego batalionu inżynieryjno-saperskiego.

Oddziały zabezpieczenia ruchu utrzymują przejezdność

dywizyjnych dróg dowozu i ewakuacji, rokadę dywizyjną oraz

mogą przygotować lub utrzymać drogi manewru dla elementów

ugrupowania dywizji, szczególnie dla drugiego rzutu w wypadku

wykonywania kontrataku;

•

odwód inżynieryjny, tworzony z tej części dywizyjnego batalionu

inżynieryjno-saperskiego i przydzielonych pododdziałów

inżynieryjnych, które zostały pozostawione w dyspozycji dowódcy

dywizji. Rejon rozmieszczenia odwodu inżynieryjnego jest

położony pomiędzy pierwszym i drugim rzutem dywizji (do 15 km

od przedniego skraju obrony). Zasadniczymi zadaniami odwodu

jest rozbudowa fortyfikacyjna rejonów rozwijania stanowisk

dowodzenia dywizji, rejonu stanowisk startowych dla wyrzutni

58

rakiet taktycznych, pozycji ryglowych, rubieży ogniowych oraz

budowa zapór inżynieryjnych (np. węzłów niszczeń);

•

odwód chemiczny, który stanowi zasadnicza część dywizyjnej

samodzielnej kompanii obrony przeciwchemicznej. Rejon

rozmieszczenia odwodu chemicznego znajduje się pomiędzy drugą

i trzecią pozycją obrony (do 15 km od przedniego skraju obrony).

Odwód chemiczny jest używany do stawiania zasłon dymnych oraz,

w wypadku skażenia wojsk środkami chemicznymi lub

promieniotwórczymi, do prowadzenia zabiegów specjalnych

i sanitarnych;

•

odwód przeciwdesantowy przeznaczony do zwalczania desantów

powietrznych przeciwnika już w czasie lądowania i w rejonie

lądowania, w celu niedopuszczenia do umocnienia się sił desantu

na ziemi oraz wzbronienia manewru (blokowanie, a następnie

niszczenie desantu). Odwód przeciwdesantowy rozmieszczany jest

zwykle na trzeciej pozycji obrony i stanowi go pododdział

zmechanizowany (zmotoryzowany) w sile od kompanii do

batalionu;

•

oddział wydzielony jest tworzony wtedy, gdy dywizja organizuje

pas przesłaniania. Stanowi go część drugiego rzutu dywizji, w sile

od batalionu do pułku, zwykle wzmocnionego artylerią

i pododdziałem przeciwlotniczym. Oddział wydzielony

przeznaczony jest do prowadzenia działań obronno-opóźniających

i w tym celu przygotowuje kilka rubieży (pozycji) opóźniania.

Pierwsza rubież opóźniania może znajdować się 10 - 15 km przed

przednim skrajem obrony, ostatnią mogą tworzyć pozycje przednie

organizowane przez pułki pierwszego rzutu;

•

oddział ratunkowo-ewakuacyjny, jest przeznaczony do udzielania

pomocy wojskom w rejonach porażeń (w rejonach masowych strat).

Tworzony jest doraźnie - „na sygnał”, wyznaczone wcześniej siły

i środki rozpoznania skażeń, rozpoznania inżynieryjnego oraz

z pododdziałów inżynieryjnych, remontowych i medycznych,

59

zbierają się w rejonie zbiórki (położonym zwykle w rejonie

trzeciej pozycji obrony), z którego wychodzą do akcji ratowniczej;

•

tyły dywizyjne, które stanowią zasadnicze siły i środki batalionu

zaopatrzenia, batalionu remontowego i batalionu medycznego,

rozmieszczone w rejonie położonym za trzecią (lub za czwartą, gdy

jest organizowana) pozycją obrony, w odległości do 25 km od

przedniego skraju obrony;

•

stanowiska dowodzenia. W dywizji organizowane jest stanowisko

dowodzenia, które rozwija się pomiędzy pierwszym i drugim

rzutem dywizji, w odległości 8-19 km od przedniego skraju

obrony. Stanowisko to traktowane jest jako główne stanowisko

dowodzenia - pracuje na nim zasadnicza część sztabu dywizji.

Węzeł łączności stanowiska dowodzenia rozwija kompania

łączności (kłWŁSD) dywizyjnego samodzielnego batalionu

łączności. Ponadto, w dywizji rozwijane jest zapasowe stanowisko

dowodzenia, które utrzymuje gotowość do przejęcia dowodzenia

w wypadku zniszczenia (głównego) stanowiska dowodzenia (węzeł

łączności rozwija kompania łączności węzła łączności zapasowego

stanowiska dowodzenia, która jest etatowym pododdziałem

samodzielnego batalionu łączności). W rejonie rozmieszczenia

tyłów rozwijane jest tyłowe stanowisko dowodzenia, w odległości

do 25 km od przedniego skraju obrony (węzeł łączności rozwija

pluton łączności węzła łączności tyłowego stanowiska

dowodzenia). Doraźnie rozwijane jest wysunięte stanowisko

dowodzenia, które zapewnia dowódcy dywizji bezpośrednią

obserwację walki oraz dowodzenie podwładnymi, szczególnie

w newralgicznych rejonach i decydujących momentach walki;

•

elementy rozpoznawcze i walki radioelektronicznej. Elementy

rozpoznawcze tworzone są z sił i środków dywizyjnego

samodzielnego batalionu rozpoznawczego (elementy rozpoznania

ogólnowojskowego:

posterunki

obserwacyjne,

patrole

rozpoznawcze, grupy wypadowe, zasadzki; elementy rozpoznania

specjalnego: grupy rozpoznawcze; elementy rozpoznania

60

powietrznego: powietrzne - śmigłowcowe posterunki obserwacyjne,

bezpilotowe samoloty rozpoznawcze) oraz z etatowych

pododdziałów rozpoznawczych rodzajów wojsk (skażeń,

inżynieryjnych, artyleryjskich, obrony przeciwlotniczej). Prowadzą

one rozpoznanie w pasie obrony dywizji, w odległości do 100km

przed przednim skrajem obrony. Elementy walki

radioelektronicznej są wydzielane z dywizyjnej kompanii

walki radioelektronicznej oraz kompanii rozpoznania

radioelektronicznego (z sbr), stanowią je posterunki rozpoznania

i namierzania radiowego (zdobywające informacje sposobem

poszukiwania i przechwytu fal radiowych oraz namierzania źródeł

promieniowania elektromagnetycznego) oraz posterunki zakłóceń

relacji radiowych (pracujące w paśmie fal UKF i UKF). Ponadto,

kompania walki radioelektronicznej rozwija elementy obrony

radioelektronicznej - posterunki zakłócania detonatorów

radiowych.

ZAKOŃCZENIE

Podstawową siłę uderzeniową rosyjskich wojsk lądowych stanowią

dywizje pancerne i zmechanizowane, podporządkowane dowództwom armii.

W porównaniu z analogicznymi związkami taktycznymi głównych państw

NATO rosyjskie dywizje mają bardziej „sztywną” strukturę organizacyjną,

tak w czasie pokoju jak i na polu walki. Dywizja posiada cztery pułki,

każdy o czterech batalionach. Zarówno dywizja jak i pułki posiadają

organiczne oddziały i pododdziały wsparcia i zabezpieczenia działań.

61

W porównaniu z dywizją US Army lub Bundeswehry dywizja rosyjska przy

mniejszej liczebności (10 - 14 tys. wobec 16 - 21,5 tys.) dysponuje

porównywalną ilością uzbrojenia. Niepłynna struktura organizacyjna -

sztywne proporcje pomiędzy pododdziałami i zbyt zhierarchizowane

dowodzenie - czynią z dywizji rosyjskiej organizm dość ociężały oraz mało

przystosowany do operowania w zmieniających się warunkach bojowych.

Dowódca takiej dywizji ma mniejsze, w porównaniu ze swoimi zachodnimi

odpowiednikami, możliwości dostosowania struktury walczących

elementów ugrupowania związku taktycznego do zmieniających się

warunków terenowych oraz zmieniającego się charakteru działań

przeciwnika i sił jakimi on dysponuje. Dowódcy poszczególnych pułków,

w większym niż dowódcy brygad w dywizjach zachodnich stopniu, związani

są decyzjami swego bezpośredniego przełożonego ponieważ w jego

dyspozycji pozostaje przez cały czas gros dywizyjnych środków wsparcia

ogniowego (artyleria dywizyjna w armiach zachodnich przydzielana jest

zazwyczaj poszczególnym brygadom). Mniej rozbudowane są też

pododdziały remontowe, transportowe i zaopatrzenia, co uzależnia rosyjską

dywizję od logistyki armii lub frontu. Jednym z ciężej odczuwalnych

braków jest także nieobecność organicznych pododdziałów śmigłowców

w strukturze dywizji, co szczególnie ostro kontrastuje z organizacją

amerykańskiej dywizji wz. 86, poprzez obecność dywizyjnej brygady

śmigłowców realizującej założenia koncepcji bitwy powietrzno - lądowej

(air-land battle).

Pierwsze wzmianki o planach restrukturyzacji rosyjskich

(radzieckich) wojsk lądowych pojawiły się w roku 1989 na łamach

amerykańskiego miesięcznika „Military Review”. Towarzyszyły im

doniesienia o testowaniu nowej brygady zmechanizowanej w 20 Armii

Gwardii Zachodniej Grupy Wojsk oraz o pojawieniu się w czasie parady

pierwszomajowej

jednostki

zidentyfikowanej

jako

brygada

zmechanizowana. Do tej pory nie sposób ustalić, czy powyższe zmiany

mają charakter szeroko zakrojonego testu, czy też stanowią pierwszy krok

ku przejściu rosyjskich wojsk lądowych ku nowym strukturom.

62

U podstaw nowej koncepcji organizacyjnej legło przekonanie, że

dywizja pancerna lub zmechanizowana w swym obecnym kształcie jest

związkiem zbyt narażonym na straty, ociężałym i nieefektywnym. Sztywna

struktura organizacji i dowodzenia, brak odpowiednich proporcji pomiędzy

pododdziałami uderzeniowymi i wsparcia, niemożność zmasowania ognia

o odpowiedniej sile i intensywności na wybranym obszarze to cechy, które

w warunkach „technologicznego pola walki” prowadzą do strat

nieproporcjonalnie dużych w stosunku do uzyskanych efektów.

Aby wyeliminować wskazane wyżej niebezpieczeństwo, przy

konstruowaniu nowego modelu strukturalnego związków taktycznych

i operacyjnych wojsk lądowych zwrócono szczególną uwagę na:

•

zróżnicowanie strukturalne związków taktycznych niższego

szczebla (wzbogacenie pierwotnego podziału na związki pancerne

i zmechanizowane);

•

wyposażenie dowódcy związku taktycznego niższego szczebla

w większą ilość środków ogniowych oraz większe ich

zróżnicowanie;

•

usamodzielnienie dowódców wszystkich szczebli;

•

zapewnienie dowódcy wyższego szczebla możliwości

elastycznego reagowania na sytuację bojową przez oddanie do

jego dyspozycji szerszego zestawu środków.

Zrealizowanie tych postulatów wymaga znacznych przekształceń

w strukturach organizacyjnych od batalionu wzwyż. Efektem tych działań

będą zmiany, które mogą wydać się wręcz rewolucyjne, szczególnie jeżeli

weźmie się pod uwagę, że dotychczasowy rozwój strukturalny rosyjskich

(i radzieckich) wojsk lądowych odbywał się w ramach modelu istniejącego

od ponad trzydziestu lat i miał charakter głównie ilościowy (przyrost

pododdziałów w związku taktycznym).

Prace nad optymalnym modelem organizacyjnym zaowocowały

następującymi (na razie teoretycznymi) rozwiązaniami:

•

likwidacja szczebla dywizji. Nowo zaproponowana struktura

organizacyjna opiera się na następujących elementach: batalion,

brygada, korpus, armia, front. Stanowi to nawiązanie do

63

wypróbowanej w czasie drugiej wojny światowej struktury

radzieckich związków pancernych i zmechanizowanych.

Podstawowym niższym związkiem taktycznym staje się w tym

wypadku brygada, która wyposażona w szeroki zastaw środków

ogniowych staje się jednostką mogącą samodzielnie i efektywnie

prowadzić działania bojowe;

•

znaczne zwiększenie ilości typów pododdziałów. Na miejsce

istniejących dwóch wprowadzono trzy typy batalionów: czołgów,

zmechanizowanych i piechoty. Zamiast dwóch typów pułków

znajdują się cztery typy brygad: pancerne, zmechanizowane,

zmotoryzowane i piechoty. To samo dotyczy korpusów.

Charakterystyczne jest, że w ramach nowej organizacji dowódca

wyższego szczebla ma w ręku zawsze zestaw kilku typów

oddziałów niższego szczebla, co pozwala mu na elastyczne

reagowanie na działania przeciwnika i dostosowanie własnych

środków do planowanego rodzaju działań. Brygady różnią się

między sobą ilością i typem pododdziałów jakie posiadają co

nadaje im różny charakter - od czysto uderzeniowych brygad

pancernych aż do lekkich, „obronnych” lub „osłonowych” brygad

piechoty;

•

zwiększenie ilości środków wsparcia będących w dyspozycji

dowódcy każdego szczebla. Wszystkie bataliony mają być

wyposażone w jedną lub dwie organiczne baterie artylerii (obok

istniejącej już baterii moździerzy). Wszystkim bateriom artylerii

dodano czwarty pluton zwiększając ilość dział z sześciu do ośmiu.

Z kolei każda brygada otrzyma organiczny dywizjon artylerii

(24 działa). Ponadto, w większym stopniu nasycono pododdziały

i oddziały bronią przeciwpancerną i przeciwlotniczą;

•

zwiększenie możliwości dowódców wszystkich szczebli

oddziaływania w głąb ugrupowania przeciwnika i skutecznego

prowadzenia rozpoznania. Wszystkie jednostki od batalionu w górę

wyposażono w pododdziały rozpoznawcze. Każda brygada

otrzymać ma kompanię, a korpus batalion powietrzno - szturmowy

64

(przewożony śmigłowcami). Na miano rewolucji zakrawa

pojawienie się po raz pierwszy w rosyjskich wojskach lądowych

organicznych pododdziałów śmigłowców. Korpusy pancerne i

zmechanizowane otrzymać mają od jednego do trzech batalionów

śmigłowców (18 - 72 śmigłowce). Powyższe zmiany oznaczają

adaptację elementów amerykańskiej doktryny bitwy powietrzno -

lądowej, natomiast nowością w skali światowej wydaje się być

pomysł wyposażenia związków taktycznych w organiczne

pododdziały powietrzno - szturmowe z własnym parkiem

śmigłowcowym;

•

zwiększenie autonomiczności wszystkich szczebli dowodzenia

poprzez reorganizację i wzmocnienie ich służb logistycznych. Na

ten temat wiadomo tylko o wydzieleniu i podporządkowaniu

oddzielnemu dowództwu wszystkich służb logistycznych danego

oddziału lub związku taktycznego.

Trudno jednoznacznie stwierdzić czy rosyjskie wojska lądowe pójdą

drogą rozwoju wyznaczoną przez zarysowaną wyżej koncepcję Jednak fakt

testowania w praktyce nowych struktur pozwala na stwierdzenie, że

przedstawiony tu model nie jest wyłącznie opracowaniem teoretycznym.

Test praktyczny, czyli eksperymentalne utworzenie związku taktycznego

o nowej strukturze, jest zazwyczaj ostatnim stadium wcielania w życie

koncepcji strukturalnych teoretycznie już wypracowanych. Nie ma

wątpliwości, że nowa struktura organizacyjna rosyjskich wojsk lądowych

upodobni je do armii zachodnich. Usamodzielnienie dowódcy brygady,

oddanie w jego ręce dużej ilości środków ogniowych, zrównoważenie

między pododdziałami czołgów i piechoty zmechanizowanej

(zmotoryzowanej), wzmocnienie pododdziałów rozpoznawczych

i logistycznych zbliża struktury rosyjskie do amerykańskich czy

niemieckich. Jednocześnie zachowane zostały te cechy, do których

tradycyjnie Rosjanie zawsze przywiązywali duże znaczenie: liczna

i wszechstronna artyleria oraz rozbudowane pododdziały inżynieryjno -

saperskie. Dodając do tego ewidentne novum w postaci organicznych

brygadowych i korpuśnych pododdziałów powietrzno - szturmowych

65

otrzymujemy niezwykle interesujący obraz związków taktycznych o dużej

mobilności, sile ognia i możliwościach znaczącego oddziaływania w głąb

ugrupowania przeciwnika - jednym słowem obraz nowoczesnych wojsk

lądowych.

BIBLIOGRAFIA

1. Informator o siłach zbrojnych państw graniczących z Polską.

Szt.Gen. 1413/93, Warszawa 1994r.

2. Informator o uzbrojeniu sił lądowych państw graniczących z Polską.

Pociski rakietowe, pojazdy pancerne i środki artyleryjskie.

Szt.Gen. 1446/95, Warszawa 1996r.

3. Dawid Miller, Christopher F. Fossa. Współczesna wojna lądowa.

Encyklopedia ilustrowana. Wyd. ESPADON, Warszawa 1993r.

4. Nowe struktury radzieckich wojsk lądowych.

66

Technika Wojskowa nr 1-2(9-10)/92.

5. Poglądy ekspertów wojskowych Federacji Rosyjskiej na charakter

działań na współczesnym polu walki.

Komunikat rozpoznawczy nr 3/95. Wrocław 1995r.

6. Struktura organizacyjna armii państw byłego Związku Radzieckiego.

ŚOW 471/93. Wrocław 1993r.

7. Vademecum o armiach obcych dla WRiA.

Art. 803/89. Warszawa 1989r.

8. Vademecum uzbrojenia sił zbrojnych Krajów WNP.

Szt.Gen. 1406/92. Warszawa 1993r.

9. Zmiany w strukturach organizacyjnych, stanach osobowych i uzbrojeniu

wojsk lądowych sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej.

Komunikat rozpoznawczy nr 2/95. Wrocław 1995r.

Załącznik 1.

SŁOWNIK ROSYJSKICH TERMINÓW TAKTYCZNYCH

67

Nazwa polska

Nazwa rosyjska

1

2

Marsz

Марш

Rejon wyjściowy

Исходный район

Punkt wyjściowy

Исходный пункт

Linia wyjściowa

Исходная линия

Linia wyrównania

Ураbнительная линия

68

Postój

Приbал

Odpoczynek

Приbал

Kolumna marszowa

Походная колонна

Droga marszu

Путь дbижения

Natarcie

Наступление

Atak

Атака

Pościg

Пре следоbание

Bój spotkaniowy

Встречный бой

Rubież rozwinięcia w kolumny

batalionowe (kompanijne,

plutonowe)

Рубеж разbёртыbания b

батальонные (ротные, bзbодные)

колонны

Rubież spieszania

Рубеж спешания

Rubież ataku

Рубеж атаки

Zadanie bliższe

Ближайшая задача

Zadanie następne

Последующая задача

Zadanie dalsze

Дальнейшая задача

Zadanie dnia

Задача (задание) дня

Rubież zadania

Рубеж задачи

Odcinek przełamania

Участок проруbа

1

2

Linia bojowa

Боеbая линия

Tyraliera

Цепь

Pierwszy rzut

Перbый эшелон (ПЭ)

Drugi rzut

Второй эшелон (ВЭ)

Odwód

Резерb (Рез)

Odwód przeciwpancerny

Протиbотанкоbый pезерb (ПТРез)

Odwód chemiczny

Химический pезерb (ХРез)

Odwód inżynieryjny

Инженернуй pезерb (ИРез)

Oddział zaporowy

Заградительный отряд (ЗО)

Oddział wydzielony

Голоbной отряд (ГО)

Oddział obejścia

Отряд обхода (ОО)

Oddział specjalny

Специальный отряд (СО)

Oddział zabezpieczenia ruchu

Отряд обеспечения дbижения

(ООД)

Taktyczny desant powietrzny

Тактический bоздушный десант

(ТВД)

Oddział rakiet taktycznych

Отряд тактических ракет (ОТР)

Pułkowa grupa artylerii

Полкоbая артиллерийская группа

(ПАГ)

Dywizyjna grupa artylerii

Диbизионная артиллерийская

группа (ДАГ)

Pododdział przeciwlotniczy

Зенитное подразделение (ЗП)

Oddział rakiet przeciwlotniczych

Отряд зенитных ракет (ОЗР)

Elementy rozpoznawcze

Элементу разbедки

Elementy walki radioelektronicznej Элементу радиоэлектронной

69

борьбы

Stanowisko dowódczo-

obserwacyjne

Командно-наблюдательный пункт

(КНП)

Stanowisko dowodzenia

Команднный пункт (КП)

Tyłowe stanowisko dowodzenia

Тылоbой пункт упраbления (ТПУ)

1

2

Tyły

Тыл

Obrona

Оборона

Gniazdo oporu

Гниэздо сопротиbления

Punkt oporu

Опорный пункт (опорная точка)

Rejon obrony

Район обороны

Pas obrony

Оборонительная полоса

Stanowisko ogniowe

Огнеbая позиция

Zapory inżynieryjne

Инженерные заграждения

Pole minowe

Минное поле

Rów przeciwpancerny

Протиbотанкоbый роb

Zapory drutowe

Проbологные заграждения

Zapory przeciwpancerne

Протиbотанкоbые заграждения

Sektor ognia

Сектор огня

Pas ognia

Огнеbая полоса

System ognia

Система огня

Ogień ześrodkowany

Сосредоточенный огонь

Ogień zaporowy

Загразительный огонь (ЗО)

Ogień zmasowany

Массироbанный огонь (МО)

Pierwsza pozycja obrony

Перbая позиция обороны

Druga pozycja obrony

Вторая позиция обороны

Rubież ogniowa

Огнеbой рубеж

Kontratak

Контратака

Przeciwuderzenie

Контрудар

Odwód przeciwdesantowy

Протиbодесантный резерb

Pozycja ryglowa

Отсечная позиция

Pozorny punkt oporu

Ложный опорный пункт

Pozycja pozorna

Ложная позиция

Punkt zabiegów specjalnych

Пункт специальных обработок

Grupa ratunkowo-ewakuacyjna

Спасательно-эbакуационная

группа (СЭГ)

1

2

Rozpoznanie

Разbедка

Obserwator

Наблюдатель

Posterunek obserwacyjny

Наблюдательный пункт (НП)

Drużyna patrolowa

Дозорное отделение

Załoga patrolowa

Дозорный экипаж

Bojowy patrol rozpoznawczy

Боеbой разbедыbательной дозор

(БРД)

Samodzielny patrol rozpoznawczy

Отдельный разbедыbательной

дозор (ОРД)

70

Ubezpieczenie

Охранение

Patrol czołowy

Голоbой дозор (ГД)

Szpica czołowa

Голоbная походная застаbа (ГПЗ)

Awangarda

Аbангард

Ariergarda

Арьергард

Czata

Сторожеbая застаbа (стз)

Czujka

Сторожеbой пост (стп)

Placówka

Полеbой караул (пк)

Załącznik 2.

PORÓWNANIE ILOŚCI ZASADNICZEGO SPRZĘTU BOJOWEGO

PRZYZNANEGO ROSJI I PAŃSTWOM GRANICZĄCYM Z POLSKĄ

NA MOCY TRAKTATU CFE - 1

1. Czołgi

71

1

2

3

4

5

6

7

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

1

2

3

4

5

6

7

2. Bojowe wozy opancerzone

72

Słowacja

Czechy

Polska

Białoruś

Ukraina

Niemcy

Rosja

480

945

1730

1860

4080

4166

6400

1

2

3

4

5

6

7

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

1

2

3

4

5

6

7

3. Środki artyleryjskie

1

2

3

4

5

6

7

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

1

2

3

4

5

6

7

73

Słowacja

Czechy

Polska

Białoruś

Niemcy

Ukraina

Rosja

685

1365

2150

2460

3446

5050

11480

Słowacja

Czechy

Białoruś

Polska

Niemcy

Ukraina

Rosja

385

765

1496

1610

2705

4040

6415

4. Samoloty bojowe

1

2

3

4

5

6

7

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

1

2

3

4

5

6

7

5. Śmigłowce uderzeniowe

74

Słowacja

Czechy

Polska

Białoruś

Niemcy

Ukraina

Rosja

115

230

460

502

900

1090

3450

1

2

3

4

5

6

7

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1

2

3

4

5

6

7

Załącznik 3.

PORÓWNANIE FAKTYCZNYCH ILOŚCI

ZASADNICZEGO SPRZĘTU BOJOWEGO POSIADANEGO

PRZEZ ROSJĘ I PAŃSTWA GRANICZĄCE Z POLSKĄ

/ stan - 1992r. /

1. Czołgi

75

Słowacja

Czechy

Białoruś

Polska

Niemcy

Ukraina

Rosja

25

50

80

130

306

330

890

1

2

3

4

5

6

7

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

1

2

3

4

5

6

7

2. Bojowe wozy opancerzone

76

Słowacja

Białoruś

Czechy

Polska

Ukraina

Niemcy

Rosja

1069

1800

2139

1850

6480

7233

29800

1

2

3

4

5

6

7

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

1

2

3

4

5

6

7

3. Środki artyleryjskie

1

2

3

4

5

6

7

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1

2

3

4

5

6

7

4. Samoloty bojowe

77

Czechy

Słowacja

Polska

Białoruś

Niemcy

Ukraina

Rosja

brak danych

1495

2396

2600

3250

3336

28000

Rosja

Słowacja

Białoruś

Czechy

Polska

Ukraina

Niemcy

Brak danych

1134

1615

2280

2315

3280

4617

1

2

3

4

5

6

7

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1

2

3

4

5

6

7

5. Śmigłowce uderzeniowe

1

2

3

4

5

6

7

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

1

2

3

4

5

6

7

Załącznik 4.

78

Słowacja

Czechy

Białoruś

Polska

Niemcy

Ukraina

Rosja

110

164

260

507

1017

1648

4000

Słowacja

Polska

Białoruś

Czechy

Ukraina

Niemcy

Rosja

19

30

80

150

240

940

3200

PORÓWNANIE ILOŚCI ZASADNICZEGO SPRZĘTU BOJOWEGO

W STRUKTURACH ORGANIZACYJNYCH WOJSK LĄDOWYCH

1. Porównanie ilości czołgów w batalionach czołgów Rosji, Niemiec i Polski

1

2

3

4

5

6

0

10

20

30

40

50

60

1

2

3

4

5

6

∗

/ ponadto bojowe wozy piechoty - 25 szt.

2. Porównanie ilości czołgów w brygadach (pułkach) Rosji, Niemiec i Polski

79

Niemcy

Polska

Rosja

41

53

30

31

40

40

∗

bcz - struktury planowane

bcz z pz

bcz z pcz

bcz

bcz

bcz „struktura 5”

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

20

40

60

80

100

120

1

2

3

4

5

6

7

8

9

3. Porównanie ilości bojowych wozów piechoty w brygadach (pułkach)

Rosji, Niemiec i Polski

80

Polska

Niemcy

Rosja

BZ

BKPanc

30

90

BZ

BPanc

BZ „struktura 5”

54

110

106

BPanc struktury planowane

BZ struktury planowane

pz

pcz

106

79

40

94

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

1

2

3

4

5

6

7

8

9

4. Porównanie ilości środków artyleryjskich (moździerzy i haubic) w brygadach

(pułkach) Rosji, Niemiec i Polski

81

Polska

Niemcy

Rosja

30

60

BPanc

BZ

46

72

106

BPanc

BZ

BZ „struktura 5”

164

194

55

130

BPanc struktury planowane

BZ struktury planowane

pcz DPanc

pz na BWP

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

10

20

30

40

50

60

70

1

2

3

4

5

6

7

8

9

82

Polska

Niemcy

Rosja

36

24

30

24

44

42

26

58

66

BZ

BPanc

BZ

BPanc

BZ „struktura 5”

BZ struktura planowana

pcz DPanc

BPanc struktura planowana

pz

83

84