I wojna światowa 1914-1918 część I str. 8-17

1. Przyczyny wybuchu I wojny światowej:

1. powstanie bloków polityczno-wojskowych:

2. rywalizacja o kolonie ( żądania Niemiec i Włoch)

3. wyścig zbrojeń morskich ( Niemcy- łodzie podwodne- u-booty- Wielka Brytania )

Trójprzymierze- „państwa centralne” Trójporozumienie- ententa ( alianci)

1879 1892

Niemcy- Austro- Węgry Francja Rosja

1904

1882

entente kordiale- 1907

serdeczne porozumienie

Włochy Wielka Brytania

4. „kocioł bałkański”- rywalizacja Austro- Węgier i Rosji:

- 1908- aneksja ( zajęcie terytorium)Bośni i Hercegowiny przez Austro- Węgry ( konflikt z Serbią popieraną przez Rosję)

- 1912- I wojna bałkańska- państwa bałkańskie ( Bułgaria, Serbia, Czarnogóra, Grecja) pokonują Turcję i zajmują jej europejskie terytoria

- 1913- II wojna bałkańska - konflikt o zdobycze wojenne Bułgarii z niedawnymi sojusznikami oraz Turcją

e. zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda - 28 VI 1914 w Sarajewie ( serbski nacjonalista z organizacji „Czarna Ręka” - Gawriło Pricnip) - „iskra rzucona na beczkę prochu”- bezpośrednia przyczyna wybuchu I wojny światowej

f. ultimatum ( bezwarunkowe żądanie spełnienia warunków) i wypowiedzenie wojny Serbii przez Austro- Węgry - „lawina sojuszy”

2. Działania wojenne na froncie zachodnim:

1. atak wojsk niemieckich na Belgię i Francję wg tzw. planu Schlieffena - doktryna wojny błyskawicznej ( okrążenie wojsk francuskich, zdobycia Paryża w 6 tygodni, zanim Francję wspomogą sojusznicy)

2. załamanie niemieckiej ofensywy nad Marną ( IX 1914)- początek wojny pozycyjnej ( wykorzystanie umocnień, zasieków, okopów, ciężkiej artylerii i CKM-ów ( ciężki karabin maszynowy, niewielkie zmiany na linii frontu, okupione ogromnymi stratami)

3. krwawe bitwy pod Verdun ( dowódca obrony- gen. Philippe Petain- w ciągu 10 miesięcy walk zginęło około 700 tys. żołnierzy) i Sommą ( użycie czołgów przez aliantów) w roku 1916

4. przystąpienie USA do wojny po stronie aliantów w 1917 r. - prezydent Thomas Woodrow Wilson - ataki niemieckich u-bootów na statki- tzw. nieograniczona wojna podwodna ( m.in. statek pasażerski „Lusitania” na Atlantyku

5. rewolucje w Rosji w 1917 r.- lutowa i październikowa ( przejęcie władzy przez bolszewików) i zawarcie pokoju brzeskiego między Niemcami i Rosją Radziecką ( bolszewicy zgodzili się na zakończenie wojny i duże ustępstwa terytorialne)

6. kontrofensywa aliantów we Francji ( dowodzący marszałek Ferdynand Foch)- wyparcie wojsk niemieckich znad Marny i Sommy

7. bunt marynarzy niemieckich w Kilonii ( nie chcieli walczyć w nierównej walce z flota brytyjską) - rewolucja komunistyczna w Niemczech i abdykacja cesarza Wilhelma II

zawarcie zawieszenia broni- Compiegne 11 XI 1918

---