Scenariusz zajęć na temat „Profilaktyka uzależnień”
Wstęp 1,5 godz.
Przedstawienie się prowadzących.
Cele : budowanie zaufania, poczucia bezpieczeństwa.
Przedstawienie tematu i celów zajęć.
Cele : zainteresowanie uczniów treścią i formą zajęć, zapoznanie z tematem zajęć, zasadami współpracy.
Na zajęciach będziemy rozmawiać o substancjach uzależniających, zagrożeniach towarzyszących ich zażywaniu, możliwościach unikania tych zagrożeń i sposobach radzenia sobie z nimi. Nasza uwaga koncentrować się będzie głównie wokół alkoholu i papierosów gdyż są to najbardziej popularne substancje uzależniające wśród młodzieży. Postaramy się Wam pokazać różnicę między używanie a nadużywaniem alkoholu oraz pokazać perspektywy zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających.........
Na początek niespodzianka. Proponujemy Wam obejrzenie filmu nagranego podczas festiwalu muzyki rockowej w Jarocinie ( ok. 20 min.). Jest to sposób na zainicjowanie dyskusji z młodzieżą, okazja do wygadania się , dania wyrazu uczuciom, jakie ogarniały patrzących w trakcie oglądania ( wstyd, wstręt, współczucie, niepokój itd.) Czas na dyskusję ok. 10-15 min.
Ustalenie zasad.
Cele : zapewnienie przyjaznej i bezpiecznej atmosfery, komfortu pracy prowadzącym i uczestnikom.
Kontrakt.
Cele : współodpowiedzialność uczniów za przebieg zajęć, lepsza współpraca.
Całą umowę zapisujemy a każdy z uczestników powinien osobiście wyrazić zgodę na uczestniczenie w zajęciach na tych zasadach.
Część główna
I .Sprawy dla których warto żyć. 1 godz.
Cele : wskazanie pozytywnych i atrakcyjnych celów dla uczestników zajęć, dostarczanie doświadczeń angażujących i integrujących uczniów.
Przebieg zajęć :
Wprowadzenie - teraz zajmiemy się tym, po co warto żyć i tym, jak warto żyć. Nigdy nie jest za wcześnie i nigdy nie jest za późno, by o tym pomyśleć i porozmawiać.
Proponujemy klasie „burzę mózgów” na temat : co to jest dobre życie? Propozycje i wszystkie pomysły zapisujemy na arkuszu papieru. Jeżeli w treściach proponowanych przez uczniów nie pojawią się wypowiedzi dotyczące Miłości, Wolności , Przyjaźni i Radości to proponują je prowadzący.
Gra skojarzeń - proponujemy indywidualną grę polegającą na wymyślaniu przez każdego z uczniów 5 osobistych skojarzeń związanych z Miłością, Wolnością, Przyjaźnią i Radością. Skojarzenia te dotyczą np.: żywej istoty, rośliny, koloru, owocu, elementu natury i żywiołu.
Celem gry jest pobudzenie wyobraźni i doświadczeń osobistych związanych z wybranymi wartościami. Czas - ok. 5 min.
Wspólna narada skoncentrowana wokół tematów:
jakie są najważniejsze przeszkody i pułapki na drodze do Miłości, Wolności, Przyjaźni i Radości ?
co może pomagać w poszukiwaniu dobrych dróg ?
Prowadzący zapisuje wypowiedzi na arkuszu papieru np. w formie tabeli.
Na zakończenie prowadzący wprowadza krótko, ale sugestywnie, temat chemicznej pułapki, w którą wpada część ludzi poszukujących tych wartości oraz zapowiada, że o tym będzie mowa w następnej części zajęć.
Używanie i nadużywanie alkoholu 1,5 godz.
Cele : dostarczenie wiadomości potrzebnych do sprawowania kontroli nad ryzykownymi zachowaniami dotyczącymi substancji chemicznych, wprowadzenie rozróżnienia : „używanie-nadużywanie”, uwrażliwienie uczestników na sygnały ostrzegawcze, mówiące o nadużywaniu substancji chemicznych, zwiększenie świadomości powodów, dla których ludzie piją i palą.
Przebieg zajęć :
Wprowadzenie do zajęć:
co to znaczy nadużywanie czyli złe używanie ( narkotyki, tytoń, kleje i rozpuszczalniki - zawsze, leki - bez wskazań lekarza, alkohol etylowy - nadużywanie to picie za wcześnie, za dużo, w nieodpowiednich okolicznościach - ciąża, prowadzenie samochodów itp.)
2. Prowadzący proponuje zrobienie wspólnej listy powodów, dla których ludzie przed 18 rokiem życia sięgają po alkohol - „burza mózgów”. Propozycje zapisywane są na papierze. Grupa dokonuje wyboru 3-5 powodów, z którymi szczególnie trudno sobie poradzić. Prowadzący zastanawia się wspólnie z grupą jak można sobie z nimi radzić.
Praca w grupach na temat : Jakie znacie i jakie możecie sobie wyobrazić szkody , spowodowane przez picie waszych rówieśników?
(jedna grupa w relacjach dziewczęta - chłopcy, druga - dzieci a rodzice, trzecia-grupy męskie ). Po pracy w małych grupach następuje spotkanie na forum całej klasy i przedstawienie stanowiska każdej z grup.
Odgrywanie scenek . Cel : bliższe poznanie tego co dzieje się między
Rodzicami i wychowawcami a dziećmi na tematy alkoholowe oraz powody, dla których młodzież pije.
Treścią scenek będzie rozmowa przeprowadzona przez trenera młodzieżowej drużyny koszykówki z Jasiem oraz rodziców Małgosi z Małgosią na temat tego, co stało się na ostatniej klasowej wycieczce.
Po zakończeniu prowadzący proponuje omówienie przebiegu obu scenek ( jak się czuły dzieci, czego było za mało, a czego za dużo ).
III. Zdrowe i dobre życie. 1 godz.
Cele : dostarczenie informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego życia, zwrócenie uwagi na znaczenie pozytywnego stosunku do siebie i dobrych kontaktów z innymi ludźmi, pokazanie możliwości poszukiwania dobrego życia bez pomocy alkoholu.
Przebieg :
Wprowadzenie - prowadzący przypomina i wywiesza arkusz z „burzy mózgów” na temat - co to jest dobre życie ?
Prowadzący proponuje , by każdy z uczniów na kartce papieru napisał cztery słowa Miłość, Wolność, Przyjaźń i Radość i wpisał przy każdym z nich jak ocenia swoje szanse na doświadczenie i zrealizowanie w ciągu swojego życia każdej z tych wartości ( od 0 % do 100 % ).
Ćwiczenie „pozytywnego myślenia o sobie”. Napisz co najmniej 3 zdania zaczynające się od słowa „Jestem.... i wskaż na swoje pozytywne właściwości. Kartki wrzucane są do jakiegoś pojemnika. Każdy wyciąga jedną i czyta jej treść na głos. Prowadzący życzliwie komentuje, gdy ujawniają się trudności w pozytywnym myśleniu na swój temat.
Ćwiczenie „ jakie umiejętności pomagają we współżyciu?”
Prowadzący dzieli uczniów na trzy grupy. Każdy z uczniów otrzymuje listę 5 umiejętności ważnych w kontaktach z ludźmi i w ciągu 5 min. po cichu, określa dla siebie, w jakim stopniu te umiejętności posiada. Następnie każda grupa poprzez dyskusję i ewentualne głosowanie ustala wspólną dla siebie kolejność ważności tych umiejętności i odczytuje je na głos. Później prowadzący opowiada o tym, że ludzie, którzy mają braki tych umiejętności próbują je nadrabiać przy pomocy alkoholu i wpadają w pułapki, bo alkohol nie uczy tych umiejętności tylko dostarcza protez, które jednak nie pomagają w dobrym życiu.
5. Prowadzący rozmawia z klasą o tym, jak można radzić sobie, gdy
człowiek ma deficyt wspomnianych umiejętności, bez pomocy
alkoholu i zapisuje propozycje na papierze.
Zakończenie
Rundka końcowa. Cele: podsumowanie zajęć, zebranie informacji zwrotnych, zamknięcie doświadczenia.
Podsumowanie zajęć. Cele : udzielenie przez prowadzących informacji zwrotnych, domknięcie sytuacji.
Ankiety ewaluacyjne. Cele : uzyskanie informacji zwrotnych, badanie efektywności zajęć.
Opracowały - Beata Kril
Krystyna Zając
Na podstawie Programu Siedmiu Kroków
Pozdrawiamy gorąco na przekór pogodzie !