1. ZNAKI TOWAROWE

Wszystkie wyroby w opakowaniach będące przedmiotem wymiany towarowej winny być zaopatrzone w odpowiednie znaki, nośniki niezbędnych informacji. W związku z tym z czasem wykształciły się w tym zakresie odpowiednie zwyczaje handlowe, których miejsce z czasem zajęły regulacje prawne. Znaki umieszczone na opakowaniach i jednostkach ładunkowych są wyrażone w postaci napisu, litery, cyfry lub rysunku z zastosowaniem barwy kontrastowej.

Wzrost ilościowy i zwiększenie się obszaru międzynarodowej wymiany towarów skłoniły Międzynarodową Organizację Normalizacyjną (ISO) do wydania zaleceń normalizacyjnych dotyczących stosowania piktograficznych oznaczeń towarów.

Zgodnie z przepisami rozróżnia się następujące grupy znaków:

• znaki zasadnicze,

• znaki informacyjne,

• znaki niebezpieczeństwa,

• znaki manipulacyjne,

• znaki reklamowe.

1. Znaki zasadnicze

Na znaki zasadnicze umieszczone na opakowaniach składają się:

• nazwa wyrobu, która powinna określać nazwę handlową, użytkową lub chemiczną;

• znak firmowy, wyrażający pełną lub skróconą nazwę producenta lub zakładu pakującego;

• określenie zastosowania wyrobu.

Znaki zasadnicze pozwalają na identyfikację wyrobu i producenta.

Rys. 1. Znaki firmowe

1. Znaki informacyjne

Znaki informacyjne dostarczają informacji o właściwościach, przydatności, ilości, wartości towaru i określają:

• gatunek wyrobu (klasę jakości);

• jakość wyrobu;

• znak bezpieczeństwa;

• skład wyrobu;

• numer seryjny produkcji;

• ilość wyrobu;

• numer normy, wg której dany wyrób jest produkowany;

• kontrolę jakości (KJ) i numer kontrolera zakładu produkującego;

• kraj, pochodzenie wyrobu;

• sposób użycia;

• datę produkcji;

• termin przydatności do spożycia;

• datę ważności;

• wartości znamionowe (moc, napięcie, natężenie);

• cenę detaliczną.

Znak jakości umieszczany na towarach, to bardzo dobra wizytówka reklamowa producenta, dla konsumenta zaś stanowi informację, iż towar jest dobrej jakości, a cena ustalona obiektywnie.

a - międzynarodowy znak jakości

b - państwowy znak jakości

Rys. 2. Znaki wyższej jakości wyrobów

Znak jakości mogą otrzymać wyroby, które spełniają wymagania w zakresie: nowoczesnych rozwiązań technicznych, bezpieczeństwa użytkowania, niezawodności, zdrowotności, walorów użytkowych i wzornictwa. Ponadto musza się odznaczać racjonalnym i estetycznym opakowaniem. Wyrób taki musi cechować się znacznie wyższą niż przeciętne jakością i niższą niż przeciętnie materiało- i energochłonnością.

Dla wielu artykułów, będących w obrocie towarowym, wprowadzono dodatkowe oznakowanie określone za pomocą innych dokumentów. Należą do nich znaki informacyjne o sposobie konserwowania i użytkowania wyrobów włókienniczych.

Nie prać!!! (bardzo delikatne wyroby bawełniane i jedwabne)

Prasować przez płótno ochronne lub stosować żelazko

elektryczno - parowe z wykładziną teflonową.

Suszyć w pozycji pionowej w temperaturze pokojowej.

Rozwiesić na wieszaku w stanie mokrym bez uprzedniego

wirowania.

Rys. 3. Znaki informacyjne o sposobie konserwowania wyrobów włókienniczych.

1.3. Znaki niebezpieczeństwa

Znaki niebezpieczeństwa są umieszczone na opakowaniach jednostkowych i wskazują na niebezpieczeństwo dla ludzi i otoczenia, wynikające z cech towaru. Za ich pomocą przekazuje się informacje, jak należy stosować specjalne środki ostrożności w czasie przechowywania, transportu i użytkowania.

Towary niebezpieczne, ze względu na rodzaj stwarzanego zagrożenia podzielono na 9 klas, a pięć z nich dodatkowo na podklasy. Rodzaj niebezpieczeństwa sygnalizowany jest przez umieszczenie na opakowaniach odpowiedniej nalepki z piktogramem i numerem klasy. Wyróżnia się następujące klasy materiałów niebezpiecznych:

• klasa 1 - materiały i przedmioty wybuchowe (6 podklas),

• klasa 2 - gazy sprężone, skroplone lub rozpuszczone pod ciśnieniem (3 podklasy),

• klasa 3 - ciecze łatwopalne,

• klasa 4 - materiały stałe łatwopalne (3 podklasy),

• klasa 5- materiały utleniające i nadtlenki organiczne (2 podklasy),

• klasa 6 - materiały toksyczne i zakaźne (2 podklasy),

• klasa 7 - materiały promieniotwórcze,

• klasa 8 - materiały powodujące korozję,

• klasa 9 - różne materiały i przedmioty niebezpieczne.

Rys. 4. Nalepki klasy 2. - Gazy sprężone, skroplone lub rozpuszczone pod ciśnieniem

Rys. 5. Nalepka klasy 4. - Łatwopalne ciała stałe Rys. 6. Nalepka klasy 5. - Substancje utleniające

Rys. 7. Nalepki klasy 7. - Materiały promieniotwórcze

1.4. Znaki manipulacyjne

Znaki manipulacyjne stanowią informację o sposobie obchodzenia się z opakowaniem w czasie manipulacji związanych ze składowaniem, przemieszczaniem i użytkowaniem. Znaki te służą głównie do ochrony wyrobu.

Rys. 8. „Ostrożnie, kruche” Rys. 9. „Góra, nie przewracać” Rys. 10. „Chronić przed wilgocią”

Rys. 11. ”Produkty szybko psujące się” Rys. 12. ”Chronić przed promieniowaniem”

Rys. 13. ”Tu otwierać”

1.5. Znaki reklamowe

Znaki reklamowe mają przede wszystkim zwrócić uwagę nabywcy i zachęcić go do kupna. W celach reklamowych producent często na opakowaniach jednostkowych umieszcza informacje o wyróżnieniach i medalach, przyznawanych na imprezach handlowych, krajowych i międzynarodowych, jak np. Złoty Medal Międzynarodowych Targów Poznańskich, znak „Teraz Polska" nadawany w konkursie promocyjnym polskich towarów.

Rys. 14. Znak reklamowy „Teraz Polska”

2. KOD KRESKOWY

Coraz częstszym sposobem identyfikacji towarów jest ich oznaczanie za pomocą kodu kreskowego. Polska jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Znakowania Towarów - IANA, dzięki czemu każdy polski producent ma prawo znakować swoje wyroby kodem kreskowym w systemie międzynarodowym.

Kod kreskowy to określona kombinacja liniowo ułożonych, jasnych i ciemnych kresek, o zróżnicowanych szerokościach. Nie zawiera on informacji dla konsumenta. Służy przede wszystkim do identyfikacji towarów za pomocą symbolu, który może być odczytywany przez urządzenia elektroniczne. Oznaczanie wyrobów kodem kreskowym usprawnia ich sprzedaż, przyspiesza obrót towarowy i zmniejsza koszty obrotu.

Najbardziej powszechnym kodem kreskowym jest kod EAN, nadawany przez Centrum Kodów Kreskowych. Składa się on z części graficznej i liczbowej. W części graficznej w postaci zwartego zestawu równoległych ciemnych i jasnych kresek o różnych szerokościach znajdują się zakodowane informacje. Część liczbowa zaś składa się na numer własny towaru.

Symbol EAN może zawierać liczbę kodowaną: 13-cyfrową - symbol pełnej długości (EAN- 13) lub 8-cyfrową - symbol skróconej długości (EAN- 8), stosowany na małych opakowaniach, gdzie nie można zmieścić 13 znaków.

Rys. 15. Kod kreskowy EAN -13

3. PODSUMOWANIE

Znaczenie znaków towarowych w obrocie gospodarczym od wielu lat systematycznie wzrasta na całym świecie. Konsumenci, korzystając z informacji na temat towarów i usług, potrzebują uproszczeń, skrótów, ułatwień w komunikacji. Opierają się przy tym głównie na znakach towarowych, które niosą ze sobą pewną wiedzę na temat produktu lub usługi, a przynajmniej dają wyobrażenie odnośnie ich właściwości.

Każdy znak towarowy, bez względu na jego kategorię, z punktu widzenia swojego znaczenia pełni 3 funkcje - podstawową funkcję oznaczania pochodzenia, funkcje reklamową i gwarancyjną.

Funkcja pochodzenia pozwala odróżnić towary jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorców. Wobec tego pozbawia ona znak towarowy cech, które mogłyby wprowadzić potencjalnego klienta w błąd.

Funkcja reklamowa zapewnia przedsiębiorcy pozyskanie właściwego rynku zbytu dla towarów, które produkuje, stanowiąc pewien element reklamy, która ma zachęcić klienta do zakupu towaru lub skorzystania z usługi.

Biorąc pod uwagę funkcją gwarancyjną znaku należy uwzględnić jakość towaru prezentowaną przez znak towarowy oraz renomę znaku uzyskiwaną przez używanie znaku w obrocie. Wskazuje ona potencjalnemu klientowi pochodzenie towaru lub usługi, do której odnosi się dany znak towarowy. To osoba posługująca się znakiem towarowym nałożonym na swoje towary czy usługi ponosi odpowiedzialność przed klientem za jakość towaru czy usługi.

---