Polityka społeczna

Wykład 5: Sytuacja na rynku

pracy

Dlaczego praca jest ważna?

• Praca jest głównym źródłem dochodu

pozwalającego na utrzymanie siebie i
rodziny, oraz na realizację celów
materialnych;

• Praca pozwala na samorealizację

człowieka, umożliwia rozwój
intelektualny i zawodowy, daje
poczucie wartości i zapewnia status
społeczny;

2

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Cele polityki rynku pracy

• Ochrona przed ryzykiem rynku pracy:

– Utrata pracy;
– Łatwość znalezienia nowej pracy;
– Obniżenie wynagrodzeń;
– Wydłużenie czasu pracy;
– Pogorszenie warunków prac y

• Zapewnienie pełnego zatrudnienia:

– Niskie bezrobocie;
– Wysoki poziom aktywności zawodowej;
– Wysoki poziom zatrudnienia kobiet, osób starszych

(50+) i młodzieży;

3

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Podstawowe wskaźniki określające

sytuację na rynku pracy

• Stopa aktywności zawodowej: udział osób pracujących i

zarejestrowanych bezrobotnych w całkowitej populacji
osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata);

• Stopa zatrudnienia (employment rate): udział osób

pracujących w całkowitej populacji osób w wieku
produkcyjnym (15-64 lata);

– Stopa zatrudnienia w UE25 wynosiła w 2009 roku 64,6%, i

kształtowała się zarówno poniżej stopy zatrudnienia w USA
(71%), jak i poniżej celu ustalonego w Strategii Lizbońskiej z
2000 roku (70%);

• Stopa bezrobocia: udział osób pozostających bez pracy

i zarejestrowanych w urzędach pracy w całkowitej
populacji osób w wieku produkcyjnym (15-64 lata);

– Stopa bezrobocia w UE27 wynosiła w 2010 roku 9,6% (w USA

9,4%, w Japonii 4,9%);

4

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Stopa zatrudnienia w UE25, (%, 2008r)

5

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Zatrudnienie, bezrobocie i wzrost PKB w UE25, 1998-

2008 (%)

6

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Średnie roczne tempo wzrostu zatrudnienia w

UE25 i USA w latach 1997-2008, %

7

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Stopa bezrobocia w UE25 i USA w 2008 r, %

8

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Udział bezrobocia długotrwałego w bezrobociu

ogółem w krajach UE25, 2008 rok, %

9

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Stopa zatrudnienia kobiet w UE25 i USA,

2008 rok, %

10

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Stopa zatrudnienia osób starszych (55-64

lata) w UE25 i USA, 2008 rok, %

11

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Średni wiek opuszczania rynku pracy w

krajach UE25, 2008 rok

12

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Płeć

Wiek emerytalny

Austria

Mężczyźni

65

Kobiety

60

Estonia

Mężczyźni

63

Kobiety

63

Francja

Mężczyźni

60

Kobiety

60

Hiszpania

Mężczyźni

65

Kobiety

65

Irlandia

Mężczyźni

66

Kobiety

66

Litwa

Mężczyźni

62,5

Kobiety

60

Łotwa

Mężczyźni

62

Kobiety

62

Niemcy

Mężczyźni

67

a

Kobiety

67

a

Polska

Mężczyźni

65

Kobiety

60

Słowenia

Mężczyźni

63

Kobiety

63

Szwecja

Mężczyźni

65

Kobiety

65

Węgry

Mężczyźni

62

Kobiety

62

Wielka
Brytania

Mężczyźni

65

b

Kobiety

65

b

Tabela: Wiek przechodzenia na emeryturę w wybranych państwach UE.

a

Reforma ma wejść w życie w 2012 r.

b

Wiek ten wzrasta do 68 lat.

Źródło: „Rzeczpospolita” z 26.05.2006, s.B2.

13

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Stopa zatrudnienia w zależności od poziomu

wykształcenia w UE25, 2008r, %

14

Dariusz K. Rosati, 2010/2011

Wnioski

• Stopa zatrudnienia w UE25, zarówno średnia, jak i w

odniesieniu do kobiet i osób starszych, jest zbyt niska
z punktu widzenia potrzeb materialnych, stanu
zdrowotnego społeczeństwa, oczekiwanej długości
życia i możliwości finansowania transferów
społecznych z budżetu;

• Ważnym powodem niskiego poziomu aktywności

zawodowej i poziomu zatrudnienia jest wczesne
wychodzenie z rynku pracy i wczesne przechodzenie
na emeryturę;

• Towarzyszy temu wysoka stopa bezrobocia;
• W najgorszej sytuacji są osoby najgorzej wykształcone;

15

Dariusz K. Rosati, 2010/2011