UŻYTECZNOŚD SYSTEMÓW INTERAKCYJNYCH

UŻYTECZNOŚD SYSTEMÓW INTERAKCYJNYCH, PODSTAWOWE POJĘCIA

System interakcyjny lub inaczej bezpośredni to system umożliwiający użytkownikowi bezpośredni
dialog z systemem

ISO 9241:11

wyjaśnia korzyści płynące z pomiarów użyteczności, podkreśla ona że użytecznośd zależy

od sposobu użycia oraz osiągany poziom użyteczności jest zależny od okoliczności w jakich produkt
jest używany. Do okoliczności i sposobu użycia możemy zaliczyd : użytkownika, oprogramowanie,
sprzęt, wykonywane zadanie oraz czynniki psychiczne i społeczne mogące wpłynąd na użytecznośd
produktu w systemie pracy.

Użytecznośd wg normy ISO 9241-11 to stopieo, w jakim produkt może zostad użyty przez
określonego użytkownika do osiągnięcia określonego celu w sposób skuteczny, wydajny i
satysfakcjonujący w określonym kontekście użycia.

Zasięg



definiuje użytecznośd i wyjaśnia jak interpretowad informacje które są niezbędne do

określenia i oceny użyteczności miejsc pracy wyposażonych w wyświetlacze wizualne,
przekładających się na wydajnośd i zadowolenie.



Informacje zawarte w normie mogą zostad użyte do zaopatrywania, projektowania,

oceniania. Norma ta zawiera zagadnienia wyjaśniające jak użytecznośd produktów może byd
określona i oceniona.



wyjaśnia także jak miary wydajności i zadowolenia pracownika mogą zostad użyte do pomiaru

jak każdy inny element sytemu pracy wpływa na działania całego systemu.



odnosi się do pracy biurowej przy użyciu wyświetlaczy wizualnych.



skupione jest na użyteczności i nie zapewnia pełnego wyjaśnienia zagadnieo związanych z

ergonomicznym projektowaniem. Jednakże, projektowania dla użyteczności przyczyni się
pozytywnie do zagadnieo związanych z ergonomią takich jak bezpieczeostwo, ludzkie
zdrowie, wydajnośd.

Pojęcia:



Użytecznośd – stopieo w jakim produkt może zostad użyty przez określonego użytkownika do
osiągnięcia określonego celu w sposób skuteczny, wydajny, satysfakcjonujący w określonym
kontekście użycia



Skutecznośd to dokładnośd i kompletnośd z jaką użytkownicy osiągają określone cele



Wydajnośd to stosunek zużytych środków do dokładności i kompletności osiągania
zamierzonego celu



Satysfakcja to swoboda oraz pozytywne nastawienie do użytkowania produktu



Kontekst użycia to użytkownicy zadania, środowisko (sprzęt, materiały, oprogramowanie)
oraz psychiczne i społeczne czynniki użycia produktu



System pracy to system składający się z użytkowników, zadao, środowiska oraz psychicznych i
społecznych czynników mogących wpłynąd na osiąganie określonych celów



Użytkownik – osoba która wchodzi w interakcję z produktem



Cel – zamierzony rezultat



Zadanie – czynnośd wymagana do osiągnięcia celu



Produkt – częśd sprzętu dla którego użytecznośd jest określana i oceniana

Racje i korzyści

Użytecznośd jest ważną częścią projektowania produktu ponieważ jest ona łączona z zakresem
użytkowników którzy mogą pracowad efektywnie, wydajnie oraz z satysfakcją.

Pomiary użyteczności są szczególnie ważne w ukazaniu całości interakcji pomiędzy użytkownikiem,
zdaniami, celami oraz pozostałymi elementami związanymi z kontekstem użycia. Produkt może mied
odmienne poziomy użyteczności kiedy używany jest w różnych kontekstach. Planowanie użyteczności
jako części projektowania i rozwoju produktu pociąga za sobą identyfikację wymagao dla
użyteczności, włączając w to miary użyteczności oraz istotne definicje kontekstów użycia. Te działania
prowadzą do stworzenia celów które mogą byd punktem odniesienia przy weryfikacji projektu
koocowego.

W podejściu zastosowanym w normie ISO 9241:11 możemy wyróżnid następujące korzyści :



konstrukcja/struktura pracy może byd użyta w aspektach użyteczności oraz komponentach

związanych z kontekstem użycia podczas określania, projektowania oraz oceniania
użyteczności produktu



wydajnośd oraz satysfakcja użytkowników może byd użyta do pomiaru zakresu do którego

produkt jest użyteczny w określonym kontekście.



miary wydajności oraz satysfakcji użytkowników mogą prowadzid do podstaw dla zestawienia

względnej użyteczności dla produktów z różnymi specyfikacjami technicznymi które są użyte
w tym samym kontekście.



użytecznośd zaplanowana dla produktu może byd zdefiniowana, udokumentowana oraz

zweryfikowana (jako częśd planu jakości)

Miary użyteczności

Wybór miar – konieczne jest wzięcie pod uwagę chociaż 1 miary dla skuteczności, wydajności i
satysfakcji. Wybór miar oraz poziomu szegółowości każdego z pomiarów zależy od celu części
związanych z pomiarem. Poziom ważności każdego z pomiarów dla każdego celu powinien byd
przemyślany.

ISO 9126