56. Dualizm duszy i ciała w filozofii Kartezjusza
Kartezjusz- francuski filozof XVII wieku.
Kartezjusz uważał, iż w świecie istnieją dwie substancje- myśląca i rozciągła, dusza i ciało. Mają one różne natury. Ciało jest rozciągłe, pozbawione świadomości, dusze natomiast są świadome, ale pozbawione rozciągłości. Dusza i ciało stanowią wg Kartezjusza dwa odrębne światy. Zazwyczaj te dwie substancje się ze sobą nie spotykają. Jedynym przypadkiem, gdy tak się dzieje jest człowiek, który składa się z ciała i duszy. W ciele ludzkim (fizycznym tak jak u zwierząt) mieszka dusza. Zachowanie człowieka sprawia wrażenie, że dusz i ciało oddziałowują na siebie. Takiemu myśleniu sprzeciwiał się Kartezjusz. Uważał on, iż dusz i ciało nie wywierają na siebie wpływu (dusza nie może zmienić nic w tym, co cielesne, a ciało w tym, co duchowe).
Cytata z Tatarkiewicza (bo nie wiem, jak to napisać żeby było zrozumiałe)
„Znalazł się (Kartezjusz) w położeniu bardzo trudnym: oddzieliwszy radykalnie ciała i dusze, nie mógł zgodzić się, że działają na siebie: a jednocześnie nie mógł
zaprzeczyć, że działają. Uciekł się do rozwiązania kompromisowego: ciało nie może spowodować, by cośkolwiek powstało czy zmieniło się w duszy, ani dusza nie może spowodować, by cośkolwiek powstało lub zmieniło się w ciele. Ale — ciało może wpłynąć na zmianę kierunku tego, co dzieje się w duszy, a dusza na zmianę kierunku tego, co dzieje się w ciele.”
56. Dualizm duszy i ciała w filozofii Kartezjusza
Wdług Kartezjusza przymiotem duszy jest świadomość, a przymiotem ciała rozciągłość. Ciało i dusza mają zasadniczo rózne natury. Ciała są rozciągłe, a pozbawione świadomości, dusze zaś świadome, ale pozbawione rozciągłości. Stanowią dwa oddzielne światy i na ogól nie stykają się ze sobą (np.: zwierzęta mają ciała, ale nie mają duszy), poza jednym wyjątkiem. Jest nim człowiek. Złaczenie duszy i ciała w osobie człowieka i ich wzajemne oddziaływanie przeczyło duazlimowi Kartezjusza. Wymyślił zatem, że ciało nie wywiera zadnego wpływu na duszę, a dusza na ciało. Ciało jednak może wpłynąć na zmianę kierunku tego, co dzieje się w duszy, a dusza na zmianę kierunku tego, co dzieje się w ciele, czyli takie wzajemne pośrednie oddziaływanie. Ta teroia wyszła mu zdecydowanie pokrętnie, ale to dlatego, ze jest kompletnym idiotyzmem.
Dualizm był szczególnie charakterystyczną cecha postawy naukowej Kartezjusz. Uważał on za niedopuszczalne zbliżanie do siebie świata materii i ducha, łączenie filozofii przyrody z filozofią ducha.