Kuchnia węgierska

Węgry i ich kulinarne upodobania kojarzą się przede wszystkim z konkretnymi i wyrazistymi smakami. Gulasze, zupy rybne, sery, leczo i wino - to wyróżniki najbardziej ostrej z europejskich kuchni.

Idealne połączenie gulaszu z papryką

Prowadzący koczowniczy tryb życia Madziarzy już w IX wieku raczyli się gulaszem, który przyrządzali z ziemniaków i dostępnego aktualnie mięsa, ich gulasz wyróżniał się ponieważ nie szczędzili do niego różnego rodzaju przypraw. Ale danie to swój charakterystyczny smak zyskało dopiero, kiedy europejscy kolonizatorzy przywieźli do Europy paprykę, która okazała się brakującym elementem gulaszu węgierskiego.
Na przestrzeni lat gulasz podlegał licznym modyfikacjom, ale do dziś pozostał zwyczaj przygotowywania go w specjalnym kociołku i podawania z chlebem, zacierkami lub kluskami. Istnieją rozmaite rodzaje gulaszu, począwszy od tych, do których dodawane są wszystkie dostępne rodzaje mięs, poprzez mniej znane gulasze warzywne, a na rybnych skończywszy. Najbardziej łagodne są gulasze rybne z sandaczem, karpiem, sumem lub szczupakiem.

Papryka, odkąd pojawiła się w granicach obecnych Węgier, zyskała ogromną popularność, dzięki czemu dziś w węgierskiej kuchni używa się jej około 1000 odmian (sygietyńska, kolczyńska, tak często używana w kuchni meksykańskiej papryka chilli czy wyjątkowo ostra papryka czereśniowa). Węgrzy wolą dodawać do swoich potraw paprykę świeżą, ale na ich rynku dostępnych jest wiele odmian papryki sproszkowanej, której zresztą do przygotowania potraw używa się dość sporo, bo około 200 g na 1,5 kg mięsa. Do scharakteryzowania węgierskiej kuchni świetnie nadaje się powiedzenie, że węgierska gospodyni najpierw stawia na stole słoik z papryką, a dopiero później zastanawia się, jakie danie z niej sporządzić.

Proste składniki - ciekawe potrawy

Prócz gulaszu, w kuchni węgierskiej wyróżnia sięhalaszle, czyli zupa z ryb słodkowodnych z papryką i cebulą, węgierskich także porkölt, który jest rodzajem duszonego mięsa w gęstej zalewie. Dla amatora odróżnienie go od tradycyjnego gulaszu może być trudne, bo czasem gulasze też posiadają gęstą i zawiesistą konsystencję.

W węgierskich potrawach nie brak cebuli, ziemniaków, pomidorów, serów i śmietany. Widoczna jest też obecność wysokiej jakości wędlin, które oczywiście dostępne są w kilkunastu wersjach z papryką. Mięs na węgierskim stole można znaleźć całkiem sporo i mimo iż warunki klimatyczne nie sprzyjają wzbogacaniu kuchni o potrawy z owocami lasu, Węgrzy chętnie dodają do posiłków grzyby i lubią potrawy z dziczyzny. Rzadko pojawia się na stołach cielęcina i drób - Węgrzy wolą smaki bardziej wyraziste i konkretne.

Madziarska kuchnia nie stroni od pszennego chleba, który pojawia się jako zagryzka do gulaszy czy bogaczy, ale stanowi też podstawę śniadań. Pszenne pieczywo do potraw podawane jest niejako dla zrównoważenia ostrego smaku. Ciekawą pozycją w węgierskim jadłospisie jest gesztenye puree, czyli puree z jadalnych kasztanów, które podawane jest z bitą śmietaną.

Na deser wino i naleśniki

Ulubione napoje Węgrów to mocna kawa w ciągu dnia i pálinka, czyli podwójnie pędzoną wódkę z zacieru owocowego (np. z moreli) na trawienie. Od wielu lat Węgry słyną też z dobrych win, z których chyba najwięcej zwolenników zyskał sobie Egri Bikaver (Bycza Krew), jest to czerwone wino wyrabiane w północnej części Węgier z winogron typu kadarka i winorośli francuskich: Cabernet i Gamay. Z win białych szczególnie godny polecenia jest Tokaj - białe deserowe wino węgierskie produkowane z podsuszonych winogron. Wina tokajskie są znane już od XV wieku, ich najpopularniejszymi gatunkami są: szamorodni (z moszczu tłoczonego nie przebranych winogron) i aszú (dosładzany podsuszonymi winogronami). Na Węgrzech popularne są też młode, białe wina, które sprzedawane są w dużych bukłakach i charakteryzują się wysoką (jak na wino białe) zawartością alkoholu.

Wśród węgierskich deserów na uwagę zasługują naleśniki nadziewane słodką masą orzechową i polewane czekoladowym sosem, ponadto popularne są retes, czyli specjalne ciasta nadziewane białym serem z rodzynkami, jabłkami lub wiśniami, z orzechami włoskimi.

Przykładowe danie - gulasz
Składniki:

• 
  wołowina, wieprzowina

• 
  bulion wołowy

• 
  ziemniaki

• 
  fasolka szparagowa

• 
  papryka żółta, czerwona i zielona

• 
  pieczarki

• 
  pomidory

• 
  olej

• 
  sól, pieprz, czosnek, majeranek, oregano

Mięso należy pokroić w kostkę i podsmażyć na oleju, oddając cebulę, całość podlać bulionem i gotować 40 minut. Następnie dodawać do gotującego się mięsa po kolei ziemniaki, cebulę, paprykę, fasolkę i pomidory - dusić do momentu, w którym składniki będą miękkie.

---