BHP PRAWA I

OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA I

PRACODAWCY



Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie
pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim
wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. 



Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan
bezpieczeństwa i higieny w zakładzie pracy. Na zakres
odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają
obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań
służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom
spoza zakładu. 

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY

organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i
higieniczne warunki pracy, uwzględniając:



wymagania dotyczące rodzajów prac  wymagających
szczególnej sprawności psychofi zycznej  (określonych w
rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja
1996 r w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej
sprawności psychofi zycznej, Dz. U. 1996 r. nr 62, poz. 287),
takich np. jak:
   - prace przy obsłudze podnośników i platform hydraulicznych
   - prace przy obsłudze urządzeń ciśnieniowych, podlegających
pełnemu dozorowi technicznemu
   - prace przy materiałach łatwo palnych, środkach toksycznych 



wymagania dotyczące prac na wysokości  (każda praca
wykonywana powyżej 1 m od podłoża jest pracą na wysokości)



wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy
ręcznych pracach transportowych ,

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



zapewniać przestrzeganie w zakładzie przepisów
oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
wydawać polecenia usunięcia stwierdzonych uchybień
w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń



reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki
podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu
ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę
zmieniające się warunki wykonywania pracy,



zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej
wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym
uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację
pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników
środowiska pracy,

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



uwzględnić ochronę zdrowia młodocianych, pracownic
w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz
pracowników niepełnosprawnych w ramach
podejmowanych działań profi laktycznych,



zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień,
decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy
nadzoru nad warunkami pracy



zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej
pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i
ewakuacji pracowników



znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania
ciążących na nim obowiązków, przepisy o ochronie
pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i
higieny pracy

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



informować pracowników o zagrożeniach dla zdrowia
i życia występujących w zakładzie pracy, na
poszczególnych stanowiskach pracy i przy
wykonywanych pracach, w tym o zasadach
postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji
zagrażających zdrowiu i zyciu pracowników,



informować pracowników o działaniach ochronnych i
zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania
lub ograniczenia zagrożeń,



wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej
pomocy, wykonywania działań w zakresie zwalczania
pożarów i ewakuacji pracowników oraz informować o
tym pracowników,

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



zaznajamiać pracowników z zakresem ich obowiązków,
sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych
stanowiskach, w tym zapewnić przeszkolenie
pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
przed dopuszczeniem ich do pracy oraz zapewnić
prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie



dostarczyć, w razie wystąpienia bezpośredniego
zagrożenia dla zdrowia lub życia, instrukcje
umożliwiające oddalenie się z miejsca zagrożenia w
miejsce bezpieczne,



umożliwić pracownikom, w razie wystąpienia
zagrożeniach dla życia lub zdrowia, podjęcie działań w
celu uniknięcia niebezpieczeństwa na miarę ich wiedzy
i dostępnych środków technicznych,

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



informować pracowników o ryzyku zawodowym
związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach
ochrony przed zagrożeniami



zapewnić pomieszczenia pracy odpowiednie do
rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych
pracowników



utrzymać obiekty budowlane i znajdujące się w nich
pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z
nimi związane, w stanie zapewniającym bezpieczne i
higieniczne warunki pracy

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



wyposażać stanowiska pracy w maszyny i inne
urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy, które
zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w
szczególności zabezpieczają pracownika przed
urazami, działaniem niebezpiecznych substancji
chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym,
nadmiernym hałasem, działaniem drgań
mechanicznych i promieniowania oraz szkodliwym i
niebezpiecznym działaniem innych czynników
środowiska pracy oraz uwzględniają zasady ergonomii



wyposażać maszyny, inne urządzenia techniczne oraz
narzędzia pracy w odpowiednie zabezpieczenia
(środki ochrony zbiorowej)

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony
indywidualnej, odzież i obuwie robocze



zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia
higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć pracownikom
niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy



odbywać i zapewnić pracownikowi szkolenie w
zakresie instruktarzu ogólnego i stanowiskowego oraz
szkolenia okresowe

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



zawiadamiać na piśmie, w terminie 30 dni od dnia
rozpoczęcia działalności, właściwego okręgowego
inspektora pracy i właściwego państwowego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie
prowadzonej działalności



wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad
bezpieczeństwem i higieną, w razie gdy jednocześnie
w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy
zatrudnieni przez różnych pracodawców

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY



Naruszenie praw pracowników wynikających z
przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
może rodzić odpowiedzialność karną lub
wykroczeniową.

BHP PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACODAWCY

Art. 210. 

§ 1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają
przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają
bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia
pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca
grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom,
pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania
pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie
przełożonego. 

§ 2. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie
usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1, pracownik ma
prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając
o tym niezwłocznie przełożonego. 

PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA

§ 3. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia
się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2,
pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. 

§ 4. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu
przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej
szczególnej sprawności psychofi zycznej w przypadku, gdy jego stan
psychofi zyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i
stwarza zagrożenie dla innych osób. 

§ 5. Przepisy § 1, 2 i 4 nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem
pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia. 

§ 6. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem
zdrowia i opieki społecznej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje
prac wymagających szczególnej sprawności psychofi zycznej. 

PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA

Art. 211. 

Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny
pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. W
szczególności pracownik jest obowiązany: 

1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać
udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać
się wymaganym egzaminom sprawdzającym, 

2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do
wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych, 

3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu
oraz o porządek i ład w miejscu pracy, 

PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA

4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać
przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i
obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz
innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do
wskazań lekarskich, 

6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w
zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia
ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby
znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im
niebezpieczeństwie, 

7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu
obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. 

PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA

Art. 212. 

Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana: 

1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i
zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 

2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej
oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, 

3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace,
uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed
wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi
chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy, 

PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA

4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń
pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność
środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z
przeznaczeniem, 

5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników
przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 

6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego
opiekę zdrowotną nad pracownikami. 

PRAWA I OBOWIĄZKI

PRACOWNIKA