I WOLNA ELEKCJA

MICHAŁ POGÓDŹ

I Wolna elekcja została przeprowadzona w kwietniu 1573 roku we wsi Kamień pod Warszawą . Do Polski przybyły poselstwa od Cesarza Rzymsko- Niemieckiego Ernesta Habsburga , od cara moskiewskiego Iwana Groźnego , od Jana III Szwedzkiego i Wenryka Walezego.

Na tron został wybrany Henryk Walezy. Nowo obranemu królowi sejm elekcyjny przedstawił w maju 1573 roku II pakiety warunków do przyjęcia tzw. artykuły henrykowskie .Gwarantowały one szlachcie zachowanie dotychczasowych nadanych przywilejów .Określały zasady ustroju obu państw Rzeczpospolitej oraz miejsce w nim i uprawnienia władcy. Krol miał przestrzegać wolnej elekcji, zwoływać regularnie co dwa lata sejm, poddać politykę wewnętrzną i zagraniczną kontroli sejmu oraz nie podejmować istitnych decyzji politycznych bez rady senatorów.

Druga grupa warunków określała doraźne zobowiązania elekta, między innymi;kształtowanie młodzieży szlacheckiej w Paryżu , spłacić dlugi Zygmunta Augusta oraz sfinansować budowę floty.

Koronacja Henryka Walezego odbyła się w lutym 1574 roku w Krakowie .

Końcowe ćwierćwiecze XVI wieku przyniosło utrwalenie systemu ustrojowego, ukształtowanego w dobie sejmów egzekucyjnych i bezkrólewia po śmierci Zygmunta Augusta Ostatnią ważną reformą która wprowadzała w życie postulaty ruchu egzekucyjnego , była przebudowa sądownictwa.

---