Premierzy

III Rzeczypospolitej

(od

1989

)

Godło Polski

W III Rzeczypospolitej obowiązywały trzy akty rangi konstytucyjnej regulujące procedurę
wyłaniania nowego rządu:

• od

7 kwietnia

1989

do

7 grudnia

1992

Konstytucja PRL

z 1952 (od

31 grudnia

1989

jako

Konstytucja RP) w wersji po

noweli kwietniowej

, wedle której proces powołania nowego

rządu oparty był na stosownych uchwałach Sejmu (podejmowanych samoistnie bądź na
wniosek Prezydenta RP) w sprawie odwołania urzędującego Prezesa Rady Ministrów z
jednoczesnym powołaniem nowego Prezesa Rady Ministrów z misją składania wniosków co
do składu Rady Ministrów. Do wyłącznej kompetencji Sejmu należało dymisjonowanie
urzędującego rządu i jednoczesne powierzanie mu dalszego sprawowania obowiązków do
czasu wyłonienia nowego składu Rady Ministrów. Misja kompletowania składu nowego
rządu przez premiera kończyła się z chwilą podjęcia przez Sejm uchwały wyrażającej
nowemu gabinetowi

wotum zaufania

w składzie przedstawionym przez premiera. Uchwały

te publikowane w Monitorze Polskim wchodziły w życie z chwilą ich podjęcia.
Poszczególni ministrowie byli odwoływani uchwałami Sejmu.

Nowo powołany Prezes Rady Ministrów do czasu skompletowania własnego składu Rady
Ministrów stał na czele dotychczasowej Rady Ministrów.

• od

8 grudnia

1992

do

16 października

1997

tzw.

Mała Konstytucja

, która stanowiła, że

nowy rząd powoływany i odwoływany był zarządzeniem Prezydenta RP, po którym Rada
Ministrów winna uzyskać w Sejmie

wotum zaufania

.

• od

17 października

1997

Konstytucja RP

reguluje proces powołania rządu w tzw. systemie

trzech kroków oraz konstruktywnym wotum nieufności. Do powołania nowej Rady
Ministrów niezbędne jest postanowienie Prezydenta RP.

Wotum zaufania

udzielane jest

przez Sejm i jest warunkiem niezbędnym do dalszego sprawowania władzy przez Radę
Ministrów.

Lp.

Zdjęcie

Imię i

nazwisko

Desygnacja

[

5]

Objęcie
urzędu

[

6]

Wotum

zaufania

Dymisja

lub

wotum

nieufności

Złożenie

urzędu

[7

]

Długość

urzędowania

1.

Tadeusz
Mazowiecki

(

KO „S”

)

20 VIII
1989

[8]

24 VIII
1989

[9]

24 VIII
1989

[10]

12 IX
1989

[11]

25 XI
1990

[12]

,

14 XII
1990

[13]

4 I
1991

[14]

498 dni

–

Jan
Olszewski

(

PC

)

nie objął urzędu

[15]

2.

Jan Krzysztof
Bielecki

(

KL-

D

)

4 I

1991

4 I

1991

12 I
1991

[16]

5 XII
1991

[17]

6 XII
1991

336 dni

–

Bronisław
Geremek

(

UD

)

nie objął urzędu

[18]

3.

Jan
Olszewski

(

PC

)

6 XII
1991

[19]

6 XII
1991

23 XII
1991

5 VI
1992

[20]

5 VI
1992

182 dni

4.

Waldemar
Pawlak

[3]

,

(

PSL

)

5 VI
1992

[21]

5 VI
1992

brak
wniosku
o wotum
zaufania

7 VII
1992

[22]

10 VII
1992

[23]

10 VII
1992

35 dni

[24]

5.

Hanna
Suchocka

(

UD

)

10 VII
1992

[25]

11 VII
1992

[26]

11 VII
1992

28 V

1993

25 X
1993

471 dni

6.

Waldemar
Pawlak

(

PSL

)

18 X

1993

26 X
1993

10 XI
1993

1 III

1995

6
III

1995

496 dni

[24]

7.

Józef
Oleksy

(

SLD

)

1 III

1995

7 III
1995

[27]

4 III
1995

26 I

1996

7 II

1996

337 dni

8.

Włodzimierz
Cimoszewicz

(

SLD

)

—

7 II
1996

15 II
1996

17 X
1997

[22]

31 X
1997

632 dni

9.

Jerzy
Buzek

(

AWS

)

17 X

1997

31 X
1997

11 XI
1997

19 X
2001

[28]

19 X
2001

1449 dni

10.

Leszek
Miller

(

SLD

)

4 X

2001

[29]

19 X
2001

26 X
2001
13 VI
2003

[30]

2 V
2004

[22]

2 V

2004

926 dni

11.

Marek
Belka

(

SLD

)

2 V

2004

2 V
2004

14 V
2004

[31]

14 V
2004

[32]

11 VI
2004

40 dni

[33]

–

Marek
Belka

(

SLD

)

(ponownie)

11 VI

2004

11 VI
2004

24 VI
2004
15 X
2004

[34]

5 V
2005

[35]

19 X
2005

[28]

31 X
2005

507 dni

[33]

12.

Kazimierz
Marcinkiewicz

(

PiS

)

19 X

2005

31 X
2005

10 XI
2005

10 VII
2006

[22]

14 VII
2006

256 dni

13.

Jarosław
Kaczyński

(

PiS

)

10 VII

2006

14 VII
2006

19 VII
2006

5 XI
2007

[22]

16 XI
2007

490 dni

14.

Donald
Tusk

(

PO

)

9 XI

2007

16 XI
2007

[36]

24 XI
2007

—

—

862 dni

Stan na

27 marca

2010

.

Legenda

Frakcja

Partia konserwatywno-narodowa

Partia konserwatywno-liberalna

Partia lewicowa, socjalistyczna, postkomunistyczna lub komunistyczna

Partia agrarystyczna

Solidarność, AWS