Temat :

„REWALIDACJA DZIECI PRZEWLEKLE

CHORYCH”

„Jeśli otrzymałeś coś więcej niż inni w postaci dobrego zdrowia,

uzdolnień, energii, sukcesów, radosnego dzieciństwa,

harmonijnej atmosfery domowej, nie traktuj tego jako oczywiste.

Należysz do ludzi szczęśliwych, a zatem jesteś powołany, aby

wiele ofiarować innym”

[Albert Schweitzer]

MEN

ZAGADNIENIA

PEDAGOGIKA

PRZEWLEKLE CHORYCH I

KALEKICH

POTRZEBY I ZADANIA

PROCESU REWALIDACJI

JEDNOSTEK PRZEWLEKLE

CHORYCH

PEDAGOGIKA

TERAPEUTYCZNA

ZASADY EDUKACJI

REWALIDACJI DZIECI I

MŁODZIEŻY PRZEWLEKLE

CHOREJ

WPŁYW CHOROBY,

RODZINY I PEDAGOGA NA

DZIECKO

REWALIDACJA (drogi i

postawy)

PEDAGOGIKA SPECJALNA

AUTORKI

DZIECKO PRZEWLEKLE CHORE

Każda choroba i upośledzenie fizyczne wiąże się z zachwianiem procesów
psychofizycznych organizmu. Związane jest to ze zmianą
dotychczasowego życia
i zakłóceniami funkcjonowania osobowości. Im cięższe jest
poszkodowanie, tym więcej pojawia się problemów do rozwiązania.
Musimy dziecko nauczyć funkcjonować w nowej dla niego sytuacji. Im
większe uszkodzenie lub upośledzenie danej funkcji organizmu, tym
większe natężenie jakościowych i ilościowych czynników,
uniemożliwiających samodzielne funkcjonowanie jednostki w
społeczności. Trudno jest nauczyć żyć dziecko od nowa w zmienionych
warunkach. Choroba utrudnia i zaburza funkcjonowanie, natomiast
zdrowie jest czynnikiem ułatwiającym rozwój i funkcjonowanie jednostki.
Brak zdrowia doprowadza do skutków nie tylko w psychice dziecka
chorego, ale również osób opiekujących się dzieckiem.

Dziecko przewlekle chore – to takie, które cierpi na
chorobę nieuleczalną albo nawracającą, lub postępującą,
trwającą 1 rok lub więcej. Dzieci przewlekle chore włącza się
do grupy osób niepełnosprawnych. Jednak nie każda choroba
przewlekła czyni dziecko niepełnosprawnym i nie zawsze
całkowicie i trwale eliminuje je z grona rówieśników.

CELE I ZADANIA

PEDAGOGIKI

CELE I ZADANIA PEDAGOGIKI

PRZEWLEKLE CHORYCH I KALEKICH

Tworzenie w swych wychowankach osobowości.

Rehabilitacja – przywracanie utraconej sprawności
fizycznej, psychicznej i społecznej, w tym i
zawodowej.

Maksymalne aktywizowanie rodziców i opiekunów
oraz włączanie ich w proces usprawniania.

Stymulowanie sfery społecznej i emocjonalnej
dziecka, wpływanie na zwiększenie jego motywacji
oraz integrowanie go ze środowiskiem zdrowych
rówieśników.

Nauczanie szkolne uwzględniające specjalne metody
i techniki

Uzyskiwanie równowagi dziecka.

Stworzenie pozytywnego rozwoju społecznego.

Wytworzenie w dziecku dobrego samopoczucia,
poprzez realizowanie powyższych celów.

TYPOLOGIA

TYPOLOGIA DZIECI PRZEWLEKLE CHORYCH (WG JANINY DOROSZEWSKIEJ):

Dzieci prewentoryjne(podziała ten stworzono ze względu na typ

postępowania).

• Działalność prewencyjna – zapobiegawcza.
• Są to osoby zagrożone możliwością zachorowania.
• Zagrożenie mogą być powodowane: stanem wewnętrznym,

czynnikami środowiskowymi.

Występuje tutaj podział na:

1. Dzieci ze świeżymi zakażeniami - Mamy tu do czynienia ze: stanem infekcji,

działalnością prewencyjną, która zatrzymuje proces, przywracanie stanu

równowagi, sprawność systemu odpornościowego, wzmacnianie organizmu,

likwidowanie stanu infekcji.

2. Ozdrowieńcy - Są to dzieci, które wracają do zdrowia. Działalność prewencyjna:

przywraca sprawność, zapobiega możliwości pojawienia się kolejnych stanów

chorobowych.

3. Dzieci wynędzniałe - Spowodowane jest to na skutek niedostatku w

zakresie zaspokajania potrzeb biologicznych. Dzieci dochodzą wtedy do

stanu wyczerpania. Może występować tu w ogóle niedostatek (np.

niedożywienie). Może być także nieprawidłowe żywienie (np. gdy dziecko

odżywia się chipsami, przez co zaburzony jest dopływ niezbędnych

składników odżywczych, jak wapń i magnez).

4. Dzieci słabowite - Pochodzenia konstytucjonalnego (konstytucjonalne

wyposażenie człowieka): stałe (układ nerwowy), zmienne (pod wpływem

środowiska). To dzieci, które są podatne na niekorzystne czynniki

zewnętrzne. Ich organizm jest mniej odporny od samego urodzenia.

5. Dzieci z kontaktu - Wywodzą się one ze środowisk, w których są

określone typy chorób np. gruźlica. Gruźlica u dzieci jest następstwem

choroby w środowisku dorosłych. Działalność prewencyjna: ogranicza

(zapobiega) możliwości przeniesienia choroby. Dzieci takie przebywając w

prewentoriach wzmacniają się odpornościowo (odpoczynek, żywienie,

nauka).

Rewalidacja – oznacza przywrócenie człowiekowi pełnej sprawności. Jest

procesem wychowawczym, z zaplanowanymi celami, uwzględniającym wiedzę

teoretyczną i działanie skierowane na osobę niepełnosprawną. Usprawnianie

zaburzonych funkcji rozwojowych i intelektualnych.

W kręgu pedagogiki częściej używa się terminu rewalidacja,
który ma dłuższą tradycję niż rehabilitacja. Sięga bowiem
pedagogiki leczniczej w latach dwudziestych. Całkowita
rewalidacja, czyli przywrócenie zdrowia jest możliwe tylko w
stosunku do dzieci przewlekle chorych, ale nie we wszystkich
przypadkach. Moim zdaniem jedna z najlepszych definicji
rewalidacji dzieci przewlekle chorych i niepełnosprawnych
została sformułowana przez Anyszkę i Kotta. Przez rewalidację,
według nich, należy rozumieć “zespołowe i zintegrowane
działanie, mające na celu przywracanie dzieciom i młodzieży
tych funkcji psychofizycznych, które przejściowo lub trwale
zostały ograniczone, sprawności umożliwiających im owocną
działalność zawodową i społeczną, prawidłowe współżycie i
zaspokajanie potrzeb oraz rozwój własnej osobowości”.

Rewalidacja dzieci przewlekle chorych jest sztuką adaptacji do nowej
sytuacji i przezwyciężania trudności w życiu rodzinnym, jak również
zapobiegania wyobcowaniu dziecka z życia społecznego. Podstawowym
warunkiem skuteczności leczenia jest znajomość faktów: w jakich
okolicznościach wystąpiła choroba, z jakimi objawami, jaki był przebieg,
jakie są rokowania i szanse na pełen powrót do zdrowia. Jeśli personel
terapeutyczny, w którego skład wchodzą lekarze, pielęgniarki, wychowawcy,
pedagodzy, psycholodzy, rehabilitanci, wiedzą o tych wszystkich faktach,
łatwiej jest im podjąć odpowiednie decyzje w sprawie leczenia, nauczania,
wychowania.

Przewlekła choroba jest zjawiskiem, które ma wpływ na

wszystkie aspekty życia. Człowiek nie postępuje wtedy

racjonalnie do swoich potrzeb, często są one wyolbrzymione i

nieprawdziwe. Dziecko nie ma takiej zdolności oceny sytuacji

i rozpoznania potrzeb rzeczywistych od pozornych. Żeby

chore dziecko mogło maksymalnie wykorzystać tkwiący w

nim potencjał, samodzielnie żyć i funkcjonować w

otaczającym go środowisku, potrzebny jest mu szereg

zabiegów leczniczych i usprawniających,

psychopedagogicznych, socjalnych. Te wszystkie zabiegi

wchodzą w skład terapii i rewalidacji dziecka.

Termin rewalidacja często jest używany zamiennie z

terminem rehabilitacja. Są to podstawowe terminy używane

w całym procesie leczenia dziecka.

ZADANIA KONCEPCJI POLSKIEJ
REHABLITACJI

Polska koncepcja rehabilitacji opiera się na następujących zasadach:

1. Powszechność – Rehabilitacja jest integralną

częścią podstawowego lecznictwa i obejmuje główne

dyscypliny w lecznictwie otwartym i zamkniętym.

Jest dostępna dla każdego, kto jej potrzebuje.

2. Wczesność zapoczątkowania – Rehabilitacja

rozpoczyna się już w trakcie leczenia, co skraca

leczenie i poprawia jego wyniki.

3. Kompleksowość – W swoich założeniach

uwzględnia cały aspekt życia jednostki.

4. Ciągłość – Jest procesem ciągłym, tzn., że

występuje w życiu człowieka tak długo, aż nie

osiągnie on maksymalnej zdolności funkcjonowania.

Pedagogika terapeutyczna jest to pedagogika osób

przewlekle chorych i kalekich przebywających w placówkach

leczniczych oraz placówkach integracyjnych dla dzieci i

młodzieży, a także w specjalistycznych ośrodkach

rehabilitacyjnych i opieki paliatywnej.

Cele i zadania pedagogiki terapeutycznej

• zajmuje się jednostkami wyizolowanymi z naturalnego

środowiska

• ochrona jednostki przed ujemnymi skutkami psychicznymi

spowodowanymi długotrwałym pobytem w zakładzie leczniczym

• współdziałanie w terapii medycznej
• mobilizowanie do polepszenia sytuacji własnej
• współdziałanie w zapewnieniu jednostce podstawowych potrzeb

psychospołecznych i biologicznych

• organizowanie procesu szkolenia (rewalidacja i rehabilitacja)
• udzielanie pomocy po opuszczeniu zakładu leczniczego

ZASADY

REWALIDACJI

Ogólnie możemy wyodrębnić podstawowe zasady

rewalidacji (wg O. Lipkowskiego):

Zasada akceptacji, zgodnie z którą dziecko z racji upośledzenia ma inne

potrzeby oraz prawo do szczególnej pomocy;

Zasada pomocy, która ma na celu aktywizację sił biologicznych

i usamodzielnienia się dziecka;

Zasada indywidualizacji, która zakłada konieczność dostosowania

treści kształcących, metod, środków i organizacji nauczania do
możliwości indywidualnych w celu optymalnego rozwoju;

Zasada terapii pedagogicznej - mając na uwadze tę zasadę

powinniśmy dbać o eliminowanie poczucia lęku, niepewności, dążyć
do harmonijnego rozwoju dziecka, na tej bazie kształtować właściwą
motywację ucznia w podejmowaniu dalszych wysiłków w nabywaniu
wiadomości i umiejętności.

Zasada współpracy z rodziną - zasada wspólnego, uzgodnionego
działania

szkoły i domu, aby wspomagać każdy wysiłek dziecka na drodze

usprawnianiu i rozwojowi.

Na gruncie pedagogiki specjalnej – w tym również dla potrzeb prowadzenia

uczniów przewlekle chorych – ciągle formułuje się doraźnie szereg dyrektyw i

zasad szczegółowych.

Do takich zasad zaliczyć można:

Zasada oszczędzania wysiłku i aktywizacji terapeutycznej

Janina Doroszewska uważała za podstawowy dla pracy pedagogicznej

problem – wydajność wysiłkową dziecka" formułując dwa główne zadania:
1. oszczędzanie zbędnego wysiłku,
2. wzmaganie ogólnej energetyki ustroju oraz sił chorego do walki z chorobą
i jej skutkami.

O poziomi wydolności wysiłkowej chorego dziecka decyduje jego ogólny

stan zdrowia, określony przez lekarza, oraz ogólny stan procesów nerwowo-
psychicznych związany z właściwościami terapeutycznymi, odpornością
psychiczną na przeciążenia i zdolnością do regeneracji sił witalnych. Oprócz
wskaźnika lekarskiego bierzemy pod uwagę:

•

aktualny rodzaj, stan samopoczucia,

•

objawy zmęczenia,

•

poziom równowagi psychicznej.

Zasada podmiotowości i indywidualizacji - Oznacza to, że w każdym przypadku

konieczne staje się zastosowanie innej strategii w celowym wpływaniu na
podmiot naszej troski. Jest sprawą najwyższej doniosłości, aby prowadzeniu
przewlekle chorych, indywidualizując oddziaływania, każdorazowo rozważać,
czy działania, które uruchamia się i kieruje się na danego podopiecznego mają
dwie własności. Po pierwsze, czy rozwijają lub modyfikują one dyspozycje,
właściwości psychofizyczne i umiejętności, które chce się kształtować, a po
drugie, czy nasze działania nawiązują do aktualnych poziomów wiedzy,
sprawności i umiejętności uczniów niepełnosprawnych i przewlekle chorych.

Zasada wyzwalania ekspresji i

wzmagania procesu

samorealizacji

Ekspresja - naturalna forma

ujawniania się potrzeby

samourzeczywistnienia

-uzewnętrznianie stanów

psychicznych

w postaci różnych form to jest

spontaniczna

i kierunkowa aktywność

odreagowania napięć. Z ekspresją

ściśle wiąże się zagadnienie

samorealizacji.

Samorealizacja - wg K.

Obuchowskiego to proces zmian

rozwojowych polegających na

doskonaleniu osobowości.

Samorealizacja prowadzi do

rozwijania samodzielności

i zdolności, wytyczania celów

życiowych adekwatnych do

aktualnych i przyszłych możliwości,

odnajdywania sensu życia

i podejmowania walki ze skutkami

choroby

a zwłaszcza towarzyszącą jej

zależnością społeczną.

Kontakt terapeutyczny nie tylko
redukuje lęk, zmniejsza przykre

napięcia

i przygnębienie dziecka, ale

mobilizuje je do współdziałania z

lekarzem w procesie leczenia i

rehabilitacji oraz do współpracy

z nauczycielem w procesie

rewalidacji.

Zasada integracji funkcjonalnej i

rewaloryzacji społecznej - choroba

powoduje zaburzenie w kontakcie

ze społeczeństwem, otoczeniem.

Choroba poprzez wpływanie na

funkcjonowanie ośrodkowego układu

nerwowego, powoduje niekiedy

zaburzenia jego czynności oraz

zakłócenia w jego stosunkach z

otoczeniem. Zasadę tę realizujemy m.

in. przez:

• systematyczne ćwiczenia
koordynacji psychoruchowej,
• kompensację niedoborów i
uzupełnienie braków w zakresie
poznawczym, uczuciowym i
społecznym,
• stymulację świadomej aktywności w
procesie leczenia i rewalidacji oraz
przezwyciężenie zaistniałego
konfliktu ról społecznych,
• zapobieganie dekompensacji już
wyćwiczonych i skorygowanych
funkcji

Zasada plastyczności i kompleksowości oddziaływań

Zasada plastyczności i kompleksowości polega na dostosowaniu do ustawicznie

zmieniającego się poziomu wydolności wysiłkowej pacjenta oraz interesujących zaburzeń

funkcjonowania jego osobowości różnych metod, technik, środków i form postępowania

najbardziej skutecznych w rewalidacji. Ważnym elementem w przestrzeganiu tej zasady jest

znajomość przebiegu choroby oraz wahań indywidualnego poziomu wydolności wysiłkowej,

jak również umiejętności łagodzenia zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu osobowości.

Zasada waloryzacji środowiska rodzinnego

Naturalne środowisko wychowawcze, jakiego głównym elementem jest rodzina, posiada
najlepsze warunki do wywierania wpływu na jednostkę
Dziecko przewlekle chore natrafia na różnorakie przeszkody i trudności w spełnieniu
obowiązku szkolnego i realizowaniu własnego planu życiowego. Tu pojawia się wielka
różnorodność zadań, jakie mogą odciążać rodzinę. Poziom przygotowań poszczególnych
rodzin do tej roli, a także ewentualne zaangażowanie dewiacji w rodzinach naszych
podopiecznych, są ewidentnie różne. Walorami rodzin, których tu poszukujemy, jako
czynników, od których uzależniony jest prawidłowy przebieg realizacji programu
rewalidacji - są więc :
- wiedza,
- umiejętność i gotowość podnoszenia trudu na rzecz lepszej przyszłości własnego
dziecka.

TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ

Uczenie się dziecka w sytuacji przewlekłej choroby napotyka na
pewne trudności spowodowane:

Po pierwsze – częstymi absencjami w szkole, z czym wiążą się
zaległości.

Po drugie – choroba zmniejsza zdolność dziecka do wysiłku, jest
ono

fizycznie i umysłowo mniej wydolne.

Po trzecie – choroba jest stresem, co negatywnie wpływa na
motywację

do nauki i na spostrzeganie perspektyw na przyszłość.

Po czwarte –

choroba może także wpłynąć na zdolności

intelektualne dzieci.

Po piąte –

trudnościami obiektywnymi; duża sala, płacz innych

dzieci,

samotność.

JAK DZIECKO PRZEWLWKLE CHORE RADZI SOBIE W

SUTUACJACH STRESOGENNYCH??

Najsilniejsze czynniki stresogenne, to lęk, ograniczenie aktywności i ból.

Przewlekle chore dziecko radzi sobie z lękiem poprzez:

Zapominanie – inaczej wypieranie ze świadomości przykrego zdarzenia.
Tutaj ciekawostką mogą być prace plastyczne dzieci przebywających w
szpitalu. Wg badań przeprowadzonych przez I. Obuchowską – dzieci rysują
sale szpitalne z kwiatami lub z ptakami w oknach, a pod łóżkiem często leży
kot lub pies.
Przemieszczanie lęku – prawdziwe źródło lęku jest ukryte, a dzieci
przenoszą lęk na rzeczy zastępcze, niegroźne.
Projekcja – przedstawienie w sposób dramatyczny przebiegu choroby, np.
straszenie innych zabiegami; werbalizowanie własnego strachu wzmacnia
ulgę.
Racjonalizacja – obniżanie lub dodawanie wartości sytuacji w jakiej dziecko
się znalazło, np. jestem w szpitalu, to nie muszę być w szkole, jestem chora,
to dostanę zabawki.
Zaprzeczanie – nieprzyjmowanie informacji do wiadomości, jest to
psychiczne wyłączanie się częste przy ciężkich chorobach.
Ucieczka w fantazję – pojawia się najczęściej wśród dzieci bardzo
inteligentnych, dziecko wówczas w wyobraźni wytwarza postacie, które
towarzyszą mu w codziennym życiu, którymi wiąże swoje radości i lęki.

Dziecięce choroby są różnorodnie uwarunkowane, mają

różnorodny kliniczny obraz oraz powodują tak odmienne

skutki, że nie można mówić o ich jednakowym, a nawet

zbliżonym znaczeniu dla dziecka przewlekle chorego.

Dochodzą do tego właściwości osobowościowe, a więc

sposób przeżywania takich samych zdarzeń i zachowania

się wobec nich. Choroba dziecka wpływa zarówno na

pozycję dziecka w rodzinie, jak i na samą rodzinę oraz

układy ze szkołą. Jaki wpływ ma choroba na dziecko zależy

w dużej mierze od rodziny, ale także od lekarza, personelu

szpitalnego, jak również nauczyciela – terapeuty. Pojawia

się brak poczucia bezpieczeństwa, szczególnie u rodzin

nadopiekuńczych, ograniczone poznawanie rzeczywistości,

poczucie zależności od innych, nerwowość,

nadpobudliwość a nawet postawy egocentryczne.

Lęk u dzieci przejawia się również wielkim pobudzeniem

układów czynnościowych: oddechowego, krążeniowego i

pokarmowego, występuje częstsze oddawanie moczu a także

pobudzenie emocjonalne.

Jak nauczyciel –wychowawca może pomóc dziecku

przewlekle choremu? Jeśli dziecko reaguje bardzo ekspresyjnie,

to należy wyciszać jego reakcje, podążając za nim. Jeśli dziecko

rysuje smutek, nie uciekać od tego tematu. Gdy dziecko jest

zmęczone zarówno fizycznie, jak i psychicznie, jest bierne i

smutne – trzeba je zaktywizować, podsunąć pracę, rozwijać

zainteresowania. Gdy aktywność fizyczna jest utrudniona,

rozbudzać aktywność psychiczną. Jednak rodzaj tych bodźców

musi być dostosowany do specyfiki i nasilenia choroby – bodźce

łagodne, np. muzyka, ale pozwalające na głębokie przeżycia

wewnętrzne.

DROGI REWALIDACJI

1. Kompensacja to wyrównywanie braków w danej dziedzinie;

prowadzi do zredukowania przeszkody utrudniającej rozwój

osobowości i doprowadzenie osoby niepełnosprawnej,

przewlekle chorej do usamodzielnienia i adaptacji społecznej:

Biologiczna – przejmowanie funkcji mniej sprawnego organu przez
drugi
Psychiczna – mechanizmy obronne, aby zaakceptować swoją chorobę
np. poprzez hobby, rozwój zainteresowań; mechanizmy ucieczki, np.
zaprzeczenie, obwinianie innych
Samorzutna – organizm sam sobie radzi
Zewnątrzpochodna – szukanie bodźców zastępujących potrzebne
bodźce
Techniczna – noszenie okularów, aparatów słuchowych, specjalne
samochody, protezy

2. Usprawnianie – ćwiczenie i doskonalenie

3. Korektura – poprawianie poprzez zabiegi lecznicze zaburzeń
funkcji organicznej, psychicznej, psychofizycznej np. operacje
chirurgiczne, mowę poprzez ćwiczenia logopedyczne, wady wzroku,
słuchu itd.

4. Wzmacnianie dynamizmu adaptacyjnego jednostki:
- wzbudzanie motywacji i chęci do osiągania sukcesów
- dawanie przykładów pozytywnych
- praca własna jednostki nad sobą, aby sama chciała się
zmienić
- przykład innych osób w podobnej sytuacji (filmy,
programy)
- ważna rola otoczenia, środowiska

POSTAWY

Podstawy społeczne rewalidacji:
- postawy pozytywne: akceptacja, otwartość, empatia, tolerancja,
życzliwość, współczucie
- postawy negatywne: nietolerancja, obojętność, przemoc,
izolacja, litość

Podstawy psychologiczne rewalidacji: zależą od tego, jaki

osoba niepełnosprawna posiada obraz siebie i innych ludzi:

• obraz siebie – czy jest prawdziwy czy nie, czy obniżony czy nie
• obraz innych – ludzi są różni, nie ma tylko złych i tylko dobrych,

stereotypowe myślenie, przewrażliwienie na temat swojej osoby
(wszyscy się na mnie patrzą, wyśmiewają)

Podstawy fizjologiczne rewalidacji:
• związane są ze znajomością fizjologii i anatomii

człowieka, prawidłowego rozwoju organizmu

• dobra znajomość specyfiki danej niepełnosprawności
• etiologia - poznanie przyczyn

Pedagogika specjalna – dział pedagogiki jak i kierunek studiów którego

podstawowym obiektem zainteresowania jest człowiek wymagający wsparcia

i pomocy w przekraczaniu różnorakich trudności, utrudniających mu rozwój

i funkcjonowanie społeczne. Zajmuje się osobami w każdym wieku, starając się

odpowiadać na ich szczególne potrzeby: rozwojowe w wieku niemowlęcym,

edukacyjne i wychowawcze w wieku przedszkolnym, szkolnym oraz dorastania

a także socjalizacyjne i zawodowe w wieku dojrzałym.

Podstawowym zadaniem pedagogiki specjalnej jest stworzenie podstaw

teoretycznych

i metodycznych dla procesów rewalidacji (czyli usprawniania, kompensacji i korektury

pedagogicznej w procesie dydaktyczno – wychowawczym) oraz resocjalizacji. Oprócz

osób niepełnosprawnych pedagogika specjalna zajmuje się też ludźmi wybitnie

zdolnymi.

Proces rewalidacji osób przewlekle chorych musi obejmować od strony pedagogicznej

cały tok postępowania celowościowego. Aby pedagog mógł efektywnie włączyć się w

kompleksowo prowadzona rewalidację chorego, nie wystarcza mu jedynie diagnozy

innych specjalistów, które wprawdzie mają dla niego istotne znaczenie, ale nie

uwzględniają pedagogicznego sposobu podejścia do analizy procesu rewalidacji i jego

realizacji. Temu celowi służy jego własny warsztat czynności diagnostycznych.

TERAPIA

WYCHOWAWCZA

NAJCZĘSTSZE ZADANIA TERAPII WYCHOWAWCZEJ I ZADANIA

PROCESU REWALIDACJI OSÓB PRZEWLEKLE CHORYCH:

• Stwarzanie warunków umożliwiających możliwie optymalną
adaptację chorego do środowiska zakładu leczniczego i sytuacji
choroby
• Pomoc w zapobieganiu i przezwyciężaniu powstałych trudności
adaptacyjnych
• Organizowanie wychowawczych kontaktów z grupą współchorych
• Wspomaganie aktywnego udziału i jego wyzwalanie u osób chorych
w procesie leczenia
• Zabezpieczanie niezbędnych warunków do pomyślności ich rozwoju
• Zapobieganie niekorzystnym wpływom hospitalizacji i wyobcowania
z naturalnego środowiska rodzinnego, szkolnego i zdrowotnego
• Rewaloryzacja postaw tych środowisk w przypadku stwierdzonych
nieprawidłowości w ustosunkowaniu się do chorego

• Rewaloryzacja postaw tych środowisk w przypadku stwierdzonych

nieprawidłowości w ustosunkowaniu się do chorego

• Wykrywanie oraz zapobieganie niekorzystnym skutkom zaburzeń

osobowości chorych które powstały podczas pobytów w zakładach
leczniczych

• Wyrównywanie opóźnień i braków szkolnych
• Kształtowanie i rozwijanie zdolności do pokonywania trudności w

samoobsłudze i w nawiązywaniu poprawnych kontaktów ze
środowiskiem zakładu leczniczego

• Wykrywanie nieprawidłowych ustosunkowań personelu do chorych
• Zapobieganie i przezwyciężanie popełnionych błędów

wychowawczych

• Zapewnianie właściwych warunków psychicznych choremu w

sytuacji szczególnego zagrożenia życia

• Oraz zadania związane z readaptacją po powrocie chorego do

swego środowiska.

DROGI ODDZIAŁYWANIA PEDAGOGICZNEGO

Zgodnie z teorią J. Doroszewskiej cele terapeutyczne
można osiągnąć w postaci 2 zasadniczych dróg
oddziaływań pedagogicznych:

a) Oszczędzanie zbytecznego wysiłku ustroju i zachowanie

wszystkich możliwych jego rezerw energetycznych, które
muszą być spożytkowane w walce z chorobą i jej skutkami

b) Wzmaganie dynamizmu ustroju, jego zasobów

energetycznych i pomnażanie ich przez usprawnianie
fizyczne, psychiczne i społeczne oraz przezwyciężanie
przez chorego powstałych zaburzeń w jego rozwoju

RODZAJE TERAPII I FORMY PRACY

Zgodnie z powyższym zostały przez J. Doroszewska
wyodrębnione 2 podstawowe rodzaje terapii
wychowawczej(szczegółowe formy pracy):

Terapia odciążeniowa (spoczynkowa)

a. Terapia za pomocą hamowania podzakresowego (sen i półsen),

a więc organizacji ku temu odpowiednich warunków

b. Terapia najniższego poziomu czynnościowego
c. Terapia zmniejszonych obciążeń
d. Terapia za pomocą zmiany bodźców uprzednio obciążających

na inne

e. Terapia odciążeniowa za pomocą uchylenia przykrych skojarzeń
f. Za pomocą zwolnienia długotrwałych napięć i hamowań

Terapia obciążeniowa(uczynniająca)

a. Terapia ruchowa
b. Terapia rozrywkowa (zabawa)
c. Terapia zajęciowa ogólna i specjalna

Pierwszy rodzaj terapii dotyczy ciężej chorych, a drugi

lżej chorych i rekonwalescentów.

PEDAGOGIKA

LECZNICZA

NAJWAŻNIEJSZE ZASADY PEDAGOGIKI LECZNICZEJ:

• Dostosowanie obarczeń informacyjnych, jakie niesie ze sobą dane

środowisko, do aktualnego poziomu wydolności wysiłkowej

• Kompleksowe i ukierunkowane ze względu na potrzeby indywidualne

planu leczenia i rewalidacji oddziaływania środowiska

• Stosowanie naprzemienności obciążeń i odciążeń psychicznych w

procesie wydatkowania wysiłku przez chorego

• Przestrzeganie plastyczności w doborze form, metod i technik oraz

środków realizacji procesu rewitalizacji

• Kształtowanie prawidłowych więzi z normalnym środowiskiem i

reorganizacja wzajemnych układów społecznych w celu zapewnienia
optymalnej integracji ze społeczeństwem

POWRÓT DO
MENU

Warto podkreślić, że aspiracje dzieci i młodzieży chorej są odmienne od ich

możliwości. Czasami są one bardzo zawyżone, a czasami dzieci charakteryzuje

zupełny brak ambicji. Efektem jednak ma być pozytywny wpływ wszystkich

osób biorących udział w terapii i rewalidacji dziecka na rozwój fizyczny i

psychiczny i zapobieganie niekorzystnym zmianom powstającym w psychice

dziecka z powodu choroby, kalectwa lub upośledzenia niektórych funkcji

organizmu.

MOŻNA POMÓC DZIECKU PRZEWLEKLE CHOREMU BUDOWAĆ MOTYWACJE

POPRZEZ:

• Pomoc w tworzeniu planów na przyszłość,
• Uczenie się życia z chorobą,
• Obniżanie poczucia zagrożenia poprzez wyjaśnianie dziecku istoty choroby,

uprzedzanie o przewidywanym jej przebiegu,

• Przeciwdziałanie izolacji dziecka od środowiska rówieśniczego i szkoły,
• Aktywne wspieranie dziecka w walce z chorobą, a nie tylko wyrażanie

współczucia
i litości,

• Pomoc w uświadamianiu mocnych stron dziecka, jego poczucia siły,
• Stwarzanie sytuacji i zadań umożliwiających odnoszenie sukcesu,
• Dostrzeganie dziecka przez pryzmat jego podobieństw z dziećmi zdrowymi.