PRZEDSZKOLE NR 15 W KOSZALINIE

PLAN WYNIKOWY

DZIECI 5 LETNIE

OPRACOWANIE:

Schemat i umiejętności finalne: mgr Danuta Salacha

mgr Krystyna Golis

Umiejętności składowe i operacyjne: mgr Małgorzata Radomska

Grażyna Jasicka

Bogumiła Madejek

Bogumiła Wiśniewska

L.p.

Zakres umiejętności dzieci

Umiejętności finalne

Umiejętności składowe

Umiejętności operacyjne

Planowany czas realizacji

Ewaluacja

IX

X

Xi

XII

I

II

III

IV

V

VI

1

ROZWÓJ MOWY Dzieci 5 letnie

SŁUCHANIE Słucha uważnie wypowiedzi innych Słucha uważnie teksty czytane i opowiadane Słucha uważnie nagrania z kaset, filmy wideo Rozpoznaje różnorodne dźwięki z otoczenia

Potrafi wyodrębnić głoski w wyrazach zgodnie z narastającym stopniem trudności Słucha uważnie wypowiedzi kolegów Potrafi słuchać i rozumie teksty czytane i opowiadane Potrafi słuchać w skupieniu

-umie wyodrębnić samogłoski w nagłosie wyrazów, -wyodrębnia spółgłoski łatwo słyszalne i trudniejsze w naglosie, bez tych, po których występują samogłoski, -wyodrębnia spółgłoski w wygłosie wyrazów, bez tych, w których spółgłoska traci dźwięczność na końcu wyrazu, -potrafi wyodrębnić samogłoski i spółgłoski w śródgłosie wyrazów, -wyodrębnia samogłoski z sylaby otwartej kończącej wyraz, -liczy głoski w wyrazach, -potrafi artykułować na wszystkich głoskach, Wg.B Rocławskiego -umie dokonać analizy fonemowej sylab o budowie CV i wyrazów o prostej budowie fonemowej, -potrafi skupić uwagę na wypowiedziach kolegów w czasie zajęć i zabaw, -uważnie słucha dłuższych opowiadań i baśni, utworów literackich inscenizowanych przez personel przedszkola i zawodowych aktorów, -słucha opowiadań i wierszy o problematyce regionalnej i ogólnopaństwowej, Wg. B. Rocławskiego -doskonali pamięć fonetyczną, -słucha utworów nagranych na taśmach i płytach,

1 1 2 3 4 4 4 4 4 5 5 6 7 7 8 9 9 10 10 10 11 11 11 11

ROZWÓJ MOWY Dzieci 5 letnie ROZWÓJ MOWY Dzieci 5 letnie ROZWÓJ MOWY Dzieci 5 letnie ROZWÓJ MOWY Dzieci 5 letnie POJĘCIA MATEMATYCZNE Dzieci 5 letnie POJĘCIA MATEMATYCZNE Dzieci 5 letnie POJĘCIA MATEMATYCZNE Dzieci 5 letnie POJĘCIA MATEMATYCZNE Dzieci 5 letnie POJĘCIA MATEMATYCZNE Dzieci 5 letnie POZNAWANIE PRZYRODY Dzieci 5 letnie POZNAWANIE PRZYRODY Dzieci 5 letnie POZNAWANIE ŚRODOWISKA SPOŁECZNO TECHNICZNEGO Dzieci 5 letnie AKTYWNOŚĆ RUCHOWA Dzieci 5 letnie AKTYWNOŚĆ RUCHOWA Dzieci 5 letnie AKTYWNOŚĆ MUZYCZNA Dzieci 5 letnie AKTYWNOŚĆ PLASTYCZNA Dzieci 5 letnie AKTYWNOŚĆ PLASTYCZNA Dzieci 5 letnie ZDROWIE Dzieci 5 letnie ZDROWIE Dzieci 5 letnie ZDROWIE Dzieci 5 letnie SFERA SPOŁECZNO EMOCJONALNA Dzieci 5 letnie SFERA SPOŁECZNO EMOCJONALNA Dzieci 5 letnie SFERA SPOŁECZNO EMOCJONALNA Dzieci 5 letnie SFERA SPOŁECZNO EMOCJONALNA Dzieci 5 letnie

Rozumie, że słuchanie wypowiedzi innych jest przejawem kultury osobistej Rozumie polecenia nauczyciela wykraczające poza aktualną sytuację, zapamiętuje je i przekazuje Stara się mówić poprawnie Wypowiada się na różne tematy dobierając właściwe słownictwo Zadaje pytania Jasno i komunikatywnie wypowiada swoje myśli Dopowiada zakończenie opowiadania CZYTANIE Rozpoznaje małe i wielkie litery (pisane, drukowane ) Czyta sylaby, wyrazy oraz zdania dowolnym sposobem Próbuje samodzielnie przeczytać prosty i krótki tekst złożony z kilku zdań Poprawnie nazywa znaczenie wybranych symboli graficznych Przejawia zainteresowanie książką jako źródłem wiedzy PISANIE Prawidłowo trzyma Kreśli szlaczki i znaki literopodobne Próbuje pisać małe, wielkie litery oraz proste wyrazy Określa wzajemne położenie przedmiotów posługując się odpowiednimi określeniami Porównuje wielkości przedmiotów Wskazuje i nazywa kierunek np. w prawo, w lewo Wyodrębnia zbiory i podzbiory Rozróżnia i nazywa podstawowe figury geometryczne Porównuje i określa ciężar przedmiotów oraz pojemność naczyń Określa czas używając pojęć: dzień, noc, nazwy dni tygodnia, nazwy miesięcy i pór roku Porównuje liczebność zbiorów Posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi w zakresie dostępnym dziecku - minimum do 10, oraz odczytuje cyfry Porządkuje liczby od 1 do10 Dodaje i odejmuje w zakresie dostępnym dzieciom Rozumie i stosuje znaki matematyczne: <, >,=,+,- Dokonuje prostych pomiarów za pomocą dowolnych miar Próbuje konstruować proste gry planszowe Potrafi wymienić cztery pory roku i zauważa ci je różni Dba o najbliższe otoczenie przyrodnicze Opiekuje się roślinami i hodowanymi zwierzętami Obserwuje i bada przyrodę ożywioną i nieożywioną z wykorzystaniem różnych zmysłów ( dostrzega piękno przyrody ) Rozróżnia i nazywa wybrane ekosystemy Zna pracę pracowników przedszkola i okazuje szacunek dla ich pracy oraz pracę wybranych zawodów Zna wybrane zjawiska fizyczne Zna przydatność techniki w codziennym życiu Zna instytucje użyteczności społecznej w najbliższym środowisku Uczestniczy w zespołowych formach aktywności rekreacyjno-sportowych: marsze, biegi, skoki Potrafi ćwiczyć z przyrządami - właściwie je wykorzystuje Sprawnie ustawia się w gromadce, rozsypce, rzędzie, dwurzędzie, w szeregu, w kole i w małych kółkach Słucha piosenki śpiewane przez nauczycielkę i odtwarzane z nagrań oraz muzykę Potrafi zaśpiewać kilka piosenek Posługuje się wybranymi instrumentami muzycznymi Porusza się w takt muzyki Tworzy różnorodne formy muzyczne ( improwizacje muzyczne, wiersze... ) Stosuje techniki plastyczne Nazywa kolory Wyraża własny stan emocjonalny pod wpływem literatury, muzyki oraz innych inspiracji Dostrzega piękno w otoczeniu, bierze udział w urządzaniu sali, kącików Zna zasady racjonalnego odżywiania Zna i stosuje zasady kulturalnego spożywania posiłków Prowadzi higieniczny tryb życia Zna i stosuje zasady postępowania warunkujące bezpieczeństwo Zna i przestrzega zasady uczestnictwa w ruchu drogowym Bezpiecznie i ekonomicznie korzysta ze sprzętu, urządzeń i przyborów Samodzielnie ubiera i rozbiera się Dba o porządek w miejscu zabawy, nauki Zna i wykonuje obowiązki dyżurnego Okazuje szacunek najbliższym poprzez różne formy Pełni rolę gospodarza wobec osób odwiedzających przedszkole Zna i przestrzega zasady obowiązujące w grupie Zna o przestrzega zasady zachowania się w stosunkach międzyludzkich Zgłasza nauczycielce swoje problemy i wykonuje polecenia nauczyciela Przejawia takie cechy jak: życzliwość, koleżeńskość, dobroć i szlachetność Ocenia zachowania negatywne i szuka pozytywnego rozwiązania Zna niezbędne informacje o sobie, rodzinie i miejscu zamieszkania Interesuje się wydarzeniami lokalnymi, regionalnymi i ogólnopaństwowymi Zna wybrane postaci bohaterów narodowych Zna i szanuje symbole narodowe, zna zarys mapy Polski, nazwę stolicy i wybrane obiekty Zna zwyczaje i warunki życia ludzi żyjących w innych krajach i obszarach klimatycznych

Słucha nauczyciela i zapamiętuje jego polecenia Wypowiada się poprawnie Wypowiada się na różne tematy Wypowiada się na różne tematy dobierają właściwe słownictwo Jest ciekawe świata Dokonuje wyborów, dąży do ich realizacji Potrafi przedstawić grupie własny pomysł Wykazuje zainteresowanie literami Wykazuje zainteresowanie czytaniem Posługuje się symbolami graficznymi Przygotowuje rękę do pisania Jest rozbudzone literowo Wykazuje zainteresowanie pisaniem Rozumie problem wzajemnego położenia przedmiotów i odpowiednio je nazywa Wg E.Gruszczyk-Kolczyńskiej Umie porozumiewać się co do miejsca położenia przedmiotów w przestrzeni Potrafi rozróżniać wielkości przedmiotów Potrafi rozróżnić i nazwać kierunki Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Orientuje się w przestrzeni Zna schemat ciała drugiej osoby Umie przyjąć punkt widzenia drugiej osoby Klasyfikuje zbiory na podstawie cech jakościowych i pojęć ogólnych Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Klasyfikuje obrazki pasujące do siebie Segreguje przedmioty ze względu na posiadane cechy Segreguje słowa wg podanej reguły Używa nazw: koło, kwadrat, prostokąt, trójkąt Wg. E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Manipuluje przedmiotami o określonym kształcie Umie porównać ciężar przedmiotów oraz pojemność naczyń Stara się przyswoić określenia czasu Porównuje tempo wykonywanej czynności Wg E.Gruszczyk-Kolczyńskiej Dostrzega rytmiczną organizację czasu Skupia uwagę na rytmach Umie przełożyć dostrzeżone regularności z jednej reprezentacji na inną Klasyfikuje zbiory wg ich liczebności Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Wprowadza zmiany w układzie elementów i je przelicza Zna i nazywa liczby od 0-6 Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Liczy w możliwie szerokim zakresie i wsłuchuje się w regularność układu pozycyjnego Liczy na palcach i innych zbiorach zastępczych Umie sprawnie liczyć Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Manipuluje przedmiotami i ustala wynik dodawania i odejmowania ( zakres do 10 ) Dodaje i odejmuje ( zakres do 10 ) Rozróżnia, porównuje i nazywa długość, szerokość, wysokość mierzone dowolną miarą Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej Porównuje obiekty i szacuje, czy są tej samej długości ( wielkości ) Tworzy proste gry planszowe. Dostrzega cechy charakterystyczne każdej pory roku Wie jakie są zasady opiekowania się zwierzętami Nazywa niebezpieczeństwa grożące przyrodzie i bierze udział w jej ochronie Czynnie uczestniczy w pielęgnowaniu roślin i zwierząt w najbliższym środowisku Zaspakaja ciekawość badawczą Dostrzega i nazywa charakterystyczne cechy wybranych środowisk przyrodniczych Potrafi odróżnić czynności wykonywane przez osoby pracujące w przedszkolu Interesuje się pracą zawodową rodziców, zna różne zawody Zna różne formy techniki służące człowiekowi Zna rolę teatru Potrafi ćwiczyć w różnym tempie i kierunkach Umie utrzymać równowagę Umie wykonywać skoki i podskoki Wykorzystuje przybory zgodnie z ich przeznaczeniem Umie zachować się na przyrządach Potrafi ustawić się w różnych szykach Zna ćwiczenia w różnych pozycjach Potrafi słuchać muzyki na żywo i mechanicznej Potrafi określić cechy słyszanej muzyki Zapamiętuje melodie i teksty piosenek Zna różne sposoby gry na instrumentach Bierze udział w zabawach w formie opowieści ruchowych i rytmicznych Jest twórcze muzycznie Potrafi wyrazić swoje myśli i emocje w różnych technikach plastyczno-konstrukcyjnych Stara się samodzielnie organizować i porządkować miejsce pracy Tworzy kolory pochodne Wyraża swoje przeżycia i wiedzę w pracach plastycznych Aktywnie uczestniczy w upiększaniu najbliższego otoczenia Stosuje wybrane zasady i rozumie je Podporządkowuje się ustalonym zasadom i normom ogólnym Rozumie potrzebę korzystania ze świeżego powietrza i słońca Dba o czystość osobistą Rozumie konieczność ochrony narządów zmysłu i układu nerwowego Zapobiega chorobom Przestrzega ustalone zasady Rozumie zasadność przestrzegania ustalonych norm Zna i stosuje zasady korzystania ze sprzętu, urządzeń i przyborów Sprawnie wykonuje czynności samoobsługowe Zna i stosuje zasady i normy korzystania z zabawek i dba o nie Zna zasady pełnienia dyżuru Potrafi okazywać szacunek najbliższym członkom rodziny i przestrzega ustalonych w rodzinie zasad Wywiązuje się z obowiązków współgospodarza placówki Przestrzega przyjęte normy Potrafi kontrolować swoje zachowania w stosunkach międzyludzkich Przestrzega przyjętych norm w kontaktach z nauczycielką Zna i stosuje pozytywne wzorce zachowania Dostrzega zachowania pozytywne i negatywne Szuka pozytywnych rozwiązań Zna adres domowy i przedszkola Zna swoje najbliższe środowisko i specyfikę swego regionu Posługuje się określeniem „Polska to moja ojczyzna” Zna najważniejsze informacje na temat Polski Interesuje się życiem dzieci w innych krajach

- słucha poleceń nauczyciela, rozumie je i potrafi je zapamiętać, - potrafi stosować poprawne formy fleksyjne wszystkich odmieniających się części mowy, - posługuje się poprawnie przysłówkami, spójnikami i przyimkami, - reguluje oddech podczas mówienia, recytowania wierszy i dłuższych wypowiedzi, - naśladuje słyszane głosy, - wypowiada się na temat obserwowanych zjawisk i własnych przeżyć w trakcie czynionych obserwacji otaczającego środowiska, - wypowiada się na temat własnych kontaktów i wspólnych zabaw z rówieśnikami, - wypowiada się na temat pojedyńczych obrazów, - wypowiada się zgodnie z przyjętymi zasadami w grach i zabawach dydaktycznych, - wypowiada się na temat wysłuchanych opowiadań, baśni i utworów wierszowanych oraz inscenizowanych widowisk, - wzbogaca czynne słownictwo dotyczące pojęć związanych z bezpośrednim poznawaniem rozszerzającego się środowiska, - wzbogaca czynne słownictwo dotyczące treści poznawanych na podstawie obrazów, - wzbogaca czynne słownictwo dotyczące treści niedostępnych bezpośredniej obserwacji ilustrowanych obrazem, - wypowiada się na temat oglądanych widowisk, np. o treści i głównych postaciach, nastroju widowiska, momentach humorystycznych, dramatycznych oraz o sposobach jakich użyli aktorzy, aby ten nastrój oddać, a także o scenografii i kostiumach, - dostrzega elementy akcji, jej przyczyn i skutków w historyjkach obrazkowych, - rozwiązuje zagadki o bardziej złożonej treści, - podejmuje próby samodzielnego układania zagadek do obserwowanych obrazków, - potrafi zadawać pytania i udzielać odpowiedzi, - próbuje inscenizować poznane utwory własnymi słowami, - próbuje w samorzutnych zabawach w teatr odtwarzać treść oglądanych widowisk własnymi słowami, - próbuje w samorzutnie organizowanych zabawach opracować scenariusz, wybrać postacie, techniki, zaplanować i wykonać scenografię i kostiumy oraz zrealizować widowisko z własnym tekstem mimiką, gestem i ruchem, - potrafi uzasadnić własny wybór postaci i naśladowanie jej zachowań, Wg B. Rocławskiego - potrafi porównywać, rozpoznawać, identyfikować litery, grupy literowe o podobnych kształtach, - rozpoznaje cztery warianty litery drukowane i pisane, - doskonali umiejętność wydłużania głosek w sylabach i wyrazach, - dokonuje syntezy logotomowo-fonemowej, fonemowo-logotomowej i fonemowej, - potrafi odczytać głoski, sylaby, wyrazy z ust bez udziału głosu, - potrafi odczytać globalnie wyrazy umieszczone w kącikach zabaw, na pracach plastycznych i pod oglądanymi obrazkami, - zna własny znaczek rozpoznawczy, - rysuje szlaczki i zaznacza nimi obecność na tablicy obecności, - odczytuje ze zrozumieniem symbole stosowane w gospodarstwie przedszkolnym, - zna i stosuje symbole, w tym znaków drogowych w różnych sytuacjach, Wg B. Rocławskiego - poznaje związek między literami a fonemami, - układa i konstruuje z różnorodnego materiału za pomocą różnorodnych technik, - przyswaja nawyk poprawnego trzymania narzędzia pisarskiego, - uzupełnia rysunki motywami linearnymi, Wg B. Rocławskiego - ćwiczy pisanie liter po śladach z zachowaniem właściwej drogi kreślenia, - określa i nazywa położenie przedmiotów w przestrzeni w odniesieniu do siebie, - potrafi określić położenie przedmiotów względem siebie, - potrafi rozróżniać, porównywać i nazwać wielkości przedmiotów wzrastające i malejące przy ich porządkowaniu, - umie rozróżnić i nazwać kierunki w prawo, w lewo, - umie wyprowadzić kierunek od osi ciała na podstawie wprowadzonych umów typu: lewa, prawa, góra, dół... - umie w zabawie przenieść świadomość schematu własnego ciała na drugą osobę np. „Rób to co ja”, - wyprowadza kierunki w przestrzeni od osi ciała drugiej osoby, - porozumiewa się co do położenia przedmiotów w stosunku do sylwetki ciała drugiej osoby, np. jest przed tobą, z twojej lewej strony, - próbuje przyjmować punkt widzenia drugiej osoby, np. ustala, co widzi druga osoba w różnych sytuacjach, - potrafi klasyfikować zbiory na podstawie cech jakościowych ( kształt, wielkość, kolor, przeznaczenie ), - stara się klasyfikować zbiory na podstawie pojęć ogólnych, - dzieli zbiory na podzbiory wg różnych właściwości elementów, - umie dobierać obrazki w pary i słownie określa związek, - potrafi dobierać więcej niż dwa obrazki i konstruować z nich opowiadanie, - potrafi grupować obiekty wg podanej cechy, np. do „robienia hałasu”, - potrafi grupować wyrazy z nazwami np. kolorów, owoców, imion, przedmiotów, - potrafi układać kompozycje z figur geometrycznych, - umie nazwać figury: kwadrat, koło, prostokąt, trójkąt, - ustawia się w różne figury geometryczne, - układa figury geometryczne z przyborów i różnych przedmiotów, - wyodrębnia kształt z pozostałych cech przedmiotów i nazywa je: kwadratowe-kwadrat, prostokątne-prostokąt... - składa większe całości, np. parkiety z płytek, konstrukcje z klocków, - rozróżnia, porównuje i nazywa ciężar przedmiotów za pomocą wagi szalkowej bez odważników, na podstawie czynności manipulacyjnych dosypywania, odsypywania przy równoważeniu masy, - porównuje i nazywa objętość ( pojemność ) mierzoną wspólną miarą, np. kubeczkiem, - próbuje określić czas: rano, południe, wieczór, dzisiaj, wczoraj, jutro, - nazywa dni tygodnia: sobota, niedziela, poniedziałek, - nazywa aktualną porę roku, - potrafi porównać tempo wykonywanej czynności: prędko-prędzej-najprędzej, wolno-wolniej-najwolniej, - dostrzega rytm i stałe następstwo dnia i nocy, - dostrzega rytm i stałe następstwo pór roku, - wychwytuje powtarzające się sekwencje, - kontynuuje rytm, - umie wystukać, zagrać lub zaśpiewać ułożony z klocków rytm, - dostrzega rytm w wierszach, opowiadaniach z powtarzającym się motywem i w wyliczankach, próbuje układać opowiadanie z powtarzającymi się motywami, - porównuje liczebność dwóch zbiorów różnych przedmiotów przez łączenie w pary po jednym elemencie z każdego zbioru, - liczy elementy zbioru, odwzorowuje zbiory za pomocą liczmanów lub znaków graficznych, - porządkuje układy zbiorów w zakresie sześciu, według ich liczebności wzrastającej lub malejącej, - umie wprowadzić zmiany w układzie elementów: rozsuwanie, skupianie, wkładanie do naczyń, zasłanianie, - zastanawia się nad liczbą elementów po każdej takiej zmianie i ponownie przelicza, - rozumie pojęcie liczby głównej i porządkowej w zakresie 6, - zna wartość danej liczby, - porządkuje układy zbiorów w zakresie sześciu, według ich liczebności wzrastającej lub malejącej, - stara się liczyć w szerokim zakresie i wsłuchuje się w brzmienie liczebnika, - wyodrębnia obiekty do policzenia i szacuje ile ich może być, - liczy rzędem ułożone przedmioty z dbałością, aby nie liczyć podwójnie i nie pomijać żadnego, - dostrzega szczególną rolę ostatniego liczebnika, - dostrzega, że można liczyć od początku do końca i od końca do początku, - liczy razem różne przedmioty, - liczy palce i pokazuje na palcach, - zastępuje obiekty palcami, patyczkami, guzikami itd., - umie liczyć poczynając od dowolnego miejsca, - potrafi liczyć i ustalać ilość elementów, dokładać i liczyć wszystkie razem oraz odejmować i liczyć ile mu pozostało, - potrafi dodawać i odejmować na palcach i innych zbiorach zastępczych, - potrafi dodawać i odejmować w sytuacjach zabawowych, - umie rozdzielać przedmioty według umowy: każdy ma dostać tyle samo, - potrafi rozróżniać, porównać i nazwać długość, szerokość, wysokość mierzone dowolną miarą, - umie mierzyć długość obiektu krokami i stopa za stopą, - rozumie sens gry planszowej, - potrafi stworzyć prostą grę planszową typu „Wąż”, - konstruuje gry - opowiadania, - rozgrywa łatwiejsze i trudniejsze warianty gier stworzonych przez siebie, - potrafi godzić się z przegraną. - dostrzega bogactwo roślin wiosną i latem, - rozumie zmiany zachodzące w przyrodzie zimą i jesienią, - dostrzega zależność między temperaturą, długością dnia, porą roku, -rozumie wpływ opadów, temperatury i nasłonecznienia na twardość i wilgotność gleby, - potrafi okresowo prowadzić kalendarz przyrody, - nazywa najczęściej spotykane rośliny chronione, - zna sposoby przetrwania zimy przez drzewa liściaste i iglaste, - umie wymienić zmiany w zachowaniu i wyglądzie niektórych zwierząt w różnych porach roku, - rozumie konieczność dokarmiania zwierząt z nadejściem mrozu i opadów śniegu, - zna sposoby przystosowania się zwierząt do pory roku, - rozumie konieczność chronienia przyrody, - rozumie i przestrzega zakaz niepotrzebnego zrywania roślin oraz niszczenia w tym zwierząt chronionych, - zna niebezpieczeństwa grożące przyrodzie ze strony człowieka i zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego odpadami, zatruwanie powietrza i wód, pożary lasów, - czynnie uczestniczy w upowszechnianiu informacji dotyczących ochrony przyrody, - potrafi przeciwstawić się bezmyślnemu niszczeniu przyrody i przejawom okrucieństwa w stosunku do niej, - potrafi pielęgnować rośliny i zwierzęta hodowane w sali, - uczestniczy w przygotowaniu rozsady roślin kwiatowych i warzyw, planowaniu prac i dzieleniu zadań, - zbiera z grządek plony przeznaczone do spożycia, - współuczestniczy w tworzeniu pięknego i bogatego środowiska przyrodniczego na terenie przedszkola, - umie przeprowadzić doświadczenie związane z zamarzaniem wody i rozpuszczaniem się śniegu i lodu, - potrafi wymienić właściwości minerałów ( soli, cukru, węgla ), - potrafi reagować na różne zjawiska atmosferyczne, - obserwuje rozwój pąków na gałęziach drzew i krzewów trzymanych w naczyniach z wodą w sali zajęć, porównuje je z rozwojem podobnych roślin w ogrodzie, - umie wskazywać przyczyny obserwowanych różnic, - zna wybrane ekosystemy ( park, łąka, las ), - zna nazwy maszyn ułatwiających pracę człowieka w różnych środowiskach, - potrafi nazwać charakterystyczne rośliny i zwierzęta w danym środowisku, - dostrzega zmiany w przyrodzie będące wynikiem pracy człowieka np. sadzenie drzew, pielęgnowanie trawników, - nazywa czynności wykonywane przez nauczycielkę, woźną, dyrektora, kucharki, konserwatora, -poznaje niektóre prace w kuchni wymagające procesów przetwórczych, - poznaje pracę wykonywaną w różnych punktach usługowych, - potrafi nazwać wybrane zawody, np. fotograf, fryzjer, szewc, sprzedawca, - rozumie znaczenie pracy zawodowej rodziców, - potrafi korzystać z zabawek mechanicznych, - poznaje zastosowanie prądu elektrycznego, np. w zabawkach z zastosowaniem baterii, - zna różny sprzęt gospodarstwa domowego i jego użyteczność, - poznaje produkty przemysłowe wykonywane z gumy, polistyrenu, - nazywa środki lokomocji i maszyny niedostępne bezpośredniej obserwacji, - zna zastosowanie prądu elektrycznego w codziennym życiu człowieka, - uczestniczy w spektaklach teatralnych odbywających się w teatrze, - potrafi poruszać się w różnych szykach i kierunkach, - w czasie marszu i chodu zmienia tempo, akcentuje rytm i takt, - umie marsz i chód połączyć z podskokiem i biegiem, -umie biegać na wprost, w rozsypce, - potrafi w czasie biegu zmieniać kierunek i tempo, - umie biegać wężykiem, wahadłowo, - pokonuje biegiem trasę 30 - 40 m., - zna zasady wyścigów i sztafet, - potrafi chodzić na palcach, na piętach, z podwiniętymi palcami stóp, - potrafi stać jednonóż, - potrafi wykonać ćwiczenia równoważne: marsz stopa za stopą, we wspięciu na palce, - potrafi wykonywać podskoki obunóż i jednonóż w miejscu i w ruchu, - elastycznie odbija się i ląduje, - zna i umie podskoki galopowe, dostawne, zmienne, rozkroczne, - potrafi połączyć podskoki z marszem i rytmem, - umie przeskoczyć przez płaskie przeszkody, - umie zeskoczyć z małego wzniesienia, - podejmuje próby skoku w dal i wzwyż, - zna skoki zajęcze, żabie, - bawi się wykorzystując przybory i przyrządy tak w budynku przedszkola jak i w ogrodzie, - umie wykonywać ćwiczenia wyprostne z użyciem przyboru, - umie przejść po powierzchni zwężonej i podwyższonej, - umie przejść po ławeczce z przekraczaniem przyboru i pochyleniem się, obrotem, - przekracza przeszkody wymagające stania na jednej nodze, - umie przejść tor przeszkód przechodząc od przyboru do przyboru, - potrafi omijać i przekraczać przeszkody czworakując, - umie czworakować na podwyższonej powierzchni, - umie rzucać i chwytać przybory oburącz i na zmianę lewą i prawą ręką, - próbuje wykonywać te czynności idąc, - rzuca piłkę ponad przeszkodą, - rzuca piłkę o ziemię i chwyta oburącz, - uczy się koziołkować piłkę lewą i prawą ręką, - zna zasady i umie rzucać do celu, - umie toczyć piłkę, obręcz, krążek lewa i prawą ręką biegnąc i omijając przeszkody, - zna i stosuje prawidłowy chwyt szczebla drabinki, - umie stosując ruchy naprzemienne wchodzić na przyrząd prosto i skośnie, w górę oraz prawidłowo zstępować z przyrządu, - umie wspiąć się na przyrząd ( do 2 m ) wykonują dodatkowe czynności, - umie pokonywać przeszkody naturalne i sztuczne, - umie zeskoczyć z ławeczki do przysiadu podpartego, - uczy się przeskoków zawrotnych przez ławeczkę, - umie skakać przez skakankę - obunóż i jednonóż, - wykonuje ćwiczenia tułowia w pozycji z przyborami, - bawi się na sankach i wozi wzajemnie, podchodzi z sankami i zjeżdża, - sprawnie zajmuje miejsce w danym szyku, - potrafi zmienić miejsce w szyku, - umie wykonać ćwiczenia szyi w siadzie skrzyżnym, - wykonuje ćwiczenia tułowia w różnych pozycjach wyjściowych zwłaszcza niskich, - zna ćwiczenia mięśni brzucha w leżeniu na plecach. - słucha utworów nagranych na taśmach i płytach lub w wykonaniu bezpośrednim, - słucha piosenek śpiewanych przez nauczyciela i odtwarzanych z nagrań, - umie rozpoznać piosenkę na podstawie melodii nuconej lub granej przez nauczyciela, - rozróżnia tempo i dynamikę w muzyce, - rozróżnia dźwięki w skrajnych rejestrach, - rozróżnia skalę głosu instrumentu muzycznego, - potrafi słuchać z powagą hymnu państwowego, - umie zaśpiewać piosenki zbiorowo i indywidualnie, - potrafi regulować oddech podczas śpiewania, - umie zaśpiewać hymn państwowy, - dostrzega i określa różne zjawiska akustyczne związane z tym samym źródłem dźwięku, - potrafi rozróżnić skalę głosu instrumentu muzycznego, - uczestniczy w zabawach rytmicznych ze śpiewem, z wykorzystaniem prostych elementów ruchowych, z zastosowaniem elementów tanecznych i w formie opowieści ruchowych przy akompaniamencie dowolnego instrumentu muzycznego, - reaguje na sygnały wzrokowe i słuchowe oraz polecenia nauczyciela, - wypowiada krótkie teksty rytmiczne wg własnych pomysłów, - potrafi ilustrować ruchem wypowiadane teksty rytmiczne, - umie dowolnie interpretować ruchem słuchaną muzykę, - tworzy inscenizacje oparte na tekstach piosenek, - potrafi malować: suchym pędzlem, na różnych materiałach, własne wytwory z gliny, - rysuje : świecą, kredą na dużej tablicy, kredkami, mazakami, - przyzwyczaja się do poprawnego trzymania narzędzia oraz do rozluźniania mięśni i stawów w czasie rysowania, - umie komponować sceny i ornamenty płaskie, - podejmuje próby tworzenia kompozycji z materiału przyrodniczego, - układa z materiałów zróżnicowanych pod względem kształtu i wielkości, - umie posługiwać się układankami typu linearnego i układa kompozycje z figur geometrycznych, - konstruuje z elementów do montowania, - podejmuje próby wykonania pracy wg wzoru, - rozumie konieczność bezpiecznego posługiwania się młotkiem, wkrętakiem, obcążkami i nożyczkami, - potrafi lepić z gliny, tworzyć wycinanki płaskie i przestrzenne, wydzierać, stemplować, - umie przygotować niektóre materiały, przybory i narzędzia, - stara się utrzymać porządek w miejscu pracy, - samodzielnie sprząta po zakończeniu pracy, ustawia krzesełko na miejscu, - podejmuje prace zespołowe zaplanowane wspólnie z nauczycielem, - umie usunąć plamy z podłogi na małej powierzchni, - podejmuje próby mieszania kolorów - podejmuje próby wyrażania przeżyć i wiedzy o otaczającym świecie, - stara się ukazać akcję i nastrój przedstawianej sceny, - wypowiada się na temat projektowanych i wykonywanych prac, - bierze udział w planowaniu i przygotowywaniu uroczystości o charakterze rodzinnym, - obserwuje obrazy, fotografie, ilustracje ukazujące piękno przyrody, - współuczestniczy w tworzeniu pięknego i bogatego środowiska przyrodniczego w budynku przedszkolnym, kąciku przyrody i ogrodzie przedszkolnym, - unika picia nieprzegotowanej wody, - myje owoce i warzywa przed spożyciem oraz ręce przed jedzeniem, - rozumie potrzebę zachowania umiaru w jedzeniu słodyczy, - prawidłowo posługuje się łyżką, kubkiem i widelcem, - podejmuje próby posługiwania się nożem, - umie pełnić dyżury przy nakrywaniu do stołu, - rozumie potrzebę wietrzenia pomieszczeń przedszkolnych, - umie dostosować odzież do temperatury i rodzaju zabawy w porozumieniu z nauczycielem i rodzicami, - samodzielnie zapobiega marznięciu i przegrzaniu, - czyści buty z błota i śniegu za pomocą szczoteczki, - potrafi kontrolować własny wygląd, - prawidłowo i dokładnie myje ręce z użyciem szczoteczki, - rozumie konieczność utrzymania czystości całego ciała, - dba o czystość ciała, bielizny, odzieży, butów, - samodzielnie korzysta z chusteczek higienicznych, - umiejętnie i samodzielnie wybiera miejsce do zabawy pod względem oświetlenia, nasłonecznienia, czystości powietrza i wilgotności, - unika hałasu, - umie opanować chęć do krzyku i głośnej rozmowy, - rozumie potrzebę odpoczynku i umiejętnie dobiera sposoby odpoczynku w zależności od własnych potrzeb, - umie zaproponować zabawy odprężające i uspakajające lub pobudzające w zależności os stanu fizycznego i psychicznego, - stosuje środki ostrożności chroniące przed zranieniem się, chorobą, zarażeniem innych, - chroni miejsca skaleczenia przed zabrudzeniem, - panuje nad własnym zachowaniem w czasie znoszenia bólu, - rozumie potrzebę kontroli i leczenia zębów, - systematycznie czyści zęby szczoteczką, - umiejętnie porusza się w budynku i ogrodzie przedszkolnym bez potrącania innych, - sprawdza zabawki, urządzenia i narzędzia przed ich użyciem, - zgłasza nauczycielowi uszkodzenia zabawek, urządzeń i narzędzi, - przestrzega zasady nie brania do rąk nieznanych przedmiotów, - umie kontrolować i ocenić bezpieczeństwo miejsca zabawy, - rozumie potrzebę zachowania ostrożności w nieznanym środowisku przyrodniczym i wobec nieznanych zwierząt, - zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa przebywania w pobliżu zbiorników wodnych oraz ślizgania się na zamarzniętych zbiornikach wodnych, - rozumie konieczność zachowania ostrożności w nieznanym lub mało znanym środowisku społecznym i technicznym w tym ostrożności w kontaktach z osobami nieznajomymi, - przestrzega zasady nie oddalania się od nauczycielki, - rozumie szkodliwość zabaw w pobliżu linii wysokiego napięcia oraz urządzeniami elektrycznymi, - zna zasady bezpieczeństwa związane z użytkowaniem niektórych urządzeń mechanicznych stosowanych w gospodarstwie domowym, - zna zagrożenia zdrowia i życia związane z podchodzeniem do miejsc budowy, pracujących maszyn i urządzeń, pojazdów w ruchu, - uczestniczy w zabawach ruchowych z zastosowaniem przepisów ruchu drogowego, - uzasadnia konieczność przestrzegania zasad ruchu drogowego w czasie korzystania z drogi, - zna znaki pieszego i kołowego ruchu drogowego w swoim środowisku, - podejmuje próby oceniania obserwowanych zachowań użytkowników drogi, - spokojnie, bez przepychania potrafi wchodzić do pojazdów komunikacji miejskiej, - umiejętnie korzysta z zabawek skonstruowanych na zasadzie różnych mechanizmów, - poznaje zasady bezpieczeństwa związane z użytkowaniem mechanicznego i automatycznego sprzętu gospodarstwa domowego, potrafi wiązać sznurowadła na kokardkę, - sprawnie zaciąga suwaki i zapina guziki własnego ubrania, - umie samodzielnie wynieść zabawki do ogrodu i odnieść je na miejsce, - dba o porządek w przyborach i czystość na własnej półce, - potrafi pomagać w konserwowaniu narzędzi i zabawek, - odkłada zepsute zabawki na umówione miejsce, - potrafi samodzielnie bawić się w kąciku zabawek, - umie pełnić dyżur np. w kąciku przyrody, przy nakrywaniu do stołu, w łazience, - potrafi odpowiedzialnie wykonywać zadania objęte stałymi dyżurami, - zna swoje miejsce w rodzinie, - potrafi wykonywać prace na rzecz członków rodziny, jako przejaw troski i chęci pomagania domownikom, - orientuje się w rodzinnych świętach, - potrafi przygotowywać miłe niespodzianki i wspólnie przeżywać uroczystości rodzinne, - ma właściwe relacje z rodzeństwem, - rozumie potrzeby członków rodziny, - okazuje życzliwość i troskliwość w sytuacjach trudnych, w chorobie, - bierze udział w planowaniu i przygotowywaniu spotkań z ciekawymi ludźmi, - umie pełnić rolę gospodarza wobec osób odwiedzających przedszkole, - potrafi przygotować i wręczyć upominki gościom odwiedzającym przedszkole, - przestrzega normy obowiązujące w zabawie oraz zwyczaje zgodnego współdziałania, - próbuje samodzielnie rozwiązywać konflikty, - przestrzega przyjętych zasad dotyczących kolejności korzystania ze szczególnie atrakcyjnych zabawek i urządzeń, - stara się porozumiewać z rówieśnikami w celu ustalenia zasad korzystania z kącików i urządzeń przeznaczonych do wspólnej zabawy, - przestrzega przyjętych zasad w kontaktach z młodszymi dziećmi, - potrafi opiekować się dziećmi nowoprzybyłymi do przedszkola, - zapoznaje się z normami obowiązującymi w życiu społeczności lokalnej, - przestrzega normy regulujące współżycie w grupie, - przestrzega zasady kulturalnego zachowania się wobec rodziców i pozostałych członków rodziny, przyzwyczaja się do przestrzegania norm obowiązujących w życiu społeczności lokalnej, - reaguje na wezwanie nauczyciela, - potrafi przekazać rodzicom informacje i polecenia od nauczyciela, - zgłasza się o pomoc i radę do nauczyciela, - wykorzystuje naturalne sytuacje do przestrzegania i nazywania przejawów życzliwości, koleżeństwa, prawdomówności, opiekuńczości, - wyraża uznanie wobec grupy dla takich zachowań, wyjaśnia i rozumie ich wartość, - przenosi pozytywne zachowania do zabaw samorzutnych, - poznaje sposoby przeciwstawiania się przejawom samolubstwa, okrucieństwa, agresji, niszczenia, - porównuje swój wygląd z wyglądem rówieśników i akceptuje ich odmienność, - próbuje określić cechy własnego charakteru i charakteru rówieśników, wyraża uznanie dla przejawów pracowitości, rozpoznaje i nazywa swoje uczucia i emocje i dzieli się nimi w sposób aprobowany przez innych, podejmuje próby samooceny i samokontroli, bierze udział w ocenie dyżurów wspólnie z nauczycielem, wyraża dezaprobatę w przypadku negatywnych zachowań innych, ocenia zachowanie bohaterów i uzasadnia formułowane oceny, - zna pełny adres przedszkola, - zna pełny adres domowy, - zbiera informacje na temat kultury, tradycji i osiągnięć własnej miejscowości i regionu, - poznaje wiersze i opowiadania związane z wydarzeniami historycznymi własnej miejscowości, - poznaje historię i tradycje własnej miejscowości i regionu, - bierze udział w spotkaniach z twórcami sztuki, - gromadzi typowe dla miejscowości eksponaty w kąciku regionalnym, - ogląda i zwiedza zabytki typowe dla miejscowości i regionu, - uczestniczy w ważnych świętach obchodzonych w mieście, - słucha wierszy i opowiadań związanych z wydarzeniami historycznymi Polski, - zna nazwę państwa, - zna nazwę stolicy, - potrafi nazwać największe rzeki, - zna tekst pierwszej zwrotki hymnu, - potrafi określić swoją narodowość, - zna godło i flagę państwa, - rozpoznaje hymn państwowy, - poznaje powagę symboli narodowych, - zbiera wiadomości związane z życiem dzieci w innych krajach,

---