NARODOWY

PROGRAM ZDROWIA

2007-2015

Podstawą Narodowego Programu Zdrowia
jest koncepcja promocji zdrowia zgodna z
Kartą Ottawską Promocji Zdrowia z1986
roku, definiującą promocję zdrowia jako:
proces umożliwiający ludziom
zwiększenie kontroli nad swoim
zdrowiem przez podejmowanie
wyborów i decyzji sprzyjających
zdrowiu.



Zdrowie człowieka zależy od wielu wzajemnie
powiązanych czynników, wśród których
wyróżnia się cztery główne grupy:



styl życia (ok. 50% „udziału"),



środowisko fizyczne (naturalne oraz
stworzone przez człowieka),



środowisko społeczne: życia, pracy,
nauki (ok. 20%),



czynniki genetyczne (ok. 20%),



działania służby zdrowia (ok. 10%).



Prowadzenie efektywnej polityki zdrowotnej
wymaga określenia konkretnych celów i
priorytetów, a także zadań, które powinny być
konsekwentnie realizowane. W procesie tym
niezbędne jest monitorowanie uwzględniające
precyzyjnie wyznaczone cele z zakresu
profilaktyki i promocji zdrowia. NPZ – pierwsza
edycja została przedstawiona w latach 1996 –
2005 i była narzędziem służącym
systematyzacji i wspieraniu kierunku polskiej
polityki zdrowotnej.



Skupiał się przede wszystkim na
niepokojących tendencjach w stanie zdrowia
populacji Polski, a były to :

1.

Wzrost zachorowalności na choroby układu
krążenia;

2.

Zwiększanie się konsumpcji tytoniu i
alkoholu.



CEL STRATEGICZNY
Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia
ludności przez:
1. Stwarzanie warunków oraz kształtowanie
motywacji, wiedzy i umiejętności zdrowego stylu
życia, a także podejmowania działań na rzecz zdrowia
własnego i innych.

2. Kształtowanie sprzyjającego zdrowiu środowiska
życia, pracy i nauki.

3. Zmniejszenie różnic w zdrowiu i dostępie do
świadczeń zdrowotnych.

NARODOWY PROGRAM
ZDROWIA 1996 - 2005



CELE OPERACYJNE
1. Zwiększenie aktywności fizycznej ludności.

2. Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności.

3. Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu.

4. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie
szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem.

5. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z
tym szkód zdrowotnych.

6. Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz
działań w zakresie promocji zdrowia.

NARODOWY PROGRAM
ZDROWIA 1996 - 2005



7. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu
zaburzeń psychogennych.

8. Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i
pracy.

9. Poprawa stanu sanitarnego kraju.

10. Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych.

11. Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym
zagrożeniu życia.

12. Zwiększenie dostępności i usprawnienie podstawowej opieki
zdrowotnej.

NARODOWY PROGRAM
ZDROWIA 1996 - 2005



13. Zapobieganie występowaniu oraz skutkom wcześniactwa i małej
urodzeniowej masy ciała.

14. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad
osobami z ryzykiem rozwoju niedokrwiennej choroby serca.

15. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności
leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy i sutka.

16. Stwarzanie warunków umożliwiających osobom
niepełnosprawnym włączenie się lub powrót do czynnego życia.

17. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym.

18. Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u
dzieci, młodzieży oraz kobiet ciężarnych.

NARODOWY PROGRAM
ZDROWIA 1996 - 2005



Prace dotyczące monitoringu oczekiwanych
efektów NPZ opierały się na wnikliwej
analizie wskaźników zdrowotnych
dostępnych w ramach rutynowej statystyki
jak również na podstawie różnych badań.



Od początku lat 90-tych można zaobserwować
trwały trend poprawy sytuacji zdrowotnej
polskiej ludności, czego wyrazem jest
wydłużenie się średniej długości życia zarówno
mężczyzn jak i kobiet. Średnia długość życia
mężczyzn wydłużyła się o 3,19 i wynosiła 70,81
lat, a kobiet wydłużyła się o 3,01 i wynosiła 79,4.



W latach tych zaobserwowano także znaczący –
bo ponad dwukrotny w latach 1996 – 13,6 na
1000 żywych noworodków , a w 2005 6,4 na
1000 urodzeń.



Pomimo korzystnych zmian w statusie
zdrowotnym polskiego społeczeństwa, wciąż
notuje się wyższe współczynniki
zachorowalności na choroby cywilizacyjne,
jak i współczynniki umieralności ogólnej ( w
porównaniu do UE). Niepokojący jest
względny wzrost zagrożenia chorobami
nowotworowymi odpowiadającymi za około
24% zgonów Polaków.



W Polsce niepokojący jest również stopień
niepełnosprawności jest również stopień
niepełnosprawności społeczeństwa
przykładowo: na 1000 osób pracujących w
Polsce 153 osoby są niezdolne do pracy w
wyniku następstw chorób i urazów, na Łotwie
i Węgrzech 100, w Niemczech 66, w
Szwajcarii 44. Nakłady finansowe na
świadczenia dla osób niepełnosprawnych
przewyższają w naszym kraju nakłady na
ochronę zdrowia.



Celem głównym NPZ jest „Poprawa
zdrowia i związanej z nim jakości życia
ludności oraz zmniejszanie nierówności
w zdrowiu"

NARODOWY PROGRAM
ZDROWIA 2007 - 2015



Do ważnych przesłanek zachowania zdrowia należą warunki
społeczno-ekonomiczne, natomiast największymi
zagrożeniami są ubóstwo i niski poziom wykształcenia.
W związku z powyższym, wyłączny punkt ciężkości przenosi
się z działań służby zdrowia na wiele sektorów społeczno-
gospodarczych, a styl życia człowieka w największym
stopniu determinuje zachowanie zdrowia.



Sami, w bardzo dużym stopniu, decydujemy o swoim
zdrowiu, co dobrze odzwierciedla znane od dawna hasło
Twoje zdrowie w Twoich rękach.
Od polityków, administracji rządowej i samorządowej oraz
organizacji pozarządowych będzie zależeć rozwijanie
polityki zdrowotnej sprzyjającej dokonywaniu przez ludzi
wyborów korzystnych dla ich zdrowia.



Narodowy Program Zdrowia (NPZ) na lata
2007-2015, nawiązuje między innymi do
Światowej Deklaracji Zdrowia (przyjętej
także przez Polskę), w której potwierdzono,
że zdrowie jest jednym z
podstawowych praw jednostki ludzkiej;



U podstaw koncepcji Narodowego Programu
Zdrowia leży zawarta w konstytucji
Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) definicja,
określająca zdrowie jako stan dobrego
samopoczucia fizycznego, psychicznego i
społecznego, a nie tylko brak choroby lub
niepełnosprawności oraz przyjęte
międzynarodowe ustalenia, że: zdrowie jest
podstawowym
prawem każdego człowieka oraz
bogactwem społeczeństwa.



"Poprawa zdrowia i związanej z nim
jakości życia ludności oraz zmniejszanie
nierówności w zdrowiu" osiągany przez:



-         kształtowanie prozdrowotnego stylu
życia społeczeństwa,



-         tworzenie środowiska życia, pracy i
nauki sprzyjającego zdrowiu,



-         aktywizowanie jednostek samorządu
terytorialnego i organizacji pozarządowych
do działań na rzecz zdrowia

Cel główny



Stanowią grupę celów, które dotyczą
ogólnospołecznych najważniejszych
problemów zdrowotnych w Polsce. Chodzi
tutaj zarówno o schorzenia i zjawiska
społeczne (nierówności w zdrowiu), które
stanowią główną przyczynę umieralności
Polaków, jak i schorzenia, które przyczyniają
się w największym stopniu do
niepełnosprawności. W NPZ na lata 2007-
2015 zawarto następujące cele zdrowotne:

 

Strategiczne cele
zdrowotne



1. Zmniejszenie zachorowalności i
przedwczesnej umieralności z powodu chorób
naczyniowo-sercowych, w tym udarów mózgu.



2. Zmniejszenie zachorowalności i
przedwczesnej umieralności z powodu
nowotworów złośliwych.



3. Zmniejszenie częstości urazów powstałych w
wyniku wypadków i ograniczenie ich skutków.



4. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym
przez działania prewencyjno-promocyjne.



5. Zmniejszenie przedwczesnej
zachorowalności i ograniczenie negatywnych
skutków przewlekłych schorzeń układu kostno-
stawowego.



6. Zmniejszenie zachorowalności i
przedwczesnej umieralności z powodu
przewlekłych chorób układu oddechowego



7. Zwiększenie skuteczności zapobiegania
chorobom zakaźnym i zakażeniom.



8. Zmniejszenie różnic społecznych i
terytorialnych w stanie zdrowia populacji.

Stanowią największą grupę priorytetów w N PZ na

lata 2007-2015. Wyznaczają kierunki działań,
których realizacja służy osiągnięciu wymienionych
wcześniej celów strategicznych, Autorzy N PZ
postanowili podzielić cele operacyjne na 3
następujące kategorie:



-         cele operacyjne dotyczące czynników ryzyka
i działań w zakresie promocji zdrowia,



-         cele operacyjne dotyczące wybranych
populacji,



-         niezbędne działania ze strony ochrony
zdrowia i samorządu terytorialnego.

Cele operacyjne



1. Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu.



2. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu
oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych
alkoholem.



3. Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości
zdrowotnej Żywności oraz zmniejszenie występowania
otyłości.



4. Zwiększenie aktywności fizycznej ludności.



5. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i
związanych z tym szkód zdrowotnych.



6. Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w
środowisku Życia i pracy oraz ich skutków zdrowotnych i
poprawa stanu sanitarnego kraju.

I. Cele operacyjne dotyczące czynników ryzyka i działań w zakresie
promocji zdrowia:



7. Poprawa opieki zdrowotnej nad matką,
noworodkiem i małym dzieckiem.



8. Wspieranie rozwoju i zdrowia fizycznego,
psychospołecznego oraz zapobieganie najczęstszym
problemom zdrowotnym i społecznym dzieci i
młodzieży.



9. Tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego
życia osób starszych.



10. Tworzenie warunków dla aktywnego życia osób
niepełnosprawnych.



11. Intensyfikacja zapobiegania próchnicy zębów u
dzieci i młodzieży.

II. Cele operacyjne dotyczące wybranych populacji:



12. Aktywizacja jednostek samorządu terytorialnego i
organizacji pozarządowych do działań na rzecz zdrowia
społeczeństwa.



13. Poprawa jakości świadczeń zdrowotnych w zakresie
skuteczności, bezpieczeństwa i akceptowalności społecznej, w
tym przestrzegania praw pacjenta.



14. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad
osobami zagrożonymi chorobami układu krążenia, udarami
mózgowymi, nowotworami, powikłaniami cukrzycy, chorobami
układu oddechowego oraz chorobami reumatycznymi,
szczególnie przez działania podstawowej opieki zdrowotnej.



15. Zwiększenie i optymalne wykorzystanie systemu ochrony
zdrowia oraz infrastruktury samorządowej dla potrzeb
promocji zdrowia i edukacji zdrowia.

III Niezbędne działania ze strony, ochrony zdrowia i samorządu
terytorialnego: