CECHY KODU GENETYCZNEGO

CECHY KODU GENETYCZNEGO

Kod genetyczny to zespół reguł, według

których informacja genetyczna jest

zamieniana na sekwencję aminokwasów

w białku.

Od tej sekwencji zależą uchwytne,

możliwe do sklasyfikowania i nazwania

cechy organizmu.

Tabela kodu genetycznego

U

C

A

G

U

UUU

Fen

UUC

Fen

UUA

Leu

UUG

Leu

UCU

Ser

UCC

Ser

UCA

Ser

UCG

Ser

UAU

Tyr

UAC

Tyr

UAA

STOP

UAG

STOP

UGU

Cys

UGC

Cys

UGA

STOP

UGG

Trp

C

CUU

Leu

CUC

Leu

CUA

Leu

CUG

Leu

CCU

Pro

CCC

Pro

CCA

Pro

CCG

Pro

CAU

His

CAC

His

CAA

Gln

CAG

Gln

CGU

Arg

CGC

Arg

CGA

Arg

CGG

Arg

A

AUU

Ile

AUC

Ile

AUA

Ile

AUG

Met

ACU

Tre

ACC

Tre

ACA

Tre

ACG

Tre

AAU

Asp

AAC

Asp

AAA

Liz

AAG

Liz

AGU

Ser

AGC

Ser

AGA

Arg

AGG

Arg

G

GUU

Val

GUC

Val

GUA

Val

GUG

Val

GCU

Ala

GCC

Ala

GCA

Ala

GCG

Ala

GUA

Asp

GAC

Asp

GAA

Glu

GAG

Glu

GGU

Gln

GGC

Gln

GGA

Gln

GGG

Gln

Aminokwasy kodu genetycznego

- wyjaśnienia skrótów

START - Wyznacznikiem początku sekwencji kodującej białko jest triplet AUG (kodon
start)
STOP - Koniec odcinka kodującego jest sygnalizowany przez jeden z trzech
kodonów stop: UAG, UAA lub UGA, położonych w pobliżu 3' końca mRNA.

Fen -

Fenyloalanin

a

Leu -

Leucyna

Ile -

Izoleucyna

Met -

Metionina

Val -

Walina

Ser -

Seryna

Pro -

Prolina

Tre -

Treonina

Ala -

Alanina

Tyr -

Tyrozyna

His -

Histydyna

Gln -

Glicyna

Asp -

Asparginina

Liz -

Lizyna

Glu -

Glutaminian

Cys -

Cysteina

Trp -

Tryptofan

Arg -

Arginina

Opis tabeli kodu genetycznego

Pierwsza kolumna wskazuje na pierwszą zasadę
w tryplecie, a pierwszy wiersz na drugą zasadę.

Reszta komórek zawiera zapis 64 możliwych
trypletów kodu. Obok nich widoczne skróty nazw
kodowanych aminokwasów.

Warto zwrócić uwagę, że tabela kodu
genetycznego używa oznaczenia U (uracylu).
Jeżeli chcemy poznać rzeczywistą sekwencję
genu, taką jaka jest w DNA, powinniśmy go w
pamięci zamienić na T (tyminę).

Kod genetyczny jest trójkowy

Do zakodowania 20 różnych

aminokwasów przez cztery rodzaje

zasad niezbędne jest, aby podstawowe

jednostki kodu genetycznego składały

się zawsze z trzech zasad. Taka trójka

zasad (nukleotydów) w DNA to kodon.

Spośród 64 rodzajów kodonów (4 x 4 x

4 = 64) trzy nie kodują aminokwasów .

Do zakodowania 20 różnych

aminokwasów przez cztery rodzaje

zasad niezbędne jest, aby podstawowe

jednostki kodu genetycznego składały

się zawsze z trzech zasad. Taka trójka

zasad (nukleotydów) w DNA to kodon.

Spośród 64 rodzajów kodonów (4 x 4 x

4 = 64) trzy nie kodują aminokwasów .

Kod genetyczny jest

bezprzecinkowy

Między trójkami kodującymi nie ma

żadnych dodatkowych elementów i
odczytywane są one jedna po drugiej.

Między trójkami kodującymi nie ma

żadnych dodatkowych elementów i
odczytywane są one jedna po drugiej.

Kod genetyczny jest niezachodzący

Kodony w żaden sposób nie zachodzą

na siebie (np. ostatni nukleotyd
pierwszego kodonu nie jest
pierwszym ani drugim nukleotydem
drugiej trójki kodującej).

Kodony w żaden sposób nie zachodzą

na siebie (np. ostatni nukleotyd
pierwszego kodonu nie jest
pierwszym ani drugim nukleotydem
drugiej trójki kodującej).

Kod genetyczny jest

zdegenerowany

To określenie oznacza, że jeden

aminokwas może być kodowany przez
kilka różnych trójek (jest przecież 61 trójek
kodujących)

To określenie oznacza, że jeden

aminokwas może być kodowany przez
kilka różnych trójek (jest przecież 61 trójek
kodujących)

Kod genetyczny jest

jednoznaczny

Bardzo istotna cecha oznaczająca, że dana

trójka koduje zawsze jeden i ten sam rodzaj
aminokwasu.

W ten sposób ekspresja określonej informacji
genetycznej da określone białko.

Bardzo istotna cecha oznaczająca, że dana

trójka koduje zawsze jeden i ten sam rodzaj
aminokwasu.

W ten sposób ekspresja określonej informacji
genetycznej da określone białko.

Kod genetyczny jest

uniwersalny

We wszystkich organizmach kod
genetyczny jest taki sam (niewielkie
wtórne odstępstwa, np. różnice w
niektórych kodonach
jednokomórkowych protistów, bakterii
czy w mitochondrialnym DNA można
pominąć).

We wszystkich organizmach kod
genetyczny jest taki sam (niewielkie
wtórne odstępstwa, np. różnice w
niektórych kodonach
jednokomórkowych protistów, bakterii
czy w mitochondrialnym DNA można
pominąć).