Uniwersalizm kultury wieków średnich

podręcznik, str. 74-77

1. Uniwersalna kultura średniowiecza:

a. łacina językiem średniowiecza:

- język Kościoła, dyplomacji, edukacji, literatury

b. filary kultury średniowiecza:

• chrześcijaństwo

• spuścizna antyczna ( starożytności)

• wpływy arabskie i bizantyjskie

c. jednolitość kulturowa, charakter ponadnarodowy kultury

2. Średniowieczne ideały: zgodne z nakazami Biblii, nauki Kościoła

a. ojcowie Kościoła- autorytety kościelne, teologowie, filozofowie - Beda Czcigodny, św. Izydor z Sewilli, św. Grzegorz Wielki, Benedykt z Nursji

b. asceta:

• dążenie do doskonałości duchowej,

• życie w ubóstwie,

• umartwienie ciała: posty, biczowanie, noszenie włosiennicy

c. rycerz:

• posłuszeństwo władcy, seniorowi,

• waleczność,

• obrońca wiary i ojczyzny,

• przykłady : Roland, Cyd, Karol Wielki, Zawisza Czarny

• turnieje rycerskie: walka piesza lub konna, zwycięzca pojedynku mógł zabrać pokonanemu zbroję i konia, otrzymywał wynagrodzenie od organizatora turnieju, zyskiwał sławę, zdobyte trofea mógł złożyć przed wybranką serca.

d. władca:

• odważny, troska o poddanych, zarządca państwa,

• przykłady: Karol Wielki, Artur, Ryszard Lwie Serce

3. Pozycja kobiety w średniowieczu:

1. średniowieczne damy w cieniu mężczyzn

2. przykłady średniowiecznych władczyń:

• Eleonora Akwitańska, królowa Francji i Anglii, wykształcona, czytała dzieła literackie, uwielbiała polowania , jazdę konną, czynie uczestniczyła w życiu politycznym, dbała o rozwój muzyki i poezji

• Jadwiga Śląska, żona Henryka Brodatego, wykształcona, pomagała biednym, chorym, fundatorka klasztorów, święta

4. Nauka w średniowieczu:

1. scholastyka- św. Tomasz z Akwinu, filozofia szkolna średniowiecza, każde twierdzenie trzeba udowodnić dzięki wiedzy z Biblii, traktatów religijnych, dzieł antycznych Platona, Arystotelesa

2. etapy edukacji:

• szkoły przykatedralne i przyklasztorne- nauka czytania i pisania, śpiewu

• nauka na uniwersytecie- Bolonia- 1088 ( rektora wybierali studenci), Paryż- Sorbona 1150 ( rektora wybierali profesorowie), Cambridge 1208, Oxford 1167, Padwa 1222

• żacy- średniowieczni studenci

• etapy edukacji- atrium- siedem sztuk wyzwolonych: triwium ( gramatyka ( łacińska), dialektyka ( logiczne myślenie), retoryka ( przemawianie), quadrivium( muzyka, arytmetyka, geometria, astronomia)- tytuł bakałarza ( nauczanie atrium) lub magister atrium- kontynuacja studiów

• wydział prawa ( świeckie lub kanoniczne) , medycyny lub teologii- tytuł doktora nauk

c. ludzie nauki w średniowieczu:

- filozofia: Awicenna, Awerroes, św. Izydor z Sewilli, Beda Czcigodny, Jan Szkot Eriugena, Piotr Abelard, Joachim z Fiore, Roger Bacon,

®Michał Motała

---