Fromm, mieć czy być

Hedonistyczne postawy oparto na przesłankach:

- celem życia jest przyjemność tzn. zaspokojenie pragnień (radykalny hedonizm)

- egotyzm, egoizm i chciwość (tworzone przez w.w.) prowadzą do harmonii i pokoju

Stanowimy społeczeństwo notorycznie nieszczęśliwe, a chciwość i pokój wykluczają się wzajemnie

Ekonomiczna konieczność przemiany człowieka: kreowane przez nas modele zachowań są patogenne, rodzą chore społeczeństwo. Przemiana jest warunkiem zwykłego przetrwania rasy ludzkiej.

Dlaczego nic się nie zmienia?

- nie istnieją alternatywne modele społeczeństw

- wymagane przemiany są nazbyt drastyczne

- system kreuje egoizm, więc przywódcy nie martwią się szczęściem społeczeństwa

MIEĆ a BYĆ - dwa fundamentalne modi egzystencjalne

MIEĆ	BYĆ
W kulturze, której nadrzędną wartością jest posiadanie, jeśli się nie ma, jest się niczym	Budda, Jezus, Mistrz Eckhart itp. Mówią coś zupełnie innego (szabat, kuszenie na pustyni)
Więcej rzeczowników (bierność, posiadanie)	Więcej czasowników (aktywność)
Konsumeryzacja - pragnienie połknięcia całego świata, nigdy nie zaspokojone	Związane z przeżyciem, nieopisywalne
Iluzyjność niezmienności i niezniszczalności, stały lęk o to, co posiadam
Ludzie i relacje stają się rzeczami
Wywołuje pożądanie, a w istocie potrzebę władzy - celem utrzymania kontroli nad własnością prywatną
Wywołuje uczucie zazdrości
Nauka
Robienie notatek, gromadzenie informacji, posiadanie wiedzy	Przyswajanie informacji, odpowiadanie na nie, wątpliwości, spontaniczne zainteresowanie
Pamięć
Zapisywanie, przekazywanie inf na papier, logiczne związki miedzy wspomnieniami	przypominanie to ożywianie tego, co było w przeszłości
Rozmowa
znajdowanie argumentów w celu udowodnienia własnej racji; wcześniejsze przygotowanie pytań i zagadnień do rozmowy; tworzenie schematu rozmowy	spontaniczna i twórcza reakcja; dialog; nie ma znaczenia udowadnianie racji; tworzą się nowe idee, dochodzi do zmiany opinii i poglądów
Czytanie
czytanie bez zrozumienia, bez zaangażowania; bezwartościowa lektura; brak pogłębiania wiedzy i zrozumienia ludzkiej natury	zrozumienie treści; zaangażowanie; pobudzenie myślenia; powstaje własny pogląd na temat wartości lektury
Posiadanie wiedzy, poznawianie
zdobywanie i zachowanie informacji; wiedza jako dobro materialne; droga do zdobycia prestiżu społecznego, osiągnięcia sukcesu zawodowego	poznanie jako element twórczego myślenia; celem poznania jest prawda absolutna
Miłość
ograniczenie, uwięzienie i kontrolowanie drugiej osoby; zduszenie i destrukcja zamiast obdarzania życiem; dziecko jako własność rodziców; małżeństwo jako zwyczaj i interes ekonomiczny lub zależność, kontrakt	kochać to powoływać do życia; miłość jako twórcza aktywność, zakładająca troskę, wiedzę, afirmację; to radość nakierowana na przedmiot miłości
autorytet
posiadanie autorytetu u innych bez względu na kompetencje; związany z zajmowanym stanowiskiem czy statutem społecznym; wykorzystywanie symboli autorytetu i czerpanie za ich pomocą korzyści; ogłupianie ludzi, propaganda	bycie autorytetem mające źródło w osobowości, która osiągnęła wysoki poziom rozwoju; nie ma potrzeby rozkazywania, grożenia; pokazanie czym może być istota ludzka
wiara
posiadanie gotowych odpowiedzi na pytania; wiara jako podporządkowanie się tezom; bóg traktowany jako bożek; wiara jako gotowa recepta na życie	wewnętrzna orientacja, nastawienie; wiara w siebie, wiara w drugą osobę, wiara w ludzkość
Inne aspekty
BIERNOŚĆ (lub aktywność pozorna,, wyalienowana, doświadczenie siebie jako przedmiotu)	AKTYWNOŚĆ (lub bierność twórcza, ożywia wszystko, wewnętrzna)
POZÓR - używanie maski, zewnętrzne zachowania, tłumienie prawdziwej wiedzy o rzeczywistości	BYCIE - istnienie naprawdę
EGOIZM, LENISTWO - ludzie traktowani jak przedmioty, relacje na zasadzie posiadania	WOLA DAWANIA, POŚWIĘCENIA
Pozorne BEZPIECZEŃSTWO - przez to, co posiadamy. Stały lęk, by tego nie stracić	BEZPIECZEŃSTWO, pozorna niepewność - jestem tym, kim jestem, nic nie mogę stracić
KONKURENCJA, ANTAGONIZM - wynikają z chciwości POKÓJ - jako czas na zbieranie nowych sił	SOLIDARNOŚĆ, brak konfliktów POKÓJ - jako trwała harmonia
PRZYJEMNOŚĆ -zaspokojenie pragnienia, tryumf w efekcie powodujący smutek	RADOŚĆ -efekt twórczej aktywności
STRACH PRZED ŚMIERCIĄ	NIEPRZYWIĄZYWANIE SIĘ DO ŻYCIA
Doświadczenie CZASU - przywiązanie do tego, co posiadamy i posiadaliśmy	Budzenie do życia chwil z przeszłości. Zawsze jest TERAZ

CZŁOWIEK potrzebuje ram orientacyjnych, czyli religii, aby żyć i rozwijać się. Czasem jednak definiowana wiara jest tylko ideologią

Idolem współczesnej zachodniej Europy jest heros pogański.

RELIGIA INDUSTRIALNA - sacrum jest praca, własność, zysk.

CHARAKTER MERKANTYLNY - rozumienie siebie, jako towaru, umniejszanie swojej wartości i umiejętność całkowitej przemiany siebie, aby tylko dobrze się
sprzedać”.

NOWY CZŁOWIEK:

Warunki przemiany:

-cierpienie i jego świadomość

- rozpoznanie źródła cierpienia

- świadomość, że istnieje ratunek

- zgoda na zaakceptowanie nowego stylu życia

cechy:

- porzucenie wszelkich form posiadania, aby w pełni być

- zaufanie i bezpieczeństwo oparte na wierze w to, kim się jest

- radość z dzielenia się i dawania

- miłość i szacunek dla życia

- redukcja zazdrości

- życie bez czci dla bożków i iluzji

- rozwijanie zdolności kochania, porzucenie narcyzmu

- uczciwość wobec innych i siebie

- rezygnacja z ciągłego podboju

NOWE SPOŁECZEŃSTWO:

Cechy:

- zorientowane na jednostkę, nie zysk i gospodarkę

- najpierw zdrowie istot ludzkich potem zdrowa gospodarka

- zdrowa konsumpcja

-ludzie sprawujący świadomie i w pełni funkcje obywatelskie (demokracja uczestnicząca)

- maksymalna decentralizacja przemysłu i polityki

- zarządzanie humanistyczne nie biurokratyczne

Trudności:

- rezygnacja z centralizacji przemysłu i gospodarki wolnorynkowej

- przejście na „wzrost selektywny:

- stworzenie warunków pracy i nastawienie ludzi na satysfakcje psychiczną a nie zysk materialny

- kontrola, by postęp naukowy nie był zagrożeniem

- walka z biurokratyzacją

Plan:

-zabronienie metod prania mózgu w reklamie i polityce

- usuniecie przepaści między krajami bogatymi a biednymi

- wprowadzenie gwarantowanego dochodu rocznego

- wyzwolenie kobiet z patryjarchatu

- uwolnienie się od poczucia winy związanego z seksem

- założenie naczelnej rady kultury

Każdy obywatel ma dostęp do wiedzy i informacji

- oddzielenie badań naukowych od ich wykorzystywania w przemyśle i obronie

- rozbrojenie nuklearne

Czy nowe społeczeństwo jest realne?

TAK:

- powody czysto ekonomiczne

- coraz częstsze niezadowolenie z obecnego systemu społecznego

- orientacja na „być” jest zakorzeniona w człowieku

- merkantylny, wyalienowany charakter łatwiej ulega przemianom

-apel o zmiany obejmuje większość populacji, gdyż alienacja obejmuje powoli wszystkich

---