Zasady miłoœci. Jak mądrze
kochać i być kochanym
Idź do
Wydawnictwo Helion SA
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
Twój koszyk
Cennik i informacje
Autor: Richard Templar
Tłumaczenie: Sławomir Kupisz
ISBN: 978-83-246-2260-3
Tytuł oryginału:
Format: A5, stron: 240
Miłoœć trzeba budować, odkryć ją to za mało
Paulo Coelho
Zostań wirtuozem gry zwanej miłoœcią
• Pozbądź się problemów ze znalezieniem odpowiedniego partnera
• Twórz satysfakcjonujące związki
• Zwycięsko wychodź z wszelkich zawirowań
• Ciesz się wsparciem ze strony rodziny
• Spędzaj szczęœliwie czas z dziećmi
• Otaczaj się życzliwymi i szczerze oddanymi przyjaciółmi
Miłoœć rządzi się swoimi prawami. Poznaj je!
Czego jeszcze nie powiedziano o miłoœci? Wszystko już wiesz — o tej pierwszej
najpiękniejszej i kolejnych, spadających czasami na ludzi zupełnie znienacka.
O miłoœci rodzicielskiej, dojrzałej, fizycznej, tej bliższej przyjaźni, a także takiej, która
bierze we władanie wszystkie zmysły. Miłoœć to kolaż tysiąca myœli, doœwiadczeń,
emocji, lęków, marzeń i fantazji. Sama w sobie wymagałaby wieloletniego kursu
obsługi — a co, jeœli dodatkowo dzielisz ją z innymi i musisz zajmować się ich
uczuciami, ich odmiennymi poglądami i niezrozumiałymi reakcjami? Jak, kiedy rozum
wróci już z ekscytującej podróży zwanej „zakochaniem”, dalej rozsądnie kochać i być
kochanym?
Beatlesi œpiewali „all you need is love”; Maryla Rodowicz, że „wszyscy chcą kochać”;
Kukiz nucił „nawet jeœli czasem coœ się dzieje źle, już nie ma odwrotu, bo kochamy
się”. Jednak miłoœć to nie bułka z masłem, dlatego przez większoœć czasu czujemy
się tak, jakbyœmy pędzili na rollercoasterze, tyłem, z papierową torebką na twarzy.
Ile znasz historii o nietrafionych związkach? Zdarzyło Ci się pokochać niewłaœciwą
osobę? Jest w Tobie moc uczuć, których nie potrafisz uzewnętrznić? A może kochasz
ponad miarę lub zbyt słabo? Nie wiesz, co zrobić, by Twoje uczucia ponownie
wybuchły i zapłonęły pełnym blaskiem?
Istnieje sto zasad dobrze zarządzanej miłoœci - tej do partnera lub partnerki, dzieci,
rodziny i przyjaciół. Przeczytaj, przemyœl, zastosuj i obserwuj zmiany w swoim życiu
uczuciowym.
Spis treci
Wstp 9
Szukamy mioci 13
1.
Bd sob 16
2.
Skocz, zanim zaczniesz 18
3.
Nie bdziesz szczliwa z partnerem,
jeli nie bdziesz szczliwa z sam sob 20
4.
Kiedy go spotkasz, bdziesz wiedzie 22
5.
Wybierz kogo, kto potrafi Ci rozmieszy 24
6.
Niedoskonaoci wygldu to doskonae narzdzie selekcji 26
7.
Nie powtarzaj tych samych bdów 28
8.
Nie wszystkie chwyty dozwolone (dobrze wiesz które) 30
9.
Nie uda Ci si zmieni ludzi 32
10.
Zwizek nie koczy si na seksie 34
11.
Daj sobie rok, nim podejmiesz wane dla Twojej przyszoci decyzje 36
12.
Nie tra czasu na zwizek z kim, kto nie troszczy si o Ciebie 38
13.
Tam, gdzie nie ma zaufania, nie ma te zwizku 40
14.
Bd szczera (gdy masz jeszcze szans) 42
15.
Bez adnych gierek! 44
16.
Nie mierz nowego partnera star miar 46
17.
Upewnij si, e oboje macie wspólne denia 48
18.
Nie zmusisz nikogo do uczucia 50
19.
Bd okrutna dla jego dobra 52
6
Z A S A D Y M I O C I
Zasady w zwizku 55
20.
Bd mia 58
21.
Bdcie razem z chci, nie z koniecznoci 60
22.
Daj swojemu partnerowi przestrze dla siebie 62
23.
Szukaj wad w sobie 64
24.
Postpuj honorowo 66
25.
Przedkadaj potrzeby partnera ponad wasne 68
26.
Odczytuj znaki 70
27.
Zmie si w bohaterk (lub bohatera) 72
28.
Zaakceptuj rónice, doce to, co Was czy 74
29.
Nie upokarzaj swojego partnera 76
30.
Co takiego? Chyba si przesyszaam! 78
31.
Nigdy nie kad si do óka rozgniewana 80
32.
Pierwsza wycigaj rk do zgody 82
33.
Houston, mamy problem 84
34.
Jeli wynosisz partnera na piedesta, nie oczekuj,
by zosta tam na zawsze 86
35.
Jest czas, by wysucha, jest czas, by dziaa 88
36.
Staraj si by atrakcyjna dla swojego partnera 90
37.
Jeli potrafisz powiedzie co miego, zrób to 92
38.
Nie staraj si by jego rodzicem 94
39.
Bd czci jego ycia 96
40.
Jeli irytuj Ci drobiazgi, powiedz mu to — z humorem 98
41.
Zrób dla niego co wicej 100
42.
Spraw, by Twój partner zawsze cieszy si na Twój widok 102
43.
Nie zrzucaj odpowiedzialnoci na partnera 104
44.
Jeli nie lubisz jego przyjació, powiedz mu to 106
45.
Zazdro to Twój problem, a nie Twojego partnera 108
46.
Partner jest waniejszy ni dzieci 110
47.
Nie przestawajcie si wzajemnie uwodzi 112
48.
Cieszcie si tym, e jestecie razem 114
49.
Dzielcie si obowizkami 116
S P I S T R E C I
7
50.
Zaufaj partnerowi i nie traktuj go jak dziecko 118
51.
Nie bd zrzd 120
52.
Sprawcie, by w seksie bya te i mio 122
53.
Nie steruj nim 124
54.
Suchaj równie tego, czego partner nie mówi 126
55.
W wikszoci kótni chodzi zazwyczaj o co innego 128
56.
Szanuj prywatno partnera 130
57.
Traktuj swojego partnera lepiej ni najlepszego przyjaciela 132
58.
Nie czuj si uraona, gdy partner prosi o przestrze dla siebie 134
59.
Mczyni równie lubi kwiaty 136
60.
Rozdzielcie swoje finanse 138
61.
Satysfakcja ze zwizku to wspaniae uczucie 140
62.
To tylko pienidze 142
63.
Kadego dnia dokonujesz wyboru 144
64.
Nie bd mczennikiem 146
65.
Kade z Was moe mie wasne zasady 148
66.
Wczuwaj si w pooenie partnera 150
67.
Teciów otrzymujesz „w pakiecie” 152
68.
Rozmawiajcie 154
Sztuka rozstania 157
69.
Suchaj swojego wewntrznego gosu 160
70.
Wina ley po obu stronach 162
71.
Postpuj moralnie 164
72.
Nie rozdrapuj starych ran 166
73.
Trzymaj dzieci z daleka 168
Szczliwa rodzina 171
74.
Nie obwiniaj swoich rodziców 174
75.
Nie pozwól, by rodzice sterowali Twoimi uczuciami 176
76.
Przede wszystkim dzieci 178
77.
Nic nie jest warte tego, by wyrzeka si rodziny 180
8
Z A S A D Y M I O C I
78.
Traktuj ich najlepiej, jak potrafisz, niezalenie od tego,
jak oni traktuj Ciebie 182
79.
Nie wykorzystuj swojej pozycji wzgldem rodziny 184
80.
Miej zawsze czas dla najbliszych 186
81.
Bunt to pierwszy krok do samodzielnoci 188
82.
Twoja rodzina nie musi by taka jak Ty 190
83.
Napicia pomidzy rodzestwem s nieuniknione 192
84.
Zapomnij o swojej roli 194
Zasady dla przyjació 197
85.
Nie ma zasad 200
86.
I Twój najlepszy przyjaciel by kiedy zupenie obcym Ci czowiekiem 202
87.
Otaczaj si ludmi, którzy wzbogacaj Twoje ycie 204
88.
By przyjacielem to za mao. Bd dobrym przyjacielem 206
89.
Nigdy nie udzielaj przyjacioom rad 208
90.
Otaczaj si ludmi szlachetnymi 210
91.
Nigdy nie poyczaj pienidzy,
jeli nie jeste gotowa spisa ich na straty 212
92.
Jeli nie znosisz partnera przyjaciela, trudno 214
93.
Przygania kocio garnkowi 216
94.
Przyja nie jest wieczna 218
95.
Wszystko ma swój koniec 220
96.
Gorycz nie pomoe 222
Zasady dla wszystkich 225
97.
Poczucie winy to przejaw egoizmu 228
98.
Mio równa si czas 230
99.
Im wicej dajesz z siebie, tym wicej dostajesz z powrotem 232
100.
To, czego Ci potrzeba, to inni ludzie 234
ZASADY
W ZWIZKU
Z A S A D Y W Z W I Z K U
57
Przez pierwsze tygodnie, miesice, a nawet lata wszystko w zwizku przychodzi
bez wysiku, a Wasze ycie to nieustajca sielanka. Realiów jednak oszuka si
nie da: wczeniej czy póniej do Waszych drzwi zapukaj problemy dnia co-
dziennego i dla zwizku wybije godzina próby. Wci ma on w sobie potencja
i z pewnoci jestecie w stanie go uzdrowi, jednak poczwszy od tego momentu,
musicie zacz dokada stara, by funkcjonowa tak sprawnie, jak do tej pory.
W najlepszym razie czeka Was walka, by nie wpa w puapk rutyny, która
sprawia, e zdarza nam si zaniedbywa zwizek traktowany przez nas jak co
najbardziej oczywistego na wiecie. Wiele zwizków, w których blask szczcia
nieco ju przygas, poszo omykowo t drog. S jednak i dobre wieci: wyko-
rzystujc to, czym dysponujecie, jestecie w stanie obroni Wasz zwizek. W tym
rozdziale przeczytasz, jak sprawi, by moga cieszy si peni zwizku, oraz jak
go wzmocni, pogbi i uatrakcyjni, by sprawia satysfakcj Wam obojgu.
Zasady, które tu znajdziesz, s plonem moich wasnych przemyle i obserwacji
ludzi cieszcych si udanymi zwizkami partnerskimi. Z wasnego dowiadczenia
wiem, e niektórych z nich przestrzega jest znacznie atwiej ni innych, jeli
jednak okaesz siln wol, moesz liczy na satysfakcjonujc nagrod. Spotkaw-
szy na swojej drodze kogo, kto potrafi Ci rozbawi i uczyni szczliw (Zasady
nr 1 – 19), pooya fundament pod przysze pene mioci i satysfakcji ycie.
Wszystko, co powinna teraz robi, to dopilnowywa, aby rozpdzona lokomo-
tywa Twojego zwizku nie wypada z szyn. Jeli wemiesz sobie do serca zawarte
w tym rozdziale Zasady, nic takiego Ci nie grozi.
Na potrzeby tego zestawu Zasad zaoyem, e Twój partner, wprawdzie niedo-
skonay (czy istnieje kto idealny?), nie jest jednak kompletnym nieporozu-
mieniem. Jeli ulokowaa swoje uczucie w kim, kto nie troszczy si o Ciebie,
i nie zanosi si na to, aby mia zmieni swoj postaw, Zasady, które tu znaj-
dziesz, nie uczyni Ci szczliw, nawet jeli pomog w utrzymaniu zwizku.
Nie ycz Ci takiego ycia. Zasady, które tu znajdziesz, bd skuteczne jedynie
wtedy, gdy bdziesz mie u swojego boku kogo, kto pragnie by bya szczliwa
i gotów bdzie wyj Ci naprzeciw, by tak si stao. Jeli oboje z takim samym
zaangaowaniem zabierzecie si do budowy Waszego zwizku, bdziesz na
najlepszej drodze do dugiego i szczliwego ycia.
58
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 20
Bd mia
Miaa dugi i mczcy dzie. Cay mijajcy tydzie da Ci si mocno we znaki.
Wracasz do domu za i rozdraniona jak osa, szukajc kogo, na kim mogaby
wyadowa swoj wcieko. Nietrudno odgadn, e wszystko skupi si na
Twoim partnerze. Jest zawsze pod rk, nic wic dziwnego, e to wymarzona
wrcz ofiara. A czegó oczekiwa?
Otó najprawdopodobniej oczekiwa, e bdziesz go dobrze traktowa. Gdyby
w chwili, gdy przekroczysz próg, by tam Twój przyjaciel, z pewnoci potrafia-
by powcign swoje emocje i przybra wobec niego uprzejm postaw, dla-
czego wic nie potrafisz zdoby si na to wobec swojego partnera? Partnera,
który w zaoeniu ma by dla Ciebie najwaniejsz osob na caym wiecie?
Dlaczego nie traktujesz go najlepiej, jak potrafisz?
Niezwykle atwo jest traktowa partnera niczym znajdujc si zawsze na po-
dordziu gbk, która wchonie ca nasz wcieko i któr zetrzemy zy hu-
mor. To niewaciwa postawa. Znam dziesitki par, które regularnie miewaj
spicia (a nawet karczemne awantury) jedynie dlatego, e zwyczajnie nie chce im
si by miym w stosunku do siebie nawzajem. Byoby to moe usprawiedliwione,
gdyby które z nich popenio wzgldem partnera jakie przewinienie, nic takiego
jednak nie ma zazwyczaj miejsca. W efekcie adna z tych par nie moe okreli
swojego zwizku jako naprawd szczliwego i godnego pozazdroszczenia.
Có zego jest w odrobinie nieco trccej ju myszk uprzejmoci? Có stao si
z niegdysiejszym „prosz”, „dzikuj”, „przepraszam”? Jeli chcecie, by to, co jest
midzy Wami, nabrao prawdziwie pozytywnego wymiaru, musicie zacz od
wyrobienia w sobie penej szacunku i uprzejmej postawy wzgldem siebie.
Powcignijcie ze emocje, rozmawiajcie ze sob z szacunkiem i yczliwoci.
Przyrzd czasem partnerowi jego ulubionego drinka lub ot tak, bez okazji (czy
to, e go kochasz, nie jest najlepszym powodem?) podaruj mu jaki drobiazg.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
59
Praw mu komplementy i pomagaj w codziennych obowizkach, nawet jeli
wieszanie póek, prasowanie czy dwiganie zakupów z samochodu nie naley
do Twoich powinnoci.
Jeli Twój partner wróci do domu po mczcym dniu, nie daj mu szansy wya-
dowania swojej zoci na Tobie. Zrób mu drinka, zapytaj o samopoczucie i wy-
suchaj, co ma do powiedzenia. Okazuj zainteresowanie jego problemami. By
moe znajdzie si co, w czym mogaby go wyrczy („Wiesz co? Odpocznij sobie,
a ja wyprowadz psa / dopilnuj dzieci przy odrabianiu lekcji / przygotuj obiad”).
Zrób partnerowi gorc kpiel, dodaj do wody aromatycznego olejku, zapal
wiece. Daj mu odczu, e kto naprawd si o niego troszczy (przecie jest
tak w istocie).
Twoja dbao o potrzeby i samopoczucie partnera to najlepszy przykad, jaki
moesz da dzieciom. Jeli ich nie macie, wyobraaj sobie, e w ten sposób
„edukujesz” partnera. Chciaaby by traktowana tak samo, jak Ty traktujesz
jego, wic doó stara, by robi to dobrze. Nie dlatego jednak okazujesz
partnerowi swoj trosk o niego. Twoja czuo i dbao o niego nie wynika
z faktu, e dasz tego samego w zamian. Postpujesz w ten sposób, poniewa
go kochasz i w peni zasuguje on na takie traktowanie.
CÓ ZEGO JEST W ODROBINIE NIECO
JU NIEMODNEJ UPRZEJMOCI?
ZASADA NR 20
60
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 21
Bdcie razem z chci,
nie z koniecznoci
Có tak waciwie robisz ze swoim partnerem? Nie mam na myli tego, co
robisz w tej chwili, ale w sensie ogólnym. Dlaczego jestecie razem? Mam na-
dziej, e dlatego, e go kochasz i e dziki niemu ycie nabrao dla Ciebie barw.
Mimo to skamaaby, mówic, e go potrzebujesz. Jeli zarówno Ty, jak i Twój
partner robicie, co do Was naley, z atwoci moglibycie si bez siebie obej.
Nie chciaaby tego, gdyby jednak zaistniay takie okolicznoci, bez wikszego
wysiku daaby sobie rad. W udanych, silnych zwizkach partnerzy nie uza-
leniaj si od siebie, pobudzaj si zamiast tego do niezalenoci. Jeli Twój
partner kocha Ci tak, jaka jeste, próba przemienienia Ci w kogo innego
nawet nie przyjdzie mu do gowy. Zamiast tego dokada stara, aby czua si
silniejsza, pewniejsza siebie i bezpieczniejsza, aby rosa Twoja samoocena.
Oznacza to, e jeste lepiej ni kiedykolwiek wczeniej przygotowana do samo-
dzielnej egzystencji. Niewykluczone, e zakoczenie zwizku oznacza bdzie
dla Ciebie trudnoci finansowe, a co za tym idzie, bdziesz musiaa podj
dodatkow prac (lub zamieni obecn na lepiej patn). Podoasz jednak
temu wyzwaniu, gdy jeste teraz majc wiadomo swojej wartoci, pewn
siebie osob. Nie powinna si obawia, e nie dasz sobie rady finansowo,
emocjonalnie bd w jakikolwiek inny sposób. Twój partner, dajc Ci odczu,
e jeste siln i samodzieln osob, sprawia, i emocjonalnie uniezaleniasz si
od niego.
Wszystko to oznacza ni mniej, ni wicej, e nie potrzebujesz swojego partnera.
Gdyby przyszo Ci zacz samodzielne ycie, mogaby to zrobi dosownie z dnia
na dzie. Sama potrafiaby zadba o swoje dobre samopoczucie, niezaleno
finansow, nie martwiaby si, e ju nigdy nie znajdziesz uczucia. Partner
nie jest w stanie da Ci niczego, czego sama nie potrafisz sobie zapewni.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
61
Dlaczegó wic wci z nim jeste? Poniewa tego chcesz, to wszystko. Nie ma
innego powodu. Musisz przyzna, e to niezwykle komfortowa sytuacja. Nikt
i nic nie zmusza Ci do bycia u boku Twojego partnera, to Ty sama podja
tak decyzj.
Na przestrzeni lat wielokrotnie obserwowaem ludzi, których opuci kto bliski.
Wiem, e póki co starasz si o tym nie myle, jeli jednak zdecydujecie si by
razem, które z Was wczeniej czy póniej dowiadczy tej bolesnej straty. Nie je-
stem ekspertem, jednak na podstawie moich spostrzee dochodz do wnio-
sku, e ludzie, którzy kochali swoich partnerów, lecz nie byli od nich uzalenieni
— byli z nimi nie dlatego, e musieli, lecz chcieli — o wiele lepiej daj sobie
rad ze strat, anieli osoby w jaki sposób zaleni od partnera. Niezwykle
ciko radz sobie w takich sytuacjach równie ci, których osobowo bya
silnie spleciona z osobowoci partnera. Po jego odejciu bardzo trudno jest
im odnale swoj waciw tosamo.
Zdaj sobie spraw, e tego typu rozwaania nie nale do najprzyjemniejszych,
jednak zastanów si, jak daaby sobie rad, gdyby pewnego dnia zabrako
Twojego partnera? Czy wiedziaaby, kim jeste, potrafiaby odnale swoje
„ja”, byaby w stanie uwierzy, e sprostasz przeciwnociom pomimo wszech-
ogarniajcego alu? Zakadajc, e jedno z Was w pewnym momencie stanie
w obliczu takiej sytuacji, czy moemy ofiarowa sobie nawzajem co bardziej
wspaniaego ni wiar w siebie i niezaleno, które pozwol nam samodzielnie
stawi czoa stracie? Wiedz, e nawet w najczarniejszej godzinie nie potrzebujesz
swojego partnera? Ty go po prostu pragniesz.
DLACZEGO WIC Z NIM JESTE?
PONIEWA CHCESZ Z NIM BY.
CZY TO NIE WSPANIAE?
ZASADA NR 21
62
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 22
Daj swojemu partnerowi
przestrze dla siebie
Obserwowan do czsto po kilku wspólnych miesicach lub latach przypado-
ci zwizków jest swego rodzaju „osobowo sparowana”, bdca czym wicej
ni sum poszczególnych jej czci. Partnerzy robi wszystko razem, obracaj si
wród tych samych ludzi, przejawiaj wspólne zainteresowania itd.
Urocze to i rozczulajce, jednak popadajc w ów stan, zdajemy si zapomina,
e oboje jestemy cakowicie odrbnymi ludmi. Niezalenie od tego, jak wiele
mielicie wspólnego, gdy si poznalicie, Twój partner z pewnoci ma jakie
zainteresowania odbiegajce od Twoich. By moe poczya Was wspólna pasja
i oboje zapragnlicie wspólnie spdza wikszo wolnego czasu na eglowaniu,
spacerach z psem czy przegldaniu klaserów ze znaczkami. Pamitaj jednak, e
Twojego partnera mog pasjonowa równie inne aspekty Waszego hobby
1
bd
te ma on inne, obce Tobie zainteresowania.
Twój partner potrzebuje czasu na swoje wasne sprawy, w których Twoja obec-
no nie jest potrzebna. By moe ma ochot spotka si ze swoimi najlep-
szymi przyjaciómi z dala od Twojego czujnego spojrzenia lub zamkn si
w pokoju na jaki czas, by odda si lekturze poezji, zgbia budow silnika
Waszej motorówki lub poszerza swoj wiedz na temat kolonialnych emisji
znaczków Sarawaku. Ty za — ofiarowujc czas i przestrze — powinna mu
to umoliwi. Kótnie, zazdro i podejrzliwe indagacje s tu nie na miejscu.
Nierozczne pary, które kad minut spdzaj wspólnie, przemieniaj si w swe-
go rodzaju „hybryd” — twór bdcy zlepkiem okrelonych cech kadego z part-
nerów. Wiedz jednak, e postpujc w ten sposób, stopniowo tracisz z oczu
waciw osob, do której niegdy zapaaa uczuciem. Nie pomoe to wzmocni
uczucia midzy Wami, gdy bowiem tak si ju stanie, Waszemu zwizkowi moe
zabrakn magii, tej „iskry”, a on zacznie si stawa coraz bardziej nucy.
1
Prosz nie pyta mnie o zrónicowane aspekty kolekcjonowania znaczków.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
63
Nie zrozum mnie le — bynajmniej nie staram si narzuca Ci, ile czasu po-
winnicie spdza w swoim towarzystwie. Nie narzucam niczego, staram si
jedynie podpowiedzie, jak sprawi bycie byli szczliwi w swojej mioci.
Znam pary, które rzadko kiedy spdzaj czas osobno, a mimo to szanuj prze-
strze yciow partnera. Niektóre pary nie bywaj w towarzystwie inaczej ni
razem. Jednak w przypadku wikszoci zwizków odrobina przestrzeni dla
kadego z partnerów pomaga w podtrzymywaniu uczucia i sprawia, e nigdy nie
brakuje im tematów do wspólnych rozmów.
Równie i Ty potrzebujesz od czasu do czasu chwili oddechu od obecnoci part-
nera. By moe nawet wicej ni chwili. Bez paniki, to normalne (w granicach
rozsdku). Najwaniejsze jest w tym przypadku, aby uzmysowi sobie, e pra-
gnienie partnera, by odseparowa si od Ciebie i powici wasnym sprawom,
nie jest w adnym razie odrzuceniem Twojej osoby, lecz potwierdzeniem wasnej
tosamoci. To jego wasny sposób signicia w gb samego siebie i odnalezienia
yciowej satysfakcji. Jeli mu to uniemoliwisz, stracisz osob, któr kochasz.
Gdy wic partner owiadczy Ci, e potrzebuje odrobin przestrzeni, stum
w sobie irytacj, zazdro i dziecice odruchy. Ciesz si nim i sam sob, gdy
dziki temu w Waszym zwizku jeszcze dugo nie zagoci nuda.
STUM W SOBIE ZAZDRO
I PODEJRZLIWO, DAWAJ SWOJEMU
PARTNEROWI CZAS I PRZESTRZE
WYCZNIE DLA NIEGO SAMEGO.
ZASADA NR 22
64
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 23
Szukaj wad w sobie
Czy nazwaaby swojego partnera chodzc doskonaoci? Ja bynajmniej nie
2
.
Zao si, e i Twój towarzysz ycia ma niemao wad. Czy to baaganiarz? Lub
na odwrót: obsesyjnie dba o czysto? Czy nie zamcza Ci swoj gadatliwoci?
Nie jest przypadkiem popdliwy i lekkomylny? Przypala nawet wod na herbat?
W przeciwiestwie do Ciebie jest domatorem i trudno go dokdkolwiek wy-
cign? Przerywa Ci, gdy o czym opowiadasz? Jest pracoholikiem?
Oto z czym przychodzi Ci si mierzy. Wiem, wiem, znam to a za dobrze.
Zapewne nieraz rozmawiaa z nim na ten temat, uwiadamiaa mu, jak trudno
jest Ci znosi pewne jego cechy, prosia go, by spróbowa co z tym zrobi. By
moe przej si troch i podj pewne starania, jednak jak wida, okazay si
one niedostateczne. Niewykluczone te, e na krótko udao mu si osign
sukces, jednak po niedugim czasie powraca do starych nawyków. Wierz mi,
kogokolwiek by nie zapytaa, historia zawsze wyglda podobnie. Kade z part-
nerów zawsze bdzie miao zastrzeenia do drugiego.
Zaraz, chwileczk. „Kade”? Czyby wic w takim razie odnosio si to równie
do Ciebie i mnie? Zgadza si, oboje jestemy tak samo niedoskonali jak nasi
partnerzy. Niejednokrotnie przecie dawali nam do zrozumienia, które sporód
przejawów naszej osobowoci budz ich irytacj. Z rk na sercu: czy zrobia
cokolwiek, by zaradzi tym zachowaniom? Oczywicie, e nie. dania naszych
partnerów s nieracjonalne, domagaj si wszak, bymy cakowicie przeobrazili
nasz osobowo. Jeli nie akceptuj nas takich, jacy jestemy — z caym do-
brodziejstwem inwentarza — maj pecha. „Widziay gay, co bray”, jak mówi
popularne powiedzenie.
Mylisz si jednak, Zasada obowizuje bowiem w obie strony. Wybór jest prosty:
albo zaakceptujesz partnera takim, jaki jest, albo zmuszona bdziesz podj wy-
siek i wyeliminowa okrelone wasne zachowania, nawet jeli osobicie nie
2
Nie zdradzajcie jej, e powiedziaem co takiego.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
65
postrzegasz ich jako wady. A najlepiej, jeli uczynisz i to, i to. Su partnerowi
przykadem, przymykajc oko na jego sabostki i dziwactwa, sama jednak sta-
wiajc czoa swoim.
Rzecz nie w tym, e z nami jest co nie w porzdku. By moe bycie baagania-
rzem nie jest zbrodni, zrzdliwo bywa usprawiedliwiona, a w okazjonalnym
braku czasu na wysuchanie zwierze nie ma nic niewaciwego. Wszystko jest
dozwolone, o ile nie drani to naszego partnera. Pragniemy jego szczcia,
powinnimy wic dokada wszelkich stara, by zagodzi te z naszych zacho-
wa, które wywouj jego irytacj. Naturalnie, nie jestemy w stanie cakowicie
przeobrazi naszej osobowoci — jeli partner nas kocha, nigdy o to nie poprosi.
Jednak czy odwieszenie rcznika zamiast cinicia go na podog naprawd
sprawioby Ci tak wielk rónic? Czy uwaniejsze wsuchanie si w jego troski
wyrzdzi Ci krzywd? Czy jeli czciej bdziesz robia zakupy lub powstrzymasz
si od jadowitych komentarzy, wydarzy si jakakolwiek katastrofa?
Nasi partnerzy z pewnoci nie s doskonali, podobnie niedoskonali jestemy
równie i my. Nie musisz wczuwa si w jego pooenie, gdy zasadniczo sama
znajdujesz si w identycznym. By moe najbardziej potrzeba tu tylko nieco
wicej tolerancji i stumienia w sobie pokusy nieustannych zaczepek.
NASI PARTNERZY
Z PEWNOCI NIE S DOSKONALI,
JEDNAK RÓWNIE NIEDOSKONALI
JESTEMY TAKE I MY.
ZASADA NR 23
66
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 24
Postpuj honorowo
Jeli czytasz poszczególne Zasady po kolei, masz ju za sob Zasad nr 20 i z pew-
noci jeste mia (jestem przekonany, e bya taka ju wczeniej). Czego wic
dotyczy ta Zasada? Trccego ju nieco myszk honorowego postpowania
i bycia osob, z której Twój partner mógby by dumny. Postpowania nie
tylko w stosunku do niego, ale wszystkich wokó.
Jeli pragniesz, aby Twój partner by dumny z Ciebie, gdziekolwiek si znaj-
dziecie, pamitaj, by Twoje zachowanie zawsze cechoway:
z
uczciwo,
z
szczero,
z
wspóczucie,
z
rozwaga,
z
uprzejmo.
Niezalenie od tego, czy masz do czynienia z niemiym koleg z biura, natrtnym
ebrakiem na ulicy, nauczycielk Twojego dziecka czy teciow, powinna dy,
by Twoje zachowanie nie wymagao jakichkolwiek usprawiedliwie. Czasem taka
postawa nie nastrcza wikszych trudnoci, jednak innym razem to prawdziwe
wyzwanie. Pisz o tym w rozdziale dotyczcym zwizku, gdy jeli tej postawy
zabraknie, ucierpi relacje midzy Wami.
Nigdy nie powinna dopuci, by Twój partner by zmuszony usprawiedliwia
Ci, szuka wymówek, ukrywa Twoje przewinienia. Niedopuszczalne jest upicie
si na przyjciu w jego obecnoci i utrata kontroli nad swoim zachowaniem. Nie
powinna równie prosi go, by okama Twojego przeoonego i poinformowa
go o Twojej chorobie, podczas gdy Ty jeste zdrowa jak rydz. Niedobrze, jeli jeste
nieuprzejma i grubiaska w stosunku do osoby, z któr póniej Twojemu part-
nerowi przyjdzie mie do czynienia. Nie bdzie w porzdku, jeli zamiesz prawo
(nawet jeli chodzi o naruszenie nieistotnego przepisu drogowego), a nastpnie
bdziesz oczekiwa, by Twój partner by z tego zadowolony.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
67
Znam pewne maestwo. Kobieta jest uwielbiana przez wszystkich ssiadów
i znajomych, natomiast jej m jest traktowany niczym najgorsza zaraza i nikt
nie ma ochoty mie z nim do czynienia. Jest agresywny, wtrca si we wszystko,
irytuje i atakuje innych. Po kadym jego „wystpie” kobieta usiuje zachowywa
si normalnie. Wszyscy wokó solidarnie jej wspóczuj, wiedzc (i syszc), jak
traktuje j m. Z pewnoci zasuguje ona na kogo lepszego od obecnego
partnera, jednak nie o to tutaj chodzi. Sedno w tym, e mczyzna doprowadzi
do sytuacji, przez któr jego ona niemal wiksz cz swojego czasu spdza,
wymylajc usprawiedliwienia dla jego zachowa, do czego w adnym wypadku
nie powinien by dopuci (niedopuszczalne jest ju samo to, e kobieta, ju
wychodzc z domu, odczuwa zaenowanie).
Nikt nie ma ochoty by z kim pozbawionym taktu, nieuprzejmym, grubiaskim
i bezmylnym. To ciar, którego w adnym razie nie powinna skada na
barki swojego ukochanego partnera. Ucierpi na tym jego samoocena, nie wspo-
minajc o innych aspektach takich jak choby pozycja w towarzystwie.
Powinna wic postpowa szczerze, honorowo, uczciwie — dla swojego partnera,
siebie i caego wiata. Nie przecz, e bywa to niekiedy trudne i nie kady zgodzi
si z kursem, jaki obraa. Jeli jednak — Ty i Twój partner — macie wiado-
mo, e gruntownie przemylaa swoj postaw i zdecydowaa si na ni z pe-
nym przekonaniem o jej susznoci (a nie dlatego, e jest atwa), nie macie po-
wodów, by czyni sobie jakiekolwiek wyrzuty.
CZASEM TAKA POSTAWA
NIE NASTRCZA WIKSZYCH TRUDNOCI,
INNYM RAZEM TO JEDNAK
PRAWDZIWE WYZWANIE.
ZASADA NR 24
68
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 25
Przedkadaj potrzeby
partnera ponad wasne
Po wielu latach oczekiwania pewne znajome maestwo zdecydowao si osta-
tecznie na budow wymarzonego domu. Mczyzna z werw wzi sprawy
w swoje rce i zabra si do pracy. Tymczasem na pómetku pojawi si pro-
blem: kobieta kategorycznie owiadczya, e z pewnych uzasadnionych po-
wodów (w które nie chciabym tu wnika) nie jest pewna, czy w ogóle bdzie
miaa ochot zamieszka w tym domu, gdy ju zostanie ukoczony. Mczyzna
z kolei nie chcia zmarnowa efektów swojej pracy, która wymagaa olbrzy-
miego nakadu si i rodków.
W takiej sytuacji wikszo par zapewne skoczyaby sobie do oczu, ale nie ci
dwoje. Jak postpili? Mczyzna oznajmi, e skoro ona szczerze cierpi na sam
myl o zamieszkaniu w tym domu, odstpi od swojego planu. Kobieta z kolei
uznaa, e skoro jej m powici tak wiele czasu i si na realizacj ich dawnego
marzenia, zamieszkaj tam przez rok na prób i jeli rzeczywicie nie przekona si
do nowego lokum, rozwa jego sprzeda. Porozumieli si wic: roczny okres
próbny, po którym zastanowi si, czy ona rzeczywicie nie jest w stanie tam
mieszka.
Przyczyna, dla której w tak przyjacielskiej i bezkonfliktowej atmosferze udao
im si osign kompromis, bya prosta: dla obojga z nich dobro partnera byo
waniejsze ni wasne. Bacznie wsuchiwali si w to, co drugie miao do zako-
munikowania, i wczuwali si w jego osob. Oboje pragnli, by partner by szcz-
liwszy ni oni sami. Lub — ujmujc rzecz nieco inaczej — adne z nich nie
byoby szczliwe, gdyby szczliwy nie by równie i partner.
To absolutna podstawa kadego udanego zwizku. Nie wyobraam sobie, by
sprawnie funkcjonujcy zwizek istnia na innej zasadzie ni ta. Szczcie Twojego
partnera powinna ceni bardziej ni Twoje wasne. Odrzu egoistyczn postaw
i przedkadaj jego dobro ponad swoje, w przeciwnym wypadku czeka Was part-
nerski pat i grznicie w nieustannych kótniach.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
69
Jeli dobierajc partnera, podja waciw decyzj, bdzie on postpowa
w analogiczny sposób. Wzajemno gwarantuje skuteczno tego rodzaju po-
stawy: moesz bez obaw odsun swoje wasne potrzeby i pragnienia na dalszy
plan, gdy Twój partner z pewnoci da im pierwszestwo. Twoje dobro postawi
na pierwszym miejscu, dlatego Ty sama moesz si skoncentrowa na czym innym.
Zwizki, w których tylko jedno z partnerów podejmuje ów wysiek, s skazane
na porak. By moe pozostaniecie razem, jednak relacje midzy Wami z pew-
noci nie bd zdrowe. Co wicej: nawet posiadajcy „przewag” partner bdzie
podwiadomie tskni za szczliwym i przesyconym bliskoci zwizkiem. Jeli
adne z Was nie bdzie miao na wzgldzie dobra tej drugiej osoby, czeka Was
nieustanna walka i stopniowe oddalanie si od siebie. Udane, silne, pene
mioci i ciepa zwizki to te, w których partnerzy bardziej ni o sobie myl o szcz-
ciu swojego towarzysza ycia.
MOESZ POZWOLI SOBIE
NA ODSUNICIE SWOICH POTRZEB
I PRAGNIE NA DALSZY PLAN,
GDY Z PEWNOCI ZADBA
O NIE TWÓJ PARTNER.
ZASADA NR 25
70
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 26
Odczytuj znaki
W jaki sposób okazujesz partnerowi swoj mio? Czy wrczasz mu bez okazji
kwiaty lub czekoladki? Zabierasz go do Waszej ulubionej restauracji? A moe
przyrzdzasz mu jego ulubione danie? Czy kadego dnia mówisz mu tuzin razy
„kocham ci”? I czy syszysz to samo w odpowiedzi?
Jeli na powysze pytania odpowiedziaa przeczco i zaczynasz mie poczucie
winy, pragn Ci uspokoi. Pamitam doskonale rozmow, jak odbylimy
którego dnia po obiedzie ze znajomym maestwem. Oboje, jak mi wyjawili,
(najczciej) z do du doz humoru podchodzili do faktu, e on niemal
wcale nie uzewntrznia swojej mioci do ony. Mczyzna odpar: „To nie fair.
A co z tymi wszystkimi filiankami kawy, które przyrzdzam ci kadego ranka?
Twoim wylegiwaniem si w weekendy, podczas gdy ja zajmuj si dziemi? A to,
e myj twój samochód, te si nie liczy?”. Reakcja kobiety bya zdecydowana:
„Nie ma w tym ani odrobiny romantyzmu. To, o czym mówisz, to wycznie
przysugi”. Mczyzna wyglda na mocno skonsternowanego: „A dlaczego
twoim zdaniem robi to wszystko?”.
„Romantyczno” w zwizku jest przez nas pojmowana zazwyczaj do wsko:
kwiaty, czekoladki, wyjcia do restauracji, powtarzane nieustannie wyznania
uczu. To oczywiste. W rzeczywistoci istnieje jednak nieskoczona liczba
sposobów, którymi moesz obwieci partnerowi swoj mio. Najmniejszy
drobiazg, który robisz nie dlatego, e musisz, lecz po to, by uszczliwi partnera,
znaczy tyle samo, co „kocham ci”.
Jeli chcesz „zmierzy” si uczucia swojego partnera, nie skupiaj si wycznie
na otrzymanych od niego kwiatach i sodyczach (cho nie przecz, mio jest po
powrocie z pracy znale na stole ulubione czekoladki). Przypomnij sobie ostatni
raz, kiedy zmieni pociel, cho akurat nie wypadaa jego kolej, w trzaskajcy
mróz wyszed do apteki po aspiryn dla Ciebie czy wykona za Ciebie wany
Z A S A D Y W Z W I Z K U
71
telefon, bo tego dnia bya akurat zupenie bez si. Jeli te prozaiczne, banalne
i z pozoru kompletnie wyprane z romantycznoci gesty nie s oznakami mioci,
to czyme u licha s? Dlaczego wobec tego zrobi to wszystko?
Jeli nauczysz si wreszcie waciwie rozpoznawa dawane przez partnera znaki,
poczuje on, e jego uczucie zostao dostrzeone. Ty za uzmysowiwszy sobie, e
kada przyniesiona do óka filianka kawy jest zaszyfrowanym „kocham ci”,
nabierzesz poczucia bezpieczestwa i staniesz si szczliwsza.
Pene uczucia gesty to nie tylko wyrczanie si w codziennych obowizkach.
Kochajcy Ci partner ofiaruje Ci w ten sposób odrobin swobody, o ile wie, e
jej pragniesz. Gdy wic ona oznajmia mowi: „Moesz wybra si na ryby, a ja
zabior gdzie dzieci”, w oczywisty sposób wyznaje mu swoj mio.
Nie powinna oczekiwa od swojego partnera (lub kogokolwiek innego), by
w taki sam sposób jak Ty uzewntrznia swoj mio i inne uczucia. Powiem
wicej: to adna sztuka wpa do sklepu w drodze z pracy do domu i kupi ol-
brzymie pudeko czekoladek lub bukiet ró. Mie to wprawdzie i rozczulajce,
jednak o wiele trudniej jest wsta jako pierwszy rano i zaparzy kaw, umy
samochód, skosi trawnik lub wyrczy partnera w czym, na co nie ma on
w danej chwili najmniejszej ochoty. Nie odsdzaj swojego ma od czci i wiary
jedynie dlatego, e nie potrafi by równie romantyczny jak bohaterowie kino-
wych romansów. Zamiast tego poka mu, e go rozumiesz, i tym razem to Ty
pozwól mu polee duej w óku lub zrób mu filiank herbaty.
NAJMNIEJSZY DROBIAZG,
KTÓRY ROBISZ NIE DLATEGO, E MUSISZ,
LECZ PO TO, BY USZCZLIWI PARTNERA,
ZNACZY TYLE SAMO, CO „KOCHAM CI”.
ZASADA NR 26
72
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 27
Zmie si w bohaterk
(lub bohatera)
Czy pamitasz, jak bdc dzieckiem, zachwycae si baniami i opowieciami
o nierealnych wiatach? Ja sam bawic si, uwielbiaem wyobraa sobie, e
jestem dosiadajcym rczego rumaka dzielnym rycerzem, toczcym nieustann
walk ze Zem. Czasem, dla odmiany, bywaem równie komicznym super-
bohaterem, który nieustraszony mknie ku niebezpieczestwu. Uywajc swej
magicznej mocy, wybawiaem z niego wszystkich, którzy w danej chwili potrze-
bowali pomocy.
Wci nie jest za póno, by sta si bohaterk lub bohaterem. Kady z nas
aknie od czasu do czasu kogo takiego u swojego boku — kogo, kto obroni,
pospieszy na ratunek i uratuje od przeraajcego smoka czy nadcigajcej armii
wroga, kto przeprowadzi przez ciemny i grony labirynt. Nikt nie skorzysta
ostatnio z Twoich nadludzkich mocy? W porzdku, poszukajmy innych moli-
woci wykazania si Twoj si i uratowania wiata (lub przynajmniej kogo,
kogo kochasz).
Znam ludzi, którzy pilnie potrzebowali takiej pomocy w chwilach kryzysów i nie-
szcz. Zaómy, e Twój partner trafia niespodziewanie do szpitala (wszystko
w porzdku, to niegrona dolegliwo). Na Twoj gow zwalaj si nagle wszyst-
kie obowizki zwizane z opiek nad dziemi, prowadzeniem domu, wreszcie
— zarabianiem na ycie. Có za wyjtkowa okazja! Szybko, gdzie jest kostium
superbohatera? Masz szans si wykaza. Gdy m wróci ze szpitala, powitaj go
szczliwe, umiechnite dzieci, dom bdzie czysty i lnicy, wyprane i wypraso-
wane ubrania bd lee na pókach. Twojego partnera przeraa myl o rozpa-
kowywaniu si po przeprowadzce? Czary-mary, na scenie pojawiasz si Ty,
gotowa z werw przystpi do dziea i stworzy w nowym miejscu znan Wam
atmosfer. A moe Twój partner goni w pitk, jego ycie jest chaotyczne i szuka
w Tobie ukojenia? Cho przez kilka dni sta si dla niego azylem i cich
przystani.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
73
Istnieje tylko jeden warunek: musisz mie pewno, e Twój partner faktycznie
potrzebuje interwencji takiego superbohatera. Znam ludzi (sam si do nich
zaliczam), którzy wkraczali do akcji i przejmowali ster wydarze, podczas gdy ich
partnerzy nie yczyli sobie adnej pomocy. Wsparcie, oferowane niemal si,
moe by odebrane jako protekcjonalno i sugerowa partnerowi, e sam nie
jest w stanie podoa sytuacji. Partner by moe nie chce, by przejmowaa kon-
trol nad jego yciem. Pragnie jedynie, by z Clarka Kenta (lub Lois Lane) na
krótko wcielia si w rol Supermana (lub jego partnerki), po czym, gdy tylko
wzburzone fale Waszego ycia nieco opadn, natychmiast przeczya si na
poprzedni, codzienny „tryb” (który moe by równie ekscytujcy, jednak z mniej-
sz dawk adrenaliny). Postaraj si zatem „jedynie” wybawi swojego partnera
od smoka, a kontrol nad jego yciem pozostaw jemu samemu.
Nie musisz by jednak Supermanem. Moesz si wcieli w jakkolwiek posta,
któr lubisz. Czy widzisz siebie w roli awanturniczego typa w rodzaju Errola
Flynna? A moe bardziej odpowiadaby Ci silny i rozwany Merlin? Czy jeste
królow Brytów Boudik, dzielnie stawiajc czoa rzymskim najedcom lub
promienn figur nowojorskiej Statuy Wolnoci? Kade z nas ma bohatera,
w którego chciaoby si wcieli. Niektórzy z nas znakomicie sprawdzaj si
w obliczu zagroenia, inni dla odmiany nawet porodku najwikszej zawieruchy
potrafi zarazi otoczenie swoim spokojem i da ukojenie. Jeszcze inni zawsze
wska rozwizanie, nawet gdy sytuacja wydaje si beznadziejna.
Zatem naprzód, znajd swojego wasnego bohatera. Zastanów si, kto drzemie
wewntrz Ciebie i nie obawiaj si podj wyzwania, gdy Twój partner znajdzie
si w potrzebie.
JAK BOHATERK CHCIAABY BY?
ZASADA NR 27
74
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 28
Zaakceptuj rónice,
doce to, co Was czy
Twoim priorytetem jest lnicy czystoci dom i punktualnie podawane posiki.
Poza tym niemal co chwila wpadaj do Was przyjaciele, których w jaki sposób
trzeba ugoci. Tymczasem Twoja druga poowa zaszya si w swoim gabinecie,
dopracowujc sprawozdanie na poniedziakowe spotkanie firmowe. Co stoi na
przeszkodzie, by siedzc tam, opaci przez internet kilka rachunków i uporzd-
kowa nieco papiery? Aaaaach!
Za nic nie jeste w stanie zrozumie, dlaczego Twój partner z takim upodoba-
niem zamyka si w swoim pokoju. Tymczasem równie i on nie rozumie o co tyle
haasu. O sprztanie i gotowanie? Dzieje si tak dlatego, e jestecie róni. Od-
mienne perspektywy, róne priorytety, diametralnie rozbiene osobowoci, inne
koncepcje.
Jeli pragniecie udanego zwizku, który skutecznie przetrwa prób czasu, po-
winnicie pogodzi si z faktem, e jestecie róni. Jeszcze lepiej, jeli nie tylko
zaakceptujecie ów fakt, ale te nauczycie si czerpa z niego korzyci. On
oczarowuje wszystkich przez telefon, Ty wietnie zaatwiasz wszelkie urzdowe
sprawy na pimie. Jedno z Was jest doskonaym organizatorem, drugie z kolei
jak nikt inny potrafi uzmysowi nawet najwikszemu pracoholikowi, e cza-
sem przydaaby mu si odrobina relaksu. Z nikim innym, tylko z Tob dzieci
uwielbiaj szale po lesie, tymczasem Twój partner jest mistrzem w opowia-
daniu bajek i sklejaniu modeli. Zwizki partnerskie to zespoy dwuosobowe,
a najlepsze zespoy to takie, w skad których wchodz zawodnicy o zrónicowa-
nych potencjaach i umiejtnociach. Jako jednostki jestecie wietni — razem
moecie dokona jeszcze wicej.
Lepiej nie wspomina, jak nudny byby dla Was wiat, gdybycie pod kadym
wzgldem byli do siebie podobni. Czy chciaaby mie za partnera swojego klona?
Zao si, e nie!
Z A S A D Y W Z W I Z K U
75
Gdy wic partner zrobi co, co doprowadza Ci do szewskiej pasji, co, czego nie
rozumiesz lub wydaje Ci si, e naleao to zrobi zupenie inaczej, pomyl raczej
o zaletach dzielcych Was rónic.
Nie powinna jednak zbytnio si w nie zagbia i analizowa. Jeli ju, to zastanów
si nad tym, co Was czy — wspólne pasje i zainteresowania. Rado, jak oboje
czerpiecie ze spaceru w deszczu, gry w scrabble, ogldania filmów przyrodni-
czych, wypadów do pubów i spotka z przyjaciómi.
Tak, dobrze jest, jeli macie co, co Was czy. Powinnicie celebrowa wspólne
chwile z dorastajcymi dziemi, wspólne pasje. Pamitaj jednak, e rónice s
zdrowe — nawet jeli czasem doprowadzaj Ci do furii.
NAJLEPSZE ZESPOY SKADAJ SI
Z ZAWODNIKÓW O ZRÓNICOWANYCH
POTENCJAACH.
ZASADA NR 28
76
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 29
Nie upokarzaj
swojego partnera
Niezwykle to przygnbiajce i zao si, e znasz ludzi, którzy postpuj w ten
sposób. Równie i ja znam osoby, które czerpi jak dziwn przyjemno z pu-
blicznego poniania swojego partnera, deprecjonowania jego osigni, tam-
szenia go. Nierzadko zastanawiamy si, co jeszcze trzyma te osoby przy ich
partnerach, skoro maj o nich tak niskie mniemanie? Nie jestem jednak
pewny, czy to, co mówi, odzwierciedla w rzeczywistoci ich prawdziwe myli
i pogldy. Publiczne upokarzanie partnera jest dla nich po prostu ródem
swego rodzaju przyjemnoci. Wród moich znajomych s ludzie, którzy robi to
z mniejszym bd wikszym upodobaniem. Znam te takich, którzy pozwalaj
sobie na takie zachowanie jedynie w odosobnionych przypadkach, np. gdy pra-
gn rozadowa emocje narose po jakiej gwatownej sprzeczce z partnerem.
Nie tdy droga. Jest to zachowanie niedopuszczalnie w stosunku do nikogo,
a zwaszcza w stosunku do wasnego partnera. Nawet, gdy w rodku gotujesz
si z wciekoci, nigdy nie powinna publicznie pra swoich brudów. Jeli
nie potrafisz panowa nad sob w obecnoci innych, pozostacie w domu i roz-
wicie problem. Powinna jednak potrafi zachowa kontrol nad sob. Jak
perwersyjn trzeba mie osobowo, aby czerpa satysfakcj z poniania i do-
prowadzania do rozpaczy osoby, któr podobno si kocha?
Sprawa jest niezwykle prosta. Pod absolutnie adnym pozorem nie wolno Ci:
z
podkopywa pozycji partnera i kompromitowa go;
z
ponia partnera i umniejsza warto jego osoby;
z
by nieuprzejm w stosunku do niego;
z
wymiewa go i stroi sobie z niego artów.
z
rozmawia o jego sabych stronach.
Wymienione zachowania s niedopuszczalne w obecnoci innych osób, po-
winna równie wystrzega si ich w zaciszu Waszego domu.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
77
Profesjonalni psychologowie powiedzieliby zapewne, e tego rodzaju zacho-
wania sygnalizuj nisk samoocen i poczucie niedowartociowania (wywo-
ywane, by moe, postaw ponianego partnera) przejawiajcych je osób.
Upokarzanie innych i umniejszanie ich osigni jest metod wzmocnienia
swojego „ja”. Szczerze mówic, przyczyny tego rodzaju postawy niespecjalnie
mnie interesuj. Nie ma dla niej adnego usprawiedliwienia. Jeli wydaje Ci
si, e u jej podstaw ley wikszy, wymagajcy rozwizania problem, nie zwlekaj
i rozwi go. Tymczasem jednak bezwarunkowo zaprzesta zachowa, któr
mog by krzywdzce dla innych.
Chciabym, abymy dobrze si zrozumieli. Mówic o upokarzaniu partnera,
nie mam bynajmniej na myli artobliwego i kokieteryjnego przekomarzania
si, nie bdcego niczym innym jak zabaw. Znam pary, które namiewaj
si ze swoich przywar w taki figlarny sposób. To zupenie co innego. artuj
bowiem z siebie oboje, obojgu sprawia to przyjemno i zblia ich do siebie.
Zapewne doskonale orientujesz si, pod któr kategori podpada Twój przypa-
dek. Nie oszukuj si, e Twojemu partnerowi podoba si Twoje naigrawanie si
z niego, gdy w gbi duszy masz wiadomo, e art by marnej jakoci, a ofiara
umiecha si jedynie dla zachowania twarzy.
Niektórym moe wyda si dziwne, e osoba usiujca upokorzy partnera
i podkopa jego pozycj osiga zazwyczaj efekt odwrotny do zamierzonego. Jeli
jednak kiedykolwiek bya wiadkiem tego rodzaju zachowa, doskonale wiesz
w czym rzecz: tym, kto zazwyczaj kompromituje si i traci w oczach obserwatorów,
jest sam agresor. Znam kilka takich par i z caym przekonaniem mog stwierdzi,
e we wszystkich bez wyjtku przypadkach to wanie strona atakujca traci
sympati otoczenia, a zyskuje j w milczeniu przeykajca upokorzenia ofiara.
NAWET,
JELI TRZSIESZ SI Z WCIEKOCI,
NIE POWINNA PUBLICZNIE
PRA WASZYCH BRUDÓW.
ZASADA NR 29
78
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 30
Co takiego?
Chyba si przesyszaam!
Przemylaa spraw i zgodzia si ze mn, e Twojemu partnerowi od czasu
do czasu potrzeba wicej przestrzeni (Zasada nr 22)
3
. Wiesz ju, e od czasu do
czasu musi umówi si w pubie ze swoimi najlepszymi kolegami, pobuszowa
po okolicy z aparatem fotograficznym bd zanurzy si w magicznym wiecie
kopert okolicznociowych z pierwszego dnia obiegu.
Nagle jednak okazuje si, e jego najlepszym przyjacielem jest kobieta. Zamio-
wanie do filatelistycznych ciekawostek coraz czciej wie si z wyjazdami na
tygodniowe spotkania w krgu podobnych mu pasjonatów, a aparat, który
posiada, przesta mu wystarcza — zamierza go sprzeda i sprowadzi z zagranicy
znacznie drosze urzdzenie. Niespodziewanie zapragn porzuci sta posad
i zapisa si na dwuletnie studia, co oznacza, e utrzymanie domu spadnie
cakowicie na Twoje barki. Chce podj prac, która wymaga od niego tygo-
dniowych wyjazdów raz na miesic.
W Twojej gowie rozlega si dzwonek alarmowy. Zaraz, przecie nie taka bya
umowa, kiedy angaowaa si w t znajomo. Có, obawiam si, e warunki
ulegy zmianie. Moe nie doczytaa tego, co byo napisane drobnym drukiem?
Jeli kogo kochasz, Twoj powinnoci jest pomóc tej osobie w zrealizowaniu
jej aspiracji, marze i planów, nawet, jeli te denia oznaczaj dodatkowy
wysiek i wyrzeczenia z Twojej strony.
Bez paniki. Nie oznacza to, e masz z umiechem na ustach przyklasn, gdy
Twoja druga poowa zechce wda si w romans z koleank z biura lub popeni
jakie straszliwe przestpstwo. Jednak wszystkie przykady, które przed chwil
wymieniem, s jak najbardziej uzasadnionymi pragnieniami. Kopot polega
na tym, e nie znalazy si one równie na Twojej licie ycze.
3
Zakadam, e tak si stao. W przeciwnym wypadku nie dotaraby a do tego
momentu.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
79
Nie uda Ci si jednak wesprze partnera w jego deniach i sta si osob,
jak chciaby mie u swojego boku, dopóki nie stumisz w sobie podejrzliwoci,
zazdroci i uraz oraz nie staniesz si tolerancyjna i entuzjastycznie nastawiona do
jego pomysów. By moe przyjdzie Ci w milczeniu znosi wyrzeczenia. Zdaj sobie
spraw, e moe to by nieatwe, jednak pamitaj o nagrodzie, któr bdzie
wzmocnienie Waszego zwizku. Z pewnoci warto dla niego ponie pewne
koszty.
Poza tym czy istnieje jaka alternatywa? Jeli odmówisz wspópracy i pozbawisz
partnera swojej pomocy, przyczynisz si do narastania uraz i zalenoci, niszczc
jednoczenie jego marzenia. Jaki wpyw moe to wywrze na Twojego partnera?
Czy w ten sposób okazujesz mu swoj mio?
A co w przypadku, gdy jego plany kompletnie nie spotykaj si z Twoj aprobat?
Có, powinnicie wtedy uwanie zastanowi si nad Twoimi wtpliwociami.
Masz pene prawo, by wyrazi swoje rozterki i porozmawia o nich. Twoje obawy
o zapewnienie rodzinie rodków materialnych, wynikajce z faktu, e m
pragnie zwolni si z pracy i wróci na studia, s cakowicie uzasadnione.
Powinna jednak zapewni partnera, e wspierasz jego ambicje i chcesz jedynie
omówi drczce Ci wtpliwoci, wynikajce z jego planu. Kategoryczna od-
mowa i postawa „nie, bo nie” nie s tu wskazane. Twoja postawa musi wynika
z pragnienia ujrzenia swojego partnera osigajcego to, co wedug niego samego
jest dla niego istotne.
ODMAWIAJC WSPÓPRACY
I POZBAWIAJC PARTNERA TWOJEGO
WSPARCIA, PRZYCZYNIASZ SI
DO NARASTANIA URAZ I ZALENOCI,
A JEDNOCZENIE NISZCZYSZ
JEGO MARZENIA.
ZASADA NR 30
80
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 31
Nigdy nie kad si
do óka rozgniewana
Gdy byem maym chopcem, moja matka czsto powtarzaa mi to powiedzenie.
Z jakich nieznanych mi ju dzi przyczyn uznaem, e oznacza ono ni mniej,
ni wicej jak to, e nie powinnimy i spa pokóceni na wypadek, gdyby
które z nas nastpnego ranka miao si ju nie obudzi . Przyznaj, e to nie-
zwykle dramatyczna wizja, cho znam przypadki, e co takiego faktycznie miao
miejsce. Jeli Twój partner miaby w nocy niespodziewanie odej z tego wiata,
nastrój, w jakim kada si spa, bdzie towarzyszy Ci jeszcze przez kilka lat
Twojego ycia. Podobnie, gdy egnasz partnera wychodzcego do pracy, warto
si czasem zastanowi, jak by si czua, gdyby pewnego dnia nie wróci do domu.
Wybacz mi te przygnbiajce dywagacje. Nie sugeruj bynajmniej, by nie-
ustannie zadrczaa si ponurymi mylami, chciabym jedynie, eby instynk-
townie egnaa si z nim, jak gdyby robia to po raz ostatni.
Otrznijmy si z tych depresyjnych rozwaa. Zasada dotyczy równie spraw
o wiele bardziej przyziemnych. Upraszczajc spraw, mona rzec, e wszyscy
bd to obraamy si i tumimy w sobie gniew, bd natychmiast i gwatownie
dajemy mu wyraz. Do którego z typów naleysz? Do typu „wybuchowego”,
który uzewntrznia swoje emocje, zrzucajc cay ich balast natychmiast, czy te
dawkujesz je powoli, godzinami lub nawet przez kilka dni? Kade z nas w inny
sposób radzi sobie z irytacj, frustracj i gniewem, a sposób, w jaki na nasze prze-
jawy emocji reaguje partner, wywiera na nas dodatkowy wpyw.
Niedobrze jest, jeli naszemu zwizkowi towarzysz nieustanne awantury, jednak
mieszczca si w granicach dojrzaego zachowania kótnia raz na jaki czas
moe podziaa uzdrawiajco. Mistrzowie Zasad nigdy nie posuwaj si do grób,
nie przejawiaj agresji, nie szafuj oskareniami jedynie po to, by wyrzdzi
komu przykro ani nie pozwalaj sobie na zachowania, których mogliby póniej
aowa. Jednak w ramach wyznaczonych przez powysze ograniczenia okazjo-
nalna sprzeczka jest — rzekbym nawet — wskazana.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
81
Pamitaj jednak, e jest to kótnia nie z koleg z pracy, bratem, niezrównowao-
nym klientem infolinii czy motocyklist, który zajecha Ci drog. To kótnia
z osob, któr kochasz najbardziej na wiecie, wic sama w sobie jest ju przykra.
Tak szybko, jak to tylko moliwe, powinnicie otrzsn si z jej pozostaoci.
Najlepszym sposobem na to jest wprowadzenie Zasady, e po zakoczeniu
sprzeczki nie bdziecie ju do niej wraca. adnych dsów, aluzji i trzaskania
drzwiami cigncych si nieraz i kilka dni po fakcie.
Byoby wspaniale, gdyby kady dzie mona byo rozpoczyna „od nowa” i z „wy-
zerowanym licznikiem”. Nie uda Ci si jednak tego dokona, jeli kótnie
i niedopowiedzenia bdziesz zabiera ze sob do óka. Naturalnie, wane dla
Waszego zwizku sprawy mog wymaga póniejszych nawiza i dyskusji,
nie znaczy to jednak, e macie by do siebie wrogo nastawieni, a przez cay czas
musz towarzyszy Wam negatywne emocje.
Raz na zawsze wyzbd si nawyku spania w pokoju gocinnym (o ile macie
taki), dlatego e jeste obraona na partnera, lub gniewnego odwracania si do
niego plecami. Tego rodzaju zachowania nie przystoj Mistrzyni Zasad. Oboje
macie w sobie wystarczajcy potencja, aby wieczorem wyjani i rozwiza narose
w cigu dnia problemy i by uzmysowi sobie, e zbyt mocno si kochacie, aby
cokolwiek miao Was podzieli. A jeli Twój partner nie potrafi przekn
swojej dumy i postpuje w ten sposób, musisz wzi sprawy w swoje rce. Jak
zatem zabra si do rzeczy i sprawi, by narose midzy Wami problemy nie
miay wstpu do Waszej sypialni? To atwe. Przewró stron — odpowied
znajdziesz w kolejnej Zasadzie.
NIE TWIERDZ, E NIGDY NIE POWINNICIE
SI KÓCI — JEST TO NIEREALNE
I NIEZDROWE DLA WASZEGO ZWIZKU.
ZASADA NR 31
82
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 32
Pierwsza wycigaj rk
do zgody
Dojrzali ludzie nie pozwalaj sobie na awantury. Naturalnie spieraj si, dysku-
tuj, miewaj odmienne zdanie. Wyraaj swoje uczucia i sygnalizuj, gdy czuj
si dotknici bd zdenerwowani. Unikaj jednak awantur, za które w ostatecz-
nym rozrachunku musieliby si nawzajem przeprasza.
No dobrze, zagalopowaem si — i nam czasem si to zdarza. Co bynajmniej nie
wiadczy o tym, e to waciwe rozwizanie. Od czasu do czasu zapominamy
o ksikowym „gdy mówisz…, czuj…” i zachowujemy si w sposób, który
przystoi jedynie dzieciom. Bez obaw, kademu z nas si to zdarza.
Stao si: pokócilimy si nie na arty z ukochan osob (nie jest to najprzy-
jemniejsze). I co dalej? Rozwizaniem — jak si zapewne domylasz z tytuu tego
rozdziau — jest przeprosi. Wycign rk do zgody, nim uczyni to partner.
Czy taka postawa wydaje Ci si suszna? Zastanawiasz si, czy powinna? Czujesz,
e chowajc dum do kieszeni, stracisz twarz i upokorzysz si? To bd. Jeste
Mistrzyni Zasad, wystarczajco siln, pewn siebie i wiadom swojej wartoci,
aby tak postpi. Nie prosz Ci, by przepraszaa swojego partnera publicznie,
w obecnoci 500 postronnych osób. To „prywatne”, intymne przeprosiny, które
kierujesz w stron kogo, kto jest dla Ciebie najdroszy. Potrafisz to zrobi.
Zastanów si, za co przepraszasz swojego partnera. Czy to nie hipokryzja, by kaja
si w sytuacji, gdy w gbi duszy jeste przekonana o swojej susznoci? Nie,
gdy to nie za wasne sowa przepraszasz. Przepraszasz za to, e pozwolia, by
cakiem spokojna wymiana pogldów przeksztacia si w karczemn awan-
tur. Do kótni potrzeba dwojga, prosisz wic partnera o wybaczenie swojego
dziecinnego zachowania i bdów, za spraw których Wasza dyskusja przy-
braa tak gwatowny obrót.
Które z Was powinno jako pierwsze uzmysowi sobie, e zachowalicie si
dziecinnie — jako Mistrzyni Zasad to Ty musisz podj to wyzwanie. Nawet
jeli i on jest Mistrzem Zasad, nic nie stoi na przeszkodzie, by to Ty wykonaa
Z A S A D Y W Z W I Z K U
83
pierwszy ruch. Musicie udowodni, e przynajmniej jedno z Was jest wielko-
duszne, otwarte, dojrzae, szlachetne i gotowe do pojednania. Jeli dopisze Ci
szczcie, partner odpowie tym samym. Potrzebne Wam bdzie jedynie przypo-
mnienie Zasad.
Niezalenie od przyczyn, które doprowadziy do tak burzliwego spicia (nie-
wykluczone, e gdy atmosfera midzy Wami nieco ju si uspokoi, bdziecie
musieli rozwiza zaistniay problem), pogodzenie si i powrót do przyjacielskich
stosunków s po wielokro lepsze anieli dsy i skrywany gniew. Oboje dopro-
wadzilicie do tego stanu, oboje wic musicie podj trud, by go zaegna.
Pamitaj: przepraszasz partnera nie za swoje wczeniejsze wypowiedzi czy za-
chowanie, lecz za to, e dopucia, by sytuacja osigna punkt wrzenia i wy-
mkna si spod kontroli. Naturalnie, jeli i one byy nie na miejscu, powinna
przeprosi równie i za nie.
PRZEPRASZASZ ZA DZIECINNE
ZACHOWANIE I ZA TO, E ZAPOMNIAA
O WSZYSTKICH ZASADACH.
ZASADA NR 32
84
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 33
Houston, mamy problem
Jak czsto spotykasz si z sytuacj, gdy jedno z partnerów, zwierzajc si swojej
drugiej poowie z jakiego problemu, syszy w odpowiedzi: „To nie moja
sprawa”? Znam ludzi, którzy cakowicie na serio mówili swoim partnerom
„Twoja zazdro / gniew / stres to twój problem”. Znam te takich, którzy in-
formowali partnera o swoich rozterkach („nie podoba mi si, e pracujesz tak
dugo / miejsce, w którym mieszkamy / nasza dieta / to, e wszdzie rozrzucasz
swoj bielizn”) po to jedynie, by usysze od niego: „Nie widz w tym adnego
problemu”.
A powinien. Ju z samej definicji zwizku wynika, e jeli Twój partner nie
jest szczliwy, masz problem. Wspólnie powinnicie zastanowi si nad nim
i go rozwiza. Oto dlaczego posugujemy si tu sowem „partner” — wywodzi
si ze starofrancuskiego „parçon” (udzia, cz) i oznacza ni mniej, ni wicej, e
problem dotyczy Was obojga
4
.
Takie podejcie do sprawy bardzo mnie smuci. To niezwykle przygnbiajce,
gdy kto na wyraane otwartym tekstem rozterki partnera reaguje lekcewae-
niem i nie zamierza dooy stara, by rozwiza problem. Partner znaczy dla
takiej osoby tak niewiele, e caa rzecz po prostu w ogóle jej interesuje.
Ju fakt, e Twoja druga poowa nie czuje si szczliwa, jest problemem samym
w sobie. Kropka. Niewane, jakie s przyczyny jego nastroju, czy zgadzasz si
z nim, czy te nie, niewane, czy Twoim zdaniem partner zachowuje si nie-
rozsdnie, dziecinnie, aonie czy maostkowo. Ju samo to, e nie jest szcz-
liwy, stanowi problem. I jest to równie Twój problem.
Uwaaj zatem, aby sama nie wpada w t puapk. Jeste przecie Mistrzyni
Zasad i masz wiadomo pewnych spraw. Jeli Twój partner przychodzi do
4
A take dlatego, e jest niezwykle poprawne politycznie i nie sposób wywnioskowa
z niego, czy jeste zamna (onaty) i jakiej jeste pci.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
85
Ciebie i zwierza Ci si, e nie jest szczliwy, potraktuj to na powanie. Nie
twierdz bynajmniej, e powinna natychmiast skada wypowiedzenie w pracy,
przeprowadza si do innego miasta, podejmowa decyzj o kolejnym dziecku,
pozbywa si z domu dzieci, które ju macie, lub czegokolwiek, co w danej chwili
powoduje dyskomfort Twojego partnera. Powinna jednak uzmysowi sobie,
e macie wspólny problem i w normalny sposób powinnicie dy do jego
rozwizania.
Có to takiego „normalny sposób”? Och, doskonale wiesz. Rozmowa. Dys-
kutujecie, dlaczego dana sytuacja jest dla Was problemem i w jaki sposób po-
winnicie go rozwiza, abycie oboje byli usatysfakcjonowani lub by w wyniku
Waszej „interwencji” które z Was nie stano w obliczu kolejnego problemu.
Pomyka — powinienem by napisa: „adne z Was nie stano w obliczu
nowego problemu”. Poniewa, jak ju Ci wiadomo, w zwizku istnieje tylko
jeden rodzaj problemu: wspólny.
JU SAM FAKT, E TWÓJ PARTNER
NIE JEST SZCZLIWY, STANOWI PROBLEM,
I JEST TO
TWÓJ PROBLEM.
ZASADA NR 33
86
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 34
Jeli wynosisz partnera
na piedesta, nie oczekuj,
by zosta tam na zawsze
Niektórzy z nas uwielbiaj wynosi swoich partnerów na piedesta. Pielgnowa
ich wyobraenie jako swego rodzaju króla lub królowej i niemal oddawa im
cze. I cho sama by moe nie dostrzegasz u siebie tego rodzaju zachowa,
wiedz, e kochajc kogo, atwo jest wmówi sobie, e ma si do czynienia
z osob doskona.
Tymczasem Twój partner wcale taki nie jest. To zwyky czowiek, z krwi i koci.
Wczeniej czy póniej zdarzy mu si popeni bd, postpi niewaciwie, za-
chowa si nie w swoim stylu. To nieuniknione — postpujesz tak Ty, ja, kade
z nas. Bdzi nawet owo bóstwo, w którym jeste do szalestwa zakochana.
Byoby doskonale, gdyby uwiadomia sobie ten fakt i pogodzia si z nim.
Wikszoci z nas przychodzi to jednak z trudem — od ubóstwianych przez nas
partnerów oczekujemy zazwyczaj, by byli nieomylni i niezawodni. Przymuszajc
ich niemal do ycia wedug naszych oczekiwa, wywieramy na nich olbrzymi
presj. Moe (lecz nie musi) si zdarzy, e rola „bóstwa” przypadnie Twojej
drugiej poowie do gustu, jednak nieustannie bdzie mu towarzyszy obawa
o Twoj reakcj, gdy ostatecznie okae si, e ów wyidealizowany wizerunek by
jedynie wytworem Twojej wyobrani. A to jest w stosunku do niego nieuczciwe.
Pomyl, jak poczuaby si, gdyby Twój Adonis przyty? Gdyby Twoje wcielenie
prawoci bezczelnie okamao swojego szefa, gdyby Twoja opoka nagle runa?
Wiedz, e wczeniej czy póniej Twój partner odsoni swoje ludzkie oblicze.
Czy bdziesz rozczarowana? To nie fair w stosunku do niego. On sam nigdy
nie roci sobie pretensji do bycia nadczowiekiem, to tylko Ty umiecia go
na cokole. „Wina” partnera polega bdzie wycznie na tym, e na krótko
zstpi z piedestau i przez chwil by samym sob.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
87
Wedug mnie nie ma nic zdronego w fakcie, e w swoim partnerze pragniesz
widzie uosobienie doskonaoci (poza tym, jeli przeczytaa Zasad nr 27
5
,
wiesz, e sama jeste takim „superczowiekiem”). Bdzie to dopuszczalne tak
dugo, jak dugo bdziesz miaa wiadomo, e jest on równie czowiekiem
i ma zwyczajne ludzkie skazy i saboci. Nawet mao pocigajcemu Clarkowi
Kentowi — Supermanowi — przydarzay si potknicia. Co jednak najwa-
niejsze, zwizek ze zwykym czowiekiem jest o wiele bardziej satysfakcjonujcy
anieli z pikn i perfekcyjn, lecz wyobcowan istot.
Jeli pragniesz wic od czasu do czasu widzie swojego partnera na piedestale,
wszystko jest w porzdku. Nie ka mu jednak tkwi tam bez przerwy. Rozkoszuj
si chwilami, gdy masz u swojego boku bóstwo, pozwól mu jednak czasem zej
na ziemi i by przez chwil samym sob — zwykym czowiekiem, którym prze-
cie take jest. Uatwisz mu w ten sposób ycie, uprzyjemnisz swoje i — nie ma
co ukrywa — sprawisz, e Wasz zwizek stanie si o wiele bardziej realny.
ZWIZEK ZE ZWYKYM CZOWIEKIEM
JEST O WIELE BARDZIEJ
SATYSFAKCJONUJCY ANIELI BYCIE
U BOKU WYOBCOWANEJ,
DOSKONAEJ ISTOTY.
5
Nie? Dlaczego? W takim razie co robisz przy zasadzie nr 34? Przesta prosz
przeskakiwa strony i bd nieco bardziej uporzdkowana.
ZASADA NR 34
88
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 35
Jest czas, by wysucha,
jest czas, by dziaa
To jedna z Zasad, która przysparza mi najwikszych trudnoci. Wiem dosko-
nale, co powinienem robi, i cho udaje mi si to wiele czciej ni niegdy, to
jednak wci zdecydowanie za rzadko. Czasem dochodz do wniosku, e to chyba
jaka mska przypado.
Gdzie zatem popeniam bd? Otó gdy kto zwierza mi si z problemu, natych-
miast staram si znale rozwizanie. Wydaje mi si to normalne. Tymczasem
jednak (co czsto sysz) nie tego si ode mnie oczekuje. Sam doskonale to
rozumiem, musz jednak stale przypomina sobie t Zasad. Wyjani Ci wic
moje spostrzeenia i mam nadziej, e przelanie ich na papier pozwoli im lepiej
zapa mi w pami.
Naturalnie, niektóre kwestie wymagaj dziaania. Jeli Twój partner dzwoni do
Ciebie z informacj, e utkn w korku i na pewno nie zdy odebra dzieci
z przedszkola / przygotowa kolacji / nakarmi kota, najprawdopodobniej
oczekuje, by wkroczya do akcji. Gdy jednak wróciwszy do domu, skary si,
e star si z którym z kolegów w pracy, niekoniecznie musi to oznacza, i
potrzebuje Twojej rady. Oczekuje od Ciebie, e go wysuchasz i zapewnisz, e
zachowa si racjonalnie. Chce, by pozwolia mu czu si smutnym, zym czy
zranionym. Suchajc go i przerywajc czasem zwykymi „mhm” bd „Nie
dziwi si, e bye wcieky. Sama byabym w takiej sytuacji”, usprawiedli-
wiasz jego prawo do uczu, które wanie si w nim kbi.
My, ludzie, jestemy dziwnymi stworzeniami. Potrzeba nam potwierdzenia, e
nasze reakcje i zachowania s aprobowane przez innych. Twój partner pragnie,
by uznajc jego odczucia za normalne, wzmocnia je. Oto dlaczego wpada w zo,
gdy zanim jeszcze skoczy mówi, Ty wstajesz od stou ze sowami: „W porzdku.
Zadzwoni do twojego kolegi i powiem mu co do suchu”. On wcale nie chce,
by to zrobia, doskonale da sobie rad samemu. Pragnie jedynie, aby potwier-
dzia, e swoimi zachowaniami nie popada w przesad lub e nie zachowuje si
nieracjonalnie.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
89
Skd zatem wiedzie, czego si od nas oczekuje? Wsparcia czy jedynie wysu-
chania? Có, ju po kilku sowach sprawa powinna by oczywista. Jeli partner
mówi Ci przez telefon, e si spóni i nie zdy odebra dzieci, jest oczywiste, co
ma na myli. Jeli opowiada Ci o sprzeczkach w biurze, by moe w jaki sposób
zapyta Ci o rad („Jak sdzisz, co powinienem zrobi w tej sytuacji?”). Jeli
jednak nie prosi o wskazówki, najprawdopodobniej ich nie potrzebuje.
W razie wtpliwoci zawsze moesz zapyta: „Chcesz zna moj rad czy po
prostu opowiedzie mi o tym?”.
Jedno nie wyklucza drugiego — by moe potrzebna bdzie zarówno pomoc,
jak i, w dalszej kolejnoci, cierpliwy suchacz (lub odwrotnie). Gdy Twój partner
ostatecznie wróci do domu, Ty ju dawno odebraa dzieci / zaparzya herbat /
nakarmia kota. Tymczasem on chce, by cierpliwie go wysuchaa. Dlaczego?
Pragnie, aby potwierdzia, e to, co go spotkao, byo rzeczywicie irytujcym
/ przeraajcym / przygnbiajcym / niepokojcym dowiadczeniem, oraz e
w peni zgadzasz si z nim i rozumiesz jego zachowanie.
MY, LUDZIE, JESTEMY DZIWNYMI
STWORZENIAMI. CHCEMY WIEDZIE,
E NASZE ZACHOWANIA I REAKCJE
S APROBOWANE PRZEZ INNYCH.
ZASADA NR 35
90
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 36
Staraj si by atrakcyjna
dla swojego partnera
Czy Twój partner wci Ci pociga? Mam nadziej. Mam te nadziej, e i Ty
w dalszym cigu pocigasz jego. Przecie nie ma adnego powodu, dla którego
miaoby si to zmieni. Mam racj?
Jestem pewny, e chciaaby, aby Twój partner by tak samo przystojny i zadbany,
jak wtedy, gdy spotkalicie si po raz pierwszy. To cakowicie zrozumiae.
W porzdku, przybyo mu nieco lat, lecz to równie dobrze moe doda mu
atrakcyjnoci. Musisz jednak pamita, e wymagajc od partnera wysiku ze
wzgldu na Ciebie, musisz podj ten sam trud dla niego. Nie mam na myli
jedynie Twojej powierzchownoci, ale równie zachowanie oraz Twoj po-
staw w stosunku do partnera. agodny gos i wszystkie te czuoci, które s sol
zwizku. One równie skadaj si na Twoj atrakcyjno i byoby nie w porzdku
wobec partnera, gdyby po niedugim czasie cakowicie o nich zapomniaa.
Z pewnoci nie byoby Ci mio, gdyby Twój partner zachowa si w analo-
giczny sposób.
Chciabym, ebymy mieli jasno. Mówic tu o atrakcyjnoci, nie namawiam
Ci bynajmniej, by z zestawem do robienia makijau spdzaa dugie godziny
przed lustrem bd w kadej wolnej chwili pdzia szuka dla siebie coraz to
nowych kreacji. Gdy umawiamy si z kim na pierwsz randk, do czsto
wykosztowujemy si wczeniej na fryzjera, kosmetyczk czy ubrania, chcc mie
pewno, e wygldamy jak z obrazka. Tymczasem po kilku latach, gdy na wiecie
pojawi si ju dzieci, a Ty sama nieraz ciko pracujesz, taki obraz Ciebie
byby mao nierealistyczny. Kto wie, moe przytya kilka kilogramów? Wszystko
w porzdku — jeli Twój partner Ci kocha, w dalszym cigu jeste dla niego
atrakcyjna, poniewa wci jeste sob.
Có zatem chc Ci powiedzie? Uwaaj, aby z jednej skrajnoci nie wpa w drug.
Niech Ci si nie wydaje, e skoro ju „zapaa” swojego partnera, moesz cay
dzie paradowa po mieszkaniu w spodniach od dresu i starej, poplamionej
Z A S A D Y W Z W I Z K U
91
koszulce. Pewne standardy nie przestay Was obowizywa. Jeste to winna
partnerowi. Okazuj mu, e starasz si by tak atrakcyjna, jak tylko potrafisz.
To naprawd adna sztuka uczesa wosy czy wycign z szafy co czystego,
w czym jest Ci do twarzy. Nie musi to by wcale najnowsza kreacja znanego
projektanta. Podobnie z makijaem — by moe szkoda Ci na niego czasu,
a by moe w ogóle go nie nosisz. Jeli za jeste mczyzn moliwe, e lubisz
trzydniowy zarost, który od zawsze podoba si te Twojej drugiej poowie.
Chodzi o to, by biorc pod uwag spojrzenie i upodobania partnera, okaza
mu swój szacunek. Jego „spojrzenie” traktuj dosownie — to wanie Twój
partner jest osob, która patrzy na Ciebie najczciej (o ile nie spdzasz godzin
przez lustrem).
Od czasu do czasu powinna wic zada sobie nieco trudu i zadba o siebie.
Wiem, e w porannej krztaninie bywa na to zazwyczaj zbyt mao czasu, jednak
nic nie stoi na przeszkodzie, by na specjaln okazj (urodziny, wspólne wyjcia,
spotkania u znajomych itd.) przywdzia dla partnera co równie specjalnego.
Raz na jaki czas zasid przed lustrem (jak w czasach, gdy spotkalicie si po
raz pierwszy) i postaraj si, by Twój partner móg si czu naprawd dumny
i szczliwy podczas Waszego wyjcia lub… po prostu z Tob.
RZECZ W TYM,
BY OKAZA PARTNEROWI SZACUNEK,
BIORC PO UWAG JEGO OPINIE.
ZASADA NR 36
92
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 37
Jeli potrafisz
powiedzie co miego,
zrób to
Oto przykad typowej rozmowy pomidzy partnerami, którzy spdzili ju jaki
czas ze sob:
— Nie mówisz mi ju, e adnie wygldam.
— Ale przecie wiesz, e tak jest. To chyba oczywiste.
Naturalnie w konwersacjach tego typu przewija si mnóstwo tematów, roz-
mowa niekoniecznie musi dotyczy wygldu którego z partnerów, zauwayem
jednak, e to wanie na temat powierzchownoci rozmawiamy w ten sposób
najczciej. Inn, do czsto spotykan „wariacj” jest: „Nigdy / prawie w ogóle
nie mówisz mi, e mnie kochasz” (i ta sama odpowied).
Wszyscy akniemy zacht, zapewnie, sów wsparcia. Jestemy ludmi i s nam
one niezbdne do normalnego funkcjonowania. Kady lubi otrzymywa po-
chway i wyrónienia. Oto dlaczego w szkoach najlepszym uczniom wrcza si
nagrody, nawet jeli dzieci dobrze wiedz, kto wypad najlepiej na egzaminach.
Oto, dlaczego corocznie maj miejsce ceremonie wrczenia Oskarów i nagród
dla Sportowca Roku. To wanie dlatego mówisz swoim dzieciom, e je kochasz.
Ludzie zawsze bd pragn, by kto doceni ich wysiki i zaaprobowa je. Jak to
zrobi? Jednym z najprostszych sposobów jest po prostu powiedzie im o tym.
Dlaczegó by Twój partner mia by inny? Jeli Ci kocha (a zao si, e tak
jest), Twoja akceptacja jego osoby znaczy dla wicej ni czyjakolwiek inna.
Powinna zatem pamita, by swoimi wypowiedziami i zachowaniem dawa
partnerowi do zrozumienia swoje zadowolenie, gdy:
z
dobrze wyglda;
z
jest szczególnie uprzejmy / miy / cierpliwy itd.;
z
zrobi co, co wzbudza Twój szacunek i podziw;
Z A S A D Y W Z W I Z K U
93
z
zdobdzie si na miy gest: przyrzdzi smaczn kolacj lub bez okazji wrczy
Ci prezent;
z
wykae si ponadprzecitnym sprytem i pomysowoci;
z
uda mu si Ci rozbawi lub mio spdzisz z nim czas.
Powinna równie powtarza mu, e go kochasz. Raz dziennie to absolutne
minimum, im czciej, tym lepiej. I nie mam tu na myli zdawkowego „ko-
cham ci”, rzucanego od niechcenia, gdy wychodzisz do pracy lub przed pój-
ciem spa. To mie sowa, jednak mówione wycznie z przyzwyczajenia po
jakim czasie zupenie zatracaj swoje znaczenie. Pamitaj wic, by wyznawa
partnerowi uczucie równie w chwilach, kiedy zupenie si tego nie spodziewa.
Wkadaj w swoje sowa ca swoj mio, mów tak, by Twoja druga poowa
nie miaa adnych wtpliwoci, e to prawda.
Wszystko to sprawi, e Twój partner poczuje si doceniony i nabierze przewiad-
czenia, e jest na wiecie kto, kto troszczy si o niego i komu na nim zaley.
Przecie to wanie to, czego sama pragniesz od niego. Postaw „to przecie
oczywiste, nie ma potrzeby wci tego powtarza” powinna zastpi postawa „to
przecie oczywiste, czemu wic tak rzadko przechodzi mi to przez gardo?”.
T Zasad powinna wpaja równie swoim dzieciom, rodzinie, przyjacioom.
Zacznij „praktyk” od swojego partnera. Gdy ju dojdziesz do biegoci, zastanów
si, co miego mogaby powiedzie ludziom wokó Ciebie.
WSZYSTKIM NAM POTRZEBA ZACHT
I SÓW WSPARCIA. JESTEMY LUDMI
I S NAM ONE NIEZBDNE
DO NORMALNEGO FUNKCJONOWANIA.
ZASADA NR 37
94
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 38
Nie staraj si
by jego rodzicem
Bdc w zwizku, odgrywasz dla swojego partnera wiele ról. Jeste jego przy-
jaciók, kochank, kumplem, powiernikiem, sojusznikiem, pocieszycielem.
Jedyn rol, w któr nie powinna si wciela, jest rola rodzica. Twój partner jest
osob doros i wystarcz mu rady udzielane przez rodziców, których ju ma.
Twoja druga poowa to osoba niezalena i dojrzaa, potrafica zatroszczy si
o siebie i prowadzca wasne ycie. Pewnego dnia postanowi spdzi je z Tob
i mam nadziej, e jeste mu za to wdziczna. Nie potrzeba mu nikogo, kto
pouczaby go, jak ma y. Wystrzegaj si wic, jak moesz, poajanek typu
„Zdejmij te zabocone buty, zanim wejdziesz do przedpokoju”, „Prawie nic nie
zjade. No dalej, zjedz przynajmniej warzywa” albo „Popatrz na swój brzuch.
Mógby si zapisa na siowni”.
To wszystko decyzje i dziaania, które Twój partner jest w stanie podj sa-
modzielnie. Nie sugeruj bynajmniej, e powinna si cakowicie powstrzyma
od wygaszania swoich opinii, nie ma jednak powodu, by dyktowa partnerowi,
co ma robi. Ale to przecie tylko Twoje zdanie? W porzdku, formuuj je za-
tem faktycznie jako punkt widzenia, a nie komend czy instrukcj.
Nieraz byem wiadkiem identycznych sytuacji, mog wic zdradzi, co si stanie,
jeli ulegniesz tego typu postawie. Na odgrywan przez Ciebie rol rodzica Twój
partner moe zareagowa dwojako. Wariant pierwszy: zacznie zachowywa si
jak dziecko: potulnie bdzie wykonywa Twoje polecenia i pozwoli Ci sobie
matkowa. Z pocztku moe si wydawa, e takie rozwizanie funkcjonuje
cakiem niele, w rzeczywistoci jednak zaburza równowag w stosunkach
pomidzy Wami. W dalszym cigu potrzebujesz osoby, która troszczyaby si
o Ciebie, tymczasem partner przez Twoje zachowanie przesta si wywizywa
ze swojej roli. Co wicej, w pewnym momencie zacznie oczekiwa, e rozwiesz
wszystkie jego problemy, a to — jak pokae ycie — nie zawsze jest moliwe.
Nieuchronnie czeka Was frustracja i rozczarowanie. Droga do szczliwego
i satysfakcjonujcego zwizku z pewnoci nie tdy wiedzie.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
95
Twój partner moe te przybra postaw zbuntowanego nastolatka i cakowicie
susznie torpedowa Twoje próby matkowania mu. Urazy i pretensje, a take
opór, jaki Ci postawi, bd miay konsekwencje w postaci cigych kótni i kon-
fliktów. Raz jeszcze — lepa uliczka.
Jeli bardzo pragniesz sprawdzi si w roli rodzica, postaraj si o dzieci. To
jedyne rozwizanie, jakie znam. Nie testuj jednak swojego „potencjau” na part-
nerze, gdy zasuguje on na co lepszego. Jeli zauwaasz u siebie opisane skon-
noci, staraj si obraca je w art. Popro partnera, by zwraca Ci uwag, gdy
bezwiednie zaczniesz popada w „matkowanie”, dziki czemu zatrzymasz si
w odpowiednim momencie. Warto nad sob popracowa, w przeciwnym bo-
wiem razie wyzwolisz niezliczone urazy, które w najlepszym wypadku mocno
wstrzsn Waszym zwizkiem.
JELI PRAGNIESZ SPRAWDZI SI
W ROLI RODZICA, POSTARAJ SI O DZIECI.
ZASADA NR 38
96
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 39
Bd czci jego ycia
Znam pewn par (hmm, waciwie lepiej byoby powiedzie — znaem; nie
s ju par), która wszystko robia osobno. Rzadko kiedy razem spdzali czas
w towarzystwie, kade z nich miao te wasne grono znajomych i przyjació.
Mczyzna zwolni si z pracy i znalaz now, która czya si z potrzeb cigych
rozjazdów, skutkiem czego wikszo czasu przebywa poza domem. Rzadkie
chwile w domu spdza tylko z dziemi, gdy ona zazwyczaj bya wtedy w pracy.
Oboje niemal si nie widywali. Mczyzna niechtnie opowiada o swojej pracy,
wiksza cz ycia partnera pozostawaa wic dla kobiety tajemnic. Na dodatek
mczyzna niemal w ogóle nie zna rodziny swojej partnerki. Nie przepada
za jej krewnymi, poza tym i tak nie mia czasu na utrzymywanie rodzinnych
stosunków.
Wiesz ju, jak to si skoczyo. Jeden z jej najbliszych krewnych ciko zacho-
rowa. Mczyzna nie okaza si w ogóle pomocny — nie mia z rodzin partnerki
jakiegokolwiek kontaktu, poza tym chyba nie do koca zdawa sobie spraw
z powagi sytuacji. Coraz bardziej zaprztao go towarzystwo poznane w nowej
pracy (nie trzeba dodawa, e nie zada sobie trudu, by przedstawi partnerce
nowych kolegów). Pewnego dnia przebraa si miarka i to by koniec ich zwizku.
Na pociech mona doda, e zapewne niemal nie zauwayli adnej zmiany
w swoim yciu, wszystko byo jak dawniej. Oczywicie ironizuj, rozwód by nie-
zwykle bolesny. Mam nadziej, e wiesz, co mam na myli.
Jeli nie bierzesz aktywnego udziau w yciu partnera, po có w takim razie w nim
jeste? W jaki sposób moesz pomóc mu upora si z jego problemami, jeli nie
znasz ludzi, wród których si obraca? Jak chcesz witowa odnoszone przez
partnera sukcesy, gdy nie znasz ich podoa? To nie póka w supermarkecie, z któ-
rej wybierasz interesujce Ci produkty — nie moesz ot tak, po prostu, wycofa
si z niektórych aspektów jego ycia, gdy nie jeste nimi zainteresowana. Po-
stpujc w ten sposób, nieuchronnie doczekasz chwili, kiedy bieg wypadków
zdecyduje za Was i wyeliminuje Was wzajemnie z ycia drugiej poowy.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
97
Nie twierdz, e powinna nie odstpowa partnera na krok. Wasne zainte-
resowania i wasne grono przyjació to rzecz jak najbardziej zrozumiaa. Dobrze
jest mie o czym porozmawia, co moe by nieatwe, jeli cay Wasz czas
spdzacie wspólnie. Powinnicie jednak wiedzie o Waszym yciu tak wiele,
jak to tylko moliwe. Pojaw si kiedy na jego spotkaniu z kolegami z biura
(cho by moe wzdrygasz si na sam myl o tym), by nastpnym razem, gdy
partner zacznie opowiada o swoich kolegach z pracy, mie choby mgliste
rozeznanie, kim s. Raz na jaki czas spotkaj si z przyjaciómi swojej drugiej
poowy, nie zaniedbuj te kontaktów z jego rodzin.
Wasne hobby i zainteresowania s jak najbardziej na miejscu, jednak nawet
jeli nie interesuje Ci sklejanie modeli aglowców, od czasu do czasu przysid
si do partnera i obserwuj go przy pracy. Perspektywa karmienia winek mor-
skich nie przyprawia Ci o wypieki na twarzy? Cakowicie Ci rozumiem, mo-
esz jednak nauczy si choby imion „stadka” Twojego partnera bd wybra si
z nim czasem na wystaw tych zwierzt. Uczestniczc we wasnym yciu, zyskujecie
oboje, bdcie wic ze sob zarówno w chwilach wzlotów, jak i upadków — nawet
jeli zdarzy si Wam przeoczy to, co „pomidzy”.
JELI NIE BIERZESZ
AKTYWNEGO UDZIAU W YCIU PARTNERA,
PO CÓ W TAKIM RAZIE W NIM JESTE?
ZASADA NR 39
98
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 40
Jeli irytuj Ci drobiazgi,
powiedz mu to
— z humorem
Co irytuje Ci w osobie Twojego partnera? Moe to by mnóstwo rzeczy. miao,
bez zastanawiania si. Czy zawsze, straszliwie faszujc, pogwizduje w takt Twojej
ulubionej piosenki? Czy zmienia kanay w telewizji, nie pytajc Ci o zdanie?
Odbiera telefony do Ciebie i zapomina przekaza Ci wiadomo? Odkada
tusty od masa nó wprost na stó? Przerywa Ci w poowie zdania? Chrapie?
Wyrzuca nie do koca oprónion tubk po pacie do zbów? Zao si, e
jest mnóstwo drobiazgów, które bardzo podnosz Ci cinienie.
Nie spotkaem jeszcze nikogo, kto jakim drobiazgiem nie doprowadzaby
partnera do irytacji. To nieuniknione. Nie ulega wtpliwoci, e powinnimy
by tolerancyjni (zajrzyj do Zasady nr 23) i nie oczekiwa od partnera cakowitego
przeobraenia jego osobowoci, czy jednak naprawd musi on tak mocno
trzaska drzwiami, wychodzc do pracy? Wpuszcza ociekajcego wod psa do
kuchni?
To zdumiewajce, do jakiego stopnia tego typu drobiazgi potrafi wyprowadzi
nas z równowagi. Jeli nie jeste w stanie wykrzesa z siebie choby odrobiny
tolerancji dla zachowa partnera, o wiele lepiej bdzie, jeli zamiast popada
w irytacj i gniew, poinformujesz go o swoich odczuciach. Tumic swoj
frustracj, nie dajesz partnerowi moliwoci poprawy, jak bowiem miaby si
domyli, e wewntrz a trzsiesz si ze wzburzenia?
Istnieje jednak pewna podstawowa zasada — informujc partnera o tym, co
Ci drani, rób to zawsze z domieszk humoru. Razem z on wypracowalimy
swego rodzaju system: za kadym razem, gdy sysz „a tak przy okazji… na
przyszo…”, wiem, e co przeskrobaem, ale jeszcze nie wiem co. Poniewa
Z A S A D Y W Z W I Z K U
99
jednak moja druga poowa uywa wci tej samej frazy, wiem ju, e nie mówi
tego w zoci. Natychmiast odpowiadam wtedy: „Cokolwiek to jest, jest mi
przykro. Co wic tym razem nie tak?”
6
.
Jedna z moich przyjacióek doskonale poja t zasad. Pewnego razu doprowa-
dzia swojego partnera do ataku miechu, owiadczajc mu cierpkim tonem:
„Wiesz, jak na faceta masz zdumiewajco podzieln uwag: potrafisz by
jednoczenie i nudny, i irytujcy”. Wystarczy teraz, e podniesie jedynie brew
i powie „znów masz podzieln uwag”, a partner w mig pojmuje komunikat.
Nim przejdziemy dalej, jeszcze jedna uwaga. Jeli masz zamiar udzieli partnerowi
reprymendy, sama musisz by na ni gotowa. Wierz mi lub nie, ale Twoje nawyki
mog naprawd irytowa Twojego partnera. I o ile bdzie to robi z humorem
i agodnie, ma pene prawo da Ci to do zrozumienia, Ty za nie powinna
w najmniejszym stopniu czu si uraona. We wic jego odczucia pod uwag,
nawet jeli wydaje Ci si, e pozostawianie uchylonych drzwi od azienki jest
czym normalnym, podobnie jak odstawianie pustego kartonika po mleku
z powrotem do lodówki
7
. Jeli drani to Twojego partnera, wolno mu powie-
dzie Ci o tym.
JELI ZAMIERZASZ
UDZIELI PARTNEROWI REPRYMENDY,
SAMA MUSISZ SI NA NI PRZYGOTOWA .
6
Co zabawne, nie udao nam si wypracowa podobnego „kodu” dla mnie.
Zaobserwowaem, e to niemal nigdy nie dziaa w drug stron. Albo to ona jest
naprawd nietolerancyjna, albo ja skrajnie irytujcy. Hmmm.
7
Znam takich, dla których rzeczywicie jest to normalne.
ZASADA NR 40
100
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 41
Zrób dla niego co wicej
Czy to ma znaczy, e wrczanie kwiatów nie wystarcza? Nie, nie wystarcza.
Postaraj si wrcza jej kwiaty co tydzie. Ugotowaa mu w zeszym miesicu
jego ulubione danie? Dlaczego tak dawno? Przyrzdzaj je zawsze, gdy tylko gotu-
jesz. Nie jest to wielki wydatek, a Twój partner z pewnoci to doceni. Przyó
si do dziea, spraw, by danie cieszyo oczy, podaj je z pyszn, wie saatk.
Wiem, e bywaj dni, kiedy wszyscy jemy w biegu i byle co, jednak kiedykolwiek
moesz sobie na to pozwoli, postaraj si przyrzdzi co specjalnego.
Zaparz mu filiank kawy, zmie arówk, która tak go irytuje, prasujc swoje
ubrania, wyprasuj jego koszule. Umyj jej samochód, kup jej to mae wiecideko,
które podczas waszych ostatnich zakupów tak bardzo jej si spodobao, pobuszuj
w internecie i poszukaj dla niej jakiego miego, a trudnego do kupienia drobia-
zgu na urodziny.
Wywizywanie si ze swoich wasnych codziennych obowizków (jakie by nie
byy uciliwe) nie wystarcza. Prezent lub kartka z yczeniami wrczona na
urodziny to za mao. Skarpetki lub tania bielizna w prezencie boonarodze-
niowym to adna sztuka. Gdy partner czuje si le, zdobd si na co wicej ni
przygotowanie mu talerza rosou. Co za duo, to wcale nie niezdrowo. Musisz
da z siebie wicej ni to, co dajesz na co dzie.
To osoba, któr kochasz bardziej ni kogokolwiek innego. Jeli dla niej nie
zdobdziesz si na dodatkowy wysiek, zao si, e nie zdobdziesz si dla
nikogo. To Twój partner powinien znale si na szczycie listy. To przecie
Twój kochanek, najbardziej wyjtkowa osoba w Twoim yciu! miao! Wysil
wyobrani! Co moesz zrobi, aby go zaskoczy, zachwyci, oczarowa? Co
zrobi, by poczu si naprawd kochany i jedyny w swoim rodzaju? Jak okaza
mu ar i gbi Twoich uczu w stosunku do niego? Niepotrzebne Ci pienidze.
Moesz to zrobi, wyrczajc go z którego z jego obowizków, przynoszc mu
wiee kwiaty z ogrodu, pozwalajc mu obejrze w telewizji jego ulubiony
Z A S A D Y W Z W I Z K U
101
program, cho na innym kanale trwa wanie film, który uwielbiasz. Zgodzisz si,
e nie wymaga to adnych nakadów? Jedyne, czego Ci potrzeba, to odrobina
wysiku, troski i czuoci wzgldem partnera.
Takie drobne upominki przynosz niezwyk satysfakcj. Jeli dopadnie Ci zy
nastrój, zawsze moesz poprawi sobie humor, obmylajc nowy, pomysowy
sposób okazania partnerowi swojego uczucia. Odnalaza nigdy niewysychajce
ródo radoci dla Was obojga. To wielka rado planowa coraz to nowe
upominki, niespodzianki, przyjemnoci, to take wielka rado dla Twojego
partnera, który odkrywa je i nieustajco przekonuje si o sile Twojego uczucia.
Za swój wysiek otrzymujesz najwspanialsz na wiecie nagrod — jego rado
i satysfakcj.
CO ZA DUO, TO WCALE NIE NIEZDROWO.
MUSISZ DA Z SIEBIE WICEJ NI TO,
CO DAJESZ NA CO DZIE.
ZASADA NR 41
102
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 42
Spraw, by Twój partner
zawsze cieszy si
na Twój widok
Czy pamitasz dzie, w którym po raz pierwszy umówia si ze swoim dzi-
siejszym partnerem, zanim jeszcze zrozumiaa, e Ci kocha? A moe ju po
tym? Jeli zjawiaa si pierwsza, pamitasz z pewnoci t nerwowo, ten dziwny
ucisk w odku, gdy On wchodzi do pokoju. Za kadym razem, gdy go zoba-
czya, Twój wiat wirowa, a soce wschodzio nawet w pochmurny dzie.
Gdy wychodzi, ogarniaa Ci samotno i rozpacz, i tak do nastpnego razu.
Tego rodzaju uczucia stopniowo zanikaj, jednak w ich miejsce powinny si
pojawi inne, z „tej samej póki”. Jego pojawienie si w drzwiach przestao
Ci zaskakiwa, nie masz ju powodów do nerwowoci, a Twój odek nie
wyczynia ju takich harców jak niegdy. Jego widok wci jednak powinien
sprawia Ci rado. Powinna cieszy si, e to wanie Ciebie wybra na
swoj towarzyszk ycia. Jeli zdarzy mu si wyjecha (choby na dzie lub
dwa), perspektywa jego powrotu wci powinna by dla Ciebie ekscytujca.
Naturalnie, Twój partner powinien reagowa w podobny sposób. Chciaa-
by, aby na Twój widok czu ekscytacj, dum i uniesienie, dajc Ci w ten
sposób yciowy bodziec i zdolno wnoszenia radoci do jego ycia. Jeli jeste
w stanie odmieni czyj dzie, tylko wchodzc do pokoju, czujesz jedyn w swoim
rodzaju satysfakcj. Potrafisz tego dokona, tak samo potrafi to Twój partner.
Jak przystao na Mistrzyni Zasad, powinno Ci to przyj z atwoci. Za kadym
razem, gdy widzisz partnera, powinna promieniowa mioci, ciepem, poczu-
ciem komfortu i bezpieczestwa. Na pocztek „we na tapet” Wasze powitania:
witaj si z nim czule i ciepo.
Oznacza to, e po powrocie do domu nie powinna od razu da herbaty czy
zaczyna narzekania na kiepski dzie w pracy. Oznacza to, e powinna wej
do domu z umiechem na twarzy, pocaowa partnera i czule go przytuli. Jeli
miaa nienajlepszy dzie, zamiast: „co za okropny dzie” powinna mówi:
Z A S A D Y W Z W I Z K U
103
„jak to dobrze by znów w domu z tob, po tym co dzi przeszam”. Oczywicie
powinna take zapyta partnera, jak min jego dzie. I cierpliwie wysucha od-
powiedzi.
Wiem, e niektóre Zasady spisane w tej ksice mog Ci sprawi sporo trud-
noci, jednak na szczcie nie w tym przypadku. Ta jest banalnie prosta i nie
wymaga od Ciebie wielkiego wysiku. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zacz
j praktykowa ju nastpnym razem, gdy wrócisz do domu.
UMIEJTNO WNOSZENIA RADOCI
W CZYJE YCIE TO SATYSFAKCJA
SAMA W SOBIE.
ZASADA NR 42
104
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 43
Nie zrzucaj
odpowiedzialnoci
na partnera
W yciu nie wszystko ukada si po naszej myli i czasem zdarza si nam „na-
rozrabia”. W takich chwilach bardzo czsto poszukujemy „koza ofiarnego”, na
którego moglibymy zrzuci odpowiedzialno za zaistnia sytuacj. Któ nadaje
si do tego lepiej, jeli nie partner? Nie do, e zawsze pod rk, to jeszcze
zazwyczaj ma w niej swój udzia lub przynajmniej dysponuje wiedz o nieprzy-
jemnych wydarzeniach. To naturalny wrcz „kandydat” na osob, któr mona
by obarczy odpowiedzialnoci. Jake atwo jest wtedy natrze na niego z wyrzu-
tem: „Dlaczego, do diaba, nie zapakowae aparatu fotograficznego?”. I ju.
Czujesz si znacznie lepiej. Zrzucia odpowiedzialno na kogo innego.
Pobudka! To, e jeste w zwizku, nie oznacza wcale, e przestaa by nieza-
len osob, która potrafi zapakowa do torby podrónej aparat fotograficzny
lub przynajmniej sprawdzi, czy zrobi to kto inny. Gdyby u Twojego boku
nie byo partnera, zrobiaby to sama lub obwiniaa si o zaniedbanie. Sam
fakt, e masz partnera, nie zwalnia Ci jeszcze z odpowiedzialnoci za sam
siebie. Chcesz fotografowa w czasie Waszego wakacyjnego wyjazdu? W takim
razie dopilnuj, eby aparat znalaz si w bagau.
Zauwayem, e posiadanie dzieci znaczco wpywa na skonno do zrzucania
odpowiedzialnoci na innych. Potomstwo to istne pole minowe, po którym
stpasz razem z partnerem, i niezliczone wprost okazje do obwiniania go o ró-
nego rodzaju potknicia. Zawsze intryguje mnie, gdy sysz, jak które z rodziców
powarkuje na drugie: „Przecie mówiam ci, eby wzi wicej pieluch”. Dlaczego
jedno bd drugie uzurpuje sobie prawo do wydawania partnerowi polece?
To, co w istocie obserwujemy w tym przypadku, to nic innego, jak wzicie na
siebie odpowiedzialnoci, któr natychmiast zrzucamy na kogo, gdy sprawy
potocz si nie po naszej myli.
Niekiedy tego typu przypadki bywaj bardziej powane: „Nie dziwi si, e mamy
problemy finansowe. Nie powinnam bya da si namówi na ten wyjazd za
granic tego lata. Wiedziae, e nas na to nie sta”. W takim przypadku masz
Z A S A D Y W Z W I Z K U
105
cakowit racj — nie powinna bya da si namówi na ten wyjazd. Masz
swój rozum, lecz jeli na jaki czas go wyczya, powinna mie pretensje jedynie
do samej siebie.
Kwestia odpowiedzialnoci w zwizku jest niezwykle intrygujca. Zauway-
em, e we wszystkich parach odpowiedzialno za niektóre sprawy jest przy-
pisywana do jednego z partnerów niemal bez adnej dyskusji. Jeli czujesz si
dobrze w roli nawigatora podczas jazdy samochodem lub troska o materialn
pomylno rodziny sprawia Ci przyjemno, wszystko jest w porzdku. Có
jednak, jeli nie lubisz swojej „pracy”? W takim przypadku powinna poinfor-
mowa swojego partnera, e le si czujesz w okrelonej roli, pozwalajc mu
jednak tym samym na zrzucenie z siebie nielubianych obowizków.
Mam wiadomo, e Twój partner (podobnie zreszt jak i Ty sama) od czasu
do czasu popenia bdy, za które ponosi wyczn odpowiedzialno. Jeli
Twoja ukochana druga poowa bez konsultacji z Tob kupia drogi samochód,
po czym natychmiast rozbia go na pobliskim drzewie, jasne jest, kto w tej sytuacji
zawini. Winny bdzie równie wtedy, gdy powie: „Nie martw si o aparat. Ja go
spakuj”.
Wiesz jednak doskonale, o czym mówi — o tych wszystkich przypadkach,
kiedy obwiniaa go jedynie po to, by zdj odium odpowiedzialnoci z samej
siebie. Robisz to dlatego, e w skrytoci ducha wiesz doskonale, i oboje zawinili-
cie w jednakowym stopniu. Wyka si wic odwag i we na siebie cz od-
powiedzialnoci — najlepiej z humorem i w artach. Przyznaj si i zaakceptuj
fakt, e „nawalilicie” oboje.
FAKT, E JESTE W ZWIZKU,
NIE OZNACZA BYNAJMNIEJ,
E PRZESTAA BY SAMODZIELN OSOB.
ZASADA NR 43
106
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 44
Jeli nie lubisz
jego przyjació,
powiedz mu to
Byoby naprawd wspaniale, gdybymy wszyscy lubili przyjació naszych partne-
rów tak, jak oni lubi naszych. Wikszo z nas ma zapewne szczcie mie ze
znajomymi swoich „poówek” dobre stosunki. Czasem jednak pojawia si
wród nich para (bd kilka par), której (których) towarzystwo nie sprawia
nam najmniejszej przyjemnoci. By moe s grubiascy, nudni bd (w Twoim
mniemaniu) mao inteligentni. By moe wydaje Ci si, e maj zy wpyw na
Twojego partnera.
Pytanie brzmi: co mona z tym fantem zrobi? Odpowied jest prosta: nie-
wiele moesz zrobi. Jak najbardziej powinna poinformowa partnera, e nie
przepadasz za towarzystwem tego bd innego sporód jego znajomych. Zauwa,
e nie sugeruj Ci, by postawia partnerowi zarzuty, daj mu jedynie do zrozu-
mienia ten fakt. Moesz to uj np. tak: „Nie jestem wielbicielk tego lub tego.
Jeli chcesz i dzi z nim na piwo, ja znajd sobie inne zajcie na ten wieczór”.
Na dusz met nie bdziesz w stanie ukry swoich uczu i lepiej, jeli part-
ner bdzie zdawa sobie z nich spraw. Choby nie wiem jak, ów nielubiany
przez Ciebie przyjaciel (przyjacióka) partnera zaszed Ci za skór, nie krytykuj
go, w ten sposób bowiem zmuszasz partnera do zajcia postawy defensywnej
i wystpienia w obronie „ofiary”, poza tym krytykujesz równie metod, wedug
której dobiera sobie przyjació. Staraj si by uprzejma, unikaj jednak, jeli tylko
moesz, towarzystwa swojego „ulubieca”.
Nie powinna czyni partnerowi adnych wyrzutów ani zmusza go do otaczania
si ludmi, którzy Ci odpowiadaj. Twój partner — podobnie jak Ty — ma
pene prawo dobiera sobie znajomych wedug wasnego uznania i nie ley
w Twojej gestii doradzanie mu, z kim moe si spotyka, a z kim nie. Wyobra
sobie, jak by si czua, gdyby to partner zacz decydowa o doborze Twoich
przyjació.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
107
Czasami chodzi po prostu o zazdro. Jeli Twój partner spdza ze znajomymi
o wiele wicej czasu ni z Tob, nie ma si co dziwi, e wpadasz w irytacj.
Powinna jednak pozwoli mu wyj z nimi od czasu do czasu. Jeli zakaesz mu
spotka ze znajomymi bez Ciebie, wzbudzisz w ten sposób jedynie jego rozalenie.
Szantaowanie partnera „albo oni, albo ja” jest po prostu nierozsdne. Powinni-
cie wypracowa „zoty rodek”, który naturalnie bdzie obowizywa obie strony.
Przyznaj szczerze, e nie znam adnego udanego zwizku, w którym jedno
z partnerów szczerze nie lubioby wikszoci przyjació drugiego. Ludzie, którymi
si otaczamy, bardzo wiele o nas mówi. Jeli Twój partner spdza wikszo
swojego czasu w towarzystwie osób, których wprost nie cierpisz, by moe po-
winna si zastanowi, co pchno go w objcia takiej, a nie innej „kompanii”.
Znam cakiem sporo osób, które uwaaj przynajmniej cz znajomych partnera
za nudnawych bd nieco irytujcych. To normalne. Jeli jednak na sam myl
o nich dostajesz wysypki, powinna pamita, e czci tej grupy jest równie
Twój partner. Jeli nie uwaasz ich za sympatycznych, có w takim razie robi
wród nich Twoja druga poowa?
TWÓJ PARTNER, PODOBNIE JAK I TY,
MA PENE PRAWO DOBIERA
SOBIE ZNAJOMYCH WEDUG
WASNEGO UZNANIA.
ZASADA NR 44
108
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 45
Zazdro to Twój problem,
a nie Twojego partnera
Zanim przejdziemy dalej, chciabym wyranie zasygnalizowa, e nie chodzi
mi tu o przypadki, w których masz bezdyskusyjn pewno, e Twój partner
Ci zdradza. W takich sytuacjach zazdro jest usprawiedliwiona i jak najbar-
dziej na miejscu. Zasada dotyczy innego „typu” zazdroci: odczuwanej za ka-
dym razem, gdy Twój partner wyjeda, zachowuje si nieswojo, wraca póno
z pracy itd. By moe korci Ci, eby zajrze do jego skrzynki e-mailowej lub
rzuci okiem na spis pocze telefonicznych. Co? Ju to zrobia? Piknie,
moje gratulacje.
Zazdro to jedno z najbardziej destrukcyjnych uczu w zwizku. Znam przy-
padki, e to wanie ona bya powodem rozpadu wspaniaych, do niedawna
znakomicie funkcjonujcych zwizków partnerskich. Gdy strona bdca obiek-
tem tego rodzaju podejrze jest w rzeczywistoci niewinna, zaczyna (cakiem
susznie) mie al do partnera o brak zaufania. W Zasadzie nr 13 stwierdziem,
e nie uda Ci si stworzy udanej relacji, jeli wzajemnie nie obdarzycie si
zaufaniem. Teraz jestecie ju w zwizku, lecz Zasada ani troch nie stracia na
znaczeniu. Musisz zaufa swojemu partnerowi, który jest niewinny a do mo-
mentu udowodnienia mu kamstwa.
Istnieje duga lista powodów, dla których moesz odczuwa zazdro, a wik-
szo z nich jest w jaki sposób zwizana z Twoj przeszoci. Tym, co po-
winna sobie uwiadomi, jest fakt, e to Ty powinna zrobi co ze swoj za-
zdroci. Twój partner nie musi Ci si spowiada, gdzie i z kim spdza czas,
ani trzyma swojego telefonu komórkowego gotowego do kontroli.
Jak wspomniaem w Zasadzie nr 33, kady problem jest Waszym wspólnym
problemem. Mam nadziej, e Twój partner pomoe Ci rozwiza i ten. Jednak
choby dwoi si i troi, jeli z natury jeste zazdrosna i nieufna, usatysfakcjo-
nowanie Ci pod tym wzgldem bdzie icie herkulesow prac. Bdziesz podej-
rzewa go o kasowanie wiadomoci w swoim telefonie i niczym ledczy wypytywa
Z A S A D Y W Z W I Z K U
109
o alibi na kad, choby najkrótsz chwil spdzon poza zasigiem Twojego
czujnego wzroku. Aby wyrwa si z pata, powinna stawi czoa swojej niera-
cjonalnej zazdroci. Niewane, jak to zrobisz: sama, z pomoc przyjació czy
psychologa. Wybierz tak metod, która bdzie skuteczna. Musisz jednak do-
prowadzi do konfrontacji ze swoj zazdroci, inaczej skoczy si to pustym
miejscem u Twojego boku.
Tak przy okazji: jeli to Ty jeste ofiar irracjonalnej zazdroci demonstrowanej
przez partnera, swoj tajemniczoci i niechci do zwierze jedynie pogarszasz
sytuacj. Wiem, e to kuszce, nie widzisz wszak potrzeby spowiadania si z kadej
minuty swojego dnia. Masz racj, nie powinna tego robi. Jeli jednak pragniesz,
aby Wasz zwizek wyszed na prost, powinna wspiera swojego partnera
i dodawa mu si w trakcie zmaga z wyniszczajc go zazdroci, by pen
zrozumienia i wspóczucia. Jeli na wtpliwoci partnera zareagujesz drali-
woci i — obstajc przy tym, e jeste wzgldem niego cakowicie uczciwa —
odmówisz jakichkolwiek wyjanie, z „teoretycznego” punktu widzenia po-
stpisz susznie, zabijesz jednak Wasz zwizek.
TWÓJ PARTNER
NIE MUSI CI SI SPOWIADA,
GDZIE I Z KIM SPDZI CZAS.
ZASADA NR 45
110
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 46
Partner jest waniejszy
ni dzieci
Oto Zasada, na której „potyka” si wielu z nas. To cakiem zrozumiae, jednak
nie w tym rzecz. Przestrzeganie Zasad zawartych w tej ksice ley w Twoim
interesie i suy wycznie Twojemu dobru. To, e znalaza dobry pretekst, by si
od nich wymówi, nie oznacza, e w przyszoci nie bdziesz tego aowa. To
Zasada, której naprawd nie powinna ignorowa.
Gdy dzieci s mae, nietrudno postawi ich dobro na pierwszym miejscu, zwasz-
cza jeli to Ty spdzasz z nimi wikszo czasu. Dorastajc, w dalszym cigu
absorbuj wikszo naszego czasu i si. Co wicej, zwracanie uwagi w pierwszej
kolejnoci na ich potrzeby weszo Ci ju w nawyk. Tymczasem mijaj lata
i dzieci ostatecznie opuszczaj rodzinne gniazdo. Dopiero wtedy przypomi-
nasz sobie o partnerze. Partnerze, którym niemal nie interesowaa si przez
dwadziecia dziwnych lat i od którego wyranie si oddalia. To wielka strata,
gdy wedug wszelkiego prawdopodobiestwa spdzicie ze sob jeszcze dugi
czas. Zdarza si, e partnerzy nie radz sobie z t sytuacj i maestwo koczy
si rozwodem. Przyznasz sama, e adna z tych opcji nie brzmi zachcajco.
Nie zrozum mnie le — wcale nie twierdz, e opieka nad dziemi i wycho-
wywanie ich nie jest absorbujce. Gdy s mae, zajmuj wikszo Twojego
czasu. Wychowaem szóstk dzieci i doskonale wiem, co mówi. Nie suge-
ruj Ci te, aby powicaa swojemu partnerowi wicej czasu anieli dzieciom,
czsto bowiem jest to po prostu niemoliwe. Jest jednak niezwykle istotne, by
to wanie on by w centrum Twojego zainteresowania, nawet, jeli bardziej
angaujesz si w opiek nad dziemi. Nie twierdz te, e powinna kocha go
bardziej — mioci wystarczy dla wszystkich Twoich bliskich, poza tym uczucie,
jakim darzysz partnera, jest zupenie inne od tego, które ywisz w stosunku do
dzieci. Nie wolno Ci jednak zapomina, e obecno dzieci w domu jest tylko
„chwilowa”, podczas gdy partner trwa u Twojego boku cae ycie.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
111
Niewykluczone, e krcisz nosem, czytajc t Zasad. Trudno. Ksika, któr
trzymasz w rku, nie traktuje o tym, co by powinno lub nie powinno, mówi
o tym, jak jest. A jest tak, e to wanie ludziom, którzy przestrzegali zalece tej
Zasady, udao si zachowa trwae i satysfakcjonujce obie strony zwizki po
tym, jak dzieci opuciy rodzinny dom.
Co wicej, Twoje dzieci chc, aby to partner by w Twoim yciu „numerem 1”.
Skd miayby czerpa przekonanie o susznoci decyzji i siy niezbdne do
opuszczenia domowego gniazda, jeli wiedz, e swoj decyzj kompletnie
zdezorganizuj Twoje ycie? W sytuacjach, gdy rodzice z biegiem lat oddalili
si od siebie, rola „oczka w gowie” jednego lub obojga z nich jest szczególnie
trudna dla najmodszych dzieci. Pozostajc u ich boku, czuj si uwizione,
za opuszczajc rodzinne gniazdo — winne. Niektórym rodzicom zdarza si
nawet mówi im z wyrzutem: „Jak ja sobie bez ciebie poradz?”. Tobie, Mi-
strzyni Zasad, takie sowa nigdy nie przyjd nawet do gowy.
Pamitaj, e Twoje dzieci pragn wyruszy w szeroki wiat i znale kogo,
kogo pokochaj. Kogo, kto bdzie dla nich waniejszy ni Ty, tak samo jak
Twój partner jest (lub przynajmniej by) dla Ciebie waniejszy ni Twoi rodzice.
Jeli nie wesprzesz ich w tym deniu, bdzie to trudne. Jeli chcesz, by Twoje
dzieci uwolniy si i znalazy kogo innego, sama musisz kogo takiego znale.
Tym kim jest Twój partner.
NIE SUGERUJ CI, BY POWICAA
SWOJEMU PARTNEROWI WICEJ CZASU
NI DZIECIOM, CZSTO BOWIEM
JEST TO PO PROSTU NIEMOLIWE.
ZASADA NR 46
112
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 47
Nie przestawajcie si
wzajemnie uwodzi
Po kilku latach zwizku, gdy Twoja uwaga najczciej zaprztnita jest dziemi
i prac, moe to by trudne. To jednak okres, kiedy najbardziej akniecie
choby odrobiny romantycznoci — im mniej macie na ni czasu, tym bardziej
jej potrzebujecie.
Jeli pozwolicie romantycznoci ulecie z Waszego zwizku, nie liczcie, e po-
zostanie w nim równie namitno i uczucie. To paliwo podtrzymujce po-
mie Waszej mioci, dopilnujcie wic, by nigdy go nie zabrako. Kwiaty i kolacje
przy wiecach w eleganckich restauracjach to dobry pomys, jednak zarówno
czas, jak i budet nie zawsze na to pozwalaj. Musisz wic wysili swoj wyobra-
ni. Do tej pory dobrze poznaa swojego partnera i pewnie domylasz si, jak
mogaby go uwie i oczarowa.
Jeli macie woln chwil i moecie przez jaki czas poby z dala od dzieci,
dlaczegó by nie wybra si na romantyczny spacer po lesie lub piknik w parku?
A moe kupi smaon ryb z frytkami i zje j w jakim przytulnym zaktku
miasta? Jeli mieszkacie w atrakcyjnej okolicy, czemu by nie wybra si na
wycieczk odzi turystyczn lub spdzi wieczór w wesoym miasteczku? Jeli
obojgu Wam udzieli si nastrój, nawet i wtedy moe by romantycznie.
Wspólne chwile poza domem i bez dzieci zdarza si Wam bd jednak „od
wielkiego dzwonu”. Nic straconego, masz mnóstwo okazji, by by romantyczna
równie i pod wasnym dachem. Najprostszy i zarazem najtaszy sposób to
czue sówka szeptane wprost do ucha ukochanemu. A moe skusicie si na
obiad w ogrodzie lub na balkonie? Przyrzd co smacznego (nie musi to by
wcale jakie wyszukane danie), nakryj stó obrusem i wydobd najlepsz za-
staw — romantyczny obiad dla Was obojga na wieym powietrzu gotowy!
Uwodzenie niejedno ma imi — moe, cho nie musi, skoczy si w sypialni
— frajda jest jednak niezmiennie ta sama. Wszystkie pomysy, które Ci zasu-
gerowaem, mog pój któr z tych dróg. Istniej inne, o wiele bardziej
Z A S A D Y W Z W I Z K U
113
uwodzicielskie sposoby kuszenia swojego partnera i nie jest nigdzie powie-
dziane, e ich zwieczeniem musi by seks. Rozstaw wiece w caym pokoju
lub zebrawszy wczeniej gar patków róy (nie mam pojcia, gdzie moesz je
zdoby, musisz nieco wysili wyobrani), zrób partnerowi gorc kpiel i rozsyp
je na wodzie. Opychajc si praon kukurydz, obejrzyjcie razem na DVD
Wasz ulubion, romantyczn komedi, bawic si przy tym w nastolatków
w tylnych rzdach kina. Czytajcie sobie na gos (mog to, ale nie musz, by
opowiadania erotyczne, wystarczy, e lektura przypadnie Wam obojgu do gustu).
Z kieliszkiem wina lub kubkiem kakao wybierzcie si którego wieczora wcze-
niej do óka. Rozmawiajcie, dotykajcie si, piecie, róbcie wszystko, co przy-
chodzi Wam do gowy.
Zrobiem ju swoje, teraz Twoja kolej. Oto zadanie domowe: co najmniej raz
w tygodniu wymyl jeden nowy sposób na uwodzenie swojego partnera (nie-
wane, czy „czarowanie” zajmie Ci pó minuty czy cay dzie), a nastpnie regu-
larnie go praktykuj.
WYSIL WYOBRANI.
DO TEJ PORY DOBRZE POZNAA
SWOJEGO PARTNERA I PEWNIE
DOMYLASZ SI, JAK MOGABY
GO UWIE.
ZASADA NR 47
114
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 48
Cieszcie si tym,
e jestecie razem
Pomyl o kilku znajomych parach. Nie takich, które dopiero co zaczy swoj
wspóln przygod, lecz tych, które s ju ze sob dobrych kilka lat. Które sporód
nich wci ciesz si ze swojego bycia razem? Dowiadczenie podpowiada mi,
e odpowied na to pytanie nie jest zbyt krzepica. Zbyt wiele znam bowiem par
(zwaszcza z dziemi), które nie czuj ju tego aru uczu, co kiedy. Partnerzy
zaczynaj postrzega siebie jako co oczywistego, danego na zawsze i traktowa
si niemal jak atwy do przesunicia, wygodny mebel. Kogo, komu mona si
wyali w trudnych chwilach i z kim mona pogawdzi, gdy doskwiera nuda.
Musz Ci rozczarowa: to za mao. Jeli równie i Ty traktujesz partnera w ten
sposób, oczekuj w rewanu tego samego. Stopniowo staniesz si dla niego rzadko
tylko zauwaanym przedmiotem, osob, któr przez wikszo czasu bdzie
jedynie tolerowa, zamiast poda i podziwia. Co stao si z tymi wszystkimi
przyrzeczeniami i obietnicami, które szeptalicie sobie podczas Waszych pierw-
szych randek? Gdzie jest przyrzeczona sobie nawzajem dozgonna mio, ar
uczu, pomie uniesie? Jeli pozwolisz temu wszystkiemu ulecie ze zwizku,
moesz równie dobrze by z kadym, kadego bowiem mona zmieni w ów „wy-
godny mebel”. To przecie osoba stworzona dla Ciebie, kto, bez kogo nie
mogaby y, mczyzna, którego miaa kocha i poda do koca swoich dni.
Pamitasz?
Oto czego powinna si trzyma, jeli chcesz, aby Twój zwizek trwa. Powinna
podtrzymywa w sobie (lub, jeli zajdzie taka potrzeba, odkry na nowo) t
namitno, która towarzyszya Wam w pierwszych chwilach Waszego zwizku.
Nie mówi tu bynajmniej o pocigu seksualnym, cho z pewnoci jest on
wanym czynnikiem. Mówi o Twojej fascynacji partnerem jako osob i Waszej
wspólnej fascynacji zwizkiem.
Jak tego dokona? W jaki sposób przez cae ycie podtrzymywa niegasnc
fascynacj swoim partnerem? Odpowied brzmi: nigdy nie zapomina, dlaczego
zdecydowaa si dzieli z nim swoje ycie. Zrobia to, gdy pragna da mu
Z A S A D Y W Z W I Z K U
115
szczcie. Umie go na szczycie swojej listy priorytetów i powi mu swoje ycie.
Postpujc w ten sposób, stale bdziesz sobie przypomina, dlaczego tak bardzo
go kochasz, dlaczego tak wane jest dla Ciebie, by by szczliwy, oraz jak bardzo
jeste dumna, e to Ty bdziesz t, która ma szans ofiarowa mu szczcie.
Wykorzystuj kad nadarzajc si okazj (a najlepiej sama te okazje stwarzaj),
aby potwierdza znaczenie tej osoby w Twoim yciu oraz zachca j do odnale-
zienia w sobie i rozwinicia tych zachwycajcych cech osobowoci, które kiedy
tak Ci urzeky. Mówic o partnerze, pozwól, aby Twój gos i Twoje sowa
wyraay ca Tw namitno i fascynacj partnerem. Spraw, by nastpnym
razem, gdy Twoi przyjaciele bd poszukiwa pary, której ar uczu pomimo
upywu lat nie stygnie ani troch, pomyleli w pierwszej kolejnoci wanie o Was.
UMIE GO NA SZCZYCIE
LISTY TWOICH YCIOWYCH PRIORYTETÓW
I POWI MU SWOJE YCIE.
ZASADA NR 48
116
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 49
Dzielcie si obowizkami
Jeli chcesz, aby w Waszym zwizku panowaa równowaga, musisz traktowa
swojego partnera w uczciwy sposób. Jeli go kochasz, to jeden z najprostszych
sposobów okazania mu tego. Niezalenie od Waszego pochodzenia i wykszta-
cenia moecie to zrobi w jeden jedyny sposób: wkadajc w Wasze wspólne
ycie jednakow ilo czasu i energii.
Przekadajc to na codzienno: adnego wakonienia si na kanapie po po-
wrocie z pracy, gdy Twój partner wanie krzta si w kuchni, przygotowujc
kolacj. adnego wylegiwania si rankami w óku, gdy Twoja druga poowa
stacza poranny „bój” z dziemi. Oboje powinnicie wnosi do zwizku jednakowy
wkad pracy i czasu. Oznacza to, e jeli wstajecie razem, adne nie spoczywa na
laurach, dopóki wszystkie poranne obowizki nie zostan wykonane — dopiero
wtedy odpoczywacie oboje. Jeli wic wrócisz z pracy i zobaczysz partnera przygo-
towujcego kolacj, przebierz si i pomó mu. Moesz te pooy dzieci do
óek lub zrobi co w domu, w kadym razie nie powinna rzuca si na ka-
nap, dopóki Twój partner nie moe do Ciebie doczy.
Naturalnie, nie musisz wszystkich obowizków dzieli z zegarmistrzowsk precyzj
po poowie. Rób to, co bardziej lubisz. W moim domu to ja zmywam, podczas
gdy na gowie ony s zakupy. Taki podzia ról doskonale nam odpowiada.
Wstaj zazwyczaj wczeniej od niej. Gdy zdarzy mi si kiepski dzie, potrzebuj
odpocz od dzieci (eby nie oszale). Tymczasem moja ona wstaje nieco pó-
niej, lecz ju do koca dnia, gdy ja znikam co jaki czas na par minut, nie-
przerwanie uwija si po domu. Po poudniu, gdy ona koczy swoje domowe
czynnoci, ja odpoczywam, by wieczorem, kiedy ona pooy si ju do óka,
zrobi reszt: wyprowadzi psa i zaadowa zmywark. Jak wida, nie robimy
tego samego, jestemy jednak zadowoleni: udao nam si osign równo-
wag w podziale obowizków i adne z nas nie czuje si wykorzystywane.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
117
Niejednokrotnie zdarzao mi si sysze osoby (dodam, e byli to niemal bez
wyjtku mczyni), które swoj niech do jakichkolwiek prac domowych
uzasadniay faktem, i to one zarabiay na utrzymanie rodziny, podczas gdy
ich niepracujcy partnerzy spdzali cay swój czas z dziemi. W ich mniemaniu
zarabianie pienidzy byo prac wymagajc o wiele wikszego nakadu si
i dlatego domagali si, by to partner bra na siebie wikszo wieczornych
i weekendowych obowizków. Oni po prostu musieli odpocz.
Jeli jeste mczyzn i cechuje Ci podobne nastawienie, pozwól, e co Ci
wyjani. W swoim yciu robiem ju wiele rzeczy; wykonywaem zarówno
proste prace fizyczne, jak i skomplikowane projekty wymagajce duej dozy
kreatywnego mylenia. Bywaem jedynym „ywicielem rodziny”, zdarzyo mi
si te by w zwizku, w którym moje zarobki stanowiy zaledwie uamek do-
chodów mojej partnerki. Jaki czas spdziem równie w domu, z dziemi.
Uwierz mi: to ostatnie jest nieporównywalnie trudniejsze anieli wychodze-
nie z domu i zarabianie pienidzy.
Caodzienna opieka nad dziemi w wieku przedszkolnym bya psychicznie
i fizycznie o wiele bardziej wyczerpujca ni wszystko to, co do tamtej pory
zdarzyo mi si robi. Jeli mi nie wierzysz, we kilka dni urlopu i przekonaj si
sam. Gdyby nie Twoja partnerka, która wzia na siebie trud opieki nad Waszymi
pociechami, nie mógby kadego ranka zamyka za sob drzwi i zarabia na
chleb. Bdmy wic uczciwi i sprawiedliwie dzielmy obowizki. Jeli kto zasuguje
tu na dodatkowy wypoczynek, z pewnoci jest nim to z partnerów, które
cay dzie spdzio z dziemi.
ADNEGO WYLEGIWANIA SI W ÓKU,
GDY TWÓJ PARTNER TOCZY PORANNE
„ZMAGANIA” Z DZIEMI.
ZASADA NR 49
118
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 50
Zaufaj partnerowi
i nie traktuj go jak dziecko
Jeli zgodnie z poprzedni Zasad sprawiedliwie podzielilicie domowe obo-
wizki pomidzy siebie, kolejnym krokiem jest zaufanie partnerowi — musisz
uwierzy, e przypisan mu poow prac wykona on waciwie. Niezalenie od
tego, czy s to prace domowe, opieka nad dziemi, zarabianie na ycie czy przygo-
towywanie posików, nie próbuj przejmowa od niego tych obowizków, wtrca
si w nie ani sprawdza jakoci ich wykonania. wiadczy to bowiem o Twoim
braku zaufania w stosunku do partnera, jest demoralizujce i co tu duo mówi
— wyjtkowo niegrzeczne.
Oznacza to, e widzc partnera odkurzajcego podogi przed wytarciem kurzu,
powinna ugry si w jzyk — to jego „dziaka” i pozwoli mu to zrobi na
swój sposób. Niewane, e nigdy nie gotowaaby ziemniaków razem z ryb
— to nie Ty przyrzdzasz dzi obiad. By moe wydaje Ci si, e Twój partner
powinien nieco bardziej stanowczo walczy o podwyk w pracy lub rozejrze
si za lepiej patn posad, pamitaj jednak, e to jego kariera i to on decy-
duje o jej przebiegu.
Jeli które z wieloletnich przyzwyczaje lub postaw partnera wzbudzaj Twoje
wtpliwoci, powinnicie usi i spokojnie o nich porozmawia. Wyjanij mu,
e Twoim zdaniem jego praca przynosi niewystarczajce dochody. Zastanówcie
si, czy dieta, któr serwuje dzieciom, jest zdrowa. Przekonaj go, e w ktach
pomieszcze równie naley odkurza. Dyskusja powinna si jednak opiera
na zaoeniu, e to jego cz obowizków, Ty za powinna przybra uprzejm,
ostron i dyplomatyczn postaw. Jeli jednak wci nie moesz si pogodzi
z pewnymi aspektami zachowa partnera i czujesz si na siach, przejmij od
niego „kontrowersyjn” cz jego obowizków, a w zamian przydziel mu inne
(odkurzaj Ty, on za niech poleruje meble). Jeli ju jednak do tego dojdzie, niech
nie przyjdzie Ci do gowy narzeka na sposób wykonania i tej czynnoci.
Obszarem, na którym tego rodzaju tendencje maj najwiksze nasilenie, jest
niewtpliwie opieka nad dziemi. Z moich obserwacji wynika jednoznacznie, e
Z A S A D Y W Z W I Z K U
119
to matki
8
najczciej krytykuj zachowania partnerów. Polecaj im opiek
nad dziemi — notabene ich dziemi — by nastpnie nie pozostawi suchej
nitki na sposobie, w jaki to robi: „Chyba nie powiesz mi, e od godziny
drugiej nie zmienie jej pieluszki? Mam nadziej, e nie dae mu tych nie-
zdrowych paluszków rybnych? Dlaczego, u diaba, nie zaoye jej kurtki przed
wyjciem z domu” itd.
Jeli zamierzasz powierzy partnerowi zadanie opieki nad dzieckiem, musisz te
przyj do wiadomoci, e od tej chwili to on jest za nie odpowiedzialny. Zapewne
uzna, e pieluszka wci jest sucha, paluszki rybne jak najbardziej w porzdku,
a na dworze jest zbyt ciepo, by zakada kurtk. W przeciwnym wypadku nie
postpiby tak, jak postpi. Chyba nie wydaje Ci si, by z rozmysem chcia
wyrzdzi krzywd wasnemu dziecku? I wiesz co? By moe mia racj. Z moich
dowiadcze wynika, e ojcowie potrafi znakomicie zajmowa si dziemi,
cho nie zawsze robi to w sposób akceptowany przez ich partnerki. Przyjmijmy
na potrzeby naszych rozwaa, e tatu zaniedba pewne sprawy zwyczajnie
z lenistwa. Czy z rk na sercu moesz powiedzie, e nigdy nie zdarzyo Ci si
pozwoli malestwu zbyt dugo nosi niezmienion pieluch, gdy bya zajta
lub zmczona? A widzisz!
Jeli naprawd uwaasz, e Twój partner nie jest w stanie waciwie zaj si
wasnym dzieckiem, oznacza to powany problem, nad którym powinna si
zastanowi. Zazwyczaj jest jednak tak, e znakomicie wywizuje si ze swoich
powinnoci, a Ty moesz mu pomóc jedynie okazaniem odrobiny zaufania.
JELI ZAMIERZASZ
POWIERZY PARTNEROWI ZADANIE,
MUSISZ TE PRZEKAZA MU
ODPOWIEDZIALNO ZA JEGO REALIZACJ.
ZASADA NR 50
120
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 51
Nie bd zrzd
Przeczytaem ostatnio wyniki interesujcej sondy. Otó wynika z niej, e osoba,
której naprzykrzasz si o zrobienie okrelonej czynnoci, zrobi to o wiele bardziej
niechtnie anieli w przypadku, gdyby w ogóle jej nie nagabywaa. Skamabym,
gdybym powiedzia, e jest to dla mnie niespodziank — doskonale wiem, co
czuj, gdy kto nieustannie suszy mi o co gow.
Faktem jest, e naprzykrzanie si jest bezcelowe. Jeli Twój partner ociga si
ze zrobieniem czego, o co prosisz, pomimo e Ci kocha, tym bardziej nie
zrobi tego dlatego, e bdziesz mu si naprzykrza. Swoj natarczywoci wzbu-
dzisz jedynie niezadowolenie i irytacj partnera, co w aden sposób nie przyczyni
si do wzmocnienia Waszego zwizku.
Musisz wymyli inny sposób nakonienia partnera do spenienia Twojej proby.
By moe, jeli przestaniesz go zadrcza, ostatecznie („w swoim czasie”) zrobi to,
o co prosia, wystarczy jedynie dopasowa si do jego tempa. Czasami koniecz-
na moe si okaza rozmowa na temat przyczyn, dla których partner tak bar-
dzo zwleka ze spenieniem Twojej proby. Powinna stara si unika w takim
przypadku postawy oskarajcej, gdy oznacza ona bdzie roszczeniowo
i nagabywanie opakowane jedynie w inn form. Szczerze zainteresuj si,
w czym tkwi problem. By moe partner jest wyczerpany, a by moe nie wie,
jak zabra si do rzeczy. Niewykluczone, e uwaa, i to Twoje zadanie, bd
jest zdania, e z jakich wzgldów nie powinien spenia Twojej proby.
Nie mona jednak wykluczy, e bdziesz musiaa wykaza si pomysowoci.
askocz go, dopóki nie zrobi, o co prosisz. Schowaj kluczyki od jego samochodu
i nie oddawaj ich, dopóki nie upora si z zadaniem. Zawrzyjcie przyjacielski
ukad — jeli partner nie speni Twojej proby, Ty nie spenisz jego (umowa
8
Nie, bynajmniej nie jestem seksist, stwierdzam jedynie fakty. Prosz si na mnie
nie obrusza.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
121
musi by przyjacielska, gdy w przeciwnym razie po niedugim czasie ponownie
zaczniesz marudzi i nagabywa partnera). Dla przykadu moesz wic powie-
dzie: „Obiecuj ju nigdy nawet nie zajkn si na temat zmywania naczy.
Ale umowa dziaa w obie strony: nie licz na obiad, dopóki nie zobacz czystych
talerzy na póce”. Staraj si, by Twoje sowa brzmiay artobliwie, upieraj si jed-
nak przy swoim. By moe partner uniesie si ambicj i sam przygotuje posiek,
jednak w takim przypadku to Ty moesz pozmywa i wszystko bdzie w porzdku.
Jeli Twój partner nie jest z natury leniwy, musi by jaki uzasadniony powód,
dla którego nie wyciera obuwia przed wejciem na dywan bd zwleka z wymian
uszkodzonej arówki. Spróbuj dotrze do istoty problemu. Jeli wprost nie
znosi on okrelonej czynnoci, moesz przej j od niego, przydzielajc mu
w zamian co innego: zmywasz Ty, lecz on robi zakupy itp.
Jeli bya na tyle lekkomylna, by zwiza si z notorycznym leniem, ostatecznie
moesz by zmuszona pogodzi si z faktem, e to Tobie przypadnie w udziale
wikszo obowizków. Twoje wiercenie partnerowi dziury w brzuchu niczego
tu nie zmieni. To cena, jak pacisz za bdny wybór. Jeli ma on inne zalety, by
moe zrekompensuj Ci one t jedn, do nieprzyjemn wad. A jeli nie ma…
Có, decyzja naley do Ciebie.
JELI TWÓJ PARTNER NIE JEST Z NATURY
LENIWY, MUSI BY JAKI UZASADNIONY
POWÓD, DLA KTÓREGO OCIGA SI ZE
ZROBIENIEM TEGO, O CO GO PROSISZ.
ZASADA NR 51
122
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 52
Sprawcie, by w seksie
bya te i mio
Jak by moe zauwaya niewiele w tej ksice pisz na temat seksu. Nie chodzi
bynajmniej o to, e uwaam t sfer ycia za nieistotn — wprost przeciwnie,
jest wedug mnie bardzo wana. Jednak zao si, e w Waszym zwizku tyle
samo czasu, co seksowi, powicacie na zakupy, zmywanie, sen czy ogldanie
telewizji. Zauwa, e i tym czynnociom nie powicam tu zbyt wiele miejsca.
Istnieje jednak pewna wana Zasada dotyczca seksu, której nie sposób tu
pomin. cilej rzecz ujmujc, chodzi w niej nie tyle o sam akt seksualny, co
o trzymanie si za rce, pocaunki, czuoci, pieszczoty i wszystkie inne, zda-
waoby si bahe i mao istotne aspekty intymnoci, jaka czy Ci z partnerem.
Jeli kogo kochasz, seks z t osob nie jest niczym innym, jak sposobem wy-
raenia tego uczucia. To nie tylko atwy i przyjemny sposób rozadowania napi-
cia seksualnego, zaspokojenia drzemicych w nas instynktów — jego zasadniczym
celem jest okazanie partnerowi mioci w najbardziej intymny, bezporedni
i osobisty sposób z moliwych. Oznacza to, e w sferze seksualnoci powinna
by taktowna i ostrona, liczy si z partnerem i szanowa jego osob.
Twój partner ma pene prawo do szacunku i prywatnoci, a take do uwzgld-
nienia przez Ciebie swoich wasnych zahamowa i potrzeb. Zasada obowi-
zuje oczywicie równie i w drug stron, niezalenie od tego, czy migdalicie
si na sofie w salonie, czy uprawiacie dziki seks na polu kukurydzy.
Nie sugeruj bynajmniej, e seks ma by nudny. Wprost przeciwnie. Wzajemne
uczucie, poznanie si i obdarzenie zaufaniem otwiera przed Wami prawdziwe
pole do popisu i ókowych eksperymentów, ograniczone jedynie Wasz wy-
obrani. Wane jest jednak, abycie oboje tego chcieli. Wywieranie presji na
partnera bd jakiekolwiek inne zachowania, za spraw których odczuwa on
dyskomfort lub zakopotanie, s niedopuszczalne.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
123
Twój partner w niezwyky sposób wyrónia Ci, pozwalajc Ci by jedyn
osob, z któr utrzymuje tak intymne relacje. Jeliby uwaniej si nad tym za-
stanowi, dojdziemy do wniosku, e to niezwyky komplement i dar, którego
nie sposób przeceni. Naturalnie, dziaa to take i w drug stron — równie
i Twój partner dostpuje niezwykego zaszczytu. Traktujcie si wic nawza-
jem z szacunkiem i nie pozwalajcie, aby w Waszej sypialni zagocia nuda
i rutyna. Odpa partnerowi za zaszczyt, jaki Ci wywiadcza — skup si na jego
potrzebach i powi mu ca swoj uwag. Fantazjowanie i myli o niebieskich
migdaach zostaw na kiedy indziej.
Seks, w zalenoci od Waszych upodoba i nastroju, moe by zarówno namitny
i sprony, jak i delikatny i subtelny. Mam nadziej, e bywa i taki, i taki. I o ile
zrywacie z siebie ubrania z szacunkiem dla samych siebie, kochacie si dziko,
lecz i taktownie, bujacie si na yrandolu ze wzajemn yczliwoci
9
— wszystko
jest w porzdku.
WZAJEMNE UCZUCIE, POZNANIE SI
I OBDARZENIE ZAUFANIEM OTWIERA
PRZED WAMI PRAWDZIWE POLE DO POPISU
I ÓKOWYCH EKSPERYMENTÓW,
OGRANICZONE JEDYNIE WASZ
WYOBRANI.
9
Zalecam szczególn ostrono.
ZASADA NR 52
124
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 53
Nie steruj nim
Nadopiekuczo od tyranizowania rozdziela cienka i nie zawsze wyrana linia.
Znam ludzi, którzy manipuluj swoimi partnerami otwarcie i bez adnych
ogródek. Niektórzy czyni to w sposób agresywny, inni delikatny, lecz stanowczy.
Nalegaj, by partner robi wskazane rzeczy w okrelony sposób, wymuszajc
zastosowanie si do swoich da „fochami” i cakowitym odrzuceniem stanowi-
ska partnera i jego spojrzenia na dan spraw.
Jeden z moich znajomych ma obsesj na punkcie czystego stou. Jego partnerka
z chci wykorzystaaby czasem ów mebel, by pooy na nim pewne rzeczy
(przecie to tylko stó), mczyzna jednak nie chce tam widzie niczego innego
poza zastaw i sztucami, i to tylko w porze posików. Rzecz nie podlega w ogóle
dyskusji, a on odrzuca wszelkie, najbardziej nawet racjonalne argumenty kobiety.
Pó biedy, gdyby by to jedynie pojedynczy, odizolowany przypadek, z atwoci
mona by go uzna za nieszkodliwe dziwactwo. Sk w tym, e podobnych sy-
tuacji jest w ich zwizku wiele: mczyzna nie tylko kontroluje swoje otoczenie
(do czego ma prawo) — kontroluje równie i swoj partnerk. Sam nigdy by si
do tego nie przyzna, ale jest tyranem.
Mam przyjaciók, która w swoim yciu przesza ju wiele. Miaa trudne dzie-
cistwo, a gdy kilka lat po zakoczeniu szkoy zwizaa si z pewnym mczyzn,
jej sytuacja nie bya do pozazdroszczenia. Jej partner by dla niej niezwykle sil-
nym wsparciem, troszczy si o ni i to dziki niemu jej ycie wrócio po pewnym
czasie na normalne tory. W jej yciu zasza przemiana — kobieta poczua, e jest
w stanie by samodzielna, samodzielnie podejmowa wane dla swojego ycia
decyzje. Tymczasem mczyzna zdawa si tego nie zauwaa. Wci pragn dla
siebie roli „opiekuna”, w dalszym cigu wskazywa jej, co powinna, a czego nie
powinna robi, za bdne (w jego mniemaniu) decyzje kobiety wywoyway jego
irytacj. Innymi sowy, kontrolowa j. On sam nigdy nie uyby tego sowa.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
125
Wci uwaa, e postpuje tak wycznie dla jej dobra, a ja jestem pewny, e
motywy jego postpowania byy szczere. Jednak cho jego zachowanie byo
bardziej nadopiekuczoci ni tyranizowaniem, dla kobiety skutek by ten sam.
Powinienem doda, e adna z tych par nie jest ju ze sob — to wanie
nadmierna kontrola i manipulowanie byy tym, co przyczynio si do rozpadu
relacji pomidzy nimi. To proste: kontrolujc partnera i sterujc jego zachowa-
niami, nie jeste w stanie zbudowa udanego zwizku. Ju sam fakt, e podej-
mujesz za niego decyzje, podkopuje jego samoocen i pewno siebie. Jeli go
kochasz, nie powinna tego robi.
Zasada moe przysporzy spore trudnoci szczególnie tym, którzy maj bzika na
punkcie kontrolowania przestrzeni wokó siebie. Wiem, o czym mówi, gdy
mieszkam pod jednym dachem z kim takim
10
. Na szczcie pragnienie pano-
wania nad swoim wasnym yciem i najbliszym otoczeniem nie przekada si na
potrzeb kontrolowania ludzi wokó siebie. Od czasu do czasu delikatnie na-
pomykam jej o jej skonnociach (zawsze z humorem — patrz Zasada nr 40), nie
uwaam ich jednak za przywar. I o ile dobrze jest tak zaaranowa swoje biurko,
by co do joty odpowiadao naszym potrzebom, nie mona tego samego powie-
dzie o „aranowaniu” partnera. Wiem, e to trudne, Ty jednak musisz okazywa
mu szacunek i ufa, e sam potrafi pokierowa wasnym yciem.
JU SAM FAKT, E PODEJMUJESZ
ZA NIEGO DECYZJE, PODKOPUJE
JEGO SAMOOCEN I PEWNO SIEBIE.
10
Mam nadziej, e ona tego nie przeczyta.
ZASADA NR 53
126
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 54
Suchaj równie tego,
czego partner
nie mówi
Dlaczego zazwyczaj nigdy nie mówimy tego, co mamy na myli? Nie dymy
do sedna sprawy i nie wyjaniamy, co tak naprawd jest istot naszego pro-
blemu? Nie mam pojcia — o ile atwiejsze byoby wtedy nasze ycie! My jed-
nak wolimy kluczy wokó sprawy, unika sów, które w naszym mniemaniu
mogyby brzmie nierozsdnie, maostkowo, aonie, lub które, jak nam si
wydaje, mogyby zrani bd zdenerwowa naszego rozmówc.
Zapewne dostrzegasz tego rodzaju zachowania u swojego partnera. Zaczyna
lun rozmow na temat zbliajcego si przyjcia u Waszych znajomych, na
które — jak postanowilicie wspólnie — nie zamierzacie si wybiera. To jednak
tylko balon próbny. Twój partner sonduje jedynie Twoj reakcj, podczas
gdy w rzeczywistoci próbuje zdoby si na odwag, by poruszy jak tkwic
gboko w nim, istotn z jego punktu widzenia kwesti. Partner owiadcza
Ci, e jednak chtnie wybraby si na imprez, jednak zamiast wyjani Ci
prawdziwe powody swojej decyzji — by moe martwi go, e wydajesz si nie
mie ju ochoty wychodzi z nim dokdkolwiek — mówi Ci jedynie, e zwy-
czajnie zmieni zdanie.
To intrygujca gra. Intrygujca, gdy w jej pierwszej i najtrudniejszej fazie nawet
nie domylasz si, e w niej uczestniczysz, dopiero po jakim czasie uzmysawiasz
sobie, e gra si zacza. Naturalnie, bd i podpowiedzi, bez tego gra byaby nie
fair. Wskazówki bd jednak subtelne i wyartykuowane wprost — Twój partner
moe powiedzie co artobliwego, jednak zaskakujco powanym, niepasujcym
do tematu tonem. Moe — inaczej ni zazwyczaj — unika kontaktu wzrokowego.
Irytowa si na rzeczy, które z logicznego punktu nie powinny go zoci. Rzecz
w tym, by dostrzega te znaki i uzmysowia sobie, e gra si zacza. Twoim
zadaniem bdzie nastpnie rozszyfrowanie podpowiedzi i dotarcie do istoty
problemu.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
127
By moe brzmi to wszystko nieco niepowanie, ale to dlatego, e caa rozmowa
bdzie niepowana, przynajmniej z pocztku. Gdy ju jednak odbierzesz za-
szyfrowane sygnay, powinna dry problem i ustali, co tak waciwie ley
u jego podoa. Twój partner szczerze si czym martwi, jest zdenerwowany,
czuje si zraniony i potrzebuje, by wysuchaa, co tak naprawd ma Ci do
zakomunikowania. Jego problem niekoniecznie musi by zwizany z Twoj
osob. By moe poruszyy go jakie nieporozumienia w pracy bd proble-
my w rodzinie, boi si jednak zwierzy Ci si ze swoich rozterek w obawie
o Twoj reakcj (by moe uznasz, e wyolbrzymia spraw lub zaprzta sobie
gow zupenie nieistotnymi kwestiami). Ty jednak wiesz, e ju sam fakt, e
Twój partner jest smutny lub zaniepokojony, jest wystarczajcym powodem,
by powanie si nim zaj.
Gdy ju uwiadomisz sobie, e dzieje si co niepokojcego, zazwyczaj nietrudno
jest dotrze do sedna problemu. Powinna jedynie otworzy si na sygnay
dawane przez Twoj drug poow, umie odczyta, kiedy partner nie mówi
tego, co myli i rozpoznawa, gdy trapi go skrywany gboko problem, o którym
chce pomówi.
Zapamitaj: gdy ju uda Ci si zachci partnera do otwartoci, suchaj go
uwanie i unikaj ferowania wyroków. Dziki temu poczuje si pewniej i chtniej
otworzy si przed Tob nastpnym razem. Potraktuj powanie jego odczucia,
niezalenie od tego, czy je podzielasz, czy nie. Niech Twój partner poczuje si
lepiej, widzc, e na serio starasz si rozwia drczce go rozterki.
TO INTERESUJCA GRA,
GDY NAWET NIE WIESZ,
E JESTE JEJ UCZESTNICZK.
ZASADA NR 54
128
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 55
W wikszoci kótni
chodzi zazwyczaj
o co innego
To zaskakujce, jak czsto dochodzi pomidzy partnerami do sprzeczek o zda-
waoby si bahe kwestie. Zdarzaj si pary, które bez ustanku kóc si o to
samo. O co w tym wszystkim chodzi? Ju mówi: cho moe Ci si wydawa, e
podczas ostatniego spicia definitywnie rozstrzygnlicie problem, kótnia, w jak
wdalicie si ostatnio, dotyczya w rzeczywistoci czego zupenie innego. Sko-
czylicie sobie do oczu z zupenie odmiennego powodu, lecz adne z Was nie
uwiadomio sobie tego.
Jeli ta Zasada przypomina Ci nieco ostatni, nie jeste w bdzie. Stanowi ona
w rzeczywistoci jej rozwinicie. Chcc rozszyfrowa prawdziwe powody kótni,
powinna zastosowa Zasad nr 54 i wsucha si w to, co nie zostao powiedziane.
Trudne? Pozwól, e posu si przykadem, a by moe wszystko stanie si jasne.
Wiele par kóci si o to, na kogo danego dnia przypada kolej zmywania. Grzzn
w absurdalnych wyliczeniach: „Ty zmywaa w pitek, ja w weekend”. A przecie
wystarczy si rozejrze: wokó jest tylu ludzi, którzy zmywaj nawet wtedy, kiedy
nie wypada ich „kolej”, kiedy pónym wtorkowym popoudniem wracaj do
domu z pracy, marzc jedynie o odpoczynku. Przecie to tylko zmywanie na-
czy! Czy to naprawd sprawa a tak wielkiej wagi, kto zakasze rkawy i to
zrobi? Jeli naprawd kochasz swojego partnera, kwestia, kto w ubiegym tygo-
dniu pozmywa wicej widelców, wyda Ci si mieszna i baha.
Ale nie o to chodzi, prawda? W tym przypadku problem polega na tym, e jedno
z Was nie ma ochoty by na kade zawoanie i czuje, e jego dobra wola jest
bezdusznie wykorzystywana. Nie tego (cakiem susznie) spodziewamy si po
osobach, które darz nas podobno gorcym uczuciem. Jeli wic pragniesz
dotrze do sedna problemu, powinna poruszy w rozmowie ten wanie temat.
Mów szyfrem, posikujc si sowami typu „zlew” dla uwypuklenia problemu
równowagi wkadu obojga Was w funkcjonowanie zwizku, lub prosto z mostu
przedstaw partnerowi istot sprawy. Niewane, w jaki sposób to zrobisz, istotne
jest, abycie oboje wiedzieli, na czym polega problem.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
129
Jeli i w Waszym zwizku dochodzi do nieustannych spi wci na ten sam
temat, istnieje due prawdopodobiestwo, e macie do rozwizania jeden
z tych trudnych do uchwycenia problemów. Kótnie nie ustan, dopóki nie
uda Wam si go zidentyfikowa. Zaómy: starlicie si o to, e jedno z Was
wydaje pienidze na co, co w mniemaniu drugiego stanowi fanaberi i cako-
wicie zbdny wydatek. Powodów moe by kilka: partner obawia si, e w pew-
nym momencie moe zabrakn pienidzy na podstawowe wydatki, odczuwa
zazdro, e to drugie moe wyda wicej na swoje zachcianki, lub te uwaa,
e rodki mogyby zosta przeznaczone na co, z czego korzy odnielibycie
oboje. Twoim zadaniem jest rozwia zagadk i dociec, który z powodów jest
waciwy. Nie daj si zwie myli, e chodzi wycznie o trwonienie pieni-
dzy. Zwaszcza wtedy, gdy taka sytuacja ma miejsce nagminnie.
BY MOE WYDAJE CI SI,
E DEFINITYWNIE ROZSTRZYGNLICIE
PROBLEM PODCZAS OSTATNIEJ KÓTNI,
W RZECZYWISTOCI JEDNAK SPRZECZKA,
W KTÓR WDALICIE SI OSTATNIO,
DOTYCZYA CZEGO ZUPENIE INNEGO.
ZASADA NR 55
130
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 56
Szanuj prywatno
partnera
Twój partner trzyma przed Tob pewne rzeczy w tajemnicy? Có, takie jego
prawo. A czy Ty jeste cakowicie pewna, e powiedziaa mu wszystko o swojej
przeszoci? Czy nie ma czego, co nie powinno ujrze wiata dziennego?
Z pewnoci jest. Wszyscy mamy na swoim koncie rzeczy wstydliwe, zakazane,
takie, których ujawnienie mogoby by dla nas niewygodne lub po prostu naruszy
nasz prywatno, a Twój partner nie jest tu pod adnym wzgldem wyjtkowy.
Czy mu nie ufasz? Jeli tak, masz problem. Problem, którego przyczyna nie tkwi
w tym, co partner usiuje zatrzyma dla siebie, lecz w zaufaniu, a raczej jego braku.
Najlepiej bdzie, jeli cofniesz si nieco i przypomnisz sobie Zasady nr 13 i 45.
A wic mu ufasz? To wietnie. W takim razie na czym polega problem? Posu-
chaj: Twój partner, podobnie jak Ty, ma pene prawo do prywatnoci. To, e
Ci kocha i pragnie dzieli z Tob swoje ycie, nie oznacza jeszcze, e ma si
do koca wyzby swojej indywidualnoci i zrezygnowa z prawa do zachowania
pewnych rzeczy wycznie dla siebie. Niezalenie od tego, czy lubi od czasu do
czasu poby sam na sam ze sob, wygania Ci z azienki, zachowuje si lojalnie
w stosunku do najlepszego przyjaciela albo dugo namyla si nad spraw, zanim
zdecyduje si omówi j z Tob — ma do tego prawo.
Ty za nie masz prawa czyni mu z tego powodu jakiekolwiek wyrzutów. adnego
nagabywania, adnych grób, adnych nacisków, baga, emocjonalnego szantau.
Po prostu daj mu spokój i pozwól na odrobin prywatnoci.
Pewna znajoma para z tego wanie powodu zacza mie powane trudnoci.
Jemu nie podobao si, e partnerka spotyka si bez niego ze swoimi przyja-
ciómi i dzwoni, gdy nie ma go w pobliu. Jego irytacja rosa z kadym dniem,
kobieta za — przyjwszy postaw obronn — jedynie pogbiaa przepa
pomidzy nimi. Sprawa wyjania si, gdy mczyzna wróci pewnego dnia do
domu i zasta tam… wielkie przyjcie-niespodziank, zorganizowane z okazji
jego urodzin. Wyjanio si tajemnicze zachowanie partnerki. Na przygotowanie
Z A S A D Y W Z W I Z K U
131
przyjcia powicia wiele godzin i jestem pewny, e niejeden raz, gdy partner
po raz kolejny skierowa pod jej adresem jak cierpk uwag, aowaa swojego
pomysu.
Nie twierdz, e Twój partner planuje niespodziewane przyjcie, cho nie ukry-
wam, e byoby to mie. Uwaam jedynie, e istnieje mnóstwo powodów, dla
których Twój partner pragnie zachowa pewne rzeczy dla siebie i wcale nie
musi to by zagroenie dla Waszego zwizku. W rzeczywistoci, jak miao si to
w przypadku wspomnianej przed chwil pary, gdyby nie reakcja partnera, wszyst-
ko mogo si skoczy tylko wzmocnieniem czcej ich wizi. Jedynym powo-
dem, dla którego mogaby czu pewne obawy, jest brak zaufania do partnera,
a w takim przypadku… wracamy do punktu wyjcia.
TO, E CI KOCHA, NIE OZNACZA JESZCZE,
E MA SI DO KOCA WYZBY
SWOJEJ INDYWIDUALNOCI.
ZASADA NR 56
132
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 57
Traktuj swojego partnera
lepiej ni najlepszego
przyjaciela
Tytu tej Zasady brzmi nieco zwodniczo, zauwaya? Jeli Wasz zwizek jest
udany i spenia wszystkie Twoje oczekiwania, to Twój partner jest Twoim
najlepszym przyjacielem. A trudno bdzie traktowa go lepiej ni do tej pory.
Na potrzeby naszych rozwaa przyjmijmy, e powinna traktowa swojego
partnera lepiej ni swojego drugiego w kolejnoci najlepszego przyjaciela.
Jeli Twojemu najlepszemu przyjacielowi (patrz wyej) zdarzy si rozla drinka
na caym stole, wybaczasz mu i cakowicie naturalnie kwitujesz ca spraw
miechem. Czy zachowaaby si tak samo, gdyby podobna niezrczno przytra-
fia si Twojemu partnerowi? Mam nadziej. Mam równie nadziej, e mach-
na rk na t Zasad i zamierzasz przej do kolejnej, gdy to, o czym tu
mówi, jest dla Ciebie jasne jak soce. Brawo, zachowujesz si jak urodzona
Mistrzyni Zasad. Zmuszony jestem jednak i tak zamieci tu t oczywist Zasad,
zauwaam bowiem ze smutkiem, e bardzo wielu z nas nie traktuje swoich
partnerów tak dobrze, jak na to zasuguj.
Dlaczego jeste ze swoim partnerem? Poniewa uwaasz go za najwspanialsz
osob na caym wiecie i z nikim innym nie chciaaby spdzi swojego ycia.
Dlaczego wic odpowiednio go nie traktujesz? Dlaczego w rozmowach z naszymi
„drugimi poowami” zapominamy o „prosz”, „dzikuj” i innych uprzejmo-
ciach? Dlaczego zwracamy si do nich niegrzecznie i opryskliwie?
Nie mam tu bynajmniej na myli lapsusów, jakie mog si przytrafi kademu.
Naturalnie, nie powinnimy szuka wymówek, kady jednak miewa gorsze dni,
kiedy wszystko wydaje si sprzysiga przeciwko nam. Mówi tu o ludziach,
w przypadku których normalne, codzienne obcowanie z partnerem nacecho-
wane jest popdliwoci i bezceremonialnoci.
Znam pewn kobiet, do której ten opis pasuje jak ula. Jej partner by wspania-
ym czowiekiem, ona jednak miaa go za nic. Pamitam ich, gdy przyjechali do
nas w odwiedziny którego weekendu: „Przyniose ju moj torb z samochodu?”,
Z A S A D Y W Z W I Z K U
133
„Zrób mi filiank herbaty”, „Chod ju spa. Jestem zmczona i nie chc, eby
mnie póniej budzi”. Co zastanawiajce, w stosunku do pozostaych osób za-
chowywaa si nienagannie. Jaki by nie by zamys, który przywieca kobiecie,
nie udao jej si go zrealizowa — oboje od dawna nie s ju maestwem.
Caa rzecz polega na tym, by szanowa swojego partnera, traktowa go yczliwie,
wierzy mu na sowo i z humorem kwitowa jego potknicia i bdy. Rónica
pogldów niech bdzie okazj do bliszego poznania osoby partnera, a nie
zamanifestowania swojej wrogoci. Jeli wic kiedykolwiek Twoja ukochana
„poowa” podniesie Ci cinienie, zastanów si: „Jak zareagowaabym, gdyby to
nie by mój partner, ale które z moich najbliszych przyjació?”. Jeli odpowied
brzmi „miechem” lub „machniciem rki”, ju wiesz, jak postpowa w kontak-
tach z najdrosz Ci osob.
RZECZ POLEGA NA TYM,
BY SZANOWA SWOJEGO PARTNERA
I TRAKTOWA GO Z YCZLIWOCI.
ZASADA NR 57
134
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 58
Nie czuj si uraona,
gdy partner prosi
o przestrze dla siebie
Kade z nas, ludzi, jest do pewnego stopnia stworzeniem stadnym, szkopu
jednak w tym, e nie wszyscy tak samo lubimy otacza si towarzystwem innych.
Niektórzy czuj si w grupie jak ryba w wodzie, innym wystarcza do szczcia
obecno ich partnera. Szanse, e Ty i Twój partner macie identyczne zami-
owanie do ycia towarzyskiego, s niewielkie.
Zdarzaj si dni, kiedy Twój partner chciaby znikn w galerii handlowej,
pobawi si swoim ulubionym modelem kolejki, pokopa w ogrodzie, po raz
enty przeorganizowa swoj kolekcj znaczków pocztowych albo poczyta
ksik. To wcale nie oznacza, e straci ochot na bycie z Tob. Oznacza to
jedynie, e chce przez chwil poby sam. Niektórzy z nas potrzebuj tej prze-
strzeni i jeli bdziemy im jej odmawia, zaczn si czu jak w puapce.
By moe Twój partner potrzebuje swojego miejsca „rutynowo”, by moe jed-
nak tylko wtedy, gdy sprawy nie id po jego myli, gdy jest zmczony, zajty,
smutny. Nie powinna si obawia, zazwyczaj caa rzecz nie ma z Tob nic wspól-
nego. Ich zachowania wypywaj z nich samych i tego, co nimi powoduje.
Znam pewnego mczyzn, który 3 – 4 godziny dziennie spdza przed monitorem
komputera, naogowo wrcz grajc w gry. By moe wydaje Ci si, e jego
partnerka miaa tego po dziurki w nosie, ona jednak bya wniebowzita. Twier-
dzia, e dziki temu ma wicej czasu zarówno na swoje projekty, jak i dla siebie.
Jestem pewien, e taka sytuacja nie odpowiadaaby mi, wszystko jest jednak
w porzdku, gdy nie jestem partnerem adnego z nich. Oni natomiast s
zadowoleni z istniejcego ukadu. Znam ludzi, którzy otwarcie przyznaj, e
s zadowoleni, gdy ich partner wymyka si z min winowajcy na partyjk golfa,
tenisa czy na ryby. To czas specjalnie dla nich.
Twój partner moe chcie oddawa si tym wszystkim rozrywkom w towarzy-
stwie kogo innego. Nie panikuj. Najprawdopodobniej mona to atwo wy-
tumaczy. Jeli Twój wybranek jest zapalonym ogrodnikiem lub pasjami
Z A S A D Y W Z W I Z K U
135
zajmuje si budowaniem modeli kolejek, Ty za niekoniecznie podzielasz jego
zainteresowania, towarzystwo kogo, kto do znudzenia zadaje „oczywiste” py-
tania („dlaczego znów przycinasz ten krzew?”, „co to znaczy szeroki rozstaw to-
rów?”), niekoniecznie musi dla niego by zabawne. Mam nadziej, e kiedy na
serio zainteresujesz si hobby partnera, a on z przyjemnoci wtajemniczy Ci
w jego tajniki. Gdy jednak potrzeba mu terapeutycznego „zanurzenia si” w swojej
pasji, najchtniej bdzie szuka towarzystwa kogo, kto zna jej tajemniczy jzyk.
Tu nie chodzi o Ciebie — chodzi o zatracenie si w swojej aktywnoci.
Jeli Twój partner zwyk spdza w samotnoci kilka godzin dziennie, a Tobie
zupenie to nie odpowiada, powinnicie gruntownie omówi ten problem.
Moje dowiadczenie mówi mi jednak, e dla wikszoci z nas samotna rozrywka
w czasie, gdy partner oddaje si swoim pasjom, nie stanowi wikszego problemu.
Jeli ju pojawiaj si jakiekolwiek wtpliwoci, dotycz one zazwyczaj nie-
pewnoci, czy nasz partner wci jeszcze chce by z nami. Kluczowe jest wic,
aby zrozumie, e jego zachowanie nie ma z Tob nic wspólnego — tak samo
zachowywaby si u boku kadej innej osoby.
NIEKTÓRZY Z NAS
POTRZEBUJ PRZESTRZENI.
JELI BDZIEMY IM JEJ ODMAWIA,
ZACZN SI CZU UWIZIENI.
ZASADA NR 58
136
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 59
Mczyni
równie lubi kwiaty
Kady wie, e kobiety uwielbiaj dostawa kwiaty i czekoladki. To klasyczne,
mona by rzec, upominki, których celem jest okazanie kobiecie uczucia. Nie
chodzi przy tym o same akocie czy kwiaty (jak pikne by nie byy ), lecz o nie-
zwykle wany gest. O fakt, e partner myli o partnerce na tyle, by podarowa
jej co, z czego sam nie odniesie korzyci.
Czy staoby si co strasznego, gdyby odwróci t tradycj? Dlaczegó i m-
czyni nie mieliby si cieszy tymi miymi podarkami, dowodzcymi uczu
partnerki? My take lubimy kwiaty i sodycze
11
. Lubimy wszystko, co dowodzi
tego, e nasze panie mylay o nas i chciay okaza nam swoj mio.
Nie ograniczajmy si jedynie do kwiatów i czekoladek. Drobiazgi wrczane
partnerowi w dowód uczucia, jakim go darzymy, to znakomity pomys, na-
wet jeli do urodzin czy innej, specjalnej okazji pozostao jeszcze sporo czasu
(a zwaszcza wtedy). To, co sprawia, e prezent jest tak miy i cenny, to to, e wa-
ciwie nie byo powodu do jego wrczenia. To taki „ponadprogramowy” dodatek.
Prezent niekoniecznie musi oznacza wydatek. Jeli wiesz, jaki jest ulubiony
polny kwiat Twojego partnera (nie wiesz? Dlaczego? miao, zapytaj go) kadego
roku zerwij i ofiaruj mu pierwszy napotkany. Wspaniale byoby otrzyma pierwszy
kwiat chabru, maku czy rumianku od kogo, kto nas kocha
12
. Moesz te ofia-
rowa partnerowi wasnorcznie wykonany rysunek, upiec ciasto (bez okazji)
lub pooy na jego poduszce kartk z pomiennymi wyznaniami.
Jak widzisz, pole do popisu jest spore. Najwaniejsze to pokaza partnerowi, e
o nim mylisz, i da mu do zrozumienia, e kochasz go tak bardzo, i gotowa
jeste obsypywa go prezentami bez adnej okazji. Wystarczajcym powodem
jest mio, jak ywisz w stosunku do niego.
11
Zwaszcza czekoladki. Dla mnie prosz praliny.
12
Naturalnie zerwane ze swojego wasnego ogrodu. Nie powinna te zrywa rolin
chronionych, ani wykopywa ich w lesie.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
137
Kiedy wic ostatnim razem wrczya partnerowi upominek? Odrzu urodziny,
wita Boego Narodzenia, Dzie Zakochanych i Wasz rocznic lubu. Co
ostatnio podarowaa mu ot tak, zupenie bez okazji? Jeli miao to miejsce
w ubiegym tygodniu, wszystko w porzdku. Mam nadziej, e Twój partner
doceni ten gest. Jeli miesic temu, równie jest nienajgorzej, czy jednak nie
kochasz swojego partnera na tyle mocno, by obdarowywa go prezentami
nieco czciej? Zaskakuj go mniej wicej co tydzie, starajc si przy tym
urozmaici swój „repertuar”, jeli bowiem Twój miy zwyczaj zmieni si w rutyn,
straci cay swój urok. Nie ma sensu co tydzie kupowa mu mocno sfatygo-
wanego godzika na pobliskim targowisku przy okazji zwyczajowych zakupów.
Jeli za Twój partner nie otrzyma od Ciebie niczego od ponad miesica, niech
stanie si to ju dzi — prdko, odó ksik i wymyl co oryginalnego. Wicej
ni trzy miesice temu? Powinna si wstydzi. Dopóki nie wypenisz wska-
za tej Zasady, nie powinna czyta dalej.
KIEDY OSTATNIO WRCZYA
PARTNEROWI JAKI MIY DROBIAZG?
ZASADA NR 59
138
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 60
Rozdzielcie swoje finanse
Znam mnóstwo ludzi, którzy stanowczo sprzeciwiaj si tej Zasadzie. Przypomnij
sobie jednak moje wczeniejsze sowa: ta ksika nie traktuje o tym, co w moim
mniemaniu powinna (lub nie) robi. Mówi natomiast o rozwizaniach, które
si sprawdzaj. Widywaem w swoim yciu wiele par, które nieustannie kóciy
si o pienidze, w kilku przypadkach dochodzio nawet do rozwodów. Nigdy
natomiast nie zaobserwowaem podobnych przypadków w zwizkach, w których
partnerzy prowadzili osobn „ksigowo”. Informuj Ci jedynie o moich
dowiadczeniach.
Naprawd nie ma adnej potrzeby, abycie przekazywali swoje rodki finan-
sowe do wspólnej puli, nic tym nie osigniecie. W porzdku — zaócie wspólne
konto (na które bdziecie wpaca cz swoich rodków), z którego bdziecie
opaca wspólne wydatki (np. odzie dla dzieci) i stae patnoci (np. czynsz).
Ju na samym pocztku powinnicie dokadnie ustali, jak duo kade z Was
bdzie wpaca — zasada „pó na pó” moe nie by do koca uczciwa, jeli
jedno z Was zarabia o wiele mniej ni drugie bd znacznie czciej korzysta
z telefonu.
To jednak tylko szczegóy „techniczne”, które z atwoci mona ustali. By
moe do wspólnej puli zechcecie równie odkada rodki na takie przyjemnoci
jak wspólny wyjazd wakacyjny. Nie liczc kwot przeznaczonych na wymienione
cele, zarobione przez Ciebie pienidze s Twoj wasnoci. Nawet jeli Twój
partner zamierza roztrwoni wszystkie swoje oszczdnoci na co, co uwaasz
za zbdny luksus, jest to wycznie jego sprawa, która Ciebie nie dotyczy
w najmniejszym stopniu. Rachunki zostay ju opacone, a to, co znajduje si
na jego koncie, naley do niego. Jeli pragniesz oszczdza, rób to lub inwestuj
w co, co wydaje Ci si perspektywiczne, nic nie stoi jednak na przeszkodzie,
aby wszystkie swoje pienidze wydaa na sodycze. Widzisz? Nie masz adnych
argumentów.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
139
Uprzedzajc Twoje pytanie, odpowiem: Zasada równie dobrze sprawdza si
w sytuacjach, gdy jedno z Was zarabia nieproporcjonalnie wicej lub nie
pracuje w ogóle. Mówic najogólniej, najlepszym rozwizaniem w przypadku
duego zrónicowania Waszych zarobków jest proporcjonalny wkad do wspól-
nej puli: jeli zarabiasz dwa razy tyle, co Twój partner, wpacasz na wspólne
konto dwa razy wicej. Inne wyjcie: jednakowo dokadacie si do rachunków,
a osoba zarabiajca wicej funduje Wasze wieczorne wyjcia lub opaca wyjazd
wakacyjny. Myl, e z atwoci ustalicie szczegóy.
Jeli jedno z Was spdza cay czas w domu z dziemi i nie jest przez to w stanie
zarobi ani grosza, sugeruj, by partner, po opaceniu wszystkich rachunków,
wydzieli cz pozostaej sumy (osobicie doradzabym poow) i przekaza j
drugiemu. Nie jest to aden „prezent” ani przysuga, a uczciwe wynagrodzenie
za wkad, jaki niepracujcy zawodowo partner wnosi do zwizku. Jedno z Was
zarabia na utrzymanie, podczas gdy drugie opiekuje si domem. Wymieniacie
swoje „akcje” w postaci pienidzy na „akcje”, którymi s posiki, czysty dom,
zadbane dzieci. Gdyby jedno z partnerów nie troszczyo si o Wasze domowe
gniazdo, drugie nie mogoby zarabia, jest to zatem Wasz wspólny dochód
i powinien by odpowiednio podzielony. A gdy ju sprawiedliwie si podzielicie,
kade z Was moe ulokowa swoje „akcje” na osobnym, prywatnym koncie
bankowym.
NAWET JELI TWÓJ PARTNER
ZAMIERZA WYDA WSZYSTKIE
SWOJE OSZCZDNOCI NA CO,
CO UWAASZ ZA ZBYTEK,
JEST TO WYCZNIE JEGO SPRAWA.
ZASADA NR 60
140
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 61
Satysfakcja ze zwizku
to wspaniae uczucie
Zapewne do dzi pamitasz to uczucie, gdy si po raz pierwszy zakochaa.
Dziwnie drce kolana, ucisk w odku, myli skupione wycznie na Nim.
Wspaniae, prawda? Z drugiej jednak strony tego rodzaju przeycia to emo-
cjonalna hutawka — rozchwiane uczucia, za spraw których trudno Ci si
skupi, a wszystko inne, poczwszy od pracy, na jedzeniu skoczywszy, staje
si nagle niezwykle trudnym wyzwaniem.
Niektórzy ludzie uzaleniaj si od tego stanu. Dopóki nie poczuj si „na-
prawd zakochani”, wydaje im si, e s martwi. Tymczasem nie ma szans, by
zwizek nieustannie funkcjonowa na tak wysokich obrotach. Wczeniej czy
póniej nabierzesz pewnoci co do osoby Twojego partnera, rozwiej si te
obawy. Przyzwyczaisz si do jego obecnoci u swego boku i przestaniesz pod-
skakiwa niemal pod sufit na sam dwik telefonu. Jeli wic jeste uzale-
niona od „bycia zakochan”, musisz nieustannie zmienia partnerów i wci
poszukiwa nowych osób, w których mogaby ulokowa swoje uczucie.
By moe zastanawiasz si, dlaczego umieciem „bycie zakochan” w cudzy-
sowie? Z dwóch powodów. Pierwszy z nich to ten, e odczuwanie tego rodzaju
emocji nie dowodzi jeszcze zakochania. Moesz si zwyczajnie myli co do stanu
swoich uczu, bdnie biorc za mio podanie lub chwilowe zauroczenie.
Powód drugi: nie powinna sdzi, e brak tego rodzaju odczu dowodzi braku
mioci do partnera.
Istniej uzasadnione przyczyny, dla których ów „stan podwyszonych emocji” nie
trwa wiecznie. Gdyby tak byo, nie mogaby normalnie funkcjonowa. Stan ten
jest nierozerwalnie poczony z nieustannym falowaniem uczu i radosnym
entuzjazmem, jakich dostarcza Ci znajomo z partnerem w swoim pocztko-
wym stadium. Po pewnym czasie jednak uczucia stabilizuj si, a zwizek przestaje
by tak ekscytujcy jak niegdy. Wci moecie wspólnie robi rzeczy, które
bd cieszy Was oboje, jednak zwizek sam w sobie powoli popada w rutyn
(mam nadziej, e w najlepsz z moliwych).
Z A S A D Y W Z W I Z K U
141
Co zatem pozostaje, gdy ów stan, w którym nie potrafisz zasn i skupi myli
na czym innym, jest ju jedynie wspomnieniem? Có, to zaley od sytuacji. Nie-
którym zwyczajnie to nie odpowiada. S jednak tacy, którym dziki poczeniu
szczcia, rozsdku i znajomoci Zasad udao si osign kolejne stadium zwiz-
ku: satysfakcj.
Satysfakcja ze zwizku nie ma nic wspólnego z bijcym nerwowo sercem,
mikkimi kolanami i „motylami w brzuchu”. By moe dlatego wielu z nas
nie jest w stanie zrozumie, i cho jest to uczucie o wiele bardziej subtelne,
jest warte o wiele wicej anieli chwilowe porywy namitnoci. Poczucie za-
dowolenia odczuwane dziki wizi z inn osob i byciu z ni nie oznacza, e nie
ju jeste „zakochana”. Oznacza, e kochasz gboko i prawdziwie, bez niepo-
trzebnych cudzysowów.
Nie daj si wic zwie szalestwu pierwszej „mioci”. Skup si na poznawaniu
i przestrzeganiu Zasad, by w chwili, gdy pocztkowe uniesienie opadnie, zastpi
je czym bardziej satysfakcjonujcym i wzbogacajcym, cenniejszym, kojcym
i ciepym. Gdy nadejdzie ten czas, nie myl o tym, co utracia, lecz o tym, co
udao Ci si zyska — o zadowoleniu ze zwizku. Wierz mi — mona Ci tylko
zazdroci.
SATYSFAKCJA ZE ZWIZKU
NIE MA NIC WSPÓLNEGO Z BIJCYM
NERWOWO SERCEM, MIKKIMI KOLANAMI
I „MOTYLAMI W BRZUCHU”.
ZASADA NR 61
142
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 62
To tylko pienidze
Oboje jedziecie na tym samym wózku, zatem to w Waszym interesie jest udzie-
lenie partnerowi wsparcia, gdy ten zmaga si z jakim problemem. Zazwyczaj
doskonale to rozumiemy i wycigamy pomocn do do partnera w tarapatach.
Dziwnym trafem, gdy zachodzi konieczno i ofiarowujemy swoj pomoc, gotowi
jestemy suy niemal wszystkim: naszym czasem, energi, wsparciem, trosk
i opiek. Oddajemy miejsce pod swoim dachem, powicamy godziny prze-
znaczone na odpoczynek, ofiarujemy posiki, zaniedbujemy codzienne obo-
wizki i dzieci. Jedyne, czego zazwyczaj unikamy, to wsparcia finansowego.
Nic z tego — obawiam si, e musisz sign i do kieszeni.
Przyznaj szczerze — nie jestem w stanie poj takiego postpowania. Gotowi
jestemy przychyli partnerowi nieba, jednak nawet wtedy, gdy przeywa on
trudnoci, trzymamy kas zamknit na kódk. Zrozum: jeli zarabiasz wicej
ni partner, powinna równie paci odpowiednio wiksz cz rachunków.
Paci wicej od niego za przyjemnoci, jakie sobie fundujcie. Szczerze mówic,
za wszystko. Koniec, kropka.
adnego liczenia, kalkulowania, sumowania. Nikogo nie interesuje, ile wydaa
na potrzeby partnera, szkoda wic zawraca sobie tym gow. Po co grzeba
w pamici i przypomina sobie, ile on wydawa na Ciebie w czasach, gdy zarabia
wicej? Powtórz: nikogo to nie interesuje i nie ma to najmniejszego znaczenia.
To tylko pienidze. Pienidze, bdce jedynie narzdziem do osignicia okre-
lonych celów i majce o wiele mniejsze znaczenie anieli sukces Waszego
zwizku. Mam racj? Jeli nie, by moe powinna rozway zamieszkanie w pu-
stelni, gdzie jedyn trosk bd losy Twoich inwestycji. Tam, przewracajc
si z boku na bok w pustym óku, bdziesz moga z luboci wsuchiwa si
w szelest banknotów, którymi wypchana bdzie Twoja poduszka.
Nie twierdz bynajmniej, e oszczdnoci czy inwestycje s Wam niepotrzebne.
Nie sugeruj te, e powinna paci rachunki Twojego partnera w kasynie.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
143
Mówi tu o pienidzach, które jeste w stanie powici. Jeli masz wicej
„wolnych” rodków ni on, jest dla mnie oczywiste, e to Ty pacisz za bilety
do kina, posiek w restauracji, wakacyjny wyjazd lub jaki drobiazg, na który
Twój partner nie moe sobie pozwoli. W ostatecznoci moesz wrczy mu
stówk, dziki której przetrwa do pierwszego.
Jeli przeczytasz Zasad nr 91 (nie, nie rób tego teraz, jeszcze nie skoczyem!)
dowiesz si, e nie powinna poycza pienidzy przyjacioom, o ile nie jeste
gotowa spisa ich (pienidzy, nie przyjació) na straty. W przypadku Twojego
partnera zasada brzmi: poyczaj mu jedynie due sumy. Jeli kwota jest maa
i zamierzasz mu j poyczy, zastanów si, czy nie lepiej bdzie po prostu mu
j podarowa? Przecie zasuguje na to, prawda? Jestem pewien, e zasuguje
na o wiele wicej.
Jeli chodzi o due sumy, na których utrat nie moesz sobie pozwoli, zasta-
nów si w pierwszej kolejnoci, jakie bd konsekwencj, gdy partner nie
spaci dugu. Czy uda Ci si w jaki sposób pogodzi ze strat, czy te istnieje
groba, e nieodwracalnie naruszy ona podstawy Waszego zwizku? Jeli znisz-
czenia miaby si okaza znaczce, sugeruj, by wstrzymaa si z poyczk, o ile
nie masz pewnoci, e pienidze do Ciebie wróc. Najlepiej byoby, gdyby
zawczasu przygotowaa si na strat tych pienidzy. Zastanów si, co jest tutaj
najwaniejsze: osoba, któr kochasz, czy saldo Twojego konta?
JELI DYSPONUJESZ
WIKSZYMI RODKAMI NI PARTNER,
TO ZROZUMIAE, E TWÓJ WKAD
FINANSOWY W WASZE YCIE
POWINIEN BY WIKSZY.
ZASADA NR 62
144
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 63
Kadego dnia
dokonujesz wyboru
Co poczua dzisiejszego ranka, gdy si obudzia? Rado (mam nadziej)
i podekscytowanie na myl o kolejnym czekajcym Ci dniu penym wyzwa.
A co poczua, mylc o swoim zwizku? Ponownie mam nadziej, e rado,
wszak wci w nim funkcjonujesz, wci jeszcze jeste ze swoim partnerem
13
.
Wiesz, e jeli tylko zechcesz, moesz zrezygnowa. Jeli nie jeste szczliwa
w zwizku, po prostu zamknij za sob drzwi i zapomnij o nim.
Tak, wiem, z pewnoci czekaoby Ci napitnowanie. By moe boisz si o dzieci,
o to, e nie miaaby si gdzie podzia, o reakcj rodziców, których wiadomo
o Twoim rozstaniu z partnerem z pewnoci by zdruzgotaa. Nie znaczy to jed-
nak, e nie moesz zakoczy zwizku. Wszystko, co wymieniem powyej, moe
by argumentem za jego kontynuacj, jeste jednak wiadoma, e masz wybór.
Kadego dnia dokonujesz wyboru, decydujc si w dalszym cigu trwa u boku
Twojego partnera. Jeli sprawy w Waszym zwizku pójd w z stron, to do
Ciebie nalee bdzie decyzja: odej lub pozosta, cho niczego nie da si
ju naprawi. Kiedy dokonaa wyboru, decydujc si — pomimo wad —
zwiza z t, a nie inn osob. Podja tak decyzj, cho by moe Twój gos
wewntrzny podpowiada Ci co innego.
Nie narzekaj wic. Ciesz si tym, co masz, lub podejmij decyzj o zakocze-
niu zwizku. Nie wmawiaj sobie, e nie masz wyboru, traktujc to jako uspra-
wiedliwienie dla swoich utyskiwa. Postpujc w ten sposób, zrzekasz si odpo-
wiedzialnoci za wasne ycie. Zrozum, e to Ty i nikt inny jeste odpowiedzialna
za swoj sytuacj. Jeli jeste zadowolona ze swojego ycia, pozostaje mi jedynie
cieszy si z Tob, gdy zasugujesz na szczcie. Jeli jednak jeste nieszczliwa,
wiedz, e jedyn osob, która moe to zmieni, jeste Ty sama. Nikt nie ponosi
winy za to, e zdecydowaa si by bierna.
13
Nie? Dlaczego w takim razie czytasz ten rozdzia?
Z A S A D Y W Z W I Z K U
145
Jeden z moich przyjació z upodobaniem podkrela, jak bardzo musz by
zadowolony ze swojego ycia. Dziel je z kobiet, któr kocham na zabój, a moja
praca pozwala mi spdza mnóstwo czasu z dziemi. Cierpliwie staram si
wytumaczy mu, e szczcie nie ma tu nic do rzeczy — dokonaem dobrego,
waciwego wyboru partnera, a moja kariera, dziki której mam czas dla dzieci,
kosztowaa mnie mnóstwo pracy i wyrzecze. ycie, jakie wiod, nie spado
mi z nieba. Nie twierdz, e jestem doskonay — w swoim yciu popeniem
wiele bdów, mój przyjaciel wskazuje jednak niezmiennie te dwie rzeczy tylko
dlatego, e s one jego najwiksz bolczk.
Obawiam si, e mój znajomy nigdy nie osignie tego, czego tak bardzo mi
zazdroci. Odpowiedzialnoci za swój wyjtkowo przecitny zwizek obarcza
on bowiem jedynie on, za przyczyn braku czasu na przebywanie z dziemi
upatruje w pracy. Gdyby zaakceptowa fakt, i to ja jestem odpowiedzialny za
moje
ycie, musiaby si te pogodzi z tym, e sam ponosi odpowiedzialno
za swoje, o wiele atwiej jest jednak obwinia innych, pomstowa na los czy
yciowego pecha. To przykre: dopóki mczyzna nie uzmysowi sobie, e sam
wybiera dla siebie ycie, jakim yje, nigdy nie uda mu si rozwiza swoich
problemów i wyeliminowa niedoskonaoci zwizku. Uzmysowienie sobie
faktu, e to Ty, wasnymi decyzjami wpywasz na ksztat Twojego ycia, da Ci
poczucie niezwykej swobody, i to niezalenie od tego, czy zdecydujesz si cieszy
tym, co masz, czy te obierzesz zupenie nowy, nieznany i ekscytujcy kurs.
POWINNA MIE WIADOMO,
E TO TY JESTE ODPOWIEDZIALNA
ZA SWOJ SYTUACJ.
ZASADA NR 63
146
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 64
Nie bd mczennikiem
Tak atwo jest nim by, prawda? Wiem o tym doskonale, bowiem sam — o ile
nie uda mi si nad sob zapanowa — potrafi znakomicie wcieli si w t
rol. To takie mie napawa si wasnymi susznymi pretensjami, niemal rozsa-
dzajcymi nasze wntrze, prawda? Jest jednak pewien problem.
Nikomu ani jednym gestem nie zdradzasz swojego cierpienia. Nawet partne-
rowi, który zazwyczaj jest ródem Twoich mczarni. Jeli ktokolwiek zorien-
tuje si, e cierpisz w milczeniu i bez sowa skargi, to ju „nie bdzie to”. A to
adna frajda, prawda? Prawdziwy mczennik potrzebuje jednak wiadka dla
swoich niemych cierpie.
Dlaczegó wic nie moesz zdradzi wiatu, jak cierpisz? Powiem Ci. Ponie-
wa jeli pozwolisz ludziom zorientowa si w sytuacji, przestaniesz by godny
miana mczennika. Mczennik to kto, kto znosi krzywdy w milczeniu i bez
skargi, gdyby jednak tak postpowaa, nikt nie zauwayby Twoich cierpie.
Aby wic da wyraz swojej boleci, musisz od czasu do czasu gboko wes-
tchn, ponarzeka pod nosem. Wiedz, e tak nie postpuj prawdziwi m-
czennicy. Prawdziwy mczennik nie powie: „W porzdku, zrobi kolacj. To
niewane, e zrobiam j wczoraj i przedwczoraj”. Zamiast tego umiechnie
si i zwinnie zacznie si krzta po kuchni. A gdzie tu miejsce na masochi-
styczn satysfakcj z bycia wykorzystywan? Z tego, e partner traktuje nas jak
co oczywistego? Zdarzao mi si nawet sysze ludzi mówicych: „W porzd-
ku, bd mczennikiem”. Nie, nie! Prawdziwemu mczennikowi takie sowa
nigdy nie przeszyby przez usta.
Jeli wic wcieka wpadniesz do kuchni, mówic „Pewnie, zrobi t kolacj
— po raz kolejny”, nie bdziesz adn mczennic. Za przygotowanie posiku
po raz enty z rzdu moga zdoby punkty w klasyfikacji cierpitnic, ale…
ach, stracia je swoim utyskiwaniem. Takie nastawienie to prosta droga do
kótni, a nie zaagodzenia sytuacji.
Z A S A D Y W Z W I Z K U
147
Udrce mczennika nieustannie towarzyszy markotno i pospny nastrój. Do
naszego, Mistrzów Zasad, ycia, tego rodzaju odczucia nie maj wstpu. Och,
czasem zdarzaj si nam pomyki, jednak zazwyczaj staramy si ich unika i jest
nam naprawd przykro, gdy zbdzimy. Cierpienie i dsy to gra, która powodu-
jc napit atmosfer, nieuchronnie prowadzi do starcia. Ani to dojrzae, ani
rozsdne.
Lepszym rozwizaniem jest nieco opóni kolacj i rzeczow, spokojn roz-
mow wyjani problem. Wytumacz partnerowi przyczyny, dla których czujesz
si wykorzystywana, i powiedz mu, co Ci irytuje, pozwalajc partnerowi
odnie si do Twoich argumentów. Zamiast w milczeniu trawi problem,
wydobd go na wiato dzienne tak, abycie oboje mogli w dojrzay sposób
stawi mu czoa. I to wszystko. Czy to nie lepsze ni zabawa w mczennic?
JELI POZWOLISZ LUDZIOM
ZORIENTOWA SI W SYTUACJI,
PRZESTANIESZ BY MCZENNIC.
ZASADA NR 64
148
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 65
Kade z Was
moe mie wasne zasady
Wszyscy jestemy inni i byoby dziwne (jeli nie niepokojce), gdyby na
partnera wybraa sobie swojego klona. Skoro wic Twój partner róni si od
siebie, w swoim yciu kieruje si zapewne innymi zasadami ni Ty — zasadami
przez mae „zet”. Nie mam tu bynajmniej na myli Zasad zawartych w tej
ksice ani uniwersalnych zasad yciowych, tak oczywistych, e nie ma sensu
wyliczanie ich tutaj („nie racie si nawzajem”, „nie morduj czonków swojej
najbliszej rodziny”, „nie trzymaj aligatora w Waszej sypialni” itd.). Mowa tu
o codziennych zasadach, pryncypiach, w oparciu o które funkcjonujecie ka-
dego dnia.
To normalne. Nienormalne byoby, gdyby próbowaa „nagi” partnera do
zasady, która mu nie odpowiada i której nie potrzebuje jedynie dlatego, e
w Twoim przypadku okazaa si skuteczna. Wyobramy sobie, e jedno z Was
cierpi na lk wysokoci. To oczywiste, e to nie on powinien wchodzi na
dach, by naprawi poluzowane dachówki czy wnosi rzeczy na poddasze po
rozklekotanej drabinie. Mam nadziej, e nie musz tego dalej tumaczy.
Inna sytuacja: nie macie ju problemu z lkiem wysokoci, jednak jedno z Was
wyszo z domu jaki czas temu i cho dawno powinno by ju z powrotem,
nieobecno si przedua. Partner zaczyna si niepokoi. Czy stao si co
strasznego? Moe przydarzy mu si wypadek? Eksplodowaa gdzie bomba?
Taka postawa jest cakiem uzasadniona, powinna wic istnie zasada mówica,
e partnerzy telefonicznie informuj si o póniejszym powrocie.
Problem pojawia si wtedy, gdy jedno z nich odrzuca t Zasad, uzasadniajc
to nastpujco: „Nie widz powodu, dla którego miabym do ciebie dzwoni.
Ja ci o to nie prosz”. Nie, nie i jeszcze raz nie! To ze podejcie. Zastanów-
my si, o co w tym chodzi. Chodzi o to, by sprawi, e Twój partner poczuje
si kochany i otaczany trosk, oraz by jego dobro przedoy ponad swoje
wasne. Jeli do szczcia i spokoju potrzeba mu jedynie krótkiego telefonu,
na czym polega Twój problem?
Z A S A D Y W Z W I Z K U
149
Podobnie ma si rzecz równie i w innych przypadkach. By moe jedno z Was
lubi pi herbat wycznie ze swojego ulubionego kubka, podczas gdy drugie
wypije j z czegokolwiek? Jedno jest urodzonym baaganiarzem, drugie za
uwielbia czysto i ad (kade z Was moe mie pokój specjalnie dla siebie,
w którym bdzie brudzi / odkurza do woli)? Ty nie znosisz spotka u zna-
jomych, za Twoja druga poowa czuje si tam jak ryba w wodzie? Jedno z Was
jest rankiem nie do zniesienia i nigdy nie wstaje wczeniej, by zrobi partnerowi
filiank kawy lub herbaty, podczas gdy drugie to typowy ranny ptaszek i chtnie
przyrzdza pyszny napój dla obojga?
Jeli przyswoicie sobie t Zasad, oboje nie tylko poczujecie si kochani i ro-
zumiani, ale uwiadomicie sobie równie, e cho pewne Zasady mog si
Wam wydawa niesprawiedliwe (jedno z partnerów wstaje kadego ranka, by
przyrzdzi obojgu filiank kawy), wszystko doskonale si równoway (by
moe to drugie sprzta po kolacji). I cho niekoniecznie musicie obserwowa
to kadego dnia, na dusz met bilans wychodzi na zero. Nie chodzi zreszt
o to, co jest fair — chodzi o to, by Twój partner otrzyma wszystko to, czego
potrzebuje, by by szczliwy.
CHODZI O TO, BY SPRAWI,
E TWÓJ PARTNER POCZUJE SI KOCHANY
I OTACZANY TROSK, ORAZ BY JEGO DOBRO
CENI BARDZIEJ NI SWOJE WASNE.
ZASADA NR 65
150
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 66
Wczuwaj si
w pooenie partnera
Prawdopodobnie wydaje Ci si, e cakiem dobrze znasz swojego partnera.
Spdzasz z nim wikszo czasu, czy Was wspólne ycie i wydarzenia, rozma-
wiacie ze sob o swoich uczuciach. Zgoda, prawdopodobnie znasz partnera lepiej
ni ktokolwiek inny. Nie ud si jednak, e znasz go na wylot.
Przypomnij sobie wszystkie te myli, wspomnienia i uczucia, którymi nigdy nie
podzielia si z partnerem. By moe uwaasz je za mao istotne, a by moe ich
ujawnienie wprawioby Ci w zakopotanie? Moe uznaa te wspomnienia za
tak odlege, e dzielenie si nimi z partnerem byoby ju cakowicie pozbawione
sensu? A moe sama ich nie rozumiesz? Kto wie, moe masz kilka tajemnic, które
chciaaby pozostawi wycznie dla siebie (mam nadziej, e to nic strasznego)?
Jestem pewien, e jest wiele spraw dotyczcych Ciebie, o których Twój partner
nie ma zielonego pojcia. Podobnie ma si rzecz w drug stron. S zapewne
rzeczy, których o swoim partnerze nie wiesz, s te takie, o których wiesz, lecz
nie zdajesz sobie sprawy z ich istoty i tego, w jaki sposób wpyny na ycie
osoby u Twojego boku. Pomimo tego, e spdzasz z nim wikszo swojego
czasu i nie ma nikogo, kto znaby go lepiej, nie powinna zakada, e wiesz
o swoim partnerze wszystko.
Oznacza to, e gdy Twój partner jest przygnbiony / zdenerwowany / uraony /
zestresowany / zaniepokojony, nie powinna osdza go wedug swoich wasnych
standardów, lecz spróbowa spojrze na wiat z jego perspektywy. Czy to
w sytuacji, gdy si spieracie, czy wtedy, gdy martwi si o co, co Ty skwitowaa-
by jedynie wzruszeniem ramion, powinna stara si wczu w jego pooenie.
W oparciu o to, co o nim wiesz, powinna „rozgry” punkt widzenia partnera
i stara si poj jego tok rozumowania. Nawet wtedy, gdy podobne okolicznoci
zaowocoway w Twoim przypadku zupenie innymi zachowaniami.
Zauwayem, e atwo jest przyj w stosunku do partnera protekcjonaln po-
staw. Z góry zaoy, e zachowa si w sposób, w jaki si spodziewamy, by nastp-
Z A S A D Y W Z W I Z K U
151
nie popa w irytacj i al, gdy partner zawiedzie nasze oczekiwania. Bya
pewna, e ucieszy go moliwo zamieszkania przez kilka wakacyjnych tygodni
w mieszkaniu jednego z Twoich woskich przyjació, skd wic ta skwaszona
mina? Oczekiwaa, e ze zrozumieniem i bez zbdnych pyta odda Ci do
dyspozycji swój samochód, w czym zatem problem? Spodziewaa si, e ucieszy
go przyjcie-niespodzianka z okazji jego urodzin, jednak jego markotna mina
zdaje si mówi co zupenie innego?
Twój partner nie jest w stanie ot tak, dla zabawy, wybiera sobie uczu, którym
da wolny wstp do swojego wntrza. Stres, smutek, kótnia z Tob nie s by-
najmniej tym, czego pragn. Z pewnoci musi wic by jakie uzasadnienie
jego pozornie nieracjonalnego i z pewnoci nieoczekiwanego zachowania.
Powinna si gboko zastanowi i spróbowa odnale przyczyny w jego na-
turze i okolicznociach towarzyszcych danej sytuacji.
Gdy ju nauczysz si spoglda na wiat jego oczami, przekonasz si, jak wiele
spraw nagle staje si jasnych i atwych do rozwizania, a w miejsce Twojej fru-
stracji i uraz pojawi si sympatia i zrozumienie. To doskonay sposób radzenia
sobie z problemami wszelkiego rodzaju.
TWÓJ PARTNER NIE JEST W STANIE
DLA ZABAWY WYBIERA SOBIE UCZU,
KTÓRYM DA WSTP DO SWOJEGO
WNTRZA.
ZASADA NR 66
152
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 67
Teciów otrzymujesz
„w pakiecie”
Jeli masz szczcie, masz wspaniaych teciów, z którymi utrzymujesz bliskie
stosunki. Jestem tego przykadem — moi teciowie nale do moich najlepszych
przyjació. Z dowiadczenia wiem jednak, e to odosobniony przypadek. Stosunki
z rodzin partnera s (a przynajmniej bywaj) z reguy ródem stresu, konfliktów
i niezadowolenia. Mam tu na myli nie tylko teciów, ale take szwagrów, szwa-
gierki, bratowe i ca reszt Twojej „nowej” familii.
Problem z teciami przypomina problem z Twoj wasn rodzin — nie wy-
bierasz ich sobie i nikt nie pyta Ci o zdanie. W przypadku teciów jednak nie
tak atwo ot tak, po prostu, otwarcie wypowiedzie si w okrelonej kwestii,
nie ma tu te mowy o skrytym gdzie gboko uczuciu, jakie pomimo tar ywi
do Ciebie Twoja wasna rodzina. Bywaj oczywicie przypadki, gdy nie moe
by mowy równie o uczuciu ze strony nawet najbliszych Ci czonków rodziny,
w takim wypadku jednak zawsze moesz zerwa z nimi wszelkie kontakty (nie
jest to postawa, która przynosi chlub Mistrzom Zasad, czasem jednak nie
ma innego wyjcia). W przypadku Twoich teciów jest to niewykonalne. Jeste
na nich skazana.
Rzecz bowiem w tym, e nie moesz uniezaleni si od nich. Stanowi wan
cz ycia Twojego partnera i niezalenie od tego, czy widuj si czsto, czy
niemal w ogóle, powinna uczestniczy w ich stosunkach. Czy chodzi o Twój
udzia w jakiej uroczystoci, czy wsparcie, którego Twój partner potrzebuje
w razie konfliktu, powinna interesowa si ich stosunkami, by w razie potrzeby
suy partnerowi tym, czego potrzebuje.
Nawet jeli zwyczajnie nie znosisz swoich teciów, nie moesz si wycofa. Od-
mowa uczestnictwa w tak znaczcej czci ycia partnera byaby w stosunku do
niego zachowaniem wyjtkowo nie fair. Jeli kontakty z nimi s dla Ciebie
stresujce (a wiem, e potrafi by), potrzeba Ci pewnych strategii, które po-
zwol przetrwa. Co powiesz na zabaw w postaci zapamitywania stresujcych
Z A S A D Y W Z W I Z K U
153
momentów podczas spotka z rodzin partnera, a nastpnie wspólne wyo-
nienie „zwycizcy”? Przekonajcie si, które z Was uchwycio najbardziej jadowit
uwag bratowej i najbardziej aroganck wypowied szwagra. Sprawdcie, kto
zapamita najbardziej szydercze zdanie teciowej oraz najbardziej nadty
i mentorski komentarz tecia.
Nie zapominaj, e równie i Twój partner ma teciów. Zwizek z Tob sprawi,
e znalaz si w sytuacji analogicznej do Twojej. Jeli wic w swoich relacjach
z Twoimi najbliszymi ma on „pod górk”, jak tylko potrafisz, staraj si uatwia
mu sytuacj. Nigdy, przenigdy nie spiskuj przeciwko niemu z kimkolwiek
sporód Twojej rodziny i zawsze, niezalenie od sytuacji, stawaj w jego obronie.
Jeli w duchu uwaasz, e racja moe by po stronie Twojej rodziny, omów spra-
w z partnerem na osobnoci. Gdy jednak Twoja rodzina krytykuje Twojego
partnera lub wywiera na niego presj w jakiejkolwiek postaci, powinna zawsze
stawa w jego obronie, niezalenie od tego, kto w danym momencie ma suszno.
Stosunki z teciami to w wielu zwizkach niewygodny i draliwy temat. Pary,
którym na tym „froncie” udao si odnie najwiksze sukcesy, cechuje pewna
wspólna waciwo: oboje partnerzy maj wiadomo, e od tej gry nie ma
ucieczki. Jedyne, co mona zrobi, to przystpi do niej z tak dawk humoru
i uczciwoci, na jak tylko potrafimy si zdoby.
ODMOWA UCZESTNICTWA W JEDNYM
Z ZASADNICZYCH ASPEKTÓW YCIA
TWOJEGO PARTNERA BYABY
WOBEC NIEGO ZACHOWANIEM NIE FAIR.
ZASADA NR 67
154
Z A S A D Y M I O C I
ZASADA NR 68
Rozmawiajcie
Jeli nie rozmawiacie ze sob, skd macie wiedzie, co myli i czuje to drugie?
Rozmowa jest sposobem, w jaki my, ludzie, przekazujemy sobie informacje na te
tematy, Ty za powinna wiedzie, co dzieje si w gowie Twojego partnera i co
w danej chwili zaprzta jego uwag. Jak inaczej dotrze do wntrza najdroszej
nam osoby, jak dowiedzie si, co nim powoduje w yciu, jakie s jego prio-
rytety? Czy bdziesz wtedy w stanie sprawi, by poczu si tak szczliwy, jak
na to zasuguje?
Gdy zdarzy nam si popa w tarapaty, szczera rozmowa jest sposobem po-
zwalajcym na przetrwanie trudnego okresu. Powie Ci to kady psycholog
rodzinny: bez udanej komunikacji nie ma szans na wybrnicie z kopotów.
Gdy wic tylko je zwietrzysz — mae czy due — natychmiast porozmawiaj
o tym z partnerem. Staraj si zachowywa spokój, agresja i napastliwo s tu
zupenie nie na miejscu. Nie podpowiadaj partnerowi, jak powinien si czu
i jak zachowywa — to jego sprawa — po prostu pozwól mu zrozumie swoje
wasne myli i odczucia.
Nie chodzi tu jedynie o sprawy wielkiego kalibru. To Zasada na co dzie.
Powinna wiedzie, co Twój partner dzi robi i jakie jest jego zdanie na ten
temat, co sdzi o zaplanowanej na jutro rozmowie w sprawie pracy / spotkaniu
ze znajomymi / Waszym wieczornym wyjciu, co myli o tym kontrowersyjnym
artykule z dzisiejszej gazety i o najnowszych doniesieniach ze wiata. Jeli pra-
gniecie bliskoci i wzajemnego porozumienia, potrzebujecie regularnej ko-
munikacji.
Bywaj chwile, w których chcesz zamkn si w sobie i odpry, skupiajc si
jedynie na wasnych mylach. To normalne, powinna jednak kadego dnia
spdza równie wiele czasu na rozmowie z partnerem, starajc si wysucha
i zrozumie, co ma Ci do przekazania. Z pewnoci bdzie to fascynujce,
poniewa fascynujcy jest Twój partner. Lecz cho moe si zdarzy, e temat
Z A S A D Y W Z W I Z K U
155
rozmowy Ci nie porwie, rozmowa i tak bdzie pouczajca, gdy dziki niej
dowiesz si czego nowego na temat najbliszej Ci osoby, motywów jego za-
chowa, na temat tego, co go zoci, irytuje, bawi, smuci.
Naturalnie, konieczna jest interakcja. Jeli pragniesz, by Twój partner Ci kocha,
daj mu co, czym mógby karmi swoje uczucie. Pozwól mu si pozna, zajrze
w gb tego, kim naprawd jeste. Myli i uczucia s nieodczn czci nas,
powinna wic przelewa je na swojego partnera, pozwalajc mu odczu, czego
pragniesz i do czego dysz.
Nie oznacza to bynajmniej, e powinna zanudza sw drug poow. Jeli za-
uwaasz, e zawioci zasad gry w krykieta lub szczegóy Twojej ostatniej „wyprawy”
na zakupy niezbyt go interesuj, nie powinna na si podsuwa mu niechcia-
nych informacji. Rozmawiajc, powinna si stara zainteresowa partnera,
rozbawi go, przekaza mu wane treci, wyjania i wzbudza jego ciekawo.
Twój partner bdzie Twoim suchaczem jeszcze przez dugie lata, Ty ze swej
strony staraj si wic, by to, co masz mu do przekazania, byo interesujce.
Niech Ci si nie wydaje, e ta Zasada daje Ci prawo do bezmylnego gldze-
nia i wodolejstwa. Dbaj o jako Waszej komunikacji. Jako najlepsza przyja-
cióka Twojego partnera powinna zadba, by za kadym razem, gdy zapra-
gnie on rozmowy, zwróci si o ni wprost do Ciebie.
ROZMAWIAJC Z PARTNEREM,
POWINNA STARA SI
GO ZAINTERESOWA, ROZBAWI,
PRZEKAZYWA ISTOTNE TRECI,
WYJANIA I WZBUDZA
JEGO CIEKAWO.
ZASADA NR 68
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Kochać i być kochanym
Jak mądrze kochać dzieci Barbara Jakubowska
Jak mądrze kochać dzieci
Kochać i być kochanym Jacek Pulikowski
Okopień-Sławińska 'Sztuka monologu wewnętrznego' (Jak być kochana Brandysa) streszcz, Filologia pols
K Brandys Jak być kochaną, dłuższe streszczenie
więcej podobnych podstron