2014-01-10

1

Wykład I

Ewa Magier-Łakomy

WSB

2013/2014

2014-01-10

1

Zaliczenie:



Test



15-25 pytań



Pytania z zakresu wykładów i obowiązkowej
literatury



Pytania zamknięte



Jedna odpowiedź prawidłowa



Nie jest sprawdzana obecność na wykładach,
ale wysoce rekomendowane uczestnictwo w
wykładach

2014-01-10

2



Zaleśkiewicz Tomasz (2012). Psychologia

Ekonomiczna PWN

2014-01-10

3

2014-01-10

2

2014-01-10

4

Pułapki myślenia.

O myśleniu szybkim i wolnym

2014-01-10

5

Kryteria

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

2014-01-10

6

2014-01-10

3

2014-01-10

7

Psychologia ekonomiczna jako dyscyplina określa -
-jakie psychologiczne procesy są uwikłane oraz -
-jakie psychologicznych mechanizmy leżą u
podłoża
wszelkich zachowań ekonomicznych

2014-01-10

8

OPISOWY

• Jak ludzie podejmują decyzje?
• Czym kierują się w inwestycjach?
• Jak oceniają oferty
• Postawy wobec pieniądza

Deskryptywny

WYJAŚNIAJĄCY

• Wyjaśnienie dlaczego ludzie wydają

się nieracjonalni?

• Dlaczego wydaje się że czasami

podejmują decyzje „głupio”?

• Przyczyny zachowań ryzykownych

Eksplanacyjny

PRZEWIDYWANIE

• Jak ludzie będą się zachowywali w

przypadku przedstawienia im różnych

ofert? .

Predyktywny

DZIAŁANIE

• Zastosowanie wyjaśnień i

przewidywań w praktyce (np. w

strategiach inwestycyjnych reklamie,

decyzjach, technikach

negocjacyjnych, motywacyjnych)

Kontrolowanie

Kryteria

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

2014-01-10

9

2014-01-10

4

ZACHOWANIA EKONOMICZNE tj.:



Decyzje ekonomiczne



Decyzje inwestycyjne



Oszczędzanie



Moralność a zachowania ekonomiczne (pokusy)



Zachowania/reakcje na zmiany ekonomiczne, kryzys

ekonomiczny/finansowy



Ryzyko, niepewność



Zachowania konsumenckie: preferencje



Zachowania i postawy wobec pieniądza



Zachowania podatkowe



Społeczna odpowiedzialność biznesu



Zachowania organizacyjne



Przedsiębiorczość

2014-01-10

10

Wyjaśnienie

(nie)racjonalności

zachowań

ekonomicznych

Wyjaśnienie

udziału emocji w

zachowaniach

ekonomicznych

Wyjaśnienie

społecznego

wpływu na

zachowania

ekonomiczne

Wyjaśnianie

udziału „ja” w

zachowaniach

ekonomicznych

Psychologia

Ekonomiczna

2014-01-10

11

Klasyczne

teorie

Model 1.

Oczekiwana

wartość

Model 2.

oczekiwana

użyteczność

Model 3. SEU

Zarzuty wobec

modeli

klasycznych

Teoria

perspektywy

Efekt

obramowania

Punkt

odniesienia

Wartość.

Asymetria

poz.-neg.

Wagi

decyzyjne

Wybór

Prospektu

(wzór)

Heurystyki

Heurystyki

jako

obciążenie

Heurystyki

jako działanie

„inteligentne”

Racjonalność

ekologiczna

2014-01-10

12

2014-01-10

5



Klasyczne modele podejmowania decyzji



Model maksymalizacji wartości oczekiwanej (model EV-
expected value)



Model maksymalizacji oczekiwanej użyteczności(model EU-
expected utility)



Model maksymalizacji subiektywnie oczekiwanej
użyteczności (model SEU-subjective expected utility)



Teoria perspektywy (Kahneman, Tversky)

2014-01-10

13



Model maksymalizacji wartości oczekiwanej (model EV-
expected value)



XVII w, Blaise Pascal (filozof)



Wybór pomiędzy opcajmi niepewnymi musi uwzględniać

1.

wielkość straty

2.

prawdopodobieństwo straty

2014-01-10

14

Reguła maksymalizacji wartości oczekiwanej:



Ustalenie wartości oczekiwanej



Wybór opcji o najwyższej wartości oczekiwanej

2014-01-10

15

Reguła maksymalizacji wartości oczekiwanej:



Ustalenie wartości oczekiwanej



Wybór opcji o najwyższej wartości oczekiwanej

Ustalanie wartości oczekiwanej

EV =



[p

i

x

V(o

i

)]

EV –(expected value) Wartość oczekiwana



- suma

p

i

-prawdopodobieństwo wystąpienia i-tego wyniku

V(o

i

)- wartość i-tego wyniku

2014-01-10

6



Subiektywna wartość pieniądza nie jest
liniową funkcją obiektywnej wartości
pieniądza

(100 zł straty dla osoby zarabiającej 1500 zł i

dla osoby zarabiającej 15000 zł)



Subiektywna wartość pieniądza (czyli jego
użyteczność) maleje wraz z przyrostem
obiektywnej wartości pieniądza

2014-01-10

16

Funkcja użyteczności (subiektywnej wartości pieniądza)

2014-01-10

17

Wartość obiektywna pieniądza

uż

yt

eczno

ść

Zadowolenie ze zwiększania dóbr materialnych (pieniądza)

rośnie wolniej niż obiektywna wartość tych dóbr

2014-01-10

18

Reguła maksymalizacji oczekiwanej użyteczności:



Ustalenie oczekiwanej użyteczności



Wybór opcji o najwyższej oczekiwanej użyteczności

Ustalanie oczekiwanej użyteczności

E

U

=



[p

i

x

U

(o

i

)]

EU –(expected utility) oczekiwana użyteczność



- suma

p

i

-prawdopodobieństwo wystąpienia i-tego wyniku

U(o

i

)- użyteczność i-tego wyniku

Subiektywna

wartość

wyniku

2014-01-10

7

2014-01-10

19

Model maksymalizacji oczekiwanej użyteczności uwzględnia

różnice w subiektywnym określaniu wartości pieniądza

Odmienne będzie oszacowywanie oczekiwanej użyteczności (EU)

w zależności od użyteczności (U-czuli subiektywnej wartości

pieniądza)

Ustalanie oczekiwanej użyteczności

E

U

=



[p

i

x

U

(o

i

)]

Wartość obiektywna pieniądza

uż

yt

eczno

ść

Unikanie ryzyka

Podejmowanie ryzyka

Neutralność wobec ryzyka

2014-01-10

20

Reguła maksymalizacji subiektywnie oczekiwanej użyteczności :



Ustalenie subiektywnego prawdopodobieństwa zdarzenia



Ustalenie użyteczności (subiektywnej wartości zdarzenia)



Ustalenie subiektywnie oczekiwanej użyteczności



Wybór opcji o najwyższej subiektywnie oczekiwanej użyteczności

Ustalanie subiektywnie oczekiwanej

użyteczności

S

EU =



[sp

i

x

U

(o

i

)]

SEU –(subjective expected utility) subiektywnie oczekiwana użyteczność



- suma

sp

i

-subiektywne prawdopodobieństwo wystąpienia i-tego wyniku

U(o

i

)- użyteczność i-tego wyniku (subiektywne wartość zdarzenia/wypłaty

Subiektywne

prawdopodobie

ństwo



Klasyczne modele podejmowania decyzji



Model maksymalizacji wartości oczekiwanej (model EV-
expected value)-

chronologicznie pierwszy, istotą w nim-

uwzględnianie 2 elementów w procesie decyzyjnym:
prawdopodobieństwa zdarzenia i wartości zdarzenia (nawet
dziś ludzie podejmując decyzje kierują się jednym elementem)



Model maksymalizacji oczekiwanej użyteczności (model EU-
expected utility)-

modyfikacja modelu wcześniejszego, istotą w

nim: uwzglęnidnienie subiektywnej wartości zdarzenia



Model maksymalizacji subiektywnie oczekiwanej użyteczności
(model SEU-subjective expected utility)-

modyfikacja

wcześniejszych modeli , istotą w nim: uwzględnienie
subiektywnego prawdopodobieństwa zdarzenia

2014-01-10

21