Korupcja na

przestrzeni wieków

Monika Saj

C6

Czym jest korupcja?



Słowo korupcja pochodzi z języka łacińskiego

i oznacza - zepsucie, demoralizację;
przekupstwo, łapownictwo, sprzedajność.



W najbardziej powszechnym znaczeniu

korupcja jest to wykorzystywanie władzy
publicznej do celów prywatnych, do
osiągnięcia korzyści materialnych lub
osobistych w związku z zajmowanym
stanowiskiem.



Znawcy problematyki twierdzą, że istnieje ona

od momentu, w którym pojawił się podział na
sferę publiczną i prywatną.

Starożytna Grecja

Przepisy prawne Aten zabraniały

wykorzystywania sprawowanego urzędu do
potrzeb prywatnych. Zakaz ten był łamany
przez wszystkich, zwłaszcza przez osoby na
najwyższych stanowiskach.



Sykofanci (profesjonalni oskarżyciele) w
zamian za łapówkę cofali oskarżenie



Sędziowie w trybunałach sądowych, którzy
przyspieszali lub opóźniali proces
postępowania



Ambasadorzy (mieli doprowadzać lub nie do
zawarcia pokoju)

Starożytna Grecja



Mówcy (proponowali

kontrowersyjne
ustawy)



Politycy (środek

perswazji i
zjednywania
przeciwników)



Metojkowie (obca

ludność) i niewolnicy
dając łapówkę czynili
starania o
obywatelstwo



Wymiar zewnętrzny

korupcji- inne
państwa przy jej
wykorzystaniu
chciały mieć wpływ
na politykę.

Starożytny Egipt-

korupcja w sporcie



W 2014 r. brytyjscy naukowcy

odszyfrowali papirus

z odpowiednim kontraktem,

potwierdzającym, że w 267 roku

naszej ery mecz zapaśniczy

między niejakim Demetriusem a

Nicantinousem był "ustawiony".

W kontrakcie napisano, że

ojciec Nicantinousa zobowiązuje

się zapłacić za zwycięstwo syna

trenerom Demetriusa sumę

3800 drachm w srebrnych,

starych monetach. Doszło do

tego podczas 138. igrzysk,

poświęconych pamięci

Antinousa

.

1376 r. pierwszy impeachment

w historii



Impeachment- oskarżenie o uchybienie

godności urzędu, który dotyczył lorda Williama

Latimera oraz kupca Richarda Lyonsa.

Przejmowali oni towary importowane do Anglii,

ustalali dowolne ceny i brali zyski do własnych

kieszeni. Poddali zamek w Becherel i St.

Sauveur za łapówki.

1376 r. pierwszy
impeachment w historii



Latimer płacąc kaucję za więzienie szybko z

niego wyszedł, natomiast Lyons – chciał

wręczyć księciu Edwardowi łapówkę tysiąca

funtów ukrytą w beczce. Ten jednak odesłał

prezent, a Lyons w konsekwencji trafił do

więzienia.

1471 r. nepotyzm
Sykstusa IV



Synekura- dobrze płatne stanowisko,

niewymagające wielkiego wysiłku ani
umiejętności.



Uważa się, że proceder sprzedawania urzędów

praktykowali już wcześniejsi następcy św. Piotra,
ale do perfekcji opanował go właśnie Sykstus IV.
Papież ten prowadził sprzedaż synekur na skalę
nieomalże masową.



W sumie za swojego

pontyfikatu w ten sposób
przekazał 650 urzędów.
Korzystał z tego, że
przedstawiciele możnych i
potężnych rodów, chcąc
zapewnić swojemu
potomstwu świetlaną
przyszłość i dać zaczątek
karierze, kupowali chętnie
dla nich stanowiska
duchowne i świeckie.



Sam papież najlepiej

scharakteryzował swoją
działalność: „Starczy pióro
i kropla atramentu, by
zdobyć każdą kwotę,
jakiej zapragnę”

Nietypowe prezenty
w Watykanie: słoń



Kierując się niepisaną regułą– im dziwniej, tym

lepiej – w 1514 r. Portugalia wysłała papieżowi
słonia w nadziei otrzymania od Leona X
błogosławieństwa podczas wypraw na Wschód.

Wzajemne obdarowywanie trwało w najlepsze.
Leon X wysłał królowi Portugalii złotą,
konsekrowaną różę i przystał na prośby
portugalskiego ambasadora Joao de Farii, który
triumfował 7.o6.1514 r., otrzymując koncesję na
odbicie z rąk niewiernych Afryki i innych
terytoriów zamorskich. Z kolei bulla Leona X
z 3.11.1514 roku potwierdziła wcześniejsze
przyzwolenie na podbój Indii, skąd przywożono
będące na wagę złota przyprawy.

Nietypowe prezenty
w Watykanie: nosorożec



Król Portugalii wysłał

nosorożca z misją
przekupienia
miłującego
przyjemność papieża,
pragnąc podtrzymać
dobrą passę w
Watykanie tak, by i tym
razem zaakceptował
ekspansjonistyczne
zapędy Portugalii i
stanął po jej stronie w
starciu w Hiszpanią.



Rezultatem tych relacji

było pozostawienie
podboju Wschodu
niemal wyłącznie
Portugalczykom. Kiedy
dotarł tam Magellan,
pozycja Portugalii była
już ugruntowana.

1694 r. 10 ton złota na
dnie morza



HMS Sussex był ogromną jednostką brytyjskiej

floty królewskiej z 80 działami i 500
marynarzami na pokładzie W latach 1688-
1697 Anglia toczyła wojnę z Francją. Kiedy
wydało się, że agenci francuscy próbują
zapłacić księciu Sabaudii za opuszczenie
koalicji, Anglia postanowiła przebić ofertę i
wysłać statek z potężną łapówką.

1694 r. 10 ton złota na
dnie morza



Podczas tej wyprawy flota

brytyjska znalazła się
w środku sztormu. Nie
chcąc rozbić się o skaliste
wybrzeża Hiszpanii,
kapitan próbował
schować HMS Sussex za
Gibraltar. Manewr się nie
udał. Tragedia wydarzyła
się 19 lutego 1694 r. Wraz
ze statkiem na dno
poszedł skarb – 10 ton
złota, 100 ton srebra i
inne kosztowności.



W latach 1998 i 2001 amerykańska firma

Odysey Marine Exploration, zajmująca się
poszukiwaniem głęboko zatopionych wraków,
zlokalizowała wrak "Sussex" na głębokości
1000 metrów. Ze swoimi roszczeniami do
spoczywającego na nim skarbu wystąpili
Amerykanie, Brytyjczycy i Hiszpanie. Nie
rozstrzygnięto tego do dziś, a przyszłość
wraku jest przedmiotem dyskusji.

„Nic nie można było z nim załatwić bez dania
łapówki.”-Napoleon o Talleyrandzie



Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord był

politykiem znanym nie tylko z
niekwestionowanych dyplomatycznych
zdolności i niebywałej intuicji politycznej –
służył Napoleonowi, ale także z faktu, że na
arenie międzynarodowej otrzymywał łapówki
podczas każdego sporu i od każdej ze stron.

„Nic nie można było z nim załatwić bez
dania łapówki.”-Napoleon o
Talleyrandzie



Reguła ta nie sprawdziła się
podczas spotkania
z amerykańskimi
dyplomatami, kiedy to
zażądał od nich 222 tys.
dolarów łapówki i pożyczki
w wysokości 12 mln
dolarów dla Francji.
Warunki te w USA
potraktowano jako
zniewagę i omalże nie
doprowadziły one do wojny
między tymi krajami.

1915 r. Pierwszy
udokumentowany przypadek
korupcji w piłce nożnej



W rundzie wiosennej sezonu 1914–1915

Manchester bronił się przed spadkiem z
Premiership i potrzebował zwycięstwa z
Liverpoolem, by zachować szanse na
utrzymanie w lidze.



Z kolei dla Liverpoolu spotkanie z

Manchesterem nie miało większego wpływu
na miejsce w tabeli.

Liverpool robił wszystko, żeby przegrać. Przy

wyniku 2:0 umówieni piłkarze myśleli już tylko o
tym, aby utrzymać taki rezultat do końca.
Wykopywano więc piłkę w trybuny, rzut karny
strzelono na wiwat, a jeśli któryś z zawodników
niewtajemniczonych w plan naiwnie chciał
umieścić piłkę w siatce, koledzy z drużyny
skutecznie mu w tym przeszkadzali. Nic
dziwnego, że dziennikarze uznali mecz za
najbardziej nudny w historii futbolu.

Po ujawnieniu raportu Angielskiej Federacji

Piłkarskiej, z którego wynikało, iż rezultat został
„wydrukowany” i że było to zrobione w celu
odniesienia przez graczy znacznych korzyści
finansowych, kary ponieśli piłkarze obu drużyn.

1953 r. Kairska Wieża



W 1953 r., w czasie kiedy Amerykanie mieli

nadzieję na zjednanie sobie Egiptu, uciekli się
do przekupstwa. Kermit Roosevelt Junior
zaaranżował przekazanie prezydentowi
Egiptu- Nasserowi 3 mln dolarów w gotówce,
upchanych w 2 walizki.

1953 r. Kairska Wieża



By okazać swoją pogardę dla
Stanów Zjednoczonych,
prezydent Egiptu
natychmiast przeznaczył
łapówkę na budowę Kairskiej
Wieży – 187 metrowej,
bezcelowej budowli na
wprost ambasady
amerykańskiej. Jak podał
Time wieża ta, wg legend
miejskich, symbolizuje
wyprostowany, środkowy
palec, określający wysiłki
dyplomatyczne Ameryki.

Bibliografia



Centralne Biuro Antykorupcyjne „Korupcja na

przestrzeni wieków” Warszawa 2012



Koniuszewska E. Środki prawne ograniczające

nadużycia władzy w jednostkach samorządu
terytorialnego w ustrojowym prawie
administracyjnym, Oficyna 2009



Kulesza R. Zjawisko korupcji w Atenach V-IV

wieku p.n.e. Wyd. Uniwersytetu
Warszawskiego, 1994



Rmf24.pl http://www.rmf24.pl/nauka/news-

jest-dowod-na-starozytna-korupcje-w-
sporcie,nId,1410864