Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

1 z 8

Instrukcja do ćwiczenia 15.

Temat ćwiczenia: Badanie podstawowych kładów sterowania elektropneumatycznego cz. 2.

Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady działania podstawowych układów
sterowania elektropneumatycznego.

1.

Układ sterowania pracą automatyczną siłownika dwustronnego działania z zastosowaniem
rozdzielacza bistabilnego.

a) W programie symulacyjnym zbuduj i przetestuj układ sterowania elektropneumatycznego

siłownikiem dwustronnego działania przedstawiony poniżej.

a) Zadanie sygnału sterującego START spowoduje wysunięcie się siłownika i rozpoczęcia

pracy automatycznej. Położenia krańcowe siłownika identyfikowane są przy pomocy
czujników indukcyjnych.

b) Przebuduj układ sterowania tak, aby po zadaniu sygnału STOP nastąpiło zatrzymanie

pracy układu i wsunięcie siłownika.

c) Po zbudowaniu i przetestowaniu układu w programie symulacyjnym, zbuduj układ

sterowania na płycie montażowej, wykorzystując rzeczywiste elementy.

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

2 z 8

2

Układ sterowania pracą automatyczną siłownika dwustronnego działania z zastosowaniem
rozdzielacza monostabilnego.

a) W programie symulacyjnym zbuduj i przetestuj układ sterowania elektropneumatycznego

siłownikiem dwustronnego działania przedstawiony poniżej.

b) Zadanie sygnału sterującego START spowoduje wysunięcie się siłownika i rozpoczęcia

pracy automatycznej. Położenia krańcowe siłownika identyfikowane są przy pomocy
czujników indukcyjnych.

c) Przebuduj układ sterowania tak, aby po zadaniu sygnału STOP nastąpiło zatrzymanie

pracy układu i wsunięcie siłownika.

d) Po zbudowaniu i przetestowaniu układu w programie symulacyjnym, zbuduj układ

sterowania na płycie montażowej, wykorzystując rzeczywiste elementy.

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

3 z 8

3

Sterowanie siłownikiem dwustronnego działania z wykorzystaniem przekaźnika czasowego.

a) W programie symulacyjnym zbuduj i przetestuj układ sterowania elektropneumatycznego

siłownikiem dwustronnego działania przedstawiony poniżej.

b) Zadanie chwilowe sygnału sterującego START powoduje wysunięcie siłownika. Siłownik

wysunie się do krańcowego położenia S2 i po 5 s następuje jego automatyczny powrót.

c) Przebuduj układ sterowania w ten sposób, że po zadaniu sygnału STOP nastąpi

natychmiastowe wsunięcie tłoczyska siłownika.

d) Po zbudowaniu i przetestowaniu układu w programie symulacyjnym, zbuduj układ

sterowania na płycie montażowej, wykorzystując rzeczywiste elementy.

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

4 z 8

4

Sterowanie z wykorzystaniem przekaźnika czasowego – szybkie zadanie sygnałów
sterujących

a) W programie symulacyjnym zbuduj i przetestuj układ sterowania elektropneumatycznego

siłownikiem dwustronnego działania przedstawiony poniżej.

b) Jednoczesne zadanie sygnałów sterujących P_1 i P_2 w czasie mniejszym niż 1 s

spowoduje wysuniecie siłownika pneumatycznego dwustronnego działania.

c) Po zbudowaniu i przetestowaniu układu w programie symulacyjnym, zbuduj układ

sterowania na płycie montażowej, wykorzystując rzeczywiste elementy.

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

5 z 8

5.

Rozwiązanie do ćwiczenia powinno zawierać:

- zbudowane i uruchomione układy sterowania elektropneumatycznego w programie
symulacyjnym;
- zbudowane i uruchomione układy sterowania elektropneumatycznego z elementów
rzeczywistych na płycie montażowej;
- wnioski końcowe i uwagi;

6.

Uwagi do wykonania ćwiczenia.

- przed wykonaniem ćwiczenia zapoznaj się dokładnie z tematem zadań;
- zapoznaj się dokładnie z instrukcją BHP stanowiska ćwiczeniowego;
- zapoznaj się z instrukcją użytkowania zespołu przygotowania sprężonego powietrza;

KARTA DO REALIZACJI ĆWICZENIA

Imię

Nazwisko

Grupa

Rok szkolny

OCENA:

7 Wnioski i uwagi

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

6 z 8

Instrukcja użytkowania zespołu przygotowania sprężonego powietrza.

Budowa zespołu sprężonego powietrza.

Instrukcja uruchomienia i kalibracji zespołu przygotowania sprężonego powietrza.



Przed przystąpieniem do ćwiczenia sprawdź stan zespołu przygotowania sprężonego
powietrza. Szczególną uwagę zwróć na stan filtra 9oraz poziom oleju w naolejaczu 8.



Wszystkie nieprawidłowości zgłoś nauczycielowi.



Upewnij się, że przyłączony jest przewód zasilający 2 oraz przewód wyjściowy
powietrza 7.



Przed włączeniem głównego zaworu zasilającego w instalacji sprężonego powietrza
wyłącz zawór odcinający 1 przez przełączenie grzybka w pozycje dolną (OFF).



Włącz główny zawór odcinający w instalacji sprężonego powietrza a następnie włącz
zawór odcinający 1 przez przełączenie grzybka do góry (OF).



Ustaw za pomocą pokrętła reduktora ciśnienia 5, wartość ciśnienia roboczego 5 bar.
Nastawione ciśnienie odczytaj na manometrze 3.



Ustaw ilość oleju smarującego powietrze przy pomocy śruby regulacyjnej 6



Po zakończeniu ćwiczenia wyłącz powietrze przy pomocy zaworu odcinającego 1,
przełączając grzybek zaworu do dołu (OFF).

Montaż przewodów pneumatycznych w szybkozłączu.

Montaż przewodów pneumatycznych dokonujemy za pomocą
szybkozłącza, wciskając przewód pneumatyczny 2 w otwór
szybkozłącza. Demontażu przewodu pneumatycznego
dokonujemy przez naciśniecie pierścienia 1 i wyjęcie
przewodu pneumatycznego 2 w kierunku zaznaczonym na
rysunku przy pomocą strzałki.

Nie wolno na siłę wyciągać przewodu pneumatycznego!

W razie problemów należy powiadomić nauczyciela.

1 – zawór odcinający powietrze

2– zasilanie powietrza

3 – manometr

4 – zawór odstojnika

5 – regulacja ciśnienia

6 – regulacja naolejacza

7 – wyjście powietrza

8 – naolejacz

9 – filtr powietrza

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

7 z 8

INSTRUKCJA BHP NA STANOWISKU ĆWICZENIOWYM

1.

Przed rozpoczęciem pracy:

Uczeń powinien:



szczegółowo zapoznać się ze stanowiskową instrukcją bhp znajdującą się na
stanowisku pracy;



zapoznać się z dokumentacją techniczną stanowisk;



zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczeni;



sprawdzić sprzęt i urządzenia do ćwiczeń;



wysłuchać szczegółowego instruktażu i uwag nauczyciela. Ewentualne nieścisłości
dotyczące przebiegu wykonywanych czynności wyjaśnić tak, by realizowane zadanie
przebiegało w sposób bezpieczny;



przygotować niezbędny sprzęt, narzędzia i pomoce;



w przypadku, gdy uczeń czuje się źle powinien niezwłocznie ten fakt zgłosić
nauczycielowi;

W razie stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń ,czy usterek nie wolno podejmować pracy na
stanowisku ćwiczeniowym. Należy niezwłocznie powiadomić o tym fakcie nauczyciela..
Dopiero po upewnieniu się, że zostały one usunięte uczeń za zgodą nauczyciela może przystąpić
do wykonania zadania.

2.

W czasie pracy uczeń ma obowiązek:



ściśle stosować się do zaleceń nauczyciela;



przestrzegać stanowiskowej instrukcji bhp;



podczas wykonywania pracy koncentrować całą swoją uwagę wyłącznie na czynnościach
wykonywanych. Pracować z szybkością odpowiadającą naturalnemu rytmowi pracy;



materiały używane podczas procesu pracy składować tak, by nie stwarzały żadnych zagrożeń
wypadkowych. Narzędzia powinny być odkładane na ściśle wyznaczone miejsca;

3.

Uczniowi na stanowisku pracy nie wolno:



nie stosować się do szczegółowych instrukcji i zaleceń nauczyciela;



samodzielnie podłączać i uruchamiać urządzeń elektrycznych;



stosować niebezpieczne metody pracy, tak, by stwarzać zagrożenia dla siebie, czy otoczenia,
np. wykonywanie naprawy instalacji, która jest pod napięciem;



wykonywać prac niezgodnych z przepisami;



wykonywania przyłączeń, które mogą zmienić warunki bezpieczeństwa w danym układzie
elektrycznym;



używać niesprawnych narzędzi, zużytych, zaoliwionych;



pracować bez nakazanych ochron osobistych;

Pr

ojekt "Modernizacja oferty kształcenia zawodowego w powiązaniu z potrzebami lokalnego/ regionalnego

rynku pracy" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu

Społecznego.

8 z 8



wykonywania wymiany bezpieczników topikowych, czy też sprawdzania napięcia bez
okularów ochronnych;



wykonywania przedłużeń, połączeń przewodów ruchomych nie za pomocą fabrycznie
wykonanych przedłużaczy;



usuwać osłon czy znaków zabezpieczających;



dotykać przewodów elektrycznych będących pod napięciem;



oświetlać stanowiska pracy lampami przenośnymi o napięciu większym
niż 24 V;



przeszkadzać innym w pracy;



tarasować przejścia i dojścia do stanowiska pracy, sprzętu p poż i wyłączników prądu
elektrycznego;

4. Po zakończeniu pracy należy:



dokładnie oczyścić stanowisko robocze, ułożyć narzędzia i przyrządy pomocnicze w
miejscach na to przeznaczonych,



oczyścić używane ochrony osobiste i odłożyć je na stałe miejsce ich przechowywania,



upewnić się czy pozostawione stanowisko i urządzenia nie stworzą żadnych zagrożeń dla
otoczenia,



przekazać informacje o stanie zaawansowania wykonywanych prac nauczycielowi



wyłączyć dopływ energii elektrycznej od urządzeń



uporządkować stanowisko robocze.