LEKI PRZECIWZAKRZEPOWE

PARENTERALNE I DOUSTNE.

Karolina Wójcik

gr. 20 A

ANTYKOAGULANTY DOUSTNE

• Znane są 2 grupy chemiczne doustnych leków

przeciwzakrzepowych antagonistów witaminy K:

• pochodne fenylindandionu: Femindion, Anisyndion, Difenadion
• pochodne dihydroksykumaryny (lub w skrócie kumaryny)
Pochodne kumaryny dzielą się na leki o:
-długim działaniu :bishydroksykumaryna(czyli

dikumarol), fenprokumon

-pośrednim działaniu: warfaryna, acenokumarol
• Warfaryna – czas utrzymywania się działania w dniach

= 4-5

• Acenokumarol - czas utrzymywania się działania w

dniach = 1,5-2 

-krótkim działaniu :etylbiskumacetat

WARFARYNA

Warfaryna została wyizolowana z rośliny
o nazwie Galium odoratum. W latach
20-tych XX wieku zauważono, że bydło pasące się na
pastwiskach północnej Kanady ginie z powodu

krwawień wewnętrznych. Ich przyczyną była

roślina o białych kwiatach, a zawiera-
jąca w swym składzie, jak stwierdzono 20 lat
później, związek zakwalifikowany do dikumaryn.
Nazwa leku pochodzi od skrótu WARF, czyli
WisconsinAlumniResearchFoundation, gdzie chemicy
z Uniwersytetu w Wisconsin, profesor Karl Paul Link
wraz ze swoim studentem Haroldem Campbell’em
badali ów związek. Zaś końcówkę „-arin” dodano
dla podkreślenia jej związku z grupą kumaryn. Po
raz pierwszy została zarejestrowana jako lek przeciw-
krzepliwy w Stanach Zjednoczonych na początku lat
50-tych XX wieku

W 1948 roku zsyntetyzowano bardzo aktywnie działający lek o tym

samym mechanizmie – warfarynę, która była stosowana wyłącznie
jako środek gryzoniobójczy. Nie stosowano jej jednak u ludzi z
obawy przed poważnymi powikłaniami krwotocznymi do czasu
kiedy opisano przypadek samobójczego nadużycia warfaryny w
bardzo dużej dawce, co nie spowodowało żadnych powikłań. 

Warfaryna była początkowo stosowana (od 1951 r.) jako...

rodentocyd, czyli trutka na szczury (naturalne kumaryny
występują m.in. w zielu nostrzyka, cynamonie; są odpowiedzialne
za zapach świeżego siana i... trawy żubrówki).

W 1954 r. warfaryna została dopuszczona do leczenia ludzi.

Jednym z pierwszych pacjentów uratowanych przez ten lek był

prezydent USA Dwight D. Eisenhower (1880-1969), który dzięki
leczeniu warfaryną przeżył ciężki zawał serca (1955). Dla
równowagi w 2003 r. doniesiono, że prawdopodobną przyczyną
śmierci Stalina (1953) było zaaplikowanie mu warfaryny przez
Berię i Chruszczowa.

Działanie antyhemostatyczne
Pochodne kumaryny są antagonistami witaminy K1. Blokują cykl
przemian wit.K przez hamowanie reduktazy epoksydowej i chinonowej,
niezbędnych do utrzymania wit. K w aktywnej formie (hydrochinon).
Efektem działania pochodnych kumaryny jest wytwarzanie w wątrobie
częściowo karboksylowanych i dekarboksylowanych białek o
zmniejszonej aktywności prokoagulacyjnej ( nieaktywne czynniki
krzepniecia II, IV, IX, X).
Ponadto leki te zaburzają karboksylację białek regulatorowych: białka C i
białka S, mających działanie antykoagulacyjne (przejściowy efekt
prozakrzepowy) 

Działanie pozaantyhemostatyczne
Doustne leki przeciwzakrzepowe wpływają tak że na gamma-
karboksylację reszt glutaminianowych białek produkowanych w kościach
(osteokalcyna, białko Gla macierzy) – powoduje to nieprawidłowy rozwój
kośca w życiu płodowym.
Gamma-karboksylację zależną od witaminy K przechodzi także receptor
dla wit. 1,25(OH)2D3, co prawdopodobnie wpływa na wiązanie tego
receptora z DNA. 

ZASTOSOWANIE KLINICZNE

WARFARYNA

Doustne antykoagulanty działają

korzystnie w:

• pierwotnej i wtórnej prewencji żylnej

choroby zakrzepowo-zatorowej

• prewencji zatorów tętnic obwodowych

u chorych z migotaniem
przedsionków bądź z wszczepionymi
biologicznymi lub sztucznymi
zastawkami serca;

• prewencji zawału serca u osób z

chorobami tętnic obwodowych;

• prewencji udaru mózgu, ponownego

zawału i zgonu u chorych ze świeżym
zawałem serca;

• prewencji zawału serca u mężczyzn z

grupy dużego ryzyka. Leczenie
doustnymi antykoagulantami jest
również wskazane u chorych ze
zwężeniem mitralnym należących do
grupy dużego ryzyka, w celu
zapobiegania obwodowym zatorom
tętniczym,

HEPARYNA
NIEFRAKCJONOWANA

• zapobieganie powstawaniu

zakrzepów przy i po
zabiegach operacyjnych.

• przy plazmaferazie
• przy wymiennym

przetaczaniu krwi

• ostra faza zawału mięśnia

sercowego

• dializa otrzewnowa i

hemodializa,

• zapobieganie powstawania

zakrzepów w stanach
zatorowo-zakrzepowych

• przeszczep narządów,

WARFARYNA

Przeciwskazania:
• ciąża
• tendencja do krwawień

(choroba von Willebranda,
hemofilie, małopłytkowość,
zaburzenia czynności
płytek)

• ciężka niewydolność

wątroby oraz marskość
wątroby

• nieleczone lub

niekontrolowane
nadciśnienie tętnicze

• ostatnio przebyte

krwawienie
wewnątrzczaszkowe. Stany
predysponujące do
krwawień
wewnątrzczaszkowych
takie, jak tętniaki tętnic
mózgowych.

HEPARYNA
DROBNOCZASTECZKOWA

Przeciwwskazania:

• uczulenie na heparynę
• wylewy krwawe do mózgu

i zabiegi chirurgiczne na
mózgu

• duże nadciśnienie krwi
• przewlekłe zapalenia

wsierdzia

• owrzodzenie żołądka i jelit
• znaczne uszkodzenie

wątroby, trzustki, nerek

• zagrażające poronienie,

• tendencja do częstych upadków

spowodowanych stanem
neurologicznym lub inną zmianą
zdrowotną

• zabiegi chirurgiczne w obrębie

OUN lub oka

• stany predysponujące do krwawień

z przewodu pokarmowego lub dróg
moczowych, np. powikłania
związane z krwawieniami z
przewodu pokarmowego, zapalenie
uchyłka lub choroby nowotworowe
w wywiadzie

• infekcyjne zapalenie wsierdzia lub

wysięk osierdziowy

• otępienie, psychozy, alkoholizm

oraz inne stany, w których
przestrzeganie zaleceń przez
pacjenta może nie być
satysfakcjonujące

• nadwrażliwość na warfarynę lub na

którąkolwiek substancję
pomocniczą

CHARAKTERYSTYKA

WARFARYNA

• działa tylko in vivo i nie

zaburza krzepnięcia po
podaniu do krwi w warunkach
in vitro

• początkowe działanie zależy

od okresu półtrwania
czynników krzepnięcia,
najszybciej dochodzi do
upośledzenia działania
czynnika VII

• podawana doustnie, wchłania

się z przewodu pokarmowego
szybko i całkowicie,

HEPARYNA
NIEFRAKCJONOWANA

• działa zarówno in vivo jak i in

vitro poprzez aktywację
antytrombiny III,

• nie wchłania się z przewodu

pokarmowego

• podawana dożylnie lub

podskórnie,

• podanie domięśniowe

powoduje powstanie
krwiaków,

• po podaniu i.v działa

natychmiast, po podaniu s.c z
ok. 60 min opóźnieniem

WARFARYNA

• Warfaryna jest dostępny za 100%-opłatą na

rynku polskim od grudnia 2006 r., ale nie był
refundowany. Jest refundowany od stycznia
2008.

•Można go przyjmować przewlekle nawet rok ,

stosowanie wymaga stałego nadzoru lekarskiego
i regularnego oznaczania układu krzepnięcia.

•Miarą skuteczności leczenia przeciwkrzepliwego

jest wskaźnik INR

•Dla większości wskazań powinno się dążyć do

uzyskania umiarkowanego efektu
antykoagulacyjnego (INR 2,0-3,0).

•Wskaźnik INR 2,5-3,5 jest pożądany u osób z

mechanicznymi zastawkami serca, z
wcześniejszą zakrzepicą mimo leczenia
przeciwzakrzepowego i u chorych z zespołem
antyfosfolipidowym

•Dawkowanie antagonistów witaminy K musi być

u każdego pacjenta indywidualne ze względu na
trudny do przewidzenia, zmienny efekt działania.

•Dawkę leku ustala się na podstawie pomiarów

INR przez 5–7 dni.

• Lek powinien być przyjmowany raz na dobę o

tej samej porze.

HEPARYNA
NIEFRAKCJONOWANA ( UFH)

• znana od 1916 r.
• NIE JEST REFUNDOWANA, cena zbiżona do

warfaryny

• Heparinum,Heparinum Calcium,

Heparinum Natrium

• Podawane w formie infuzji dożylnej w

stanach nagłych (UFH) lub we wczesnym
okresie po hospitalizacji
(niskocząsteczkowe heparyny).
Stosowane są wyłącznie pod nadzorem
lekarskim.

• Dawkowane zależne od masy ciała

pacjenta min. 35 jm/kg m.c

• W celu kontroli działania heparyny

wykonuje się oznaczenie czasu częściowo
aktywnej tromboplastyny (test ARTT)

• Muszą być podawane parenteralnie.

Można stosować ciągłe wlewy dożylne lub
zastrzyki podskórne (s.c.) i drogą
wziewną. Nie zaleca się jednak drogi
podskórnej, ponieważ biodostępność
wynosi zaledwie 30%.

• Czas działania heparyny wynosi 2-4 godz.

• Trzeba pamiętać, że całkowity efekt

terapeutyczny pojawia się dopiero po
około 3–5 dniach leczenia, zatem w
tym czasie u pacjentów
wymagających takiej terapii należy
stosować LMWH.

• T

0,5

w fazie eliminacji S-warfaryny

wynosi 18-35 h, a R-warfaryny 20-70
h
dlatego przed wykonaniem
jakichkolwiek zabiegów z
naruszeniem ciągłości powłok ciała
-zabiegów chirurgicznych, niektórych
zabiegów stomatologicznych, istnieje
konieczność odstawienia doustnych
antykoagulantów na 72 godziny
przed zabiegiem.

W zależności do której z grup ryzyka

należy pacjent po odstawieniu może
być wymagane leczenie heparyną
(podawana podskórnie lub dożylnie).

DZIAŁANIA NIEPOZĄDANE

WARFARYNA

Krwawienia(przeciętnie wynosi <

5%/rok u osoby z terapeutycznm
wskaźnikiem INR. Ryzyko
krwawienia śródczaszkowego
zwiększa się znacznie jeśli INR >
4, zwłaszcza u osób starszych.

Wypadanie włosów i reakcje

alergiczne przy przewlekłym
stosowaniu. Rzadko mogą
wystąpić: nieprawidłowe gojenie
się ran, uszkodzenie tkanek pod
postacią martwicy skóry lub
innych tkanek (np. biust
kobiecy).

HEPARYNA
NIEFRAKCJONOWANA (UFH)

Krwawienia

częściej występowały zarówno

krwawienia mniejsze jak
masywne krwotoki w tym
krwotoki wewnątrzmózgowe
niż po LMWH. Najczęściej
krwawienia po masywnych
operacjach
ortopedycznych(UFH-3%,
LMWH-0.3%)

W przypadku krwawienia przy

podawaniu UFH ich działanie
przeciwkrzepliwe można
odwrócić, podając dożylnie
siarczan protaminy. W
przybliżeniu miligram
siarczanu protaminy
neutralizuje 100 j. heparyny
niefrakcjonowanej

 Martwica skóry i innych tkanek –

ok. 3-10 dnia leczenia pojawiają się
zmiany skórne: rumień lub
niewielkie plamisto-grudkowe
wykwity, później zmiany skórno-
naskórkowe pęcherzowo-krwotoczne
i martwicze. Powikłanie najczęściej
rozwija się u otyłych kobiet: sutki,
pośladki, kończyny dolne. Martwica
spowodowana jest zakrzepicą
naczyń  włosowatych i małych żył, z
wtórnym przesączaniem krwi do
okolicznych tkanek.. Przyjmuje się,
że przynajmniej u części osób z
takim powikłaniem przyczyną jest
obniżenie aktywności białka C pod
wpływem antykoagulantów (białko C
ma krótki okres półtrwania ok. 6 h i
szybko po zastosowaniu pochodnych
kumaryny spada jego aktywność). 

Zespół purpurowych stóp –

występuje u osób z miażdżycą
zarostową tętnic kończyn dolnych
(po ok. 3-8 tyg. leczenia)Przyczyną
są zatory cholesterolowe z
cholesterolu uwolnionego z blaszek
miażdżycowych.

• małopłytkowość

poheparynowa( HAT)

• wylewy krwi do nadnerczy i

niewydolność nadnerczy

• osteoporoza jest powikłaniem po

długotrwałym stosowaniu UFH (> 6
mies.).

• trombocytopenia
wczesna (3-5 dni stosowania

h.)zwykle o średnim nasileniu i
prowadzi do nasilenia działania
heparyny

późna (po 8 dniach stosowania)

polega na powstawaniu przeciwciał
przeciw płytkowych, które powodują
agregacje płytek i powstawanie
skrzepów a naczyniach. Dochodzi do
zniesienia działania heparyny.
Trombocytopenii poheparynowej
(HIT)

• hipoaldosteronizm

Rzadko inne powikłania;

pokrzywka, kurczowe
bóle  brzucha,
jadłowstręt, zapalenie
skóry, gorączka,
nudności, wymioty,
priapizm, zwapnienia
tchawicy.

 Nie wolno podawać

pochodnych kumaryny
w zakrzepicy u osób z
HIT, bo może to
spowodować martwicę
kończyn i martwicę
skóry.

Heparyna
drobnocząsteczkowa

• Heparyny drobnocząsteczkowe są

wydalane przez nerki i w przypadku
ich niewydolności mogą ulegać
kumulacji w organizmie.

• Mogą wywoływać reakcje alergiczne

(wysypka), wypadanie włosów oraz
osteoporozę jednak tylko w
przypadku długotrwałego
stosowania.

• Podawanie heparyn

drobnocząsteczkowych może wiązać
się z miejscowym uszkodzeniem
skóry.

• W szczególnie rzadkich

przypadkach, dotyczy to głownie
heparyn drobnocząsteczkowych
stosowanych z innymi lekami (np.
dihydroergotaminą), może dojść do
zaburzenia przepływu krwi przez
tętnice o małej średnicy a co za tym
idzie uszkodzenia niedokrwiennego
tkanek.

Leki nasilające działanie

warfaryny:

– antybiotyki (amoxycylina,
tetracyklina, niektóre cefalosporyny)-

zmniejszaja dostepność wit. K

– metronidazol,
– doustne leki przeciwcukrzycowe

(pochodne sulfonylomocznika),

– leki hipolipemiczne (gemfibrozil,

klofibrat),

– leki przeciwgrzybicze (ketokonazol,

flukonazol),

– leki przeciw-arytmiczne (chinidyna,

amiodaron, propafenon),

– steroidy anaboliczne,
– omeprazol, cimetydyna,
– tyroksyna, wit. A, wit. E,
– gorączka, nadczynność tarczycy,

choroby wątroby

Preparaty ziołowe mogą :
zwiększać działanie warfaryny, np.
miłorząb (Ginkgo biloba), czosnek
(Allium sativum), arcydzięgiel
(Angelica sinensis, zawiera
kumaryny), papaja (Carica papaya)
lub szałwia (Salvia miltiorrhiza,
zmniejsza eliminację warfaryny),
zmniejszać jej aktywność, np. żeń-
szeń (Panax spp.) i dziurawiec
zwyczajny (Hypericum perforatum)

Leki hamujące działanie
warfaryny
– leki przeciwdrgawkowe
(barbiturany, karbamazepina,
fenytoina),
– cholestyramina, grizeofulwina,
rifampicyna,
– doustne leki antykoncepcyjne,
– sukralfat,
– witamina K, wit.C
– kortykosteroidy
– ciążą, niedoczynność tarczycy

INTERAKCJ
E
WALFARYN
Y

WARFARYNA

• Leki wpływające na czynność

płytek(klopidogrel,kwasacetylos
alicylowy, tiklopidyna,
dipirydamol, większość
niesteroidowych leków
przeciwzapalnych) mogą
zwiększać ryzyko wystąpienia
ciężkich powikłań
krwotocznych.

• Jeżeli podczas stosowania

warfaryny konieczne jest
leczenie przeciwbólowe, zaleca
się stosowanie paracetamolu
lub opioidów.

• Warfaryna może zwiększać

działanie hipoglikemizujące
pochodnych sulfonylomocznika.

HEPARYNA

OSŁABIENIE DZIA ŁANIA
HEPARYNY:
-środki antyhistaminowe,
-glikozydy naparstnicy,
-tetracykliny,

ZWIĘKSZENIE
NIEBEZPIECZENSTWA
KRWAWIENIA:
-NLPZ,
-penicyliny,
-cefalosporyny,
-leki antypłytkowe

INNE PROBLEMY

WARFARYNA

Farmakokinetyka pochodnych kumaryny

stanowi wielki problem kliniczny – ich
dawkowanie w indywidualnych
przypadkach trzeba ustalić
empirycznie. Dzieje się tak z powodu
bardzo zmiennego metabolizmu leku
w wątrobie – jest to zmienność
uwarunkowana genetycznie.

• Oporność na pochodne kumaryny

związana z małą wrażliwością
reduktazy epoksydowej na te leki. 

• Zwiększona wrażliwość

uwarunkowana genetycznie, związana
z metabolizmem leku w wątrobie. 

HEPARYNA
NIEFRAKCONOWANA

• Istnieją znaczne

różnice osobnicze
dotyczące wrażliwości
na działanie heparyny.
Względną oporność
obserwuje się w
nadpłytkowości , w
stanach zapalnych,
martwicy tkanek,
zakrzepicy,
zwiększonej
leukocytozie

• Konieczność ograniczeń

dietetycznych:

-zrezygnować z: sok żurawinowy

bo podnoszą INR= krwawienia

-ograniczyć spożywanie

pokarmów bogatych w wit. K
lub obniżają INR:
zielone warzywa liściaste, 

ciecierzyca, wątroba, żółtka jaj, 
płatki zbożowe  zawierające 
otręby pszenne lub owies, 
dojrzałe sery, sery  pleśniowe, 
awokado i oliwa z oliwek. 

Heparyna drobnocząsteczkowa-LMWH

Dostępne preparaty heparyn drobnocząsteczkowych:
Clexane, Clivarin, Fluxum, Fragmin, Fraxiparine, Fraxodi,
Vessel Due F.

•Heparyny drobnocząsteczkowe od kilku lat z powodzeniem zastępują
heparyny niefrakcjonowane w większości wskazań klinicznych.

•Wykazują one wszystkie zalety heparyn niefrakcjonowanych, przy
czym mniejsze jest ryzyko wystąpienia zespołu HIT, a podawanie —
zdecydowanie wygodniejsze.

•Nie wymagają oznaczeń parametrów krwi. Heparyny
drobnocząsteczkowe w niektórych przypadkach mogą być zapisywane
do domu.

•Jest refundowana, ale mimo to koszt leczenia jest kilka razy większy
niż leczenie warfaryną

•Heparyny drobnocząsteczkowe wykazują korzystniejszą
farmakokinetykę w porównaniu z UFH.

•Ich biodostępność po podaniu s.c. wynosi ponad 90%

•Stosowanie heparyn drobnocząsteczkowych wiąże się z uzyskaniem
bardziej przewidywalnego efektu przeciwkrzepliwego niż podczas
stosowania HNF

•Ponadto heparyny drobnocząsteczkowe cechuje dłuższy okres
półtrwania w porównaniu z heparynami niefrakcjonowanymi-
dawkowanie rzadsze( 1-2 X dobę) Okres półtrwania wynosi od około 4
h po jednorazowym podaniu do około 7 h po wielokrotnym podaniu
leku.

•Dodatkowo okres półtrwania cząsteczki LMWH nie zależy od podanej
dawki.

•Do standaryzacji heparyny małocząsteczkowych używa się
pomiaru hamowania aktywności w plazmie czynnika Xa.

•Wywierają najsilniejsze działanie przeciwzakrzepowe

•W zakresie działań niepożądanych profil LMWH wydaje się
nieco bezpieczniejszy niż UFH.

•Podobnie jak w leczeniu innymi antykoagulantami krwawienia
są najczęstszymi działaniami niepożądanymi LMWH.

•Ponadto ryzyko wystąpienia osteoporozy jest znacznie
mniejsze w przypadku LMWH

•Nie ma specyficznego preparatu, który odwróciłby w 100%
działanie antykoagulacyjne LMWH w przypadku, gdy
krwawienie wystąpi w trakcie ich podawania. Dzieje się tak
dlatego, że siarczan protaminy nie łączy się z krótkimi
łańcuchami heparyny i przywraca w całości aktywność
czynnika IIa, zaś aktywność czynnika Xa — tylko w 60%

Mechanizm działania:

•hamowanie aktywności czynnika Xa
jest 2-4 razy wieksze niż przez UFH

•słabiej zwiększa aktywność
antytrombiny III

•słabiej hamują agregacje płytek
krwi (Nie wykazują wpływu na test
APTT)

ANTYKOAGULANTY A CIĄŻA

Leczenie przeciwkrzepliwe u kobiet w ciąży jest wskazane w celu:
• zapobiegania i leczenia ŻChZZ;
• zapobiegania i leczenia zatorowości u chorych z mechanicznymi

zastawkami serca;

• w celu zapobiegania utracie ciąży u kobiet z zespolem

antyfosfolipidowym lub trombofilią i utratą ciąży w wywiadach.

Doustne antykoagulanty przechodzą przez łożysko i mogą

spowodować embriopatię w postaci niedorozwoju nosa i(lub)
ogniskowej chondrodysplazji , wady ośrodkowego układu nerwowego,
krwawienia u płodu lub zwiększoną umieralność płodów. Częstość
występowania embriopatii jest największa, gdy kobieta przyjmowała
doustny antykoagulant między 6. a 12. tygodniem ciąży; należy więc
unikać stosowania warfaryny w tym okresie. Wady ośrodkowego
układu nerwowego, krwawienia u płodu i jego obumarcie mogą
wystąpić w wyniku przyjmowania doustnych antykoagulantów w
dowolnym okresie ciąży, należy więc unikać stosowania doustnych
antykoagulantów, jeśli to tylko możliwe, przez cały okres ciąży.
Ostatnie doniesienia wskazują, że ryzyko działań niepożądanych na
płód zależy częściowo od dawki dobowej antykoagulantu
przyjmowanego przez matkę-częstość samoistnych poronień i wad u
płodu znacząco wzrosła, gdy dawka dobowa warfaryny przekraczała
5 mg. Ewentualnym wskazaniem do stosowania warfaryny u kobiet w
ciąży są mechaniczne protezy zastawek serca, z którymi związane jest
duże ryzyko zatorowości.

Wyniki badań bez grupy kontrolnej wskazują, że heparyna jest

mniej skuteczna od warfaryny w zapobieganiu temu powikłaniu.
W innych stanach klinicznych, w których zaleca się stosowanie
antykoagulantów, w ciąży lepiej stosować heparynę
niefrakcjonowaną (HNF) lub drobnocząsteczkową (HDCz).

HDCz (i heparynoidy) nie przechodzą przez łożysko, stosowanie

HDCz jest bezpieczne dla płodu. Leki te, stosowane podczas
ciąży, mają przewagę nad HNF, należy je uznać za odpowiednie
do rutynowego stosowania u kobiet ciężarnych wymagających
leczenia przeciwkrzepliwego.

HNF i HDCz nie przechodzą do mleka matki i można je

bezpiecznie stosować u kobiet karmiących piersią.
Opublikowano dwa przekonujące badania, w których
wykazano, że doustne antykoagulanty nie wywołują efektu
przeciwkrzepliwego u niemowlęcia karmionego piersią
przez matkę otrzymującą te leki. Dlatego stosowanie
doustnego antykoagulantu u kobiet wymagających po
porodzie leczenia przeciwkrzepliwego jest bezpieczne, i
kobiety te należy zachęcać do karmienia piersią.

Monitoring układu

krzepnięcia

Na koagulogram składają się oznaczenie wartości: czasu protrombinowego (PT),
wskaźnika Quicka (PT%), INR, czasu kaolino-kefalinowego (APTT), czasu
trombinowego (TT), stężenie fibrynogenu, poziom D-dimerów, stężenie antytrombiny
III.

Normy laboratoryjne podstawowych parametrów:
PT - 12-18 sek.
INR - 0.8-1.2
PT% - 80-120 sek.
APTT - 37-46 sek.
Fibrynogen - 200-400mg/dl

PT oraz INR (INR-stała międzynarodowa) odzwierciedlają sprawność

zewnątrzpochodnego układu aktywującego protrombinę. Jest to wartość niezależna
od ilości płytek krwi (trombocytów). Im dłuższe PT lub im wyższa wartość INR tym
mniejsza skłonność do krzepnięcia krwi. Wydłużenie PT może być objawem
niedoborów witaminy K, może też być objawem uszkodzenia wątroby, niektórych
wrodzonych chorób układu krzepnięcia, jak również efektem działania leków
przeciwkrzepliwych (acenokumarol, heparyna). Kontrola INR jest obligatoryjna w
czasie terapii doustnymi antykoagulantami (np. acenokumarolem).

INR - znormalizowany czas protrombinowy. Jedne z parametrów oznaczanych w

kaogulogramie - badaniu oceniającym krzepliwość krwi. W trakcie leczenia
przeciwkrzepliwego u pacjentów z umiarkowanym ryzykiem zakrzepicy zalecane
wartości wskaźnika INR to 2-3.

APTT to skrót od nazwy jednego z parametrów oceniających wydolność

układu krzepnięcia krwi. Parametr jest również znany jako czas
kaolinowo-kefalinowy. Wartość APTT odzwierciedla funkcję tak
zwanego wewnątrzpochodnego toru aktywacji trombiny. Jest to część
kaskady krzepnięcia krwi zależna od czynników XII, IX, XI i VII.
Zakres norm dla APTT to 26-36 sekund. Wydłużenie tego czasu
świadczy o spadku krzepliwości krwi. Stała kontrola APTT jest konieczna
do monitorowania leczenie przy wykorzystaniu heparyny
niefrakcjonowanej. Jest to lek stosowany na przykład w Żylnej Chorobie
Zakrzepowo Zatorowej, choć coraz częściej sięga się po heparyny
drobnocząsteczkowe. Heparyny drobnocząsteczkowe nie wymagają też
kontroli APTT.)

Wydłużenie APTT u osób nie otrzymujących heparyny
niefrakcjonowanej lub doustnego antykoagulantu (pochodne warfaryny)
może świadczyć o zaburzeniach układu krzepnięcia takich jak hemofilie
czy choroba von Willenbranda. Pod uwagę należy również brać zespół
antyfosfolipidowy, zaburzenia w stężeniu firbynogenu, zespół DIC i inne.

Skrócenie APTT świadczy o nadkrzepliwości krwi.