Piotr Skarga był kaznodzieją i pisarzem politycznym. Wykształcony, mający kontakty z władzami Rzeczypospolitej Polskiej (był nadwornym kaznodzieją Zygmunta III), znawca teologii interesował się losami ojczyzny, martwił o jej przyszłość; w swych licznych dziełach napominał rodaków do opamiętania się i ratowania Polski.Kazania... to traktat polityczny w formie ośmiu kazań, napisanych w 1597 jako dodatek do Kazań na niedzielę i święta. Skarga stał się w nich prorokiem, karcącym "Uparte grzechy" Polaków i wieszczącym upadek RP. KAZANIE WTÓRE
Skierowane do szlachty. Składa się z kilku części: odezwy do szlachty, w której autor apeluje do szlachciców aby w życiu kierowali się rozumem i cnotą, przez co inaczej spojrzą na prawy zagrożonej ojczyzny. Renesansowe wartości budują miłość do swego kraju. Szlachta porównana jest do lekarzy, którzy mogą uleczyć RP z chorób na jakie zapadło państwo polskie w XVI wieku. Są to:
-brak miłości do ojczyzny,
-niezgoda wewnętrzna,
-różnowierstwo,
-osłabienie władzy królewskiej,
-złe prawa,
-brak praworządności,
-upadek moralnych obyczajów.
Skarga przedstawia Polskę jako matkę, która zapewniła byt swoim dzieciom (szlachcie), a które są jej niewdzięczne i nie dbają o nią, tylko o siebie (złota wolność szlachecka). Pisarz charakteryzuje się renesansowym podejściem do sprawy: wyszczególnia silny związek człowieka z naturą, interesuje się człowiekiem i sprawami z nim związanymi. Napomina, ze matkę (Polskę) należy kochać i czcić, gdyż jest to nakazane przez Boga. Skarga nie toleruje innowierców. Uważa że religia jest darem Boga i ojczyzny, tak samo jak dobra materialne, król, duma, przywileje, prawa, wolność (dary odnoszą się to tylko do szlachty, pominięte są inne klasy społeczne). Tymczasem szlachta dary te lekkomyślnie użytkuje na własny pożytek, zamiast zając się sprawami ojczyzny, zastanowić się nad kwestią jej obrony. Szlachcice są krótkowzroczni, nie są świadomi skutków, jakie mogą nastąpić przez ich bezmyślny tryb życia. Skarga alegorycznie przedstawia RP jako tonący okręt. Załoga, zamiast wspólnymi siłami ratować go, żeby nie utonął, dba tylko o siebie i swoje dobra: każdy bierze swój bagaż i wyskakuje do morza, aby nie zatonąć wraz ze statkiem. Piotr Skarga w swoim kazaniu używa wiele cytatów z Biblii, co przybliża go do proroków ze Starego Testamentu.
KAZANIE ÓSME
Według Skargi fakt, że szlachta posiada nieograniczoną władzę w Rzeczypospolitej, dzięki licznym przywilejom, jest zgubny dla kraju. Upadek Polski może mieć wiele przyczyn: dominacja szlachty, ucisk chłopów - w RP w XVI wieku szlachcic-ziemianin, bądź starosta królewski mógł bezkarnie wymierzać karę albo zabić chłopa. W państwie - trafnie zauważył Skarga - szerzy się bezprawie i niesprawiedliwość. Porównuje sytuację w Polsce do proroctw Izajasza o końcu Jerozolimy. Chce bardziej przemówić do świadomości religijnej szlachty. Przede wszystkim pragnie uzmysłowić powagę zagrożenia, które zawisło nad państwem polskim. PIOTR SKARGA - NIEMAL JAK PROROK. Przewidział dużo wcześniej upadek Polski, który nastąpił prawie 200 lat później (rozbiory Polski w XIX w.).
*(MNC)*