Przedmiotem psychologii sportu jest opis (odnosi się zarówno do rywalizacji, treningu, nauczania i odnowy biologiczne) wyjaśnianie, przewidywanie i modyfikowanie zachowań człowieka związanych z działalnością człowieka. Zachowania te dotyczą bezpośrednio sportowców oraz nauczycieli i trenerów jak i pośrednio widzów i organizatorów.

Zadania psychologii sportu :

• Poznanie wymogów, które stawiane jest człowiekowi uprawiającemu sport, z uwzględnieniem jego możliwości, różnic indywidualnych oraz warunków działania

• Badanie faktów i prawidłowości ukazujących specyficzne zachowania i rozwój człowieka podejmującego formę działalności sportowej

• Rozwój specyficznej dla działalności sportowej diagnostyki psychologicznej

• Stałe poszukiwanie nowych form możliwości oddziaływań profilaktycznych

Psychologia sportu jako nauka stosowana:

• Stosowana psychologia sportu jest tą częścią dyscypliny, która zajmuje się, wykorzystaniem teorii, zasad i technik, zaczerpniętych z psychologii, w celu poprawy poziomu osiągnięć oraz osobistego rozwoju osób uprawiających sport

• Podstawowym i najistotniejszym celem psychologii sportu jest podnoszenie poziomu wykonania., a czynnikiem najbardziej pobudzającym go do wzrostu jest Trening umiejętności psychologicznych.

• W treningu umiejętności psychologicznych prezentuje się techniki, które mają doprowadzić wykonawcę do poznania pewnych właściwości psychologicznych i opanowania sprawności ułatwiające powtórne osiągnięcie takiego stanu psychofizycznego, w którym następują szczytowe osiągnięcia

• Ważną rolę odgrywają czynniki psychologiczne: poziom stresu życiowego , umiejętność radzenia sobie z trudnościami raz wsparcie społeczne. Skuteczne są z tu techniki interwencyjne, ukierunkowane na radzeniu sobie ze stresem oraz mobilizujące zdolność osiągania społecznego wsparcia np. poprzez wyuczenie się pewnych umiejętności .Wymienione oddziaływania te przyspieszają osiągnięcie procesu rehabilitacji.

• Zapobieganie kontuzją byłoby o wiele skuteczniejsze, gdyby sportowcy wiedzieli o psychologicznej gotowości do osiągnięcia całkowitej sprawności po kontuzji

• Kolejnym zagadnieniem psychologii sportu jest stan przetrenowania, blokujący funkcjonowanie na poziomie fizjologicznym. Opracowano wiele technik minimalizujących zjawisko przetrenowania. Preferuje się tu postępowanie prewencyjne, a nie leczenie. Jeżeli syndrom przetrenowania nie zostanie szybko rozpoznany, to może się on przekształcić w stan ostrzejszy wypalania się.

• Od niedawna psychologowie wśród zagadnień centralnych umieścili problemy związane z adaptacją do wykonania określonego zawodu i jej trudności zarówno w czasie trwania, jak i po zakończeniu kariery sportowej

PSYCHOLOGICZNA CHARAKTERYSTYKA DZIAŁALNOŚCI SPORTOWEJ

Opis cechy p	Cechy podstawowe	Cechy specyficzne	Opis cechy s
Świadomość swojego Ja	SAMOŚWIADOMOŚĆ	WŁASCIW TECHNICZNE	Wyspecjalizowane tech. ruchów
Ciągłość i tożsamość Ja	ŚWIADOMOŚĆ	NAWYKI RUCHOWE	Kształtowanie nawyków
Odrębność niepowtarzalność	INDYWIDUALNOSC	ROZWÓJ C.JAKOŚCIOW	Funkcji psych i somatyczne
Kierowanie swoim działaniem	SAMOREALIZACJA	WIEDZA SPECJALISTYCZ	Uczenie się czynności ruchowej
Czynna jednostka	AKTYWNOŚĆ	NAPIĘCIE M - E	Dążenie sukcesu obawa porażki
Stosunek do innych ludzi	RELATYWNOŚĆ	DYNAMICZNY CHARAKT	Dążenie do doskonałości
Stanowienie jedności	SPÓJNOŚĆ WEW

Najistotniejsze cechy sportu:

• Długotrwały trening - w systemie działalności sportowej centralne miejsce zajmują podsystemy treningu, zawodów i odnowy. Trening jest wieloletnim, celowym, organizowanym procesem przestrojenia funkcji ustroju dla osiągnięcia maksymalnych wyników

• Aktywność ruchowa - integralny składnik sportu; można ją podzielić ze względu na różne parametry wykonywanych ruchów . * Ze względu na charakter ruchów ćwiczenia fizyczne dzielą się na cykliczne (powtarzanie ciągle tego samego cyklu ruchu np.bieg) i acykliczne (jednoczłonowe, nie posiadają powtarzających się faz ruchów np. cios w boksie) **Ze względu na wkład, rodzaj wysiłku: ćwiczenia statyczne (utrzymanie ciężaru ciała w bezruchu - zwis na drążku w podporze na poręczach) i dynamiczne (podstawą jest wysiłek wynikający z przemieszczania ciała lub pokonaniem określonych przeszkód - rzut dyskiem, akrobacje)***Ze względu na ilość pracy wykonanej w jednostce czasu: ćwiczenia cykliczne dzieli się na ćwiczenia o maxymalnym wysiłku (do kilkunastu s), o wysiłku submaksymalnym (od kilkunastu s do kilku m), o wysiłku dużym (od kilkudziesięciu m), o wysiłku umiarkowanym (do 1h i dłużej)

• Współzawodnictwo - rywalizacja sportowa to nieodłączna cecha sportu realizowana podczas zawodów, stanowiąca jego istotę i sens, a jednocześnie będąca wewnętrznym mechanizmem jego rozwoju

• Maksymalizacje wyników - maksymalizacja w sporcie to nie tylko obciążenie motoryki to także skrajny nacisk na stres psychiczny głownie w sporcie wyczynowym

• Odbiór społeczny

Gracz, Sankowski, (2000). „Psychologia sportu” Poznań Roz.1, 2

Jarvis, (2002).”Psychologia sportu” Gdańsk Roz.1

1

---