Historia prasy polskiej - lata 1939-1945

Prasa 1939 - 1945 (konspiracyjna)

Skala zjawiska:

W zależności od kryteriów około 2000 tytułów.

Funkcje społeczne:

Zupełnie inne, niż prasa wychodząca legalnie:

Funkcja informacyjna.

Funkcja organizatorsko - propagandowa.

Funkcja organizatorska:

Prasa konspiracyjna integrowała ludzi działających w podziemiu.

Pojawiał się tytuł prasowy, a wokół niego powstawała organizacja konspiracyjna.

Kontakty między członkami takiej organizacji opierały się na siatce kolportażowej.

Funkcja propagandowa:

Gdy Niemcy zaatakowały ZSRR (połowa 1941), trzeba było zmienić charakter prasy.

Wtedy prasa konspiracyjna zaczęła prezentować programy polityczne (dotychczas jedynie informowała).

Nie było organizacji, która nie prezentowałaby swoich celów politycznych.

Funkcja kształtowania postaw i zachowań.

Wskazywała, jak społeczeństwo ma się zachować w sytuacji ekstremalnej.

Piętnowała zachowania niepożądane.

Funkcja rozrywkowa.

Najwięksi wydawcy prasy konspiracyjnej:

Struktury związane z Rządem Londyńskim:

Cywilna - Pion Delegatury Rządu na Kraj.

Wojskowa - Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej A.K.

Wydawały łącznie 1/4 całej prasy konspiracyjnej.

Delegatura Rządu na Kraj:

Posiadała Departament Prasy i Informacji.

Funkcjonował od marca 1941 r.

Współpracował z Biurem Informacji i Propagandy K.G.A.K. i koordynował działalność.

Organem prasowym był tygodnik Rzeczpospolita Polska.

Biuro Informacji i Propagandy K.G.A.K.

Uformowała się ostatecznie w październiku 1940 r.

Posiadała dział prasy, wydający prasę dla środowisk AK.

Główny tytuł: Biuletyn Informacyjny (tygodnik).

Redaktor naczelny: Alex Kamiński.

Nakład 40 000 egz. - największy spośród pism konspiracyjnych.

Oprócz wydawania prasy, Biuro Propagandy:

Zbierało informacje z różnych dziedzin życia, analizowało je i przesyłało do Londynu.

Zorganizowało ogromny, podziemny koncern wydawniczy.

Organizowało akcje dywersyjne wobec Niemców i folksdojczów (akcja N).

Zasłużył się tam grafik Stanisław Miedza Tomaszewski.

W 1943 powołało Referat R:

Referat dywersyjny antykomunistyczny.

Prasa Ruchu Ludowego (sygnowane pseudonimem Roch).

Ok. 200 tytułów.

80 % to inicjatywy lokalne.

Skoncentrowana na obszarach GG, na których działały Bataliony chłopskie (Lubelszczyzna i Kielecczyzna).

Prasa Polskiej Partii Robotniczej.

Ok. 140 tytułów (ale od 1942 r., kiedy powstali).

Starali się zmienić swój wizerunek.

Prasa Stronnictwa Narodowego.

Endecja była wtedy bardzo podzielona.

Najbardziej aktywna - formacja "Szaniec".

O rodowodzie endeckim, ale bliższa ONR.

Prasa Polskiej Partii Socjalistycznej.

Były też pisma społeczno kulturalne i literackie.

Literackie.

Tam debiutowali poeci okresu wojennego.

Sztuka i Naród.

Tadeusz Gajcy.

Drogi.

Krzysztof Kamil Baczyński.

Tadeusz Borowski.

Satyryczne.

Krzysztof Dowgird

---