Czym jest i jak działa kapitalizacja odsetek?

Zysk z lokaty lub konta oszczędnościowego zależy od oprocentowania i kapitalizacji. Kapitalizacja to częstotliwość dopisywania odsetek do kapitału zgromadzonego na rachunku. Dwie lokaty o takim samym oprocentowaniu, ale innej kapitalizacji przyniosą zupełnie inny zysk.
W standardowej lokacie terminowej odsetki dopisywane są do kapitału w momencie wygasania depozytu. Jeśli założymy lokatę roczną, to dopiero po 12 miesiącach bank obliczy należne odsetki, potrąci podatek i wypłaci oszczędności wraz z wypracowanym zyskiem. Jednak kapitalizacja może następować częściej – na przykład co kwartał, miesiąc lub nawet codziennie.
W praktyce im częściej bank dopisuje odsetki do salda lokaty, tym lepiej dla klienta. Po pierwsze, w każdym kolejnym okresie rozliczeniowym na zysk pracuje już nieco większa kwota, a po drugie, przy kapitalizacji dziennej istnieje możliwość ominięcia 19 proc. podatku od zysków kapitałowych, zwanego potocznie podatkiem Belki.

Jak działa procent składany

Przy częstym naliczaniu odsetek działa zasada procentu składanego. Odsetki z pierwszego okresu kapitalizacji dopisywane są do salda lokaty i w kolejnym okresie na zysk pracuje już większa kwota. Na przykład, gdy kapitalizacja następuje co miesiąc, to już w drugim miesiącu zysk przynosi nie tylko odłożony kapitał ale także odsetki za pierwszy miesiąc.
Jeśli na lokacie rocznej o kapitalizacji na koniec okresu zapadalności i oprocentowaniu 5 proc. zdeponujemy 10 tys. zł, to po roku zarobimy 500 zł. Z tej kwoty 95 zł zasili kasę fiskusa, więc w efekcie do naszej kieszeni trafi 405 zł. Jeśliby jednak bank dopisywał odsetki do naszych oszczędności co miesiąc, to zysk wyniósłby już 510 zł (w tym podatek 96 zł), czyli 414 zł. Już po pierwszym miesiącu na koncie lokaty znalazłoby się 10 034 zł i ta kwota pracowałaby na zysk w kolejnym miesiącu.
Taki mechanizm stosowany jest powszechnie w kontach oszczędnościowych czy IKE prowadzonych w formie rachunku. Konta oszczędnościowe umożliwiają elastyczny dostęp do pieniędzy – klient może wypłacać środki i dopłacać o rachunku nowe sumy w dowolnej chwili. Z tego też względu bank co miesiąc sprawdza, jaka kwota pracowała na zysk i dopisuje odsetki na bieżąco. Podobnie jest z IKE, gdzie klient może co miesiąc dopłacać nowe środki, a w każdym kolejnym miesiącu na zysk pracuje większa kwota.

Jak uniknąć podatku Belki

Banki znalazły jeszcze jedną zaletę płynącą z częstej kapitalizacji odsetek – możliwość unikania podatku Belki. Obowiązujący obecnie system podatkowy sprawia, że od zysku poniżej 2,49 zł nie trzeba płacić podatku. Wszystko za sprawą zaokrągleń podstawy opodatkowania i samego podatku. Zgodnie z zapisami w ordynacji podatkowej odsetki w kwocie 2,49 zł należy zaokrąglić „w dół” do pełnej złotówki, czyli do 2 zł. Podatek od zysku w wysokości 2 zł wynosi 38 groszy. Tu także zaokrąglamy do pełnej złotówki, czyli do zera. W ten sposób od tak niewielkiego zysku z lokaty nie trzeba płacić podatku.
Z tego też względu banki proponują lokaty z dzienną kapitalizacją odsetek. Niewielkie odsetki dopisywane są do salda lokaty codziennie i w ten sposób klient nie płaci 19 proc. podatku od zysku.   Jeśli we wspomnianej wyżej lokacie zastosowalibyśmy mechanizm dziennej kapitalizacji, to zysk po roku wyniósłby 513 zł już bez podatku. W efekcie oprocentowanie efektywne wspomnianej lokaty wyniesie 5,13 proc.

Lokata roczna 10 tys. zł o oprocentowaniu 5 proc. Różne sposoby kapitalizacji, zysk po odjęciu podatku.

	Kapitalizacja roczna	Kapitalizacja miesięczna	Kapitalizacja dzienna
Zysk netto po roku	405 zł	414 zł	513 zł

LOKATY - KAPITALIZACJA ODSETEK

Lokaty bankowe - kapitalizacja odsetek. Od niej zależy cały nasz zysk z lokaty. W przypadku lokat bankowych, kapitalizacja odsetek jest to sposób naliczania oprocentowania lokaty bankowej i polegający na tym, że odsetki są dopisywane do lokaty bankowej. W wyniku dopisania odsetek zwiększa nam się wysokość salda zakładanej lokaty bankowej i już przy następnej kapitalizacji odsetek, kolejne odsetki z lokaty będą naliczane już od wyższej kwoty lokaty bankowej. Kapitalizacja odsetek lokaty jest też zwana tzw. procentem składanym lokaty. Dzięki kapitalizacji odsetek w następnych okresach odnawiania lokaty, kolejna kapitalizacja przynosi większe odsetki. Okres, po którym dolicza się odsetki do lokaty (inaczej mówiąc kapitalizuje się odsetki) nazywa się okresem kapitalizacji odsetek. Kapitalizacja odsetek lokaty bankowej może następować z jakąkolwiek częstotliwością. Kapitalizacja odsetek może być corocznie, co pół roku, co kwartał, co miesiąc, co dziennie. W przypadku lokat bankowych, banki stosowały do niedawna zazwyczaj okres kapitalizacji na koniec trwania zakładanej lokaty, np. w przypadku okresu lokaty odnawialnej na miesiąc z kapitalizacją miesięczną odsetek - po każdym miesiącu do lokaty w banku doliczane są odsetki, a w następnym miesiącu naliczane są już odsetki od lokaty bankowej powiększonej o odsetki z poprzedniego miesiąca. Od kliku miesięcy, modne stały się lokaty jednodniowe z dzienną kapitalizacja odsetek. W przypadku dziennej kapitalizacji odsetek - po każdym dniu do lokaty bankowej doliczane są odsetki, a w następnym dniu naliczane są już odsetki od tej kwoty lokaty, która jest powiększona o odsetki z poprzedniego dnia. Wybierając, więc najlepsze lokaty bankowe warto zwracać uwagę na kapitalizacje odsetek lokaty. Ponieważ lokaty bankowe z wyższym oprocentowaniem lokat i kapitalizacją odsetek lokaty np. miesięczną może okazać się gorszym wyborem od lokaty jednodniowe lub lokaty bankowej z niższym oprocentowaniem lokaty i dzienną kapitalizacją odsetek.

Pamiętajmy, że banki musza podawać oprocentowanie lokaty w skali roku bez względu na okres trwania lokaty bankowej. Nie ważne jest czy jest to lokata na rok, lokata na 6 miesięcy czy lokata 3- miesięczna, tygodniowa, czy lokata jednodniowa. Sprawdzajmy jak banki kapitalizują oferowane lokaty bankowe. Czy odsetki lokaty są kapitalizowane po okresie na który opiewa umowa lokaty bankowej (np. lokata na 3 miesiące - lokatę kwartalną kapitalizują po kwartale) czy jednak oferują codzienną kapitalizację odsetek (jak w przypadku lokaty jednodniowe, które są kapitalizowane codziennie lub np. lokaty na 3 miesiące - kapitalizowana codziennie). Ważniejsze będzie czasem rodzaj kapitalizacji odsetek od wysokości oprocentowania lokaty. Okres kapitalizacji odsetek lokaty bankowej ma duży wpływ na kwotę zarobionych odsetek, zwłaszcza jak się wykorzysta sposób dziennej kapitalizacji odsetek lokaty do ominięcie podatku Belki

Banki stosują do lokaty następujące rodzaje kapitalizacji odsetek lokaty bankowej

• kapitalizacja miesięczna lub kwartalna odsetek lokaty - odsetki włączane są do kapitału po miesiącu lub po trzech miesiącach,

• kapitalizacja roczna odsetek lokaty - odsetki włączane są do kapitału po roku,

• kapitalizacja odsetek po terminie umowy lokaty - odsetki są doliczane jednorazowo po upływie określonego terminu (jest to najczęściej stosowany rodzaj kapitalizacji odsetek do lokaty jednodniowe

Praktyczne liczenie kapitalizacji odsetek lokaty. Przykładowo zakładamy lokaty bankowe na 3 miesiące z oprocentowaniem lokaty na poziomie 5 procent w skali roku. Odsetki do lokaty są dopisywane są co trzy miesiące, wtedy występują 4 okresy kapitalizacji odsetek lokaty w ciągu roku (4 kwartały) w których dopisywane są odsetki z lokaty. Zatem oprocentowanie 5 % w skali roku dzielisz na cztery i otrzymujesz 1,5 %. Tak samo się postępuje gdy jest kapitalizacja kwartalna, miesięczna czy jednodniowa, wtedy dzieli się oprocentowanie roczne lokaty na tyle okresów kapitalizacji odsetek ile występuje ich w danym roku. Następnie mając gotowe realne oprocentowanie lokaty wystarczy podstawić dane do wzoru. Pamiętajmy tylko, że od zysków z lokaty bankowej należy odliczyć 19 % podatek belki od zysków z lokaty. Chyba, że wybierzesz lokaty jednodniowe z dzienną kapitalizacją odsetek, które pozwalają na ominięcie płacenia tego haraczu.

• Zakładając lokaty bankowe na rok i odsetki dopisywane co 1 rok - mamy 1 okres kapitalizacji odsetek lokaty

• Zakładając lokaty bankowe na 6 miesięcy i odsetki dopisywane co 1 miesiąc - mamy 6 okresów kapitalizacji odsetek lokaty łącznie

• Zakładając lokaty bankowe na rok i odsetki dopisywane codziennie - mamy 365 okresów kapitalizacji odsetek lokaty łącznie

Nie wystarczy, więc wybrać lokaty o najwyższym oprocentowaniu lokaty, lecz należy wziąć pod uwagę częstotliwość kapitalizacji odsetek lokaty, co wpłynie na efektywną stopę oprocentowania lokaty i nasz zysk. Ponieważ częstsza kapitalizacji odsetek lokaty zwiększy przyszłą wartość lokaty bankowej i nasz zysk z lokaty. Wybierając najlepszej lokaty bankowej i porównując oprocentowanie lokat, musimy porównywać efektywne stopy oprocentowania lokaty - wtedy najwięcej zarobimy.